پرش به محتوا

سند مکتوب غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱: خط ۱:
== دستور پیامبر صلی الله علیه و آله به مکتوب شدن غدیر<ref>سخنرانی استثنائی غدیر: ص۵۷، ۹۳. غدیر در قرآن: ج۱ ص۲۰۰-۲۰۵. واقعه قرآنی غدیر: ص۱۴۸.</ref> ==
== دستور پیامبر صلی الله علیه و آله به مکتوب شدن غدیر<ref>سخنرانی استثنائی غدیر: ص۵۷، ۹۳. غدیر در قرآن: ج۱ ص۲۰۰-۲۰۵. واقعه قرآنی غدیر: ص۱۴۸.</ref> ==


   پس از اتمام خطبه غدير توسط پيامبر صلى الله عليه وآله، شايعات منافقين و شبهه اندازى آنان تأثيراتى بين عده ‏اى مردم ضعيف الايمان ايجاد كرده بود. گروهى مى ‏گفتند: «محمد گمراه شده است»! عده ‏اى ديگر مى ‏گفتند: «[[اِغوا]] شده است». گروه ديگرى مى ‏گفتند: »درباره اهل ‏بيتش و پسر عمويش از روى هواى نفس سخن مى ‏گويد« .
   پس از اتمام خطبه غدير توسط پيامبر صلى الله عليه وآله، شايعات منافقين و شبهه اندازى آنان تأثيراتى بين عده ‏اى مردم ضعيف الايمان ايجاد كرده بود. گروهى مى ‏گفتند: «محمد گمراه شده است»! عده ‏اى ديگر مى ‏گفتند: «[[اِغوا]] شده است». گروه ديگرى مى ‏گفتند: «درباره اهل ‏بيتش و پسر عمويش از روى هواى نفس سخن مى ‏گويد» .


عكس‏ العمل قاطعى لازم بود كه به همه شايعه ‏ها پايان دهد و شبهه‏ ها را ريشه كن نمايد، كه با يک اقدام به موقع و غير قابل انتظار به ثمر رسيد. پيامبرصلى الله عليه وآله امر كرد تا سند مكتوبى براى غدير آماده شود. براى اين كار دستور داد تا بلال ندا دهد: «الصلاة جامعة» تا همه جمع شوند.
عكس‏ العمل قاطعى لازم بود كه به همه شايعه ‏ها پايان دهد و شبهه‏ ها را ريشه كن نمايد، كه با يک اقدام به موقع و غير قابل انتظار به ثمر رسيد. پيامبرصلى الله عليه وآله امر كرد تا سند مكتوبى براى غدير آماده شود. براى اين كار دستور داد تا بلال ندا دهد: «الصلاة جامعة» تا همه جمع شوند.
خط ۵۷: خط ۵۷:
بعد از آن فرمود: آيا مى‏ دانيد كه من مولى و صاحب اختيار شما هستم؟ گفتند: آرى به خدا قسم. اين فراز هم ثبت شد.
بعد از آن فرمود: آيا مى‏ دانيد كه من مولى و صاحب اختيار شما هستم؟ گفتند: آرى به خدا قسم. اين فراز هم ثبت شد.


