۴٬۰۶۴
ویرایش
←۳. ابلاغ رسالت در سايه اخلاق عظيم
| خط ۸: | خط ۸: | ||
در آن لحظه يک نفر گفت: {{متن عربی|لَقَدْ فَتَنَ بِهذَا الْغُلامِ}}: «به اين جوان مغرور شده است»! خداوند تعالى اين آيات را نازل كرد: | در آن لحظه يک نفر گفت: {{متن عربی|لَقَدْ فَتَنَ بِهذَا الْغُلامِ}}: «به اين جوان مغرور شده است»! خداوند تعالى اين آيات را نازل كرد: | ||
{{متن قرآن|«ن. وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ. ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ. وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ. وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ. فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ. بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ}} | {{متن قرآن|«ن. وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ. ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ. وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ. وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ. فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ. بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ}}: «ن. قسم به قلم و آنچه مى‌نگارند. تو به بركت نعمت پروردگارت ديوانه نيستى. و براى تو اجرى بى‌منت است، و تو صاحب اخلاقى عظيم هستى. به زودى مى‌بينى و آنان هم مى‌بينند كه كداميک از شما مغرور شده‌ايد».<ref>تفسير فرات: ص ۴۹۵ ح ۶۴۸.</ref> | ||
در حديث ديگرى آن لحظه با دقت بيشترى مشخص شده و مى‌فرمايد: «هنگامى كه پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله دست على بن ابى طالب عليه السلام را گرفت و بلند كرد و فرمود:{{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ}} يک نفر از ميان مردم گفت: «به پسر عمويش مغرور شده است». در آن هنگام اين آيه نازل شد: {{متن قرآن|فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ. بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ}}<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۳؛ عوالم العلوم: ج ۱۵/ ۳ ص ۵۵ ح ۲۰؛ تفسير فرات: ص ۴۹۶ ح ۶۵۰؛ تأويل الآيات: ج ۲ ص ۷۱۱ ح ۳.</ref>امام باقر عليه السلام جزئيات بيشترى از اين ماجرا را بيان نموده و ضمن توضيح آيات مى‌فرمايد: | در حديث ديگرى آن لحظه با دقت بيشترى مشخص شده و مى‌فرمايد: «هنگامى كه پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله دست على بن ابى طالب عليه السلام را گرفت و بلند كرد و فرمود:{{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ}} يک نفر از ميان مردم گفت: «به پسر عمويش مغرور شده است». در آن هنگام اين آيه نازل شد: {{متن قرآن|فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ. بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ}}<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۳؛ عوالم العلوم: ج ۱۵/ ۳ ص ۵۵ ح ۲۰؛ تفسير فرات: ص ۴۹۶ ح ۶۵۰؛ تأويل الآيات: ج ۲ ص ۷۱۱ ح ۳.</ref> امام باقر عليه السلام جزئيات بيشترى از اين ماجرا را بيان نموده و ضمن توضيح آيات مى‌فرمايد: | ||
هنگامى كه آيه{{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ ...}} نازل شد، يكى از منافقين با اشاره به پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله به ديگرى گفت: {{متن عربی|اما تَرَوْنَ عَيْناهُ تَدُورانِ كَأَنَّهُ مَجْنُونٌ وَ قَدِ افْتَتَنَ بِابْنِ عَمِّهِ! ما بالُهُ رَفَعَ بِضِبْعِهِ، وَ لَوْ قَدَرَ انْ يَجْعَلَهُ مِثْلَ كَسْرى وَ قَيْصَرَ لَفَعَلَ}}: «چشمانش را نمى‌بينيد كه در گردش است؟ گويا ديوانه است، و او به پسر عمويش مغرور شده است! چه خبر است كه بازوى او را بلند مى‌كند؟! و اگر بتواند او را مثل كسرى و قيصر قرار دهد اين كار را مى‌كند».در اينجا پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله فرمود: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ}} و مردم متوجه شدند كه قرآن بر آن حضرت نازل شده است. لذا ساكت شدند و حضرت چنين قرائت فرمود: {{متن قرآن|ن. وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ. ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ}}كه منظور گفته منافقى بود كه نسبت جنون به حضرت داد. {{متن قرآن|وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ}}: «براى تو اجرى بى‌منت است» به خاطر آنچه درباره على تبليغ نمودى.{{متن قرآن|وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ. فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ}} <ref>عوالم العلوم: ج ۱۵/ ۳ ص ۱۲۷ ح ۱۷۲؛ تفسير فرات: ص ۴۹۷ ح ۶۵۲؛ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۳ ح ۵۹.</ref> | هنگامى كه آيه{{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ ...}} نازل شد، يكى از منافقين با اشاره به پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله به ديگرى گفت: {{متن عربی|اما تَرَوْنَ عَيْناهُ تَدُورانِ كَأَنَّهُ مَجْنُونٌ وَ قَدِ افْتَتَنَ بِابْنِ عَمِّهِ! ما بالُهُ رَفَعَ بِضِبْعِهِ، وَ لَوْ قَدَرَ انْ يَجْعَلَهُ مِثْلَ كَسْرى وَ قَيْصَرَ لَفَعَلَ}}: «چشمانش را نمى‌بينيد كه در گردش است؟ گويا ديوانه است، و او به پسر عمويش مغرور شده است! چه خبر است كه بازوى او را بلند مى‌كند؟! و اگر بتواند او را مثل كسرى و قيصر قرار دهد اين كار را مى‌كند».در اينجا پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله فرمود: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ}} و مردم متوجه شدند كه قرآن بر آن حضرت نازل شده است. لذا ساكت شدند و حضرت چنين قرائت فرمود: {{متن قرآن|ن. وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ. ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ}}كه منظور گفته منافقى بود كه نسبت جنون به حضرت داد. {{متن قرآن|وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ}}: «براى تو اجرى بى‌منت است» به خاطر آنچه درباره على تبليغ نمودى.{{متن قرآن|وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ. فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ}} <ref>عوالم العلوم: ج ۱۵/ ۳ ص ۱۲۷ ح ۱۷۲؛ تفسير فرات: ص ۴۹۷ ح ۶۵۲؛ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۳ ح ۵۹.</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
برنامه بیعت همگانی در غدیر بعد از خطبه تا غروب ادامه یافت، و پس از ادای نماز تا پاسی از شب طول کشید و ادامه آن به روز بعد ماند. در فرصتی که برای پیامبرصلی الله علیه وآله پیش آمد لازم دانست رفتارهای منافقین در اثناء خطبه را به آنان گوشزد فرماید، چه آنکه تمام گفته‌هایشان را جبرئیل به حضرت خبر داده بود، همان گونه که عده‌ای از مؤمنین سخنان آنان را هنگام خطبه شنیده و به پیامبرصلی الله علیه وآله گزارش داده بودند.<ref>بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۶۳۵، ج ۳۷ ص ۱۵۴ ۱۱۹؛ عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۱۴۰ ۱۳۴.</ref> | برنامه بیعت همگانی در غدیر بعد از خطبه تا غروب ادامه یافت، و پس از ادای نماز تا پاسی از شب طول کشید و ادامه آن به روز بعد ماند. در فرصتی که برای پیامبرصلی الله علیه وآله پیش آمد لازم دانست رفتارهای منافقین در اثناء خطبه را به آنان گوشزد فرماید، چه آنکه تمام گفته‌هایشان را جبرئیل به حضرت خبر داده بود، همان گونه که عده‌ای از مؤمنین سخنان آنان را هنگام خطبه شنیده و به پیامبرصلی الله علیه وآله گزارش داده بودند.<ref>بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۶۳۵، ج ۳۷ ص ۱۵۴ ۱۱۹؛ عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۱۴۰ ۱۳۴.</ref> | ||
حضرت کسی را فرستاد و ابوبکر و عمر و دار و دسته آنان را فرا خواند و پس رد قسم دروغشان که چیزی نگفته‌اند و بیان بعضی اهانت‌هایشان، نوبت گروه دیگری از منافقین بود که نسبت مغرور شدن و جنون را به آن حضرت دادند و گفتند: | حضرت کسی را فرستاد و ابوبکر و عمر و دار و دسته آنان را فرا خواند و پس رد قسم دروغشان که چیزی نگفته‌اند و بیان بعضی اهانت‌هایشان، نوبت گروه دیگری از منافقین بود که نسبت مغرور شدن و جنون را به آن حضرت دادند و گفتند: او به پسر عمویش مغرور شده است «و جلمه» {{متن عربی|قَدْ افْتَتَنَ بِابْنِ عَمِّهِ}} «یا» {{متن عربی|لَقَدْ فَتَنَ بِهذَا الْغُلامِ}} را بر زبان آوردند. <ref>عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۱۲۷؛ بحار الانوار: ج ۱۶ ص ۲۱۰، ج ۳۷ ص ۱۷۳. </ref> | ||
حضرت ضمن توبیخ آنان، آیات اول سوره قلم را که درباره آنان نازل شده بود برایشان قرائت فرمود:{{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ، ما اَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ}} قسم به قلم و آنچه می‌نویسند، که تو با نعمت پروردگارت مجنون نیستی «و سپس ادامه آیات که می‌فرماید:{{متن قرآن|فَسَتُبْصِرُ وَ یُبْصِرُونَ بِأَیِّکُمُ الْمَفْتُونُ}} به زودی تو خواهی دید و آنان نیز خواهند دید که کدامیک مغرور شده‌اید «تا آیه ۸ سوره قلم که می‌فرماید:{{متن قرآن|اِنَّ رَبَّکَ هُوَ اَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبیلِهِ وَ هُوَ اَعْلَمُ بِالْمُهْتَدینَ}} پروردگار تو داناتر است که چه کسی از راه او گمراه شده و او به هدایت یافتگان آگاهتر است | حضرت ضمن توبیخ آنان، آیات اول سوره قلم را که درباره آنان نازل شده بود برایشان قرائت فرمود:{{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ، ما اَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ}} قسم به قلم و آنچه می‌نویسند، که تو با نعمت پروردگارت مجنون نیستی «و سپس ادامه آیات که می‌فرماید:{{متن قرآن|فَسَتُبْصِرُ وَ یُبْصِرُونَ بِأَیِّکُمُ الْمَفْتُونُ}} به زودی تو خواهی دید و آنان نیز خواهند دید که کدامیک مغرور شده‌اید «تا آیه ۸ سوره قلم که می‌فرماید:{{متن قرآن|اِنَّ رَبَّکَ هُوَ اَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبیلِهِ وَ هُوَ اَعْلَمُ بِالْمُهْتَدینَ}} پروردگار تو داناتر است که چه کسی از راه او گمراه شده و او به هدایت یافتگان آگاهتر است | ||
این گونه بود که پیامبرصلی الله علیه وآله به منافقین نشان داد که به شدت تحت نظر خدا و رسول هستند و هیچ‌یک از حرکات و سکنات آنان از نظر حضرت مخفی نمی‌ماند. | این گونه بود که پیامبرصلی الله علیه وآله به منافقین نشان داد که به شدت تحت نظر خدا و رسول هستند و هیچ‌یک از حرکات و سکنات آنان از نظر حضرت مخفی نمی‌ماند. | ||