آیه ۱ حج و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:
| ترجمه صوتی = ترجمه ۱ حج.mp3
| ترجمه صوتی = ترجمه ۱ حج.mp3
}}
}}
'''آیه ۱ سوره حج''' آیه‌ای در خطبه غدیر که با ترسیم وحشت قیامت مردم به‌وسیله آن به پذیرش ولایت در غدیر ترغیب شدند. 
موقعیت تاریخی استفاده از آیه ۱ سوره حج در [[خطبه غدیر]] چنین توصیف شده است: در اواخر خطبه، قبل از آنكه مسئله [[بیعت|بيعت]] مطرح شود، پيامبر صلى الله عليه و آله يک بار ديگر [[امامت|امامت دوازده امام ‏عليهم السلام]] را مطرح کرد و به دنبال آن بار ديگر [[تقوی|تقوا]] را گوشزد نمود. پس از آن قیامت را به‌عنوان مؤثرترين راه در حفظ پيام غدير معرفی کرد. حضرت اين مطلب را با تضمين نيمه دوم آيه مربوط به زلزله روز قيامت در كلام خويش بيان کرد و این استفاده را با عبارت «آنچنان که خداوند عزوجل گفت» مورد تصریح قرار داد.
==بستر استفاده از آیه==
==بستر استفاده از آیه==
بستر استفاده از آیه ۸۲ سوره نساء چنین ترسیم شده است: در غدير، ارتباط اعتقاد و عمل چنين تبیین شد كه احكام الهى از [[ولایت ائمه علیهم السلام|ولایت اهل‏ بیت‏ علیهم السلام]] ناگسستنی است: اهل بیت تبیین‌کنندگان احکام هستند و عمل به احکام هم تسلیم در برابر فرمان‌های الهی است که با اطاعت از فرستادگان او کامل می‌شود. در اين راستا، در پایان خطبه غدير شاهد تأکیدهای پيامبر صلى الله عليه و آله بر اهمیت نماز، زكات، حج، امر به معروف و نهى از منكر و اجتناب از محرمات و عمل بر اساس تقواست. در پى آن، سخن از [[مرگ]]، معاد و [[ثواب]] و عقاب به‌ميان می‌آید.
بستر استفاده از آیه ۸۲ سوره نساء چنین ترسیم شده است: در غدير، ارتباط اعتقاد و عمل چنين تبیین شد كه احكام الهى از [[ولایت ائمه علیهم السلام|ولایت اهل‏ بیت‏ علیهم السلام]] ناگسستنی است: اهل بیت تبیین‌کنندگان احکام هستند و عمل به احکام هم تسلیم در برابر فرمان‌های الهی است که با اطاعت از فرستادگان او کامل می‌شود. در اين راستا، در پایان خطبه غدير شاهد تأکیدهای پيامبر صلى الله عليه و آله بر اهمیت نماز، زكات، حج، امر به معروف و نهى از منكر و اجتناب از محرمات و عمل بر اساس تقواست. در پى آن، سخن از [[مرگ]]، معاد و [[ثواب]] و عقاب به‌ميان می‌آید.
خط ۲۱: خط ۲۵:
اين آيات تضمين‌شده در كلام پيامبر صلى الله عليه و آله ۷ آيه است؛ از جمله آنها آيه 1 سوره حج است: {{قرآن|يا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَىْ‏ءٌ عَظِيمٌ|ترجمه=اى مردم، از پروردگار خود پروا كنيد، چرا كه زلزله رستاخيز امرى هولناک است}}.
اين آيات تضمين‌شده در كلام پيامبر صلى الله عليه و آله ۷ آيه است؛ از جمله آنها آيه 1 سوره حج است: {{قرآن|يا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَىْ‏ءٌ عَظِيمٌ|ترجمه=اى مردم، از پروردگار خود پروا كنيد، چرا كه زلزله رستاخيز امرى هولناک است}}.
== آیه در متن خطبه ==
== آیه در متن خطبه ==
وجود آیه ۱ سوره حج در خطبه غدیر چنین گزارش شده است: {{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ، التَّقْوى التَّقْوى وَ احْذَرُوا السّاعَةَ كَما قالَ اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ: «إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَىْ‏ءٌ عَظِيمٌ|ترجمه=اى مردم، تقوا را ! تقوا را! از روز قيامت بر حذر باشيد همان‌گونه كه خداى عزوجل می‌فرمايد: زلزله روز قيامت مسئله عظيمى است}}.<ref>اسرار غدير، ص۱۵۷.</ref>
وجود آیه ۱ سوره حج در [[خطبه غدیر]] چنین گزارش شده است: {{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ، التَّقْوى التَّقْوى وَ احْذَرُوا السّاعَةَ كَما قالَ اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ: «إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَىْ‏ءٌ عَظِيمٌ|ترجمه=اى مردم، تقوا را ! تقوا را! از روز قيامت بر حذر باشيد همان‌گونه كه خداى عزوجل می‌فرمايد: زلزله روز قيامت مسئله عظيمى است}}.<ref>اسرار غدير، ص۱۵۷.</ref>
===موقعیت تاریخی===
در اواخر خطبه، قبل از آنكه مسئله بيعت مطرح شود، پيامبر صلى الله عليه و آله يک بار ديگر امامت دوازده امام ‏عليهم السلام را مطرح مى‏ فرمايد و به دنبال آن بار ديگر [[تقوی]] را گوشزد مى ‏نمايد، و پس از آن به عنوان مؤثرترين راه در حفظ پيام غدير مسئله قيامت را مطرح مى‏ فرمايد.
 
حضرت اين مطلب را با تضمين نيمه دوم آيه مربوط به زلزله روز قيامت در كلام خويش بيان مى ‏نمايد و تصريح مى ‏كند كه «كَما قالَ اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ» و اين تصريحى در استناد به قرآن است.
===موقعیت قرآنی===
«السَّاعَةِ» یکی از نام‌های قیامت بوده، و علت انتخاب اين نام براى روز قيامت يا به خاطر آن است كه با سرعت حساب مردم در آن ساعت انجام مى ‏گيرد، و يا اشاره به ناگهانى وقوع آن است كه در ساعتى برق‏ آسا مردم از جهان برزخ منتقل به عالم قيامت مى‏ شوند. مقارن فرا رسیدن قیامت و به قولی پیش از آن زمین به شدت می‌لرزد، این زمین لرزه که سخت و وحشتناک و غیر قابل تحمل است از شرایط و نشانه‌های قیامت می‌باشد.<ref>مجمع البیان، ج ۷، ص ۱۱۳.</ref>
 
در قرآن سوره حج با آیه « یا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَىْ‏ءٌ عَظِيمٌ » آغاز گردیده و آيه بعدى در تشريح عظمت زلزله روز قيامت چنين مى‏‌فرمايد:
 
« يَوْمَ تَرَوْنَها تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَ تَضَعُ كُلُّ ذاتِ حَمْلٍ حَمْلَها وَ تَرَى النَّاسَ سُكارى‏ وَ ما هُمْ بِسُكارى‏ وَ لكِنَّ عَذابَ اللَّهِ شَديد » <ref>حج /۲.</ref>
 
« روزى كه آن را ببينيد [مشاهده خواهيد كرد كه‏] هر مادر شير دهنده‏اى از كودكى كه شيرش مى‏دهد، بى‏خبر مى‏شود، و هر ماده باردارى بار خود را سقط مى‏كند، و مردم را مست مى‏بينى در حالى كه مست نيستند، بلكه عذاب خدا بسيار سخت است‏ ».
===تحلیل اعتقادی===
در حالى كه سخن از صاحب اختيارى امامان‏ عليهم السلام است، خاطر نشان ساختن وحشت عظيم از منظره هولناک قيامت، چراغ خطرى پيش روى امت اسلام است كه با يادآورى آن بر در خانه صاحب اختيارش على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام آتش بپا نكنند، و با به خاطر آوردن آن روزِ تنهايى كه حتى مادران شيرخوار فرزند خود را رها مى‏ كنند محسن و زهرا عليهما السلام را بين در و ديوار به شهادت نرسانند!!
 
راستى اگر مسلمانان اعتقاد به قيامت داشته باشند و بدانند كه در آن روز خداوند دستورات امروز غدير را مطالبه خواهد كرد:
 
آيا باز هم على‏ عليه السلام را رها خواهند كرد؟


آيا جدايى از غدير را فاصله گرفتن از بهشت احساس نخواهند كرد؟
== موقعیت تاریخی استفاده از آیه ==
موقعیت تاریخی استفاده از آیه ۱ سوره حج در [[خطبه غدیر]] چنین توصیف شده است: در اواخر خطبه، قبل از آنكه مسئله [[بیعت|بيعت]] مطرح شود، پيامبر صلى الله عليه و آله يک بار ديگر [[امامت|امامت دوازده امام ‏عليهم السلام]] را مطرح کرد و به دنبال آن بار ديگر [[تقوی|تقوا]] را گوشزد نمود. پس از آن قیامت را به‌عنوان مؤثرترين راه در حفظ پيام غدير معرفی کرد. حضرت اين مطلب را با تضمين نيمه دوم آيه مربوط به زلزله روز قيامت در كلام خويش بيان کرد و این استفاده را با عبارت «آنچنان که خداوند عزوجل گفت» مورد تصریح قرار داد.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۴۴۹.</ref>


آيا زير پرچم سقيفه رفتن را گام نهادن در آتش و ورود به جهنم نخواهند دانست؟
== موقعیت قرآنی آیه ==
از سوی برخی محققان موقعیت قرآنی آیه ۱ سوره حج چنین مشخص شده است: «السَّاعَةِ» یکی از نام‌های قیامت است. علت انتخاب اين نام براى روز قيامت يا به‌خاطر آن است كه با سرعت حساب مردم در آن ساعت انجام مى‌‏گيرد، يا اشاره به ناگهانى وقوع آن است كه در ساعتى سریعاً مردم از [[برزخ]] به عالم قيامت منتقل مى‏‌شوند. مقارن فرا رسیدن قیامت و به‌قولی پیش از آن، زمین به‌شدت می‌لرزد. این زمین‌لرزه که سخت و وحشتناک و غیر قابل تحمل است از نشانه‌های قیامت می‌باشد.<ref>مجمع البیان، ج۷، ص۱۱۳.</ref>


آيا هنوز تا قيامت نرسيده نمى‏ توان از جهنمِ سقيفه نجات يافت و به بهشتِ غدير وارد شد؟
آيه بعدى در تشريح عظمت زلزله روز قيامت چنين مى‏‌فرمايد: «روزى كه آن را ببينيد، هر شيردهنده‌اى آن را كه شير مى‌دهد [از ترس‌] فرو مى‌گذارد و هر آبستنى بار خود را فرو مى‌نهد، و مردم را مست مى‌بينى و حال آنكه مست نيستند، ولى عذاب خدا شديد است».<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۴۴۹.</ref>


گويا فاصله غدير تا سقيفه تصويرى از فاصله بهشت و جهنم است. غدير پلى بر بهشت است كه سقيفه بر سر راه آن قرار گرفته تا معلوم شود كه بايد ايمان ما به ولايت على‏ عليه السلام آن قدر محكم باشد كه هنگام عبور از اين پل در جهنم سقيفه سقوط نكنيم.
== تحلیل اعتقادی آیه ==
وجود آیه ۱ سوره حج در خطبه غدیر از سوی برخی محققان چنین تحلیل اعتقادی شده است: در حالى كه سخن از صاحب اختيارى امامان‏ عليهم السلام بود، خاطرنشان ساختن وحشت عظيم از منظره هولناک قيامت، هشداری برای امت اسلام بود كه با يادآورى آن بر در خانه صاحب اختيارش على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام آتش به‌پا نكنند. همچنین، با به‌خاطر آوردن آن روزِ تنهايى، كه حتى مادران شيرخوار فرزند خود را رها مى‏‌كنند، زهرا عليهما السلام و فرزند او را بين در و ديوار به شهادت نرسانند.


به راستى كه هم هدايتِ غدير بُرنده است و هم ضلالتِ سقيفه، كه اگر تيزى اعتقاد به غدير بتواند سقيفه را بِبُرد و ريز ريز كند و نابود سازد، بهشت پايان اين مسير پر خطر خواهد بود، ولى اگر قيچىِ سقيفه كه در چنگال شيطان است در دلى جاى داشته باشد و غدير را از آن جدا سازد، راه بهشت هم بى ‏نشانِ آن گم خواهد شد و پايانى جز سقوط در جهنم نخواهد داشت.
اگر مسلمانان اعتقاد به قيامت داشته باشند و بدانند كه در آن روز خداوند دستورات غدير را مطالبه خواهد كرد، آيا باز هم على‏ عليه السلام را رها خواهند كرد؛ آيا جدايى از غدير را فاصله‌گرفتن از [[بهشت]] نخواهند دانست؛ آيا قبول [[سقیفه|سقيفه]] را مساوی ورود به جهنم نخواهند دانست؛ آيا هنوز تا قيامت نرسيده نمى‌توان از جهنمِ سقيفه نجات يافت و به بهشتِ غدير وارد شد. گويا فاصله غدير تا سقيفه تصويرى از فاصله بهشت و جهنم است. غدير پلى بر بهشت است كه سقيفه بر سر راه آن قرار گرفته تا معلوم شود كه بايد ايمان انسان به [[ولایت ائمه علیهم السلام|ولايت على‏ عليه السلام]] آن قدر محكم باشد كه هنگام عبور از اين پل در جهنم سقيفه سقوط نکند.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۴۴۹.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۵۸: خط ۴۷:
* '''اسرار غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، تهران: نشر تک، ۱۳۸۴ش.
* '''اسرار غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، تهران: نشر تک، ۱۳۸۴ش.
* '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.
* '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.
* '''مجمع البیان فی تفسیر القرآن '''؛ فضل بن حسن طبرسی، تحقیق: سید هاشم رسولی محلاتی و سید فضل‌الله یزدی طباطبایی، بیروت: دار المعرفة، ۱۴۰۸ق.
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}
[[رده:قرآن و غدیر]]
[[رده:قرآن و غدیر]]