در اينجا پيامبرصلى الله عليه وآله كارى را كه بر فراز منبر غدير انجام داده بود تكرار كرد و بازوى على ‏عليه السلام را گرفت و بلند كرد و در آن حال فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ، اللَّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ».اين فراز هم در آن ورقه ثبت گرديد.<ref>بحار الانوار: ج ۳۵ ص ۲۸۲. عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۱۵۱.</ref>همه اين گفتگوها طبق دستور حضرت در آن ورقه ثبت شد؛ و اينجا بود كه خداوند اين آيات را نازل كرد: «وَ النَّجْمِ إِذا هَوى، ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ وَ ما غَوى، وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى، إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْىٌ يُوحى»<ref>نجم /  ۴  - ۱.</ref>: «قسم به ستاره هنگامى كه پايين مى‏ آيد، صاحب شما )يعنى پيامبرصلى الله عليه وآله( گمراه نشده و راه نايافته نيست و از روى هواى نفس سخن نمى‏ گويد. آنچه مى‏ گويد نيست مگر وحيى كه نازل مى‏ شود» .<ref>بحار الانوار: ج ۳۵ ص ۲۸۲. تفسير فرات: ص ۴۵۰ ح ۵۹۰ .</ref>
در اينجا پيامبرصلى الله عليه وآله كارى را كه بر فراز منبر غدير انجام داده بود تكرار كرد و بازوى على ‏عليه السلام را گرفت و بلند كرد و در آن حال فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ، اللَّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ».اين فراز هم در آن ورقه ثبت گرديد.<ref>بحار الانوار: ج ۳۵ ص ۲۸۲. عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۱۵۱.</ref>همه اين گفتگوها طبق دستور حضرت در آن ورقه ثبت شد؛ و اينجا بود كه خداوند اين آيات را نازل كرد: «وَ النَّجْمِ إِذا هَوى، ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ وَ ما غَوى، وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى، إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْىٌ يُوحى»<ref>نجم /  ۱ - ۴ .</ref>: «قسم به ستاره هنگامى كه پايين مى‏ آيد، صاحب شما )يعنى پيامبرصلى الله عليه وآله( گمراه نشده و راه نايافته نيست و از روى هواى نفس سخن نمى‏ گويد. آنچه مى‏ گويد نيست مگر وحيى كه نازل مى‏ شود» .<ref>بحار الانوار: ج ۳۵ ص ۲۸۲. تفسير فرات: ص ۴۵۰ ح ۵۹۰ .</ref>


بدين صورت پيامبرصلى الله عليه وآله در سند ابدى غدير ولايت على‏ عليه السلام را متصل به ولايت خود، و ولايت خود را متصل به ولايت خدا اعلام كرد و همه بدان اقرار كردند؛ و اين اقرارنامه به عنوان يادگارى ماندگار از غدير به پرونده اسلام افزوده شد، تا در آينده ‏هاى بلند مدت تا قيامت بدانند در غدير سخن از چه بوده و سخنرانى يك ساعته اول شخص عالم بر چه محورى ايراد شده است.
بدين صورت پيامبرصلى الله عليه وآله در سند ابدى غدير ولايت على‏ عليه السلام را متصل به ولايت خود، و ولايت خود را متصل به ولايت خدا اعلام كرد و همه بدان اقرار كردند؛ و اين اقرارنامه به عنوان يادگارى ماندگار از غدير به پرونده اسلام افزوده شد، تا در آينده ‏هاى بلند مدت تا قيامت بدانند در غدير سخن از چه بوده و سخنرانى يك ساعته اول شخص عالم بر چه محورى ايراد شده است.
خط ۷۳: خط ۷۳:
'''نكته دوم: سند مكتوب براى آيندگان'''
'''نكته دوم: سند مكتوب براى آيندگان'''


انتخاب روش كتابت و تنظيم سندى كه براى روزهاى آينده و نسل‏ هاى آينده ارزش خاصى دارد در برابر فراموشكاران نقش ويژه ‏اى ايفا مى‏ كند. دقيقاً مانند مسئله كتف كه پيامبرصلى الله عليه وآله در ساعات آخر عمر درخواست آن را كردند تا سندى محكم به دست مؤمنين بدهند؛ ولى عمر مانع شد و به هر قيمتى بود نگذاشت براى آن حضرت [[كتف و دوات]] بياورند، و حتى حاضر به توهين به ساحت مقدس رسول اللَّه‏ صلى الله عليه وآله شد!<ref>بحار الانوار: ج ۳۰ ص ۴۶۶،۴۶۷، ۵۱۳۵۸۶  - ۵۲۹   . الغدير: ج ۵ ص ۳۴۰.</ref>
انتخاب روش كتابت و تنظيم سندى كه براى روزهاى آينده و نسل‏ هاى آينده ارزش خاصى دارد در برابر فراموشكاران نقش ويژه ‏اى ايفا مى‏ كند. دقيقاً مانند مسئله كتف كه پيامبرصلى الله عليه وآله در ساعات آخر عمر درخواست آن را كردند تا سندى محكم به دست مؤمنين بدهند؛ ولى عمر مانع شد و به هر قيمتى بود نگذاشت براى آن حضرت [[كتف و دوات]] بياورند، و حتى حاضر به توهين به ساحت مقدس رسول اللَّه‏ صلى الله عليه وآله شد!<ref>بحار الانوار: ج ۳۰ ص ۴۶۶، ۴۶۷، ۵۲۹. الغدير: ج ۵ ص ۳۴۰.</ref>


'''نكته سوم: ثبت اقرار مردم'''
'''نكته سوم: ثبت اقرار مردم'''
خط ۹۱: خط ۹۱:
آياتى كه در پايان اين ماجرا نازل شده امضاى ديگرى از خداوند است كه پاسخ فتنه‏ گران را مى‏ دهد. آنان كه موذى گرانه مى‏ پرسيدند: مِنَ اللَّه اوْ مِنْ رَسُولِهِ: آيا غدير و ولايت و بيعت از طرف خداست يا از طرف رسولش است؟ پاسخ خدا چنين است:
آياتى كه در پايان اين ماجرا نازل شده امضاى ديگرى از خداوند است كه پاسخ فتنه‏ گران را مى‏ دهد. آنان كه موذى گرانه مى‏ پرسيدند: مِنَ اللَّه اوْ مِنْ رَسُولِهِ: آيا غدير و ولايت و بيعت از طرف خداست يا از طرف رسولش است؟ پاسخ خدا چنين است:


»ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ وَ ما غَوى«؛ يعنى اين همان پيامبر است كه كلمه كلمه ‏اش هدايت مردم بوده و تغيير نكرده و -  نعوذ باللَّه -  گمراهى در او پديد نيامده است.
«ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ وَ ما غَوى»؛ يعنى اين همان پيامبر است كه كلمه كلمه ‏اش هدايت مردم بوده و تغيير نكرده و -  نعوذ باللَّه -  گمراهى در او پديد نيامده است.


»وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى«؛ او كه از روى هوا و هوس سخنى نمى‏ گويد، و تمام سخنان او حساب شده و مورد امضاى خداست.
«وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى»؛ او كه از روى هوا و هوس سخنى نمى‏ گويد، و تمام سخنان او حساب شده و مورد امضاى خداست.


»إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْىٌ يُوحى«؛ آنچه او مى‏ گويد وحى خداست و از طرف خدا به او الهام گرديده است.
«إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْىٌ يُوحى»؛ آنچه او مى‏ گويد وحى خداست و از طرف خدا به او الهام گرديده است.


'''نكته ششم: بيان مقام عظيم پيامبرصلى الله عليه وآله'''
'''نكته ششم: بيان مقام عظيم پيامبرصلى الله عليه وآله'''
خط ۱۰۸: خط ۱۰۸:
اينجا بود كه خداوند سبحان چنين نازل كرد: «وَ النَّجْمِ إِذا هَوى، ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ وَ ما غَوى، وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى، إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْىٌ يُوحى» : «قسم به ستاره هنگامى كه فرودآمد، صاحب شما )يعنى پيامبرصلى الله عليه وآله( گمراه نشده و اغوا نشده و از روى هواى نفس سخن نمى‏ گويد. آنچه مى‏ گويد وحيى است كه بر او نازل مى ‏شود« .<ref>عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۱۵۱ ح ۲۲۸. تأويل الآيات: ج ۲ ص ۶۲۳ .</ref> در حديث ديگرى اين مرحله از غدير با تفسير آيات مزبور چنين ترسيم شده است: پيامبرصلى الله عليه وآله به على ‏عليه السلام فرمود: يا على، قسم به آنكه مرا به پيامبرى مبعوث فرموده، وصايت و خلافت و امامت بعد از من براى تو واجب گرديد. منافقين گفتند: محمد در محبت پسر عمويش گمراه شده و منحرف گرديده و درباره شأن او از روى هواى نفس سخن مى‏ گويد.
اينجا بود كه خداوند سبحان چنين نازل كرد: «وَ النَّجْمِ إِذا هَوى، ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ وَ ما غَوى، وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى، إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْىٌ يُوحى» : «قسم به ستاره هنگامى كه فرودآمد، صاحب شما )يعنى پيامبرصلى الله عليه وآله( گمراه نشده و اغوا نشده و از روى هواى نفس سخن نمى‏ گويد. آنچه مى‏ گويد وحيى است كه بر او نازل مى ‏شود« .<ref>عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۱۵۱ ح ۲۲۸. تأويل الآيات: ج ۲ ص ۶۲۳ .</ref> در حديث ديگرى اين مرحله از غدير با تفسير آيات مزبور چنين ترسيم شده است: پيامبرصلى الله عليه وآله به على ‏عليه السلام فرمود: يا على، قسم به آنكه مرا به پيامبرى مبعوث فرموده، وصايت و خلافت و امامت بعد از من براى تو واجب گرديد. منافقين گفتند: محمد در محبت پسر عمويش گمراه شده و منحرف گرديده و درباره شأن او از روى هواى نفس سخن مى‏ گويد.


خداوند تبارك و تعالى هم اين آيات را نازل كرد: »وَ النَّجْمِ إِذا هَوى« ، خداوند عزوجل مى ‏گويد: «قسم به خالق ستاره هنگامى كه پايين آمد» . «ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ» يعنى محمدصلى الله عليه وآله در محبت على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام گمراه نشده، »وَ ما غَوى وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى« يعنى درباره مقام على ‏عليه السلام از روى اغوا و هواى نفس سخن نمى‏ گويد. «إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْىٌ يُوحى» : «آنچه مى ‏گويد وحيى است كه بر او نازل مى ‏شود» .<ref>بحار الانوار: ج ۳۵ ص ۲۷۲. امالى الصدوق: ص ۶۶۰ </ref>
خداوند تبارك و تعالى هم اين آيات را نازل كرد: «وَ النَّجْمِ إِذا هَوى» ، خداوند عزوجل مى ‏گويد: «قسم به خالق ستاره هنگامى كه پايين آمد» . «ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ» يعنى محمدصلى الله عليه وآله در محبت على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام گمراه نشده، «وَ ما غَوى وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى» يعنى درباره مقام على ‏عليه السلام از روى اغوا و هواى نفس سخن نمى‏ گويد. «إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْىٌ يُوحى» : «آنچه مى ‏گويد وحيى است كه بر او نازل مى ‏شود» .<ref>بحار الانوار: ج ۳۵ ص ۲۷۲. امالى الصدوق: ص ۶۶۰ </ref>


'''۲.تحليل دوم'''
'''۲.تحليل دوم'''
خط ۱۲۸: خط ۱۲۸:
جلوه اثباتى در ارزش غدير -  پس از نفى هواى نفس درباره آن -  نزول دستور مستقيم آن از طرف خداست.
جلوه اثباتى در ارزش غدير -  پس از نفى هواى نفس درباره آن -  نزول دستور مستقيم آن از طرف خداست.


اين مسئله در آيه شريفه با استفاده از تركيب مفيد انحصار آمده است؛ كه ابتدا حرف نفى )اِنْ( به كار رفته و سپس با كلمه استثناء )الاّ( اين انحصار به اثبات رسيده است. آنجا كه مى ‏فرمايد: ((إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْىٌ يُوحى)): (نيست آن مگر وحيى كه نازل مى ‏شود) .
اين مسئله در آيه شريفه با استفاده از تركيب مفيد انحصار آمده است؛ كه ابتدا حرف نفى )اِنْ( به كار رفته و سپس با كلمه استثناء )الاّ( اين انحصار به اثبات رسيده است. آنجا كه مى ‏فرمايد: «إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْىٌ يُوحى»: (نيست آن مگر وحيى كه نازل مى ‏شود) .


با اين تركيب خاص، خداوند قاطعيت فوق العاده‏اى درباره غدير نشان داده و در صدد بيان اين مطلب است كه »غدير« و »ولايت« و تركيب اين دو، يعنى »اعلام ولايت در غدير« همه به دستور خاص الهى در »يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ...« بوده و پشتيبان آن خداست، چرا كه او آن را فرستاده است.
با اين تركيب خاص، خداوند قاطعيت فوق العاده‏اى درباره غدير نشان داده و در صدد بيان اين مطلب است كه »غدير« و »ولايت« و تركيب اين دو، يعنى »اعلام ولايت در غدير« همه به دستور خاص الهى در «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ...» بوده و پشتيبان آن خداست، چرا كه او آن را فرستاده است.


== پانویس ==
== پانویس ==