ابن مغازلی: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
'''ابن مغازلی، ابوالحسن علی بن محمد بن طیب جُلابی'''، مورخ و محدث مشهور اهل سنت از شهر واسط عراق بود. او در سال 483 قمری درگذشت. ابن مغازلی به عنوان یکی از بزرگترین محدثان و اعاظم معتمدين شناخته می‌شود. او از خاندانی بود که به «جُلابی» معروف بودند، اما به دلیل سکونت اجدادش در محله «مغازلیان» واسط، به «ابن مغازلی» شهرت یافت.
{{جعبه اطلاعات شخص
| عنوان =ابن مغازلی
| تصویر =
| اندازه تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام کامل =ابوالحسن علی بن محمد بن طیب جُلابی
| سرشناسی =
| تولد =حدود قرن۴ ه
| وفات =۴۸۳ ه
| استادان =احمد بن محمد بن عبدالوهاب بن طاوان و ابوبکر سمسار واسطی
| شاگردان =
| تالیفات =مناقب الإمام علی بن أبی طالب علیه السلام
| تحصیلات =واسط_ عراق
| مذهب = شافعی
| زمینه فعالیت =مورخ و محدث
| علت شهرت =
| خویشان سرشناس =
| نحوه درگذشت =
| محل دفن =
| وبگاه =
}}
'''ابن مغازلی، ابوالحسن علی بن محمد بن طیب جُلابی'''، مورخ و محدث مشهور اهل سنت از شهر واسط عراق بود. او در سال ۴۸۳ قمری درگذشت. ابن مغازلی به عنوان یکی از بزرگترین محدثان<ref>سمعانی عبدالکریم بن محمد. ''الأنساب''. ج 2، دار الکتب العلمیة، 1419، ص 169.</ref> و اعاظم معتمدین شناخته می‌شود.<ref>صفدی خلیل بن ایبک. ''الوافی بالوفیات''. ج 22، دار النشر فرانز شتاینر، 1381، ص 133.</ref> او از خاندانی بود که به «جُلابی» معروف بودند، اما به دلیل سکونت اجدادش در محله «مغازلیان» واسط، به «ابن مغازلی» شهرت یافت.


== جایگاه علمی ==
== جایگاه علمی<ref>عبقات الأنوار فی إمامة الأئمة الأطهار؛ ج‏1؛ ص23</ref> ==
'''ابن مغازلی''' از علمای اوائل سده چهارم هجری بود و به عنوان یک فقیه شافعی شناخته شده است، اگرچه برخی او را مالکی نیز معرفی کرده‌اند. او به خطابت در واسط نیز مشغول بود و از این رو به عنوان خطیب نیز شناخته می‌شود. ابن مغازلی از اساتیدی چون احمد بن محمد بن عبدالوهاب بن طاوان و ابوبکر سمسار واسطی بهره برد.
'''ابن مغازلی''' از علمای اوائل سده چهارم هجری بود و به عنوان یک فقیه شافعی شناخته شده است، اگرچه برخی او را مالکی نیز معرفی کرده‌اند. او به خطابت در واسط نیز مشغول بود و از این رو به عنوان خطیب نیز شناخته می‌شود. ابن مغازلی از اساتیدی چون احمد بن محمد بن عبدالوهاب بن طاوان و ابوبکر سمسار واسطی بهره برد.


از ابن مغازلی آثار مهمی در دسترس است، از جمله مناقب الإمام علی بن أبی طالب که به مناقب ابن مغازلی نیز معروف است. این کتاب به فضائل امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب و اهل بیت او می‌پردازد و از منابع شیعه و اهل سنت استفاده کرده است. این اثر در بین عالمان شیعه و سنی به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است.
از ابن مغازلی آثار مهمی در دسترس است، از جمله مناقب الإمام علی بن أبی طالب که به مناقب ابن مغازلی نیز معروف است. این کتاب به فضائل امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب و اهل بیت او می‌پردازد و از منابع شیعه و اهل سنت استفاده کرده است. این اثر در بین عالمان شیعه و سنی به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است.


ابن مغازلی از بزرگان محدثان به شمار می‌رود و بسیاری از بزرگان علم حدیث از او روایات نقل کرده‌اند. از جمله کسانی که از ابن مغازلی نقل کرده‌اند، می‌توان به شهاب‌الدین احمد بن حجر مکّی در کتاب صواعق محرقه اشاره کرد. همچنین، نورالدین علی سمهودی در جواهر العقدين از او نقل کرده است.
ابن مغازلی از بزرگان محدثان به‌شمار می‌رود<ref>خطیب بغدادی احمد بن علی. ''تاریخ بغداد''. ج 19، دار الکتب العلمیة، 1417، ص 49</ref> و بسیاری از بزرگان علم حدیث از او روایات نقل کرده‌اند. از جمله کسانی که از ابن مغازلی نقل کرده‌اند، می‌توان به شهاب‌الدین احمد بن حجر مکّی در کتاب صواعق محرقه اشاره کرد.<ref>صواعق محرقة الآیة السادسة من الایات الواردة فی أهل البیت 119</ref> همچنین، نورالدین علی سمهودی در جواهر العقدین از او نقل کرده است.<ref>عبقات الأنوار فی إمامة الأئمة الأطهار، ج‏1، ص: 25</ref>


== روايت حديث غدير<ref>چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۳۴، ۲۶۱.</ref> ==
== روایت حدیث غدیر<ref>چکیده عبقات الانوار (حدیث غدیر): ص ۳۴، ۲۶۱.</ref><ref>«حدیث غدیر بروایت ابن مغازلی شافعی»
يكى از علما و بزرگان [[اهل‏ سنت]] كه [[حدیث غدیر]] را نقل كرده على بن محمد بن محمد بن طيّب جُلاّبى، ابوالحسن، ابن‏ مَغازِلى (م ۴۳۸ ق) است. ابن ‏مغازلى در شانزده مورد از كتاب مناقبش حديث غدير را با اسناد مخلتفِ خود و نيز عبارات و جريان‏ هاى متعدد [[روایت]] كرده است؛ از جمله:


اما روایت ابو الحسن علی بن محمد الجلابی المعروف بابن المغازلی:


با بيان نسبتاً مفصل ماجراى غدير، در ماجراى [[احتجاج]] اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در [[رحبه کوفه]] يا در مسجد يا بدون ذكر مكان آن، يا بدون اشاره به ماجراى خاصى، در بيان روزه روز غدير توسط [[ابوهریره]]، در ماجراى شكايت شخصى از اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در جنگ.<ref>مناقب على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام: ص ۱۶-۲۷.</ref>
پس در کتاب «مناقب علی بن أبی طالب علیه السلام» تصنیف او مذکور است:


ابن ‏مغازلى همچنين در كتابش اقرار كرده كه حديث غدير را نزديک به صد تن -  كه عَشَره مُبَشَّره نيز از آنان هستند -  روايت كرده ‏اند.<ref>مناقب اميرالمؤمنين ‏عليه السلام: ص ۱۶، ۲۷.</ref>
[حدثنا أبو الحسن محمد بن أحمد بن عمارة العطار فی سنة ثمانی عشر و ثلاثمائة [3] قال: حدثنا الحسین بن علی بن الاسود العجلی، قال: حدثنا محمد بن الصلت، قال: حدثنا شریک عن داود هو ابن یزید الاودی، عن أبیه، عن أبی هریرة، قال: سمعت رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و سلم، یقول: «من کنت مولاه، فعلی مولاه اللَّهمّ وال من والاه، و عاد من عاداه»]


سمعانى و زَبيدى و محمد بن عبدالله حضرمى<ref>الانساب: «جُلاّبى». تاج العروس: ج ۱ ص ۱۸۶. الميزان القاسط فى ترجمة مورّخ الواسط: ص ۱۹، از طبقات حضرمى.</ref>: او را توثيق كرده و در علم [[حدیث]] ستوده ‏اند. او از ابوالحسن على بن عبدالصمد هاشمى، ابوبكر احمد بن محمد خطيب، ابوالحسن احمد بن مظفّر عطّار و ديگران حديث شنيده است.
عبقات الأنوار فی إمامة الأئمة الأطهار؛ ج‏6؛ ص303</ref> ==
یکی از علما و بزرگان [[اهل سنت]] که [[حدیث غدیر]] را نقل کرده علی بن محمد بن محمد بن طیّب جُلاّبی، ابوالحسن، ابن مَغازِلی (م ۴۳۸ ق) است. ابن مغازلی در شانزده مورد از کتاب مناقبش حدیث غدیر را با اسناد مخلتفِ خود و نیز عبارات و جریان‌های متعدد [[روایت]] کرده است<ref>حافظ ابن مغازلی شافعی در «المناقب» از ابی طالب، محمّد بن احمد بن عثمان، از ابی عیسی حافظ روایت نموده که او روایت را می‌رساند به حبّه عرنی و او داستان روز غدیر و استشهاد علی علیه السّلام را بدان با سوگند دادن ذکر می‌نماید، تا آنجا که گوید: پس دوازده تن از اهل بدر برخاستند که از جمله آنها، زید بن ارقم بود، و گفتند: ما گواهی می‌دهیم که شنیدیم رسول خدا صلی اللّه علیه و آله در روز غدیر خم می‌فرمود:


پسر ابن‏ مغازلى در واسط و ابوالقاسم على بن طرّاد (وزير بغداد) از او روايت كرده ‏اند. ابن ‏مغازلى احاديث كتاب مناقب را از راويان ثقه و معتبر نقل و جمع كرده است.
من کنت مولاه فعلی مولاه .. بشرح حدیث


== نقل احتجاج اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در رحبه كوفه<ref>چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۵۲۴ .</ref> ==
ترجمه الغدیر؛ ج‏2؛ ص17،</ref>؛ از جمله:با بیان نسبتاً مفصل ماجرای غدیر، در ماجرای [[احتجاج]] امیرالمؤمنین علیه السلام در [[رحبه کوفه]] یا در مسجد یا بدون ذکر مکان آن، یا بدون اشاره به ماجرای خاصی، در بیان روزه روز غدیر توسط [[ابوهریره]]، در ماجرای شکایت شخصی از امیرالمؤمنین علیه السلام در جنگ.<ref>مناقب علی بن ابی طالب علیه السلام: ص ۱۶–۲۷.</ref>
از ادله دلالت حديث غدير بر [[امامت]] و [[خلافت]] اين است كه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در [[رحبه کوفه]] حديث «مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلىٌّ مَولاهُ» را مطرح كرده و از شاهدان حاضر در مجلس از صحابه كه در غدير حاضر بودند طلب شهادت كرد.


اين ماجرا را شمارى از بزرگان [[اهل‏ سنت]] نقل كرده ‏اند. از جمله على بن محمد بن خطيب جُلاّبى، ابوالحسن، ابن‏ مَغازلى است. وى در مناقب خود با اسنادش حديث مناشده را از عُمَيرة بن سعد روايت كرده است. سپس مى ‏گويد:
ابن مغازلی همچنین در کتابش اقرار کرده که حدیث غدیر را نزدیک به صد تن - که عَشَره مُبَشَّره نیز از آنان هستند - روایت کرده‌اند.<ref>مناقب امیرالمؤمنین علیه السلام: ص ۱۶، ۲۷.</ref><ref>رضوانی، علی‌اصغر، نگرشی نو به غدیر، صفحه: ۲۳۶،</ref>


ابوالقاسم فضل بن محمد گويد: اين حديث صحيحى است كه از [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|رسول ‏خدا صلی الله علیه و آله]] نقل شده است.
سمعانی و زَبیدی و محمد بن عبدالله حضرمی:<ref>الانساب: «جُلاّبی». تاج العروس: ج ۱ ص ۱۸۶. المیزان القاسط فی ترجمة مورّخ الواسط: ص ۱۹، از طبقات حضرمی.</ref> او را توثیق کرده و در علم [[حدیث]] ستوده‌اند. او از ابوالحسن علی بن عبدالصمد هاشمی، ابوبکر احمد بن محمد خطیب، ابوالحسن احمد بن مظفّر عطّار و دیگران حدیث شنیده است.


حديث غدير خم را نزديک به صد نفر -  كه عشره مُبَشَّره هم از شمار آنان ‏اند -  [[فرهنگ غدیر در تاریخ|روایت]] كرده ‏اند.
پسر ابن مغازلی در واسط و ابوالقاسم علی بن طرّاد (وزیر بغداد) از او روایت کرده‌اند. ابن مغازلی احادیث کتاب مناقب را از راویان ثقه و معتبر نقل و جمع کرده است.


حديث غدير حديث ثابتى است كه هيچ عيب و اشكالى در آن نمى‏ شناسم. على ‏عليه السلام در اين فضيلت يكتاست و هيچ كس در آن همتا و شريک او نيست.<ref>مناقب على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام (ابن‏ مَغازلى): ص ۲۷.</ref>
== نقل احتجاج امیرالمