۴٬۰۶۴
ویرایش
جایگاه حدیث غدیر در راهبردهای بزرگان امامیه در قرن چهارم هجری: تفاوت میان نسخه‌ها
جایگاه حدیث غدیر در راهبردهای بزرگان امامیه در قرن چهارم هجری (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۳۲
، ۲۴ آوریل←آثار کلامی- روایی:
| خط ۲۴۱: | خط ۲۴۱: | ||
تفاسیر امامیه درباره غدیر، عموماً نشأت گرفته از نصوص اهل بیت علیهم السلام و به‌ویژه در ذیل آیات «ابلاغ» و «اکمال» است. از این نمونه می‌توان سه تفسیر منسوب به عیاشی، فرات کوفی و شیخ مفید را نام برد که از این میان؛ تفسیر شیخ مفید، رویکرد کلامی و فقهی دارد<ref>المقنعه، صص۱۲۳-۱۳۰و۵۰۶-۵۰۳، ۴۵۲، ۵۱۵.</ref> و دو دیگر به شیوه روایی و حدیثی است. | تفاسیر امامیه درباره غدیر، عموماً نشأت گرفته از نصوص اهل بیت علیهم السلام و به‌ویژه در ذیل آیات «ابلاغ» و «اکمال» است. از این نمونه می‌توان سه تفسیر منسوب به عیاشی، فرات کوفی و شیخ مفید را نام برد که از این میان؛ تفسیر شیخ مفید، رویکرد کلامی و فقهی دارد<ref>المقنعه، صص۱۲۳-۱۳۰و۵۰۶-۵۰۳، ۴۵۲، ۵۱۵.</ref> و دو دیگر به شیوه روایی و حدیثی است. | ||
در این میان، تفسیر فرات کوفی تعلق خاطر بیشتری به حدیث غدیر دارد و بیش از همه از روایات اهل بیت | در این میان، تفسیر فرات کوفی تعلق خاطر بیشتری به حدیث غدیر دارد و بیش از همه از روایات اهل بیت علیهم السلام بهره برده، مباحث مختلف غدیر را در آیات مطرح و نکات مهمی را بیان می‌کند. همو در ذیل آیه ۳ سوره مائده، به اسناد خود از امام صادق علیه السلام روایت می‌کند؛ این آیه مخصوص علی علیه السلام است و از قول ابن عباس می‌نویسد: دو واژه {{متن قرآن|أَكْمَلْتُ}} و{{متن قرآن|أَتْمَمْتُ}} در این آیه به ترتیب، «رسول‌الله» صلی الله علیه و آله و «علی» علیه السلام است.<ref>تفسیر فرات کوفی، ص۱۲۱-۱۱۷.</ref> دیگری تفسیرعیاشی است. وی در ذیل آیه۶۷ سوره مائده؛ واقعه و حدیث غدیر را به نقل از اسناد خود از زید بن ارقم نقل می‌کند و بر مسأله نصّ الهی، نگرانی پیامبر صلی الله علیه و آله از قریش و گفتگوهای صحابه تأکید می‌کند.<ref>تفسیرعیاشی، ص۹۸-۱۰۰.</ref> | ||
====== کتب فرقه شناختی ====== | ====== کتب فرقه شناختی ====== | ||
در قرن چهارم، انشعابات جدیدی در شیعه پدید آمد. دانشمندان امامیه با تألیف آثار متعدد، عقاید این گروه‌ها را تشریح و با طرح ادلّه عقلی و نقلی، از عقاید امامیه دفاع کردند و مطاعن منحرفان را برملا ساختند. از مشاهیر امامیه، شیخ طوسی، نجاشی، شیخ صدوق و الانباری( | در قرن چهارم، انشعابات جدیدی در شیعه پدید آمد. دانشمندان امامیه با تألیف آثار متعدد، عقاید این گروه‌ها را تشریح و با طرح ادلّه عقلی و نقلی، از عقاید امامیه دفاع کردند و مطاعن منحرفان را برملا ساختند. از مشاهیر امامیه، شیخ طوسی، نجاشی، شیخ صدوق و الانباری(م۳۵۶ق) بیشتر به این مقوله پرداختند.<ref>فرق الشیعه، بخش اول.</ref> معروفترین اثر در این زمینه، کتاب فرق‌الشیعه، منسوب به حسن بن موسی نوبختی(۲۷۳-۳۱۱ق)، از معاریف متکلمان، محدثان و ثقات دانشمندان امامیه بود. | ||
اسلوب نوبختی در این کتاب، کلامی است و به شیوه متکلمان اقوال مختلف را ارائه می‌کند و به نقد و جرح آنها می‌پردازد. وی در تعریف امامیه به آیات و نصوص، استناد می‌کند و امامیه را درقرن چهارم این‌گونه تعریف می‌کند: «گفتند گفتار هیچ یک از این دسته ها درست نیست؛ بلکه خداوند بزرگ را از پشت حسن بن علی، بر روی زمین راهبری است و او به روش نخستین و شیوه‌های پیشین، جانشین پدر است»<ref>فرق الشیعه، ص۹۲.</ref> | |||
====== متون زیارات و مناقب ====== | ====== متون زیارات و مناقب ====== | ||