پرش به محتوا

آيات ۱۴ تا ۱۹ مجادله و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۳: خط ۲۳:
{{متن عربی|فَلَكَ الْحَمْدُ عَلى ما مَنَنْتَ بِهِ عَلَيْنا مِنَ الاخْلاصِ لَكَ بِوَحْدانِيَّتِكَ، وَ جُدْتَ عَلَيْنا بِمُوالاةِ وَلِيِّكَ الْهادى مِنْ بَعْدِ نَبِيِّكَ النَّذيرِ الْمُنْذِرِ، وَ رَضيتَ لَنَا الاسْلامَ ديناً بِمَوْلانا، وَ اتْمَمْتَ عَلَيْنا نِعْمَتَكَ بِالَّذى جَدَّدْتَ لَنا عَهْدَكَ وَ ميثاقَكَ، وَ ذَكَّرْتَنا ذلِكَ وَ جَعَلْتَنا مِنْ اهْلِ الاخْلاصِ وَ التَّصْديقِ لِعَهْدِكَ وَ ميثاقِكَ وَ مِنْ اهْلِ الْوَفاءِ بِذلِكَ، وَ لَمْ تَجْعَلْنا مِنَ النّاكِثينَ وَ الْمُكَذِّبينَ الَّذينَ يُكَذِّبُونَ، الْجاحِدينَ بِيَوْمِ الدّينِ، وَ لَمْ تَجْعَلْنا مِنَ الْمُغَيِّرينَ وَ الْمُبَدِّلينَ وَ الْمُحَرِّفينَ وَ الْمُبَتِّكينَ آذانَ الانْعامَ، وَ الْمُغَيِّرينَ خَلْقَ اللَّهِ، وَ مِنَ الَّذينَ اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطانُ فَأَنْساهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ، وَ صَدَّهُمْ عَنِ السّبيلِ وَ الصِّراطِ الْمُسْتَقيمِ }}. {{متن عربی|اللَّهُمَّ الْعَنِ الْجاحِدينَ وَ النّاكِثينَ وَ الْمُغَيِّرينَ وَ الْمُبَدِّلينَ وَ الْمُكَذِّبينَ الَّذينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدّينِ مِنَ الْأَوَّلينَ وَ الْآخِرينَ|ترجمه=پس تو را شكر بر آنچه بر ما منت نهاده‌‏اى از اخلاص به توحيدت و بر آنچه بر ما كرم كرده‌‏اى، با پذيرفتن ولايت ولىّ هدايت‌كننده‌‏ات بعد از پيامبر ترساننده منذرت، و با مولايمان اسلام را به‌عنوان دين ما راضى شدى، و نعمتت را با تجديد عهد و ميثاقت بر ما تمام كردى و آن پيمان را به ياد ما آوردى، و ما را از اهل اخلاص و تصديق نسبت به عهد و ميثاقت و از اهل وفا به آن قرار دادى، و ما را از عهدشكنان و تكذيب‌كنندگان قرار ندادى كه روز قيامت را تكذيب مى‏‌كنند، و ما را از تغييردهندگان و تبديل‌كنندگان و تحريف‌كنندگان و زنده‌كنندگان اعمال جاهليت و تغيير‌دهندگان خلق خدا قرار ندادى، و از كسانى كه شيطان بال خود را بر آنان گسترانده و ياد خدا را از خاطر آنان برده و از راه راست مانع شده، قرار ندادى. خدايا، لعنت كن انكاركنندگان و پيمان‌شكنان و تغييردهندگان و تبديل‌كنندگان و تكذيب‌كنندگانى كه روز قيامت را تكذيب مى‏‌كنند، از اولين و آخرين}}.<ref>الاقبال، ص۴۷۵؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۲۱۶-۲۱۷. </ref>
{{متن عربی|فَلَكَ الْحَمْدُ عَلى ما مَنَنْتَ بِهِ عَلَيْنا مِنَ الاخْلاصِ لَكَ بِوَحْدانِيَّتِكَ، وَ جُدْتَ عَلَيْنا بِمُوالاةِ وَلِيِّكَ الْهادى مِنْ بَعْدِ نَبِيِّكَ النَّذيرِ الْمُنْذِرِ، وَ رَضيتَ لَنَا الاسْلامَ ديناً بِمَوْلانا، وَ اتْمَمْتَ عَلَيْنا نِعْمَتَكَ بِالَّذى جَدَّدْتَ لَنا عَهْدَكَ وَ ميثاقَكَ، وَ ذَكَّرْتَنا ذلِكَ وَ جَعَلْتَنا مِنْ اهْلِ الاخْلاصِ وَ التَّصْديقِ لِعَهْدِكَ وَ ميثاقِكَ وَ مِنْ اهْلِ الْوَفاءِ بِذلِكَ، وَ لَمْ تَجْعَلْنا مِنَ النّاكِثينَ وَ الْمُكَذِّبينَ الَّذينَ يُكَذِّبُونَ، الْجاحِدينَ بِيَوْمِ الدّينِ، وَ لَمْ تَجْعَلْنا مِنَ الْمُغَيِّرينَ وَ الْمُبَدِّلينَ وَ الْمُحَرِّفينَ وَ الْمُبَتِّكينَ آذانَ الانْعامَ، وَ الْمُغَيِّرينَ خَلْقَ اللَّهِ، وَ مِنَ الَّذينَ اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطانُ فَأَنْساهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ، وَ صَدَّهُمْ عَنِ السّبيلِ وَ الصِّراطِ الْمُسْتَقيمِ }}. {{متن عربی|اللَّهُمَّ الْعَنِ الْجاحِدينَ وَ النّاكِثينَ وَ الْمُغَيِّرينَ وَ الْمُبَدِّلينَ وَ الْمُكَذِّبينَ الَّذينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدّينِ مِنَ الْأَوَّلينَ وَ الْآخِرينَ|ترجمه=پس تو را شكر بر آنچه بر ما منت نهاده‌‏اى از اخلاص به توحيدت و بر آنچه بر ما كرم كرده‌‏اى، با پذيرفتن ولايت ولىّ هدايت‌كننده‌‏ات بعد از پيامبر ترساننده منذرت، و با مولايمان اسلام را به‌عنوان دين ما راضى شدى، و نعمتت را با تجديد عهد و ميثاقت بر ما تمام كردى و آن پيمان را به ياد ما آوردى، و ما را از اهل اخلاص و تصديق نسبت به عهد و ميثاقت و از اهل وفا به آن قرار دادى، و ما را از عهدشكنان و تكذيب‌كنندگان قرار ندادى كه روز قيامت را تكذيب مى‏‌كنند، و ما را از تغييردهندگان و تبديل‌كنندگان و تحريف‌كنندگان و زنده‌كنندگان اعمال جاهليت و تغيير‌دهندگان خلق خدا قرار ندادى، و از كسانى كه شيطان بال خود را بر آنان گسترانده و ياد خدا را از خاطر آنان برده و از راه راست مانع شده، قرار ندادى. خدايا، لعنت كن انكاركنندگان و پيمان‌شكنان و تغييردهندگان و تبديل‌كنندگان و تكذيب‌كنندگانى كه روز قيامت را تكذيب مى‏‌كنند، از اولين و آخرين}}.<ref>الاقبال، ص۴۷۵؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۲۱۶-۲۱۷. </ref>


=== نتيجه اعتقادى ===
== تحلیل اعتقادی آیات ==
در اين فراز از دعاى روز غدير، پنج آيه به تصريح يا تضمين و يا اشاره گنجانده شده است:
در اين قسمت از دعاى روز غدير، پنج آيه به‌تصريح يا تضمين و يا اشاره گنجانده شده است؛ از جمله آیات ۱۴ تا ۱۹ سوره مجادله که از سوی برخی محققان استفاده از آن مورد تحلیل اعتقادی گرفته است:


آيه سوم آيه {{قرآن|مكذبين بيوم الدين }} است كه دو بار در اين فراز دعا مطرح شده است؛ بار اول از قول دعا كننده و به عنوان نفى آن با عبارت {{قرآن|وَ لَمْ تَجْعَلْنا مِنَ النّاكِثينَ وَ الْمُكَذِّبينَ الَّذينَ يُكَذِّبُونَ الْجاحِدينَ بِيَوْمِ الدّينِ}} ذكر شده، و بار دوم در لعنت بر مكذبين با عبارت{{قرآن|اللّهُمَّ الْعَنِ...، الْمُكَذِّبينَ الَّذينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدّينِ}}آمده است.
=== معنای تسلط شیطان چیست؟ ===
خداوند در آیات ۱۴ تا ۱۹ سوره مجادله گروهى را معرفى مى‏‌كند كه مورد غضب او هستند. آنگاه به بيان حيله‏‌هاى آنان مى‏‌پردازد و سپس اعلام مى‌كند كه شيطان كاملاً بر آنان مسلط شده و به همین دلیل از حزب شیطان هستند. با در نظر گرفتن اينكه در اين قسمت از دعاى غدير آيات مزبور به مخالفان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام و برگزينندگان راهى غير از غدير تفسير شده، مى‏‌توان آيات مزبور را چنين معنى كرد: آيا نمى‌‏نگرى به قومى كه ولايت [[سقیفه]] را پذيرفته‏‌اند كه خدا بر آنان غضب كرده است. اين پيروان سقيفه نه از شمايند و نه از آنان. از شگردهاى آنان قسمِ دروغ است، در حالى كه در باطنْ حقيقت را مى‏‌دانند. آنان قسم‏‌هاى خود را سپرى در برابر اميرالمؤمنين ‏عليه السلام قرار داده‌‏اند و با اين روش بر سر راه خدا مانع ايجاد مى‏‌كنند.


آيه چهارم {{قرآن|فَلَيُبَتِّكُنَّ آذانَ الْأَنْعامِ }} از سوره نساء است كه به صورت تضمين در كلام و نفى آن از دعا كننده، با عبارت {{قرآن|وَ لَمْ تَجْعَلْنا مِنَ الْمُغَيِّرينَ وَ الْمُبَدِّلينَ وَ الْمُحَرِّفينَ وَ الْمُبَتِّكينَ آذانَ الانْعامِ وَ الْمُغَيِّرينَ خَلْقَ اللَّهِ}}  ذكر شده است.
بنابراين طرفداران سقيفه بايد منتظر عذاب خواركننده‌‏اى باشند: آنان جهنمى‌‏اند و دائم در آنجا خواهند بود. آنان حتى در روز قيامت كه در پيشگاه الهى براى محاكمه آورده مى‏‌شوند دست از قسم‏‌هاى دروغين خود بر نمى‏‌دارند و هنوز بر اين باورند كه ره توشه‌‏اى براى قيامت آورده‌‏اند. واقعيت آن است كه شيطان چنان بر آنان مسلط بود كه ياد خدا را از خاطر آنان محو كرده است. آنچه مى‌ماند آن است كه اينان حزب شيطانند و حزب شيطان جز خسارت هيچ نتيجه‏‌اى به‌دست نخواهد آورد.
 
آيه پنجم {{قرآن|اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطانُ}} است كه عبارت {{قرآن|فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ}} از آيه قبل در آخر اين فراز آورده شده و به صورت تضمين در كلام و نفى آن از دعا كننده با عبارت {{قرآن|وَ لَمْ تَجْعَلْنا...}}، {{قرآن|مِنَ الَّذينَ اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطانُ فَأَنْساهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ وَ صَدَّهُمْ عَنِ السَّبيلِ}} ذكر شده است.
 
از اين فراز دعاى روز غدير هفت نكته استفاده مى‏ شود: ولايت كمال توحيد، تفسير {{قرآن|إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ}}، تفسير آيه اكمال، تفسير آيه {{قرآن|المكذبين بيوم الدين}}، تفسير آيات سوره نساء، تفسير {{قرآن|اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطانُ»،}} لعنت بر حزب شيطان؛ كه به تفصيل اين هفت مورد مى ‏پردازيم.
 
=== نكته اول: ولايت كمال توحيد ===
اقرار به يگانگى خداوند چه ارتباطى به پذيرفتن ولايت مى ‏تواند داشته باشد كه كمال توحيد حساب شده است؟
 
اين همان نكته ‏اى است كه در اين فراز دعا به آن اشاره شده و دو عبارت در بيان آن ذكر شده است:
 
يكى تمام توحيد، و ديگرى اخلاص در اقرار به وحدانيت.اين فصل پيچيده از غدير مى‏ تواند بدان معنى باشد كه پذيرنده ولايت كه يک امر الهى است در واقع سر تعظيم در برابر خدا فرود آورده و اين آخرين و مهم ‏ترين دستور الهى را پذيرفته است؛ و اين گونه توحيد خود را در اعلى درجه به نمايش گذاشته است.
 
نقطه مقابل كسانى هستند كه با نپذيرفتن ولايت -  همانند شيطان -  در عين اقرار به توحيد، خداهاى ديگرى از قبيل هواى نفس و تكبر و آنان كه در برابر خدا قد عَلَم كرده‏ اند را نيز پذيرفته ‏اند.
 
بنابراين انكار يا قبول نكردن غدير حتى در توحيد و اقرار به وحدانيت اشخاص نيز مؤثر مى ‏افتد و آن را از خالص بودن بيرون مى‏ آورد، چنان كه نقطه متقابل آن پذيرفتن غدير است كه اخلاص در توحيد و ادعاى خالصانه در اعتقاد به يگانگى خداوند است.
 
=== نكته ششم: تفسير «اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطانُ» ===
خداوند در پنج آيه از سوره مجادله گروهى را معرفى مى‏ كند كه مورد غضب او هستند.
 
آنگاه به بيان حيله‏ هاى آنان مى‏ پردازد و سپس اعلام مى ‏كند كه شيطان كاملاً بر آنان مسلط است و بايد آنان را حزب شيطان بناميم.
 
با در نظر گرفتن اينكه در اين فراز از دعاى غدير آيات مزبور به مخالفين اميرالمؤمنين‏ عليه السلام و برگزينندگان راهى غير از غدير تفسير شده، مى‏ توان آيات مزبور را چنين معنى كرد:
 
آيا نمى ‏نگرى به قومى كه ولايت سقيفه را پذيرفته‏ اند كه خدا بر آنان غضب كرده است. اين پيروان سقيفه نه از شمايند و نه از آنان.
 
از شگردهاى آنان قسمِ دروغ است در حالى كه در باطن حقيقت را مى‏ دانند.
 
آنان قسم‏ هاى خود را سپرى در برابر اميرالمؤمنين ‏عليه السلام قرار داده ‏اند، و با اين روش بر سر راه خدا مانع ايجاد مى‏ كنند.
 
بنابراين طرفداران سقيفه بايد منتظر عذاب خوار كننده ‏اى باشند، و آنان جهنمى ‏اند و دائم در آنجا خواهند بود. آنان حتى در روز قيامت كه در پيشگاه الهى براى محاكمه آورده مى‏ شوند دست از قسم‏ هاى دروغين خود بر نمى‏ دارند، و هنوز بر اين باورند كه ره توشه‏اى براى قيامت آورده ‏اند.
 
واقعيت آن است كه شيطان چنان بر آنان مسلط بود كه ياد خدا را از خاطر آنان محو كرده است. آنچه مى ‏ماند آن است كه اينان حزب ودار و دسته شيطانند، و پيداست كه حزب شيطان جز خسارت هيچ نتيجه‏ اى به دست نخواهد آورد.


اميرالمؤمنين‏ عليه السلام درباره شگردهاى سقيفه كه باعث گمراهى مردم تا ابد شد، مى‏ فرمايد:
اميرالمؤمنين‏ عليه السلام درباره شگردهاى سقيفه كه باعث گمراهى مردم تا ابد شد، مى‏ فرمايد:
۱٬۹۲۲

ویرایش