طبری و طرق حدیث غدیر (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱۴: خط ۱۱۴:
از میان این نقل‌ها، یک نقل مفصل از زید بن ارقم به نقل از کتاب الولایة طبری دارد که علامه امینی نیز ظاهراً آن را از بیاضی نقل کرد،<ref>۳۹. الصراط، ج ۳، ص ۷۹، ۸۱ ،۱۶۲.</ref>  و البته این عبارت، در جای دیگر دیده نشد.
از میان این نقل‌ها، یک نقل مفصل از زید بن ارقم به نقل از کتاب الولایة طبری دارد که علامه امینی نیز ظاهراً آن را از بیاضی نقل کرد،<ref>۳۹. الصراط، ج ۳، ص ۷۹، ۸۱ ،۱۶۲.</ref>  و البته این عبارت، در جای دیگر دیده نشد.


گفتنی است که وی گاه به صراحت از کتاب الولایه طبری یاد کرده، گاه از طبری مطلبی آورده و نامش را در کنار دیگر راویان اهل سنت نهاده که باید طبری مورخ باشد. در برابر از تاریخ الطبری در چندین مورد یاد کرده <sup>(40)</sup> همچنان که از طبری شیعه و کتابش المسترشد <sup>(41)</sup> نیز مطالبی آورده است. در مواردی که تنها به ارائه نام طبری اکتفا کرده، روشن نیست که مقصودش کدام طبری است. <sup>(42)</sup> در یک مورد نیز از کتاب المناقب طبری یاد کرده که مطلب نقل شده درباره ابو بکر <sup>(43)</sup>
گفتنی است که وی گاه به صراحت از کتاب الولایه طبری یاد کرده، گاه از طبری مطلبی آورده و نامش را در کنار دیگر راویان اهل سنت نهاده که باید طبری مورخ باشد. در برابر از تاریخ الطبری در چندین مورد یاد کرده <ref>۴۰. همان‌، ج ۱، ص ۴، ج ۳، ص ۲۵۵.</ref> همچنان که از طبری شیعه و کتابش المسترشد<ref>۴۱. همان‌، ج ۱، ص ۲۴۶، در جلد ۱، صفحه ۲۶۱ نام وی را در ردیف نویسندگان شیعه مانند ابن بطریق و ابن بابویه آورده که احتمال آن که مقصودش طبری شیعه باشد را تقویت می‌کند.</ref> نیز مطالبی آورده است. در مواردی که تنها به ارائه نام طبری اکتفا کرده، روشن نیست که مقصودش کدام طبری است. <ref>۴۲. الصراط، ج ۱، ص ۲۳۳: «و اسند ابن جریر الطبری فی کتاب المناقب الی النبی…»</ref> در یک مورد نیز از کتاب المناقب طبری یاد کرده که مطلب نقل شده درباره ابو بکر است.


=== متقی هندی ===
=== متقی هندی ===
یکی دیگر از کسانی که به تفصیل روایاتی در فضائل امام علی علیه السلام از طبری نقل کرده عالم محدث برجسته اهل سنت علاء الدین علی مشهور به متقی هندی (م ۹۷۵) است. وی در بخش فضائل امام علی علیه السلام از کتاب کنز العمال <sup>(44)</sup> شمار زیادی روایت نقل کرده و در انتهای آنها نام ابن جریر را نهاده است. متقی هندی در مقدمه کتاب می‌گوید: اگر به‌طور مطلق نام ابن جریر را آورده باشد، مقصودش کتاب تهذیب الاثار اوست، و در صورتی که از کتاب تفسیر یا تاریخ باشد، به این نکته تصریح کرده است. از آنجا که روایات انتخاب شده از وی در باب فضائل اهل البیت، به‌طور یقین در کتاب مناقب اهل البیت علیه السلام او نیز بوده و بخشی از آنها طرق حدیث غدیر است. می‌توان این احادیث را نیز به عنوان بخشی از کتاب فضائل یا کتاب الولایة طبری دانست. گفتنی است که تنها برخی از بخش‌های تهذیب الاثار بر جای مانده و بیشتر این روایات در بخش موجود چاپ شده نیست.
یکی دیگر از کسانی که به تفصیل روایاتی در فضائل امام علی علیه السلام از طبری نقل کرده عالم محدث برجسته اهل سنت علاء الدین علی مشهور به متقی هندی (م ۹۷۵) است. وی در بخش فضائل امام علی علیه السلام از کتاب کنز العمال<ref>۴۴.  درباره کتاب الولایة بنگرید: الغدیر، ج ۱، ص ۱۵۲.</ref> شمار زیادی روایت نقل کرده و در انتهای آنها نام ابن جریر را نهاده است. متقی هندی در مقدمه کتاب می‌گوید: اگر به‌طور مطلق نام ابن جریر را آورده باشد، مقصودش کتاب تهذیب الاثار اوست، و در صورتی که از کتاب تفسیر یا تاریخ باشد، به این نکته تصریح کرده است. از آنجا که روایات انتخاب شده از وی در باب فضائل اهل البیت، به‌طور یقین در کتاب مناقب اهل البیت علیه السلام او نیز بوده و بخشی از آنها طرق حدیث غدیر است. می‌توان این احادیث را نیز به عنوان بخشی از کتاب فضائل یا کتاب الولایة طبری دانست. گفتنی است که تنها برخی از بخش‌های تهذیب الاثار بر جای مانده و بیشتر این روایات در بخش موجود چاپ شده نیست.


=== علامه امینی ===
=== علامه امینی ===
در دوره اخیر علامه امینی(۱۳۹۰ ۱۳۲۰ قمری) در الغدیر به این کتاب عنایت داشته و به نقل از کنز العمال و البدایة و النهایة، حدیث غدیر را به روایت طبری در الغدیر آورده است. <ref>الغدیر فی التراث الاسلامی، ص ۳۵.</ref>
در دوره اخیر علامه امینی( م ۱۳۹۰ ق) در الغدیر به این کتاب عنایت داشته و به نقل از کنز العمال و البدایة و النهایة، حدیث غدیر را به روایت طبری در الغدیر آورده است. <ref>الغدیر فی التراث الاسلامی، ص ۳۵.</ref>


=== سید عبد العزیز طباطبائی ===
=== سید عبد العزیز طباطبائی ===
استاد مرحوم سید عبد العزیز طباطبائی (م ۱۴۱۶) نیز کتاب الولایه را در میان آثاری که اهل سنت درباره اهل بیت علیه السلام نگاشته‌اند، آورده‌اند. <ref>اهل البیت فی المکتبة العربیة، ص ۶۶۱، ش ۸۵۲.</ref>
استاد مرحوم سید عبد العزیز طباطبائی (م ۱۴۱۶ق) نیز کتاب الولایه را در میان آثاری که اهل سنت درباره اهل بیت علیه السلام نگاشته‌اند، آورده‌اند. <ref>اهل البیت فی المکتبة العربیة، ص ۶۶۱، ش ۸۵۲.</ref>