رویکردهای سه گانه بزرگان تاریخ اهل سنت به غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۳۸: خط ۳۸:
با عنایت به اینکه موضوع غدیر را عمدتاً محدثان و مورخان نقل کرده‌اند و با توجه به عنوان تحقیق، که صرفاً بررسی منابع تاریخی اهل سنت است، از ذکر منابع بی شمار با موضوعات مختلف که به موضوع غدیر پرداخته‌اند، خودداری شده و فقط نگاه سه گانه منابع معتبر تاریخی اهل سنت در قبال آن حادثه جاودانه، و تفاوت آن با دیدگاه شیعه، مد نظر قرار گرفته است.
با عنایت به اینکه موضوع غدیر را عمدتاً محدثان و مورخان نقل کرده‌اند و با توجه به عنوان تحقیق، که صرفاً بررسی منابع تاریخی اهل سنت است، از ذکر منابع بی شمار با موضوعات مختلف که به موضوع غدیر پرداخته‌اند، خودداری شده و فقط نگاه سه گانه منابع معتبر تاریخی اهل سنت در قبال آن حادثه جاودانه، و تفاوت آن با دیدگاه شیعه، مد نظر قرار گرفته است.


پیش از طرح بحث، لازم است یادآور شویم که برخی از نویسندگان اهل سنت، جریان غدیر را یا به صورت خبر واحد آورده و سند آن را از حالت تواتر خارج نموده اند و با این کار، از اعتبار خطبه غدیر کاسته و دلالت آن را مخدوش ساخته‌اند، یا با حذف قراین خطبه که دربردارنده آیه « النبِی اوْلی بِالْمُؤْمِنینَ مِنْ انْفُسِهِمْ » [iv] و کلام نبوی « الَسْتُ اوْلَی بِالمُؤمِنِینَ مِنْا نْفُسِهِم » [۱۲] و حدیث ثقلین[۱۳] و دیگر قرینه‌ها بودهاند، و با اکتفا به ذکر حدیث مَن کُنتُ مَولاهُ فهَذا عَلی مَولاهُ، تا حدود زیادی موجب ابهام این سند قطعیِ دال بر ولایت علی۷ شده‌اند. در نهایت هم علمای اهلسنت، از واژه «مولا» فقط معنای «دوست و محب» یا «یاور و ناصر» را برداشت کرده‌اند.[۱۴]
پیش از طرح بحث، لازم است یادآور شویم که برخی از نویسندگان اهل سنت، جریان غدیر را یا به صورت خبر واحد آورده و سند آن را از حالت تواتر خارج نموده اند و با این کار، از اعتبار خطبه غدیر کاسته و دلالت آن را مخدوش ساخته‌اند، یا با حذف قراین خطبه که در بردارنده آیه « النبِی اوْلی بِالْمُؤْمِنینَ مِنْ انْفُسِهِمْ »<ref>احزاب /6</ref> و کلام نبوی « الَسْتُ اوْلَی بِالمُؤمِنِینَ مِنْا نْفُسِهِم » <ref>این جمله را علامه امینی از 64 محدث و مورخ اهل سنت نقل کرده است، ر. ک. الغدیر؛ ج 1، ص 70 تا 71 </ref> و حدیث ثقلین <ref>ذکر حدیث ثقلین در سیاق حدیث غدیر، در منابع مختلف اهل­ سنت آمده است. ر.ک: همان، ص26، 27،30، 32، 33، 34، 36، 47و176.</ref>و دیگر قرینه‌ها بوده اند، و با اکتفا به ذکر حدیث « مَن کُنتُ مَولاهُ فهَذا عَلی مَولاهُ»، تا حدود زیادی موجب ابهام این سند قطعیِ دال بر ولایت علی علیه‌السلام شده‌اند. در نهایت هم علمای اهل سنت، از واژه «مولا» فقط معنای «دوست و محب» یا «یاور و ناصر» را برداشت کرده‌اند.<ref>برای آگاهی از اینکه واژة «مولی» در خطبة '''غدیر'''، به معنای «دوست» است یا به ­معنای «اولی به تصرف، رهبر و سرپرست»، ر.ک: غدیر از دیدگاه اهل ­سنت؛ ص55 و56؛ و حدیث غدیر، ولایت یا محبت؛ ص36-43.</ref>


در این مجال، دیدگاه‌های متفاوت مشاهیر اهلسنت در فن تاریخنگاری را نسبتبه واقعه غدیر خم مطرح می‌کنیم و درصدد بررسی و نقد آن برمیآییم؛ و در پایان به تحلیل کلی دیدگاه‌های آنان خواهیم پرداخت. منابع تاریخی استفادهشده در این تحقیق، بر اساس تاریخ وفات مؤلف و قدمت تاریخی کتاب، ذکر و بررسی شده‌اند.[۱۵]
در این مجال، دیدگاه‌های متفاوت مشاهیر اهل سنت در فن تاریخ نگاری را نسبتبه واقعه غدیر خم مطرح می‌کنیم و درصدد بررسی و نقد آن برمی‌آییم؛ و در پایان به تحلیل کلی دیدگاه‌های آنان خواهیم پرداخت. منابع تاریخی استفاده شده در این تحقیق، بر اساس تاریخ وفات مؤلف و قدمت تاریخی کتاب، ذکر و بررسی شده‌اند.<ref>باید خاطرنشان کرد که با دقت در ویژگی‌های بارز مروج الذهب مسعودی و تاریخ یعقوبی، که در نظر برخی افراد، از منابع تاریخی اهل­ سنت شمرده می‌شوند،  نشانه‌های شیعه بودن مؤلفان این دو کتاب، قابل اثبات است؛ ازاین ­رو، در این مقاله بد آن ها پرداخته نشده است. ر.ک: محمدرضا ناجی؛ تاریخ یعقوبی، دانشنامة جهان اسلام؛ ج6؛ و سید محمدطیبی، تاریخ ­نگاری یعقوبی، معرفت''،'' شمارة 77، اردیبهشت 1383، ص75-78؛ و سیدمحمد جواد شبیرى زنجانى، اثبات الوصیة و مسعودى صاحب مروج الذهب، انتظار موعود''،'' شماره4، تابستان1381.</ref>
----[i]. همان، ج۱، ص۱۴–۶۱.
----


[ii]. همان، ج۱، ص۶۲–۷۲ و ص۷۳–۱۵۱.
[iii]. همان، ص۱۴.
[iv]. احزاب/۶.


'''الف) پذیرش غدیر با برداشتی متفاوت از شیعه'''
'''الف) پذیرش غدیر با برداشتی متفاوت از شیعه'''