پرش به محتوا

شیخ عباس قمی: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
'''«عباس بن محمدرضا قمی»'''، معروف به '''شیخ عباس قمی'''، یا '''محدث قمی'''، از محدثان و علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری بود. او در سال 1294 هجری قمری (1254 خورشیدی) در قم به دنیا آمد. پدرش، محمدرضا قمی، فردی متدین و آگاه به احکام دین بود و مادرش، بانو زینت، نیز زنی پارسا بود.
'''«عباس بن محمدرضا قمی»'''، معروف به '''شیخ عباس قمی'''، یا '''محدث قمی'''، از محدثان و علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری بود. او در سال ۱۲۹۴ هجری قمری (۱۲۵۴ خورشیدی) در قم به دنیا آمد. پدرش، محمدرضا قمی، فردی متدین و آگاه به احکام دین بود و مادرش، بانو زینت، نیز زنی پارسا بود.


شیخ عباس قمی، دروس مقدماتی را در قم نزد میرزا محمد ارباب قمی فرا گرفت و در سال ۱۳۱۶ هجری قمری برای ادامه تحصیل به نجف رفت. در نجف، شیفتهٔ میرزا حسین نوری شد و از او بهره‌های فراوانی برد، او با جدیت و حافظه قوی، به مقام والایی نزد استادش رسید و کتاب "مستدرک الوسائل" را برای چاپ در ایران استنساخ کرد.محدث قمی به دلیل ویژگی‌های اخلاقی برجسته‌اش، از جمله علاقه به کتاب، تواضع، امر به معروف و نهی از منکر، و زهد، در بین مردم و حوزه‌های علمیه شهرت داشت، او هرگز از سهم امام استفاده نمی‌کرد و زندگی ساده‌ای داشت، گفتار و عمل او یکی بود و سخنانش تأثیر عمیقی بر شنوندگان داشت.
شیخ عباس قمی، دروس مقدماتی را در قم نزد میرزا محمد ارباب قمی فرا گرفت و در سال ۱۳۱۶ هجری قمری برای ادامه تحصیل به نجف رفت. در نجف، شیفتهٔ میرزا حسین نوری شد و از او بهره‌های فراوانی برد، او با جدیت و حافظه قوی، به مقام والایی نزد استادش رسید و کتاب «مستدرک الوسائل» را برای چاپ در ایران استنساخ کرد. محدث قمی به دلیل ویژگی‌های اخلاقی برجسته‌اش، از جمله علاقه به کتاب، تواضع، امر به معروف و نهی از منکر، و زهد، در بین مردم و حوزه‌های علمیه شهرت داشت، او هرگز از سهم امام استفاده نمی‌کرد و زندگی ساده‌ای داشت، گفتار و عمل او یکی بود و سخنانش تأثیر عمیقی بر شنوندگان داشت.


'''اساتید'''
'''اساتید'''
 
{{کادر}}
{{ستون|۲}}
* سید محمد کاظم طباطبائی یزدی صاحب العروة الوثقی
* سید محمد کاظم طباطبائی یزدی صاحب العروة الوثقی
* میرزا حسین نوری صاحب کتاب المستدرک
* میرزا حسین نوری صاحب کتاب المستدرک
خط ۱۰: خط ۱۱:
* سید حسن صدر کاظمی
* سید حسن صدر کاظمی
* سید ابوالحسن نقوی لکنهوئی
* سید ابوالحسن نقوی لکنهوئی
* آقا بزرگ حکیم شهیدی(درگذشت:۱۳۱۵ش)
* آقا بزرگ حکیم شهیدی (درگذشت:۱۳۱۵ش)
* میرزا محمد خراسانی فرزند آخوند خراسانی
* میرزا محمد خراسانی فرزند آخوند خراسانی
* شیخ مرتضی آشتیانی(درگذشت:۱۳۲۵ش)
* شیخ مرتضی آشتیانی (درگذشت:۱۳۲۵ش)
* آقا حسین قمی
* آقا حسین قمی
* میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری
* میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری
* محمد ارباب قمی
* محمد ارباب قمی
* شیخ ابوالقاسم قمی
* شیخ ابوالقاسم قمی
* سید احمد طباطبایی قمی (درگذشت:۱۳۳۴ق)پدرخانم محدث قمی
* سید احمد طباطبایی قمی (درگذشت:۱۳۳۴ق) پدرخانم محدث قمی
* شیخ محمد حسین قمی استاد خط نستعلیق.
* شیخ محمد حسین قمی استاد خط نستعلیق.
 
{{پایان}}
{{پایان}}
'''شاگردان'''
'''شاگردان'''


برخی از شاگردان محدث قمی عبارتند از:
برخی از شاگردان محدث قمی عبارتند از:
 
{{کادر}}
{{ستون|۲}}
* آقا بزرگ طهرانی
* آقا بزرگ طهرانی
* سید احمد موسوی مستنبط
* سید احمد موسوی مستنبط
خط ۴۳: خط ۴۶:
* شیخ یوسف بیارجمندی حائری
* شیخ یوسف بیارجمندی حائری
* شیخ یوسف بن عبدعلی رجایی مغزی.
* شیخ یوسف بن عبدعلی رجایی مغزی.
 
{{پایان}}
{{پایان}}
'''وفات:'''
'''وفات:'''


شیخ عباس قمی در شب 22 ذی‌الحجه سال 1359 هجری قمری (1 بهمن 1319 شمسی) در 65 سالگی در نجف درگذشت.
شیخ عباس قمی در شب ۲۲ ذی‌الحجه سال ۱۳۵۹ هجری قمری (۱ بهمن ۱۳۱۹ شمسی) در ۶۵ سالگی در نجف درگذشت.


سید ابوالحسن اصفهانی در حرم امام علی علیه السلام بر پیکر او نماز خواند و در کنار استادش میرزا حسین نوری در حرم به خاک سپرده شد.
سید ابوالحسن اصفهانی در حرم امام علی علیه السلام بر پیکر او نماز خواند و در کنار استادش میرزا حسین نوری در حرم به خاک سپرده شد.
خط ۵۴: خط ۵۸:
== تألیفات ==
== تألیفات ==
مشهورترین اثر او، کتاب مفاتیح‌الجنان است که مجموعه‌ای از دعاها و اعمال است که از پیامبر اسلام و امامان شیعه نقل شده و به صورت موضوعی دسته‌بندی شده‌است.
مشهورترین اثر او، کتاب مفاتیح‌الجنان است که مجموعه‌ای از دعاها و اعمال است که از پیامبر اسلام و امامان شیعه نقل شده و به صورت موضوعی دسته‌بندی شده‌است.
 
{{کادر}}
* کلمات لطیفه  
{{ستون|۲}}
* کلمات لطیفه
* الدر النظیم فی لغات القرآن العظیم
* الدر النظیم فی لغات القرآن العظیم
* کُحل البصر فی سیرة سید البشر
* کُحل البصر فی سیرة سید البشر
خط ۶۲: خط ۶۷:
* شرح «الوجیزه» شیخ بهائی
* شرح «الوجیزه» شیخ بهائی
* فیض القدیر فیما یتعلق بحدیث الغدیر
* فیض القدیر فیما یتعلق بحدیث الغدیر
* علم الیقین  
* علم الیقین
* مقالید الفلاح فی عمل الیوم واللیله
* مقالید الفلاح فی عمل الیوم واللیله
* مقلاد النجاح  
* مقلاد النجاح
* سفینةالبحار و مدینة الحکم والآثار  
* سفینةالبحار و مدینة الحکم والآثار
* خلاصه جلد یازده بحارالانوار علامه مجلسی
* خلاصه جلد یازده بحارالانوار علامه مجلسی
* شرح کلمات قصار امام علی علیه السلام که در آخر نهج البلاغه آمده است.
* شرح کلمات قصار امام علی علیه السلام که در آخر نهج البلاغه آمده است.
خط ۷۵: خط ۸۰:
* هدیة الزائرین و بهجة الناصرین
* هدیة الزائرین و بهجة الناصرین
* اللئالی المنثوره
* اللئالی المنثوره
* الفصول العلیه فی المناقب المرتضویه  
* الفصول العلیه فی المناقب المرتضویه
* سبیل الرشاد
* سبیل الرشاد
* حکمة بالغه و مأة کلمة جامعه  
* حکمة بالغه و مأة کلمة جامعه
* ذخیرة الابرار فی منتخب انیس التجار  
* ذخیرة الابرار فی منتخب انیس التجار
* نزهة النواظر در ترجمه معدن الجواهر  
* نزهة النواظر در ترجمه معدن الجواهر
* غایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی  
* غایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی
* مفاتیح الجنان و الباقیات الصالحات  
* مفاتیح الجنان و الباقیات الصالحات
* التحفة الطوسیه والنفغة القدسیه  
* التحفة الطوسیه والنفغة القدسیه
* رساله دستورالعمل حضرت سیدالشهداء علیه السلام
* رساله دستورالعمل حضرت سیدالشهداء علیه السلام
* نفس المهموم  
* نفس المهموم
* نفثة المصدور  
* نفثة المصدور
* الانوار البهیه فی تاریخ الحجج الالهیه  
* الانوار البهیه فی تاریخ الحجج الالهیه
* رساله ای در گناهان کبیره و صغیره
* رساله ای در گناهان کبیره و صغیره
* منازل الآخره  
* منازل الآخره
* ترجمه «مصباح المتهجد» مرحوم شیخ طوسی
* ترجمه «مصباح المتهجد» مرحوم شیخ طوسی
* نزهةالنواظر: (ترجمه «معدن الجواهر» اثر محمد بن علی کراجکی)
* نزهةالنواظر: (ترجمه «معدن الجواهر» اثر محمد بن علی کراجکی)
* مقامات علیه: (خلاصه «معراج السعاده» مرحوم ملا احمد نراقی)
* مقامات علیه: (خلاصه «معراج السعاده» مرحوم ملا احمد نراقی)
* ترجمه «جمال الاسبوع» سید بن طاووس
* ترجمه «جمال الاسبوع» سید بن طاووس
* الباقیات الصالحات (در حاشیه مفاتیح الجنان چاپ شده است.)
* الباقیات الصالحات (در حاشیه مفاتیح الجنان چاپ شده است)
* منتهی الآمال فی تاریخ النبی و الآل  
* منتهی الآمال فی تاریخ النبی و الآل
* تتمة المنتهی فی وقایع ایام الخلفاء
* تتمة المنتهی فی وقایع ایام الخلفاء
* ترجمه مسلک دوم «لهوف» سید بن طاووس  
* ترجمه مسلک دوم «لهوف» سید بن طاووس
* تتمیم تحیة الزائر محدث نوری
* تتمیم تحیة الزائر محدث نوری
* چهل حدیث
* چهل حدیث
* الکنی و الالقاب  
* الکنی و الالقاب
* هدیة الاحباب فی المعروفین بالکنی والالقاب  
* هدیة الاحباب فی المعروفین بالکنی والالقاب
* فواید الرضویه فی احوال علماء المذهب الجعفریه
* فواید الرضویه فی احوال علماء المذهب الجعفریه
* بیت الاحزان فی مصائب سیدة النسوان
* بیت الاحزان فی مصائب سیدة النسوان
* شرح حکم نهج البلاغه.
* شرح حکم نهج البلاغه.
{{پایان}}
{{پایان}}


== تأليف در غدير<ref>چهارده قرن با غدير: ص ۱۵۲،۱۳۶،۱۳۵. اسرار غدير: ص ۱۲۱.</ref> ==
== تألیف در غدیر<ref>چهارده قرن با غدیر: ص ۱۵۲،۱۳۶،۱۳۵. اسرار غدیر: ص ۱۲۱.</ref> ==
همان طور كه در زمينه [[سند حدیث غدیر]] بحث‏ هاى مفصلى در كُتب شده، در مورد متنِ [[احاديث مرتبط با غدير|حدیث]] هم تأليفاتِ ارزنده ‏اى وجود دارد.  
همان‌طور که در زمینه [[سند حدیث غدیر]] بحث‌های مفصلی در کُتب شده، در مورد متنِ [[احادیث مرتبط با غدیر|حدیث]] هم تألیفاتِ ارزنده ای وجود دارد.


از جمله مؤلفين مشهور چهارده قرن كه در مورد غدير [[تألیف]] داشته ‏اند حاج شيخ عباس قمى (م ۱۳۵۹ ق) است كه كتاب «فيض القدير فيما يتعلق بحديث الغدير» را در ۴۶۲ صفحه وزيرى تأليف كرده
از جمله مؤلفین مشهور چهارده قرن که در مورد غدیر [[تألیف]] داشته‌اند حاج شیخ عباس قمی (م ۱۳۵۹ ق) است که کتاب «فیض القدیر فیما یتعلق بحدیث الغدیر» را در ۴۶۲ صفحه وزیری تألیف کرده


است. [[کتابشناسی غدیر|کتابشناسی]] اين كتاب از اين قرار است:
است. [[کتابشناسی غدیر|کتابشناسی]] این کتاب از این قرار است:


فيض القدير فيما يتعلق بحديث الغدير، عباس بن محمدرضا قمى (م ۱۳۹۵ ق).<ref>الفوائد الرضوية: ص ۲۲۲. الذريعة: ج ۱۶ ص ۴۰۹ ش ۱۹۵۶ و ج ۷ ص ۱۷۳. طبقات اعلام الشيعة (قرن چهاردهم، نقباء البشر): ج ۳ ص ۱۰۰۱ ش ۱۴۹۸. اعيان الشيعة: ج ۷ ص ۴۲۵. الغدير فى الكتاب و السنة و الادب: ج ۱ ص ۱۵۷.</ref> [[فارسی]]، چاپى. مؤسسه در راه حق، [[قم]]، چاپ اول، سال ۱۴۰۵ ق، ۱۳۶۵ ش. وزيرى، ۴۶۲ ص.  
فیض القدیر فیما یتعلق بحدیث الغدیر، عباس بن محمدرضا قمی (م ۱۳۹۵ ق).<ref>الفوائد الرضویة: ص ۲۲۲. الذریعة: ج ۱۶ ص ۴۰۹ ش ۱۹۵۶ و ج ۷ ص ۱۷۳. طبقات اعلام الشیعة (قرن چهاردهم، نقباء البشر): ج ۳ ص ۱۰۰۱ ش ۱۴۹۸. اعیان الشیعة: ج ۷ ص ۴۲۵. الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب: ج ۱ ص ۱۵۷.</ref> [[فارسی]]، چاپی. مؤسسه در راه حق، [[قم]]، چاپ اول، سال ۱۴۰۵ ق، ۱۳۶۵ ش. وزیری، ۴۶۲ ص.


اين كتاب خلاصه‏ اى است از مجلدات «عبقات الانوار» مير حامدحسين كه پيرامون [[حدیث غدیر]] است.  
این کتاب خلاصه ای است از مجلدات «عبقات الانوار» میر حامدحسین که پیرامون [[حدیث غدیر]] است.


اين كتاب در دو مقصد است: اول: اثبات تواتر حديث غدير و جواب اشكالات مربوط. دوم: بيان دلالت حديث غدير و رد اشكالات مربوط.
این کتاب در دو مقصد است: اول: اثبات تواتر حدیث غدیر و جواب اشکالات مربوط. دوم: بیان دلالت حدیث غدیر و رد اشکالات مربوط.


مقصد اول در سه باب است:
مقصد اول در سه باب است:
# شامل هشت فصل که در فصل هشتم دوازده نفر از علمای عامه را که تواتر حدیث غدیر را ثابت نموده‌اند نامبرده.
# ایراد کلمات فخر رازی و جواب از آنها در نُه فصل
# ایراد اشکالات دیگر و جواب آنها در دو فصل و فصل دوم در دو مقام. مقصد دوم شامل نُه فصل است که طی آنها وجوه استدلال به حدیث غدیر و همچنین
# اشکالات و جواب از آنها را بیان نموده است. در پایان فصلی در استدلال به آیه تبلیغ «یا ایها الرسول…» با ده دلیل همراه با روایات و اقوال و نیز شبهات و جواب از آنها آمده است. مؤلف این کتاب را در تاریخ ۱۳۲۱ قمری به انجام رسانده است.


# شامل هشت فصل كه در فصل هشتم دوازده نفر از علماى عامه را كه تواتر حديث غدير را ثابت نموده ‏اند نامبرده.
== وفات شیخ عباس قمی در دهه غدیر<ref>غدیر در گذر زمان (مهدی پور): ص ۶۲–۶۵، ۷۵–۱۱۹.</ref> ==
# ايراد كلمات فخر رازى و جواب از آنها در نُه فصل
در ایام دهه غدیریه رخدادهای متعددی اتفاق افتاده است. یکی از این رخدادها وفات محدث قمی است.
# ايراد اشكالات ديگر و جواب آنها در دو فصل و فصل دوم در دو مقام. مقصد دوم شامل نُه فصل است كه طى آنها وجوه استدلال به حديث غدير و همچنين
# اشكالات و جواب از آنها را بيان نموده است. در پايان فصلى در استدلال به آيه تبليغ «يا ايها الرسول...» با ده دليل همراه با روايات و اقوال و نيز شبهات و جواب از آنها آمده است. مؤلف اين كتاب را در تاريخ ۱۳۲۱ قمرى به انجام رسانده است.
 
== وفات شيخ عباس قمى در دهه غدير<ref>غدير در گذر زمان (مهدى ‏پور): ص ۶۲ - ۶۵، ۷۵ - ۱۱۹.</ref> ==
در ايام دهه غديريه رخدادهاى متعددى اتفاق افتاده است. يكى از اين رخدادها وفات محدث قمى است.  


در روز ۲۳ ذى‏ حجة الحرام مرحوم حاج شيخ عباس قمى صاحب «مفاتيح الجنان» و ده ‏ها اثر ارزشمند ديگر به سال ۱۳۵۹ ق درگذشته است.  
در روز ۲۳ ذی حجة الحرام مرحوم حاج شیخ عباس قمی صاحب «مفاتیح الجنان» و ده‌ها اثر ارزشمند دیگر به سال ۱۳۵۹ ق درگذشته است.


محدث قمى از شاگردان خاص محدث نورى و يار و ياور او، وى اسوه تلاش و تحقيق و اسطوره زهد و تقوا بود.  
محدث قمی از شاگردان خاص محدث نوری و یار و یاور او، وی اسوه تلاش و تحقیق و اسطوره زهد و تقوا بود.


== منبع ==
== منابع ==
دانشنامه غدیر ،جلد ۱۴،صفحه ۴۸۸.
دانشنامه غدیر، جلد ۱۴، صفحه ۴۸۸.


== پانویس ==
== پانویس ==
[[رده:میراث مکتوب غدیر]]
[[رده:میراث مکتوب غدیر]]