پرش به محتوا

آيه ۵۸ اسراء و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۳: خط ۳۳:
موقعيت آيه ۵۸ سوره اسراء در ذيل آياتى از قرآن درباره عذاب الهى ترسیم شده تا آنجا كه در آیه ۵۷ مى‏‌فرمايد: «زيرا عذاب پروردگارت ترسناک است». سپس اين آيه را، كه از آيات شديد خداوند درباره عذاب است، ذكر کرده است است.
موقعيت آيه ۵۸ سوره اسراء در ذيل آياتى از قرآن درباره عذاب الهى ترسیم شده تا آنجا كه در آیه ۵۷ مى‏‌فرمايد: «زيرا عذاب پروردگارت ترسناک است». سپس اين آيه را، كه از آيات شديد خداوند درباره عذاب است، ذكر کرده است است.


اینکه در آيه هلاک سرزمين‌‏ها به‌صورت مطلق آمده و به جمله «قبل از روز قيامت» مقيد شده، نشان مى‏‌دهد كه اشاره به مسئله خاصى است و نياز به تفسير دارد؛ چرا كه همه سرزمين‏‌ها بايد به علتى سزاوار هلاكت باشند و اين چه علتى است كه شامل همه سرزمين‏‌ها مى‌شود.
اینکه در آيه هلاک سرزمين‌‏ها به‌صورت مطلق آمده و به جمله «قبل از روز قيامت» مقيد شده، نشان مى‏‌دهد كه اشاره به مسئله خاصى است و نياز به تفسير دارد؛ چرا كه همه سرزمين‏‌ها بايد به علتى سزاوار هلاكت باشند و اين چه علتى است كه شامل همه سرزمين‏‌ها مى‌شود.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۲۵۸-۲۵۹.</ref>


== تحليل اعتقادى ==
== تحليل اعتقادى ==
پيامبر صلى الله عليه و آله در خطابه غدير علت هلاكت اقوام و قبل از قيامت بودن آن را در كوتاه‏ ترين عبارت تفسير كرده و روشن فرموده است:
از نظر برخی محققان، پيامبر صلى الله عليه و آله در خطابه غدير بر اساس آیه ۵۸ سوره اسراء علت هلاكت اقوام قبل از قيامت را در كوتاه‏‌ترين عبارت تفسير كرده است؛ این تفسیر از سوی این محققان در دو جهت چنین صورت‌بندی شده است:


=== جهت اول: علت هلاک سرزمين ‏ها ===
=== جهت اول: علت هلاک سرزمين ‏ها ===
علت هلاكت سرزمين ‏ها [[تکذیب]] آنان نسبت به آيات و حجج الهى است، كه حضرت اين مطلب را با تضمين كلمه «بِتَكْذيبِها» در آيه قرآن بيان داشته است: «{{قرآن|ما مِنْ قَرْيَةٍ الاّ وَ اللَّه مُهْلِكُها بِتَكْذيبِها}}».  
علت هلاكت سرزمين‌‏ها [[تکذیب]] آنان نسبت به آيات و حجج الهى است.اين همان بلايى است كه هيچ سرزمينى در سراسر جهان خالى از آن نيست. اگر چه خوبان در بين هر جمعيتى بسيارند، تكذيب‌كنندگان هميشه در اكثريت‌اند، خواه اين تكذيب قلبی باشد، خواه زبانی و خواه عملی. عمومیت آیه به اكثريت باز مى‏‌گردد و موارد استثناء به‌قدرى كم هستند كه به‌شمار نمى‌‏آيند. خداوند هم آن اقلیت را از هلاكت نجات مى‌دهد، همچنان كه اصحاب حضرت نوح و حضرت لوط عليهما السلام را نجات داد و بقيه را هلاک كرد.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۲۵۹.</ref>


اين همان بلايى است كه هيچ سرزمينى در سراسر جهان خالى از آن نيست. اگر چه خوبان در بين هر جمعيتى بسيارند اما تكذيب كنندگان هميشه در اكثريت ‏اند، خواه اين تكذيب در قلب باشد خواه بر زبان و خواه در عمل.
=== جهت دوم: هلاک سرزمين‏‌ها قبل از قيامت ===
عبارت «قبل از روز قيامت» قید موجود در آیه برای هلاكت سرزمين‌‏ها نشان‌دهنده سپردن اختيار آنها به حضرت مهدى‏ عليه السلام است. قيد مذكور در آيه «تا روز قيامت» نيست، بلكه «قبل از روز قيامت» است و اين به‌معناى هدف خاصى است كه بايد قبل از روز قيامت انتظار تحقق آن را داشت.  


شكى نيست كه اين عموم به اكثريت باز مى‏ گردد و موارد استثناء به قدرى كم هستند كه به شمار نمى ‏آيند، و خداوند هم آنان را از هلاكت نجات مى ‏دهد همچنان كه اصحاب حضرت نوح و حضرت لوط عليهما السلام را نجات داد و بقيه را هلاک كرد.
اين مطلب را حضرت با افزودن جمله {{متن عربی|وَ مُمَلِّكُهَا الامامَ الْمَهْدِىَّ|ترجمه=و مالک آن را امام مهدی قرار می‌دهد}}  بيان نموده است. معنای این عبارت اين است كه خداوند مى‏‌توانست سزاى تكذيب‌كنندگان را به روز قيامت واگذارد، ولى براى تحقق ولايت مطلقه حضرت مهدى ‏عليه السلام قبل از روز قيامت آنان را هلاک مى‏‌كند و سرزمين‏‌ها را از تصرف آنان خارج کرده و تحت اختيار آن حضرت قرار مى‌‏دهد. يک جمله هم به‌عنوان تأكيد اين وعده الهى ضميمه سخن فرموده كه {{متن عربی|وَ اللَّه مُصَدِّقٌ ما وَعَدَهُ|ترجمه=خدا وعده خود را عملی می‌کند}}. پيداست كه اراده پروردگار به تحقق چنين مهمى قبل از روز قيامت تعلق گرفته است.


=== جهت دوم: هلاك سرزمين‏ ها قبل از قيامت ===
==== اشارات دیگر به حضرت مهدی علیه السلام در خطبه غدیر ====
تقيد هلاكت سرزمين‏ها به «قبل از روز قيامت»، سپردن اختيار آنها به حضرت مهدى‏ عليه السلام است.
در مورد ديگرى از متن خطبه غدير نيز به همين مطلب تصريح شده كه مى‌‏فرمايد: {{متن عربی |الا انَّهُ الظّاهِرُ عَلَى الدّينِ. الا انَّهُ فاتِحُ الْحُصُونِ وَ هادِمُها. الا انَّهُ غالِبُ كُلِّ قَبيلَةٍ مِنْ اهْلِ الشِّرْكِ وَ هاديها ... . الا انَّهُ لا غالِبَ لَهُ وَ لا مَنْصُورَ عَلَيْهِ|ترجمه=بدانيد كه اوست غالب بر اديان، بدانيد كه اوست فاتح قلعه‏‌ها و منهدم‌كننده آنها، آگاه باشيد كه اوست غالب بر هر قبيله‌‏اى از اهل شرک و هدايت‌كننده آنان ... . بدانيد او كسى است كه غالبى بر او نيست و كسى بر ضد او كمک نمى‌‏شود}}.<ref>اسرار غدير، ص۱۵۴-۱۵۵، بخش۸.</ref>


مى‏ بينيم قيد مذكور در آيه «تا روز قيامت» نيست، بلكه «قبل از روز قيامت» است، و اين به معناى هدف خاصى است كه بايد قبل از روز قيامت به انتظار تحقق آن نشست.
[[امام باقر علیه السلام]] نيز در اين باره مى‏‌فرمايد: {{متن عربی |يَفْتَحُ اللَّه لَهُ شَرْقَ الارْضِ وَ غَرْبَها|ترجمه=خداوند براى او شرق و غرب زمين را فتح مى‏‌كند}}.<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۹۱.</ref> در شب معراج نيز خداوند به پيامبرش چنين خبر داد: {{متن عربی |لاطَهِرَنَّ الارْضَ بِآخَرِهِمْ مِنْ اعْدائى وَ لامَكِّنُهُ مَشارِقَ الارْضِ وَ مَغارِبَها|ترجمه=به‌وسيله آخرين امامان زمين را از دشمنانم پاک مى‏‌نمايم و شرق و غرب زمين را تحت اختيار او قرار مى‌‏دهم}}.<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۱۲، ح۵.</ref>
 
اين مطلب را حضرت با افزودن جمله «{{متن عربی |وَ مُمَلِّكُهَا الامامَ الْمَهْدِىَّ}}» بيان نموده و معنايش اين است كه خداوند مى‏ توانست سزاى تكذيب كنندگان را به روز قيامت واگذارد، ولى براى تحقق ولايت مطلقه حضرت مهدى ‏عليه السلام قبل از روز قيامت آنان را هلاک مى‏ كند و سرزمين‏ ها را از تصرف آنان خارج مى ‏نمايد و تحت اختيار آن حضرت قرار مى ‏دهد.
 
يک جمله هم به عنوان تأكيد اين وعده الهى ضميمه سخن فرموده كه {{متن عربی|وَ اللَّه مُصَدِّقٌ ما وَعَدَهُ}}، و پيداست كه اراده پروردگار به تحقق چنين مهمى قبل از روز قيامت تعلق گرفته است.
 
در مورد ديگرى از متن خطبه غدير نيز به همين مطلب تصريح شده كه مى ‏فرمايد:
 
{{متن عربی |الا انَّهُ الظّاهِرُ عَلَى الدّينِ. الا انَّهُ فاتِحُ الْحُصُونِ وَ هادِمُها. الا انَّهُ غالِبُ كُلِّ قَبيلَةٍ مِنْ اهْلِ الشِّرْكِ وَ هاديها ... . الا انَّهُ لا غالِبَ لَهُ وَ لا مَنْصُورَ عَلَيْهِ}}:
 
بدانيد كه اوست غالب بر اديان، بدانيد كه اوست فاتح قلعه‏ ها و منهدم كننده آنها، آگاه باشيد كه اوست غالب بر هر قبيله ‏اى از اهل شرک و هدايت كننده آنان ... .
 
بدانيد او كسى است كه غالبى بر او نيست و كسى بر ضد او كمک نمى ‏شود.<ref>اسرار غدير: ص ۱۵۵،۱۵۴ بخش ۸ .</ref>
 
[[امام باقر علیه السلام]] نيز در اين باره مى‏ فرمايد:
 
{{متن عربی |يَفْتَحُ اللَّه لَهُ شَرْقَ الارْضِ وَ غَرْبَها}}:
 
خداوند براى او شرق و غرب زمين را فتح مى‏ كند.<ref>بحار الانوار: ج ۵۲ ص ۲۹۱.</ref>
 
در شب معراج نيز خداوند به پيامبرش چنين خبر داد:
 
{{متن عربی |لاطَهِرَنَّ الارْضَ بِآخَرِهِمْ مِنْ اعْدائى وَ لامَكِّنُهُ مَشارِقَ الارْضِ وَ مَغارِبَها}}:
 
به وسيله آخرين امامان زمين را از دشمنانم پاک مى‏ نمايم و شرق و غرب زمين را تحت اختيار او قرار مى ‏دهم.<ref>بحار الانوار: ج ۵۲ ص ۳۱۲ ح ۵ .</ref>


== منبع ==
== منبع ==
۱٬۹۲۲

ویرایش