پرش به محتوا

جنب الله: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
== آيه «أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِى جَنْبِ اللَّه وَ إِنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ»<ref>زمر/۵۶. اسرار غدير: ص ۲۰۶. غدير در قرآن: ج ۲ ص ۵۳ - ۵۵. واقعه قرآنى غدير: ص ۸۶ . </ref> ==
پیامبر صلی الله علیه و آله در فرازى از بخش سوم [[خطبه غدیر]] و پس از معرفى حضرت امیر‏ عليه السلام به عنوان دوم شخص عالم وجود بود، براى آنكه با تشويق انگيزه بيشترى در مردم ايجاد كند آنان را از روز حسرت بر حذر داشت.<ref>زمر/۵۶. اسرار غدير: ص ۲۰۶. غدير در قرآن: ج ۲ ص ۵۳ - ۵۵. واقعه قرآنى غدير: ص ۸۶ . </ref>
[[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] در فرازى از بخش سوم [[خطبه غدیر]] و پس از معرفى حضرت امیر‏ عليه السلام به عنوان دوم شخص عالم وجود بود، براى آنكه با تشويق انگيزه بيشترى در مردم ايجاد كند آنان را از روز حسرت بر حذر داشت.


اين هشدار را با معرفى مقام بلند حضرت امیر‏ عليه السلام به عنوان «جنب الله» بر زبان آورد و آيه ۵۶ سوره زمر را درباره آن قرائت كرد: «اَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ فى جَنْبِ اللَّهِ».
اين هشدار را با معرفى مقام بلند حضرت امیر‏ عليه السلام به عنوان «جنب الله» بر زبان آورد و آيه ۵۶ سوره زمر را درباره آن قرائت كرد.


مَعاشِرَ النّاسِ، اِنَّهُ جَنْبُ اللَّهِ الَّذى ذَكَرَ فى كِتابِهِ الْعَزيزِ، فَقالَ تَعالى مُخْبراً عَمَّنْ يُخالِفُهُ:«اَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ فى جَنْبِ اللَّهِ»:
{{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ، اِنَّهُ جَنْبُ اللَّهِ الَّذى ذَكَرَ فى كِتابِهِ الْعَزيزِ، فَقالَ تَعالى مُخْبراً عَمَّنْ يُخالِفُهُ}}{{قرآن|اَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ فى جَنْبِ اللَّهِ}}


اى مردم، حضرت امیر «جنب اللَّه»است كه خداوند در كتاب عزيزش ذكر كرده و درباره كسى كه با او مخالفت كند فرموده است:
اى مردم، حضرت امیر{{قرآن|جنب اللَّه}}است كه خداوند در كتاب عزيزش ذكر كرده و درباره كسى كه با او مخالفت كند فرموده است: «اى حسرت بر آنچه درباره جنب خداوند تفريط و كوتاهى كردم».
 
«اَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ فى جَنْبِ اللَّهِ»: «اى حسرت بر آنچه درباره جنب خداوند تفريط و كوتاهى كردم».


به بيان ديگر:
به بيان ديگر:
خط ۱۶: خط ۱۳:
اين موارد در مقابل آياتى است كه به صورت تضمين در كلام و [[اقتباس]] در خطابه حضرت آمده است.
اين موارد در مقابل آياتى است كه به صورت تضمين در كلام و [[اقتباس]] در خطابه حضرت آمده است.


يكى از اين آيات، آيه ۵۶ سوره زمر است:
يكى از اين آيات، آيه ۵۶ سوره زمر است.
 
«أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِى جَنْبِ الله وَ إِنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ»: «اينكه نفسى بگويد: اى حسرت بر آنچه درباره جنب خدا تفريط و كوتاهى كردم، اگر چه از مسخره كنندگان بودم».


اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:
اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:


=== '''متن خطبه غدير''' ===
== '''متن خطبه غدير''' ==
مَعاشِرَ النّاسِ، انَّهُ جَنْبُ اللَّه الَّذى ذَكَرَ فى كِتابِهِ الْعَزيزِ، فَقالَ تَعالى مُخْبراً عَمَّنْ يُخالِفُهُ:«أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِى جَنْبِ الله»:
{{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ، انَّهُ جَنْبُ اللَّه الَّذى ذَكَرَ فى كِتابِهِ الْعَزيزِ، فَقالَ تَعالى مُخْبراً عَمَّنْ يُخالِفُهُ}}{{قرآن|أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِى جَنْبِ الله}}


اى مردم، حضرت امیر جنب اللَّه است كه خداوند در كتاب عزيزش ذكر كرده و درباره كسى كه با او مخالفت كند فرموده:«اى حسرت بر آنچه درباره جنب خدا تفريط و كوتاهى كردم».<ref>اسرار غدير: ص ۱۴۳ بخش ۳.</ref>
اى مردم، حضرت امیر جنب اللَّه است كه خداوند در كتاب عزيزش ذكر كرده و درباره كسى كه با او مخالفت كند فرموده: «اى حسرت بر آنچه درباره جنب خدا تفريط و كوتاهى كردم».<ref>اسرار غدير: ص ۱۴۳ بخش ۳.</ref>


=== موقعيت تاريخى ===
== موقعيت تاريخى ==
در حالى كه خطبه به مرحله حساسِ بلند كردن [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] بر سر دست پيامبر صلى الله عليه و آله نزديک مى ‏شود، آن حضرت مردم را به شدت از مخالفت حضرت امیر عليه السلام بر [[حذر]] مى‏ دارد و اين مهم را با الفاظ مختلفى يادآورى مى‏كند.
در حالى كه خطبه به مرحله حساسِ بلند كردن [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] بر سر دست پيامبر صلى الله عليه و آله نزديک مى ‏شود، آن حضرت مردم را به شدت از مخالفت حضرت امیر عليه السلام بر [[حذر]] مى‏ دارد و اين مهم را با الفاظ مختلفى يادآورى مى‏كند.


در فرازى از فرازهاى مرحله سوم از خطبه غدير، پيامبرصلى الله عليه وآله حضرت امیر عليه السلام را به عنوان دوم شخص عالم وجود معرفى نمود، و با قيود مختلف اين انحصار را بيان كرده فرمود:
در فرازى از فرازهاى مرحله سوم از خطبه غدير، پيامبرصلى الله عليه وآله حضرت امیر عليه السلام را به عنوان دوم شخص عالم وجود معرفى نمود، و با قيود مختلف اين انحصار را بيان كرده فرمود: {{متن عربی|فَاِنَّهُ اَفْضَلُ النّاسِ بَعْدى مِنْ ذَكَرٍ وَ اُنْثى ما اَنْزَلَ اللَّهُ الرِّزْقَ وَ بَقِىَ الْخَلْقُ}} و لعنت و غضب الهى را بر منكر چنين مقامى نثار كرد.
 
«فَاِنَّهُ اَفْضَلُ النّاسِ بَعْدى مِنْ ذَكَرٍ وَ اُنْثى ما اَنْزَلَ اللَّهُ الرِّزْقَ وَ بَقِىَ الْخَلْقُ» و لعنت و غضب الهى را بر منكر چنين مقامى نثار كرد.


همچنين با تأكيد بر نزول جبرئيل كلام خداوند را بازگو فرمود:
همچنين با تأكيد بر نزول جبرئيل كلام خداوند را بازگو فرمود:
خط ۴۰: خط ۳۳:
اين دو آيه را با اين عبارت بيان كرد:«وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ اَنْ تُخالِفُوهُ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِها اِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ».
اين دو آيه را با اين عبارت بيان كرد:«وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ اَنْ تُخالِفُوهُ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِها اِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ».


براى آنكه با تشويق انگيزه بيشترى در مردم ايجاد كند آنان را از روز [[حسرت]] بر حذر داشت. اين هشدار را با معرفى مقام بلند حضرت امیر‏ عليه السلام به عنوان «جنب الله» بر زبان آورد و آيه ۵۶ سوره زمر را درباره آن قرائت كرد: «اَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ فى جَنْبِ اللهِ».
براى آنكه با تشويق انگيزه بيشترى در مردم ايجاد كند آنان را از روز [[حسرت]] بر حذر داشت. اين هشدار را با معرفى مقام بلند حضرت امیر‏ عليه السلام به عنوان «جنب الله» بر زبان آورد و آيه ۵۶ سوره زمر را درباره آن قرائت كرد: {{قرآن|اَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ فى جَنْبِ اللهِ}}


=== موقعيت قرآنى ===
=== موقعيت قرآنى ===
خط ۶۱: خط ۵۴:
اى كاش برايم امكان بازگشت بود تا از نيكوكاران باشم. بلى، آيات و نشانه‏ هاى من برايت آمد، ولى تو آنها را [[تکذیب]] نمودى و از پذيرفتن آن سركشى كردى و از كافرين به آن بودى.
اى كاش برايم امكان بازگشت بود تا از نيكوكاران باشم. بلى، آيات و نشانه‏ هاى من برايت آمد، ولى تو آنها را [[تکذیب]] نمودى و از پذيرفتن آن سركشى كردى و از كافرين به آن بودى.


=== تحليل اعتقادى ===
== تحليل اعتقادى ==
نكته بسيار مهم كلمه «جنب» است كه در اين آيه درباره حضرت امیر عليه السلام به كار رفته است. جنب يعنى كنار و جهت و ناحيه.
نكته بسيار مهم كلمه «جنب» است كه در اين آيه درباره حضرت امیر عليه السلام به كار رفته است. جنب يعنى كنار و جهت و ناحيه.