زنان راوی غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

قال رسول‏ الله‏ صلى الله عليه و آله: <blockquote>{{متن عربی|مَنْ كُنْتُ وَلِيَّهُ فَعَلِىٌّ‏ عليه السلام وَلِيُّهُ وَ مَنْ كُنْتُ إمَامَهُ فَعَلِىٌّ‏ عليه السلام إمَامهُ}}؛<ref>احقاق الحق، ج ۲، ص ۴۶۰. و در فيض القدير، ص ۳۹۱، به نقل از ینابیع الموده حدیث را چنین نقل کرده است «قالت: قال رسول الله(ص) من کنت ولیه فعلى ولیه و امامه‏ </ref>«هر كس من سرپرست اويم على‏ عليه السلام سرپرست او است، و هر كس من امام او هستم على‏ عليه السلام امام او است.»</blockquote>

احتجاجى از فاطمه زهرا عليها السلام به وسيله چند تن از زنان به اين صورت روايت شده است: آيا سخن رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله در روز غدير خم را فراموش كرده‏ ايد كه فرمود: <blockquote>{{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِىٌّ‏ عليه السلام مَوْلَاهُ  وَ قَوْلُهُ: أنْتَ مِنِّى بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى‏ عليهما السلام}}؛<ref>الغدير، ج ۱، ص ۱۹۷؛ احقاق الحق، ج ۶، ص ۲۸۲؛ ارجح المطالب، ص ۵۷۱ ؛ فيض القدير، ص ۳۹۰. </ref>«هر كس من مولاى او هستم على‏ عليه السلام مولاى او است و آيا سخنش را فراموش كرده ‏ايد كه فرمود: تو نسبت به من مانند [[هارون علیه السلام|هارون]] نسبت به [[موسی علیه السلام|موسی‏ علیهما السلام]] هستى.»</blockquote>حضرت فاطمه زهرا عليها السلام عمر خويش را در راه اثبات ولايت اميرالمومنين‏ عليه السلام به انصار و مهاجرين صرف نمود. تا آنجا كه سرانجام در همين راه به شهادت رسيد و سيده شهيدان ولايت شد.

همچنين ام ‏سلمه روايات ديگرى نيز درباره اميرالمؤمنين ‏عليه السلام از پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه و آله نقل كرده است.<ref>مانند «من سب علیا فقد سبنى و من سبنى فقد سب الله تعالى‏» (المستدرك على الصحیحین، ج‏۳، ص ۱۲۱) و «قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم كانى دعیت فاجیب و انى تارك فیكم الثقلین احدهما اكبر من الاخر كتاب الله عز و جل حبل ممدود من السماء الى الارض و عترتى اهل بیتى فانظروا كیف تخلفونى فیهما». اعلام ‏النساء، ص ۶۳۴ نقل از امالى شیخ طوسى، ج ۲، ص ۹۲; كشف الغمه، ج‏۲، ص ۳۲، ارجح المطالب، ص ۳۳۸، از طریق ابن‏ عقده.</ref>

او به دليل تقرب به اهل ‏بيت ‏عليهم السلام روايات فراوانى نقل كرده است. تنها حدود شصت روايت از پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه و آله دارد، كه بسيارى از آنها در منزلت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام است.<ref>اعیان الشیعه، ج‏۳، ص ۴۰۸؛ جامع الرواة، ج ۲، ص ۴۵۵؛ خلاف طوسى، ج ۱، ص ۵. </ref>

زمانى كه اسماء در [[حجةالوداع|حجة الوداع]] شركت جست همسر [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] بود، و محمد بن ابى‏ بكر نيز در مسير [[حجةالوداع]] متولد شد. [[ابن‏ عقده]] در «كتاب الولاية» حديث غدير را از او روايت كرده است.<ref>الغدیر، ج ۱، ص‏۱۷. </ref>

اسماء همچنين از راويان حدیث ردّ الشمس به شمار مى‏ رود.<ref>امالى مفید، ص ۵۵ و۵۶؛ ارشاد مفید، ص‏۱۶۳ و ۱۶۴. </ref>

== امّ ‏هانى بنت ابى ‏طالب ==

او خواهر اميرالمؤمنين ‏عليه السلام است و نامش «فاخته» است.<ref>اعيان الشيعة، ج ۳، ص ۴۸۸. </ref> ام‏ هانى از روايان<ref>رجال البرقى، ص ۶۰. </ref> و اصحاب<ref>رجال الشيخ الطوسى، ص ۳۳. </ref> پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه و آله بود.

پيامبر صلى الله عليه و آله ضمن حديثى او را «يكى از بهترين مردم» خواند.<ref>تنقيح المقال، ج ۳، ص ۷۳؛ معجم رجال الحديث، ج ۳۳، ص ۸۸۱. </ref>

اين بانوى گرانقدر احاديثى چون [[ثقلین(حدیث)|ثقلین]]<ref>اعلام النساء، ص ۴۸۸؛ ارجح المطالب، ص ۳۳۷. </ref> و غدير را از پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه و آله روايت كرده است. او درباره واقعه غدير مى‏ گويد:

خدايا، هر كس او را دوست دارد دوست بدار، و هر كس با او دشمنى كند دشمن بدار. هر كس او را زبون سازد زبون گردان، و هر كس او را يارى كند يارى كن.<ref>«رجع رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم من حجة حتى نزل بغدیر خم ثم قام خطیبا بالهاجرة فقال: ایها الناس [من كنت مولاه فعلى مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و اخذل من خذله و انصر من نصره] ینابیع المودة، ص ۴۰؛ اعلام النساء، ص‏۴۸۹. روایت غدیرى فاخته را در الغدیر، ج ۱، ص ۱۸ و احقاق الحق، ج ۲، ص‏۴۶۳ ببینید. </ref>

== عايشه دختر ابى‏ بكر ==

او در شمار همسران پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه و آله و حاضران در [[حجةالوداع|حجة الوداع]] جاى داشت.<ref>عایشه در سال‏۵۷ در مدینه درگذشت و در بقیع دفن شد. اعلام خصال صدوق، ص ۳۱۵.</ref> در كتب مختلف [[اهل‏ سنت]] روايت غدير از وى نقل شده است.

[[ابن‏ عقده]] در «[[حدیث الولایة]]» روايت او را نيز ذكر مى‏ كند.<ref>الغدير، ج ۱، ص ۴۸؛ احقاق الحق، ج ۲، ص ۴۶۰. </ref>

== فاطمه دختر حمزة بن عبدالمطلب ==

وى از صحابيات مشهور پيامبر صلى الله عليه و آله است. [[ابن‏ عقده]] و منصور رازى [[حدیث غدیر]] را از وى نقل كرده ‏اند.<ref>الغدير، ج ۱، ص ۵۸.</ref>

== همسر زيد بن ارقم ==

== روايات زنان تابعى و... ==

در ميان روايات غدير، روايتى با ده سند به چشم مى‏ خورد كه همه راويانش بانوان هستند. نام اين بانوان چنين است:

انسيتم قول رسول‏ اللَّه ‏صلى الله عليه و آله يوم غدير خم: من كنت مولاه فعلى‏ عليه السلام مولاه، و قوله: أنْتَ مِنِّي بِمَنْزَلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى‏ عليهما السلام<ref>روایت فوق را حافظ بزرگ ابوموسى مدینى در كتاب خود آورده است. او مى‏ گوید: این حدیث ‏سلسله‏ دار است. زیرا هر یک از فاطمه ‏ها از عمه خود روایت كرده ‏اند و این روایت پنج‏ خواهر برادر است كه هر یك از دیگرى نقل كرده ‏اند. رك: اسنى المطالب فى مناقب على بن‏ ابى ‏طالب‏،  ص ۳۲؛ احقاق الحق، ج ۲۱، ص‏۲۶ و۲۷; بحارالانوار، ج‏۳۶، ص‏۳۵۳؛ عوالم، ج ۱۱، ص ۴۴۴؛ اثبات الهدى، ج ۲، ص‏۵۵۳ و ج‏۳، ص‏۱۲۷؛ اعلام النساء المؤمنات، ص ۵۷۸ و مسند فاطمه معصومه(سلام الله علیها)، سید على ‏رضا سید كبارى، ص‏۵۶ (چاپ نشده). </ref>:

== عايشه بنت سعد ==

[[عایشه بنت سعد]] بيشتر روايت ‏هايش را از پدرش [[سعد بن ابی وقاص (ابواسحاق)|سعد بن ابی‏ وقاص]]<ref>ابواسحاق سعد بن ‏ابى ‏وقاص در سال ۵۴ - ۵۸ و عایشه بنت‏ سعد در سال‏۱۱۷ وفات یافتند. نسایى روایت وى را نقل كرده است. به خصائص نسایى، ص‏۳ مراجعه شود.</ref> نقل مى‏ كند، و نزد [[ابن حجر عسقلانی|ابن‏ حجر]] از راويان موثق به شمار مى‏ رود.<ref>التقريب (ابن‏ حجر)، ص ۴۷۳.</ref>

من كان الله و رسوله وليه فهذا وليه. اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه <ref>الغدیر، ج ۱، ص ۳۸- ۴۱؛ خصائص نسائى، ص ۱۸ و ۲۵. عایشه بنت‏ سعد احادیث دیگرى راجع به فضایل امیرمؤمنان دارد، به اسنى المطالب، ص ۵۲ و ملحقات احقاق الحق، ص‏۱۸۹ و ۱۹۰ رجوع كنید.</ref>: