پرش به محتوا

آيه ۱۶ توبه و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:
با نزول اين آيه ۱۶ سوره توبه مردم پرسيدند: يا رسول ‏اللَّه، آیا {{قرآن|المؤمنين}} در این آیه درباره گروه خاصى از مؤمنان است يا شامل همه آنان مى‌‏شود؟ در پاسخ خداوند به پيامبرش دستور داد واليان امر مردم را به آنان بشناساند و ولايت را براى آنان تفسير كند. از همين جا بود كه برنامه غدير تدارک ديده شد تا در آن مراسم مفهوم و شئون ولايت به بهترین شكل براى مردم بيان شود. در مراسم غدير هم پس از خطابه، مردم به ياد آوردند كه در مدينه درباره این آیه و دو آیه دیگر سؤال كردند و امروز روز پاسخ آن است. اين بود كه درباره همين سه آيه بار ديگر سؤال كردند.
با نزول اين آيه ۱۶ سوره توبه مردم پرسيدند: يا رسول ‏اللَّه، آیا {{قرآن|المؤمنين}} در این آیه درباره گروه خاصى از مؤمنان است يا شامل همه آنان مى‌‏شود؟ در پاسخ خداوند به پيامبرش دستور داد واليان امر مردم را به آنان بشناساند و ولايت را براى آنان تفسير كند. از همين جا بود كه برنامه غدير تدارک ديده شد تا در آن مراسم مفهوم و شئون ولايت به بهترین شكل براى مردم بيان شود. در مراسم غدير هم پس از خطابه، مردم به ياد آوردند كه در مدينه درباره این آیه و دو آیه دیگر سؤال كردند و امروز روز پاسخ آن است. اين بود كه درباره همين سه آيه بار ديگر سؤال كردند.


با اين مقدمات كه مردم را براى مسئله ولايت کنجکاو کرده بود جبرئيل بر پيامبر نازل شد و با اشاره به [[آیه ۳ مائده و غدیر|آیه اکمال]] چنين پيام آورد: «يا محمد، خداوند -جل اسمه- به تو سلام مى‏‌رساند و مى‌فرمايد: من پيامبرى از پيامبرانم و رسولى از فرستادگانم را از دنيا نبردم مگر بعد از كمال دينم و مؤكدنمودن حجتم. اكنون دو مسئله از واجبات باقى مانده كه بايد آن را به قومت ابلاغ نمايى: يكى حج و ديگرى ولايت و خلافت بعد از خودت؛ چرا كه من زمينم را از حجتم خالى نگذاشته‌‏ام و تا ابد خالى نمى‌گذارم.<ref>كتاب سليم بن قیس الهلالی، ص۱۹۸؛ فرائد السمطين، ج۱، ص۳۱۴-۳۱۵، ح۲۵۰؛ بحارالانوار، ج۳۷، ص۲۰۱-۲۰۲؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۲۳۳. </ref>
با اين مقدمات كه مردم را براى مسئله ولايت کنجکاو کرده بود جبرئيل بر پيامبر نازل شد و با اشاره به [[آیه ۳ مائده و غدیر|آیه اکمال]] چنين پيام آورد: «يا محمد، خداوند -جل اسمه- به تو سلام مى‏‌رساند و مى‌فرمايد: من پيامبرى از پيامبرانم و رسولى از فرستادگانم را از دنيا نبردم مگر بعد از كمال دينم و مؤكدنمودن حجتم. اكنون دو مسئله از واجبات باقى مانده كه بايد آن را به قومت ابلاغ نمايى: يكى حج و ديگرى ولايت و خلافت بعد از خودت؛ چرا كه من زمينم را از حجتم خالى نگذاشته‌‏ام و تا ابد خالى نمى‌گذارم.<ref>كتاب سليم بن قیس الهلالی، ص۱۴۷-۱۴۸؛ فرائد السمطين، ج۱، ص۳۱۴-۳۱۵، ح۲۵۰؛ بحارالانوار، ج۳۷، ص۲۰۱-۲۰۲؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۲۳۳. </ref>


پس از پايان خطبه غدير و مراسم عمامه ‏گذارى اميرالمؤمنين‏ عليه السلام و [[تبریک]] و تهنيت، چند سؤال كه از سوى مؤمنين و نيز [[منافقین]] از پيامبر صلى الله عليه و آله پرسيده شد، بر روشنگرى غدير افزود.
پس از پايان خطبه غدير، چند سؤال كه از سوى مؤمنان و نيز [[منافقین]] از پيامبر صلى الله عليه و آله پرسيده شد که بر روشنگرى غدير افزود. پس از سؤال [[سلمان فارسی(محمّدی)|سلمان]] و شخصى ديگر، [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبكر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] سه آيه [[آيه ۵۹ نساء و غدیر|۵۹ نساء]] و [[آیه ۵۵ مائده و غدیر|۵۵ مائده]] و ۱۶ توبه را كه هنگام حركت از مدينه نيز مورد سؤال بودند را مطرح كردند: يا رسول اللَّه، آيا اين سه آيه مخصوص على است؟ حضرت فرمود: آرى، درباره او و جانشينان من تا روز قيامت است. گفتند: يا رسول اللَّه، آنان را براى ما بيان فرما. فرمود: على برادرم و وزيرم و وارثم و وصيم و خليفه‌‏ام در امتم و صاحب اختيار هر مؤمنى بعد از من، سپس پسرم حسن، و سپس حسين، و بعد از او نُه نفر از فرزندان پسرم حسين، يكى پس از ديگرى كه قرآن با آنان است و آنان با قرآن‌‏اند. از آن جدا نمى‌‏شوند و قرآن از آنان جدا نمى‏‌شود تا بر سر حوض كوثر بر من وارد شوند. آنگاه پيامبر صلى الله عليه و آله در پيشگاه مردم رو به على‏ عليه السلام كرد و فرمود: {{متن عربی|مَنْ اَطاعَكَ فَقَدْ اَطاعَنى، وَ مَنْ اَطاعَنى فَقَدْ اَطاعَ اللَّهُ، وَ مَنْ عَصاكَ فَقَدْ عَصانى، وَ مَنْ عَصانى فَقَدْ عَصَى اللَّهُ تَعالى|ترجمه=هر كس تو را اطاعت كند مرا اطاعت كرده؛ و هر كس مرا اطاعت كند خدا را اطاعت كرده است؛ و هر كس از تو سرپيچى كند از من سرپيچى كرده، و هر كس از من سرپيچى كند از خداى تعالى سرپيچى كرده است}}.<ref>عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۲۳۱.</ref>


پس از سؤال سلمان و شخصى ديگر، ابوبكر و عمر سه آيه {{قرآن|اُولِى الاَمْرِ}} و {{قرآن|اِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه}} و {{قرآن|وَليجَة}} را كه هنگام حركت از مدينه نيز سؤال شده بود مطرح كردند و پرسيدند:
در غدير منافقين سؤالى مطرح كردند كه نشان مى‏ داد هدف آن قرار دادن آياتى از قرآن در برابر آيات غدير است! آنان سه آيه{{قرآن|اَطيعُوا اللَّهَ وَ اَطيعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِى الأَمْرِ مِنْكُمْ}}}<ref>نساء /  ۵۹ .</ref> و {{قرآن|اِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ}}<ref>مائده /  ۵۵ .</ref> و {{قرآن|اَمْ حَسِبْتُمْ اَنْ تُتْرَكُوا وَ لَمّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذينَ جاهَدُوا مِنْكُمْ وَ لَمْ‏يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لا رَسُولِهِ وَ لا الْمُؤْمِنينَ وَليجَةً}}<ref>توبه /  ۱۶.</ref> را مطرح كردند.
 
يا رسول اللَّه، آيا اين سه آيه مخصوص على است؟
 
حضرت فرمود: آرى، درباره او و جانشينان من تا روز قيامت است. گفتند: يا رسول اللَّه، آنان را براى ما بيان فرما. فرمود:
 
على برادرم و وزيرم و وارثم و وصيم و خليفه ‏ام در امتم و صاحب اختيار هر مؤمنى بعد از من، سپس پسرم حسن، و سپس حسين، و بعد از او نُه نفر از فرزندان پسرم حسين، يكى پس از ديگرى كه قرآن با آنان است و آنان با قرآن ‏اند. از آن جدا نمى ‏شوند و قرآن از آنان جدا نمى‏ شود تا بر سر حوض كوثر بر من وارد شوند.
 
آنگاه پيامبر صلى الله عليه و آله در پيشگاه مردم رو به على‏ عليه السلام كرد و فرمود: {{متن عربی| مَنْ اَطاعَكَ فَقَدْ اَطاعَنى، وَ مَنْ اَطاعَنى فَقَدْ اَطاعَ اللَّهُ، وَ مَنْ عَصاكَ فَقَدْ عَصانى، وَ مَنْ عَصانى فَقَدْ عَصَى اللَّهُ تَعالى}}:
 
«هر كس تو را اطاعت كند مرا اطاعت كرده؛ و هر كس مرا اطاعت كند خدا را اطاعت كرده است؛ و هر كس از تو سرپيچى كند از من سرپيچى كرده، و هر كس از من سرپيچى كند از خداى تعالى سرپيچى كرده است».<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۳۱. منابع سؤال هنگام حركت از مدينه: عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۳۳. كتاب سليم: ص ۱۹۸. فرائد السمطين: ج ۱ ص ۳۱۲ ح ۲۵.</ref>
 
  در غدير منافقين سؤالى مطرح كردند كه نشان مى‏ داد هدف آن قرار دادن آياتى از قرآن در برابر آيات غدير است! آنان سه آيه{{قرآن|اَطيعُوا اللَّهَ وَ اَطيعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِى الأَمْرِ مِنْكُمْ}}}<ref>نساء /  ۵۹ .</ref> و {{قرآن|اِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ}}<ref>مائده /  ۵۵ .</ref> و {{قرآن|اَمْ حَسِبْتُمْ اَنْ تُتْرَكُوا وَ لَمّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذينَ جاهَدُوا مِنْكُمْ وَ لَمْ‏يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لا رَسُولِهِ وَ لا الْمُؤْمِنينَ وَليجَةً}}<ref>توبه /  ۱۶.</ref> را مطرح كردند.


هر سه آيه ظاهرى كلى داشت و سه كلمه {{قرآن|اولى الامر}} در آيه اول و «زكات در حال ركوع» در آيه دوم و {{قرآن|مؤمنين}} در آيه سوم قابليت انطباق بر مصاديق مختلفى داشت.
هر سه آيه ظاهرى كلى داشت و سه كلمه {{قرآن|اولى الامر}} در آيه اول و «زكات در حال ركوع» در آيه دوم و {{قرآن|مؤمنين}} در آيه سوم قابليت انطباق بر مصاديق مختلفى داشت.
خط ۱۵۳: خط ۱۴۱:
* '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.
* '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.
* '''فرائد السمطین'''؛ ابراهیم بن محمد حموی جوینی، تحقیق: محمدباقر محمودی، بیروت: مؤسسة المحمودی، ۱۳۹۸ق.
* '''فرائد السمطین'''؛ ابراهیم بن محمد حموی جوینی، تحقیق: محمدباقر محمودی، بیروت: مؤسسة المحمودی، ۱۳۹۸ق.
* '''کتاب سلیم بن قیس الهلالی'''؛ سلیم بن قیس هلالی، تحقیق: علاء‌الدین موسوی، تهران: مؤسسة البعثة (قسم الدراسات الإسلامية)، ۱۴۰۷ق.
* '''واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.
* '''واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}
[[رده:قرآن و غدیر]]
[[رده:قرآن و غدیر]]
۱٬۶۵۳

ویرایش