تحلیل دانشمندان اهل سنت از پیامدهای انکار غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

{{متن عربی|فعندها استوي معاوية علي الملك، واستبدَّ علي بقيّة الشُّوري، وعلي جماعة المسلمین من الأنصار والمهاجرين فی العام الذی سَمَّوْه عام الجماعة وما كان عام جماعةٍ، بل كان عام فُرْقة وقهر وجبرية وغلبة، والعام الذي تحَّلت فيه الإمامة مُلكاً كسرويّاً، والخلافة غصْباً وقيصريّاً، ولم يَعْد ذلك أجمع الضَّلال والفسق}}؛ معاویه در حکومت طریقه استبداد را پیش گرفت، و بر بقیه اعضای شورا و بر جماعت مسلمین از انصار و مهاجرین در سالی که آن را «سال جماعت» نامیدند استبداد به خرج داد. سالی که سال جماعت نبود بلکه سال تفرقه و قهر و جبر و غلبه بود. سالی که در آن امامت به پادشاهی کسروی منتقل شد و خلافت منصبی قیصری گشت…»<ref>رسائل الجاحظ ج۲ ص۱۰ و ۱۱.</ref>

او نیز در کتاب «الفتنة الکبری» می‌گوید: «علیّ نزدیکترین مردم به پیامبرصلی الله علیه و آله بود. او تربیت شده پیامبرصلی الله علیه و آله و جانشین او بر ودیعه اش بود. او به حکم عقد اخوّتی که با پیامبر بسته بود برادر او بود. او داماد پیامبرصلی الله علیه و آله و پدر ذرّیه رسولصلی الله علیه و آله بود. او صاحب پرچم پیامبرصلی الله علیه و آله و جانشین او در بین اهل بیتش بود. و به نصّ حدیث نبوی منزلتش نزد پیامبر همانند منزلت هارون نزد موسی است. اگر تمام مسلمانان چنین می‌گفتند و به حکم این مطلب علیّ را انتخاب می‌نمودند هرگز از حقّ دور نمی‌شده و منحرف نمی‌شدند…

او در کتاب «ضحی الاسلام» می‌گوید: «... نظر اهل سنت به خلافت متعادل تر و قوی تر و نزدیک تر به عقل است! گر چه باید آنان را مؤاخذه شدید نمود بر این که نظریه خود را به‌طور محکم و قوی پیاده نکردند، آنان امامان خود را به‌طور صریح انتقاد نکردند، و هنگامی که ظلم نمودند در مقابلشان نایستادند، و هنگامی که ستم کردند آنان را در راه مستقیم قرار ندادند، و احکامی را که بتواند جلوی ظلم خلیفه را بر امت بگیرد وضع نکردند، بلکه در مقابل آنها تسلیمی داشتند که ناخوشایند بود، و لذا آنان بزرگترین جنایت را بر امت وارد ساختند».<ref>ضحی الاسلام، ج ۳، ص ۲۲۵.</ref>

او نیز در کتاب «یوم الاسلام» می‌گوید: «رسول اسلام در آن مرضی که با آن از دنیا رحلت نمود اراده کرد که متولّی امر مسلمین بعد از خود را تعیین کند آن جا که بنابر نقل صحیحین فرمود: بیاورید تا نامه ای بنویسم که بعد از من گمراه نشوید… ولی آنان امر خلافت را برای هر کسی از مسلمانان که قصد داشته باشند قرار می‌دهند، و لذا تا این زمان در امر خلافت اختلاف وجود دارد. اسلام در عصر رسول خداصلی الله علیه و آله قویّ و متین بود ولی چون از دنیا رحلت نمود معرکه‌های خانمان سوز شروع شد».<ref>یوم الاسلام، ص۴۱.</ref>

 

رسائل الجاحظ؛ عمرو بن بحر بن محبوب الکنانی بالولاء، اللیثی الشهیر بالجاحظ، م۲۵۵ق، تحقیق وشرح: عبد السلام محمد هارون، القاهرة:مکتبة الخانجی، ۱۳۸۴ق.

معاویة فی المیزان؛ نورالدین ابولحیة، بیجا: دارالأنوار، ۱۴۳۶ق.

الاسلام نظام انسانی؛ مصطفی رافعی، بیجا: منشورات دارمکتبة الحیاة، ۱۹۵۸م