۴٬۰۶۴
ویرایش
(←پانویس) |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''«اقسام المولى فى اللسان»''' نوشته شیخ مفید م۴۱۳ق، است. در این کتاب ابتدا مباحثی در توضیح مبانی شیخ مفید توسط محمد رضا جلالی آمده است، آنگاه مباحثی مثل معنی «مولی» تحلیل واقعه غدیر و.. در هفده صفحه که در واقع اصل کتاب می باشد، آمده است. | |||
از | == نویسنده == | ||
'''«محمد بن محمد بن نعمان»''' معروف به '''«شیخ مفید»''' (۴۱۳-۳۳۶ ق)، فقیه اصولی و متکلم برجسته شیعه و از شاگردان شیخ صدوق است. او از پیشگامان در تدوین علم کلام و اصول فقه شیعه امامیه میباشد. شیخ مفید در عصر خود ریاست و مرجعیت شیعه را بر عهده داشت.تالیفات شیخ مفید، هم از نظر مقدار و کمیت دارای اهمیّت است و هم از نظر کیفیت. آثار وی، در عین عمق و پرباری و اتقان، مختصر است. برخی از آثار شیخ مفید در مورد غدیر عبارتند از: «رسالة فى معنى المولى»؛ «اقسام المولى فى اللسان»؛<ref>رجال النجاشى: ص ۴۰۱؛ فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه مرعشى نجفى: ج ۱ ص ۲۶۸، ۲۶۹ مجموعه ش ۲۴۳ ش ۷، ۱۳ و ج ۱ ص ۹۱ - ۹۳ مجموعه ش ۷۸ ش ۷، ۱۲ و ج ۱ ص ۲۸۵ مجموعه ش ۲۵۵ ش ۱۴، ۱۸.</ref>«مسار الشیعه»؛ «تصحيح الاعتقاد»؛ الارشاد»؛ «تفضیل امیر المؤمنین علیه السلام» و... | |||
از اين دو كتاب «رسالة فى معنى المولى»؛ «اقسام المولى فى اللسان» مخطوطات بسيارى در كتابخانه هاى [[ایران]] و عراق و [[هند]] موجود است. براى نمونه سه مورد آورده شد، و نيز در كتابخانه اميرالمؤمنين عليه السلام (نجف) مجموعه ش ۴۱۰، از مخطوطات قرن يازدهم كه تمام رساله هاى شيخ مفيد است. | |||
همچنين در چستربيتى در مجموعه ش ۳۸۷۷ از مخطوطات قرن هشتم وجود دارد، كه عكس آن نيز در [[کتابخانه]] آیة الله مرعشی موجود است. | همچنين در چستربيتى در مجموعه ش ۳۸۷۷ از مخطوطات قرن هشتم وجود دارد، كه عكس آن نيز در [[کتابخانه]] آیة الله مرعشی موجود است. | ||
خط ۶۰: | خط ۱۴: | ||
كتاب «اقسام المولى فى اللسان» در چاپ نجف، در مجموعه اى از رساله هاى شيخ مفيد كه به نام «عدة رسائل» است، با نام «رسالة فى تحقيق لفظ المولى» از ص ۱۸۶ - ۱۹۳، و در كتاب «الغدير فى التراث الاسلامى»: ص ۶۵ ش ۱۶، با نام «رسالة فى اقسام المولى» آمده است. | كتاب «اقسام المولى فى اللسان» در چاپ نجف، در مجموعه اى از رساله هاى شيخ مفيد كه به نام «عدة رسائل» است، با نام «رسالة فى تحقيق لفظ المولى» از ص ۱۸۶ - ۱۹۳، و در كتاب «الغدير فى التراث الاسلامى»: ص ۶۵ ش ۱۶، با نام «رسالة فى اقسام المولى» آمده است. | ||
در پايان هر دو كتاب بخشى از نسخه خطى كتاب «كنز الفوائد» كراجكى كه مربوط به حديث غدير است - در كتاب «اقسام المولى فى اللسان» پنج صفحه و در كتاب «رسالة فى معنى المولى» هشت صفحه - آورده شده است! | در پايان هر دو كتاب بخشى از نسخه خطى كتاب «كنز الفوائد» كراجكى كه مربوط به حديث غدير است - در كتاب «اقسام المولى فى اللسان» پنج صفحه و در كتاب «رسالة فى معنى المولى» هشت صفحه - آورده شده است! اين دو كتاب، كتاب دوم و سوم از جلد هشتم دوره «مصنفات الشيخ المفيد» هستند. در واقع اين دو كتاب ضميمه يكديگر هستند، چرا كه در كتاب «أقسام المولى فى اللسان» در واقع مراد پيامبر صلى الله عليه و آله از كلمه «مولى» ثابت شده كه [[امامت]] است و در كتاب «رسالة فى معنى المولى» درباره معانى مولى و ابحاث لغوى آن بحث شده است. | ||
اين دو كتاب، كتاب دوم و سوم از جلد هشتم دوره «مصنفات الشيخ المفيد» هستند. | |||
در واقع اين دو كتاب ضميمه يكديگر هستند، چرا كه در كتاب «أقسام المولى فى اللسان» در واقع مراد پيامبر صلى الله عليه و آله از كلمه «مولى» ثابت شده كه [[امامت]] است و در كتاب «رسالة فى معنى المولى» درباره معانى مولى و ابحاث لغوى آن بحث شده است. | |||
== مناظره براى غدير<ref>غدير بهترين روز خدا: ۶۹ - ۸۲.</ref> == | == مناظره براى غدير<ref>غدير بهترين روز خدا: ۶۹ - ۸۲.</ref> == | ||
خط ۷۱: | خط ۲۱: | ||
صاحب كتاب «حديقة الشيعة» مى گويد: روزى شيخ مفيد به مجلس على بن موسى رمّانى وارد شده بود. اتفاقاً يک نفر از رمانى پرسيد: | صاحب كتاب «حديقة الشيعة» مى گويد: روزى شيخ مفيد به مجلس على بن موسى رمّانى وارد شده بود. اتفاقاً يک نفر از رمانى پرسيد: | ||
در | در حدیث غدیر و قصه غار چه مى فرمايى؟ او گفت: خبر غار درايت است و خبر غدير [[روایت]] - يعنى آن يقينى است و اين ظنى است - و از روايت حاصل نمى شود آنچه از درايت حاصل مى شود. | ||
وقتى حضار از مجلس بيرون رفتند، شيخ مفيد از رمانى پرسيد: چه مى گويى در شأن كسى كه بر امام زمان خود خروج كند و با او جنگ نمايد؟ | وقتى حضار از مجلس بيرون رفتند، شيخ مفيد از رمانى پرسيد: چه مى گويى در شأن كسى كه بر امام زمان خود خروج كند و با او جنگ نمايد؟ | ||
خط ۹۳: | خط ۴۳: | ||
پس اين همه خلاف خصومت در ميان چراست؟ قاضى گفت: اى برادر، آن خبر روايت است و خلافت ابوبكر درايت، و مردم عاقل ترک درايت از بهر روايت نكنند. | پس اين همه خلاف خصومت در ميان چراست؟ قاضى گفت: اى برادر، آن خبر روايت است و خلافت ابوبكر درايت، و مردم عاقل ترک درايت از بهر روايت نكنند. | ||
شيخ آن مسئله را واگذاشت و پرسيد: در آن خبر كه | شيخ آن مسئله را واگذاشت و پرسيد: در آن خبر كه پیامبر صلی الله علیه و آله با على عليه السلام گفته است: | ||
«يا على عليه السلام، حربک حربى و سلمک سلمى» چه مى فرمايى؟ قاضى گفت: حتما اين [[حدیث]] است. شيخ گفت: پس بنا بر قول شما، اصحاب جمل [[کفّار|کافر]] بوده باشند. | «يا على عليه السلام، حربک حربى و سلمک سلمى» چه مى فرمايى؟ قاضى گفت: حتما اين [[حدیث]] است. شيخ گفت: پس بنا بر قول شما، اصحاب جمل [[کفّار|کافر]] بوده باشند. | ||
خط ۱۰۹: | خط ۵۹: | ||
وقتى خبر به سلطان عزّالدوله ديلمى رسيد و التماس قدوم شيخ نموده و ماجرا را از او بى واسطه شنيد، مركب خاص با قلاده و سرافسار زرين و سراپا خلعت خاص و صد دينار زر خليفتى - كه هر دينارى ده دينار باشد - با غلامى و كنيزى انعام فرمود، و هر روز مقدارى از گوشت و برنج و نان مقرر داشت كه در مجلس او صرف شود، و از آن روز به لقب «مفيد» ملقب شد و اين قصه مشهور گشت. | وقتى خبر به سلطان عزّالدوله ديلمى رسيد و التماس قدوم شيخ نموده و ماجرا را از او بى واسطه شنيد، مركب خاص با قلاده و سرافسار زرين و سراپا خلعت خاص و صد دينار زر خليفتى - كه هر دينارى ده دينار باشد - با غلامى و كنيزى انعام فرمود، و هر روز مقدارى از گوشت و برنج و نان مقرر داشت كه در مجلس او صرف شود، و از آن روز به لقب «مفيد» ملقب شد و اين قصه مشهور گشت. | ||
و لذا | و لذا وقتی حضرت صاحب الزمان علیه السلام شيخ مفيد را به اين لقب ملقّب ساخته بود، اين امر باعث آن شد كه شيخ در ميان خاصه و عامه و در طول [[تاریخ]] به لقب «مفيد» شهرت پيدا كند.<ref>ميزان الحق: ص ۵۲۷ .</ref> | ||
== محتوای کتاب == | |||
'''در کتاب «اقسام المولى فى اللسان»''' ابتدا مقدمه اى توسط آقاى سيد محمدرضا جلالى آمده كه توضيح مبانى شيخ مفيد درباره «مولى» را در شش جهت بيان نموده است: | |||
۱. جنبه لغوى و دلالت لفظى | |||
۲. از بين رفتن شرايط تقيه در زمان امیرالمؤمنین علیه السلام | |||
۳. شاعر فصيح نبايد مخالف لغت صحيح شعر بگويد | |||
۴. نسبت بعضى از اشعار به اميرالمؤمنين عليه السلام | |||
۵. استناد معانى لغوى به اهل خبره لغت اگر چه مسلمان نباشند | |||
۶. باب علم به لغت با اعتماد بر اهل آن باز است و هيچ كس از لغويين را نبايد استثنا كرد. | |||
آنگاه اصل كتاب که هفده صفحه است، آمده و طى آن ثابت شده كه مراد از «مولى» معناى اولى به نفس است. مباحث مطرح شده در اين كتاب چنين است: | |||
۱. ده معنى براى مولى در لغت | |||
۲. تحليل واقعه غدير و انطباق معناى «اولى به نفس» از ميان ده معنى بر كلام پيامبر صلى الله عليه و آله | |||
۳. شواهدى از شعر فصحا درباره معناى صحيح «مولى» و استفاده [[امامت]] اميرالمؤمنين عليه السلام: پنج نفر. | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
[[رده:میراث مکتوب غدیر]] | [[رده:میراث مکتوب غدیر]] |
ویرایش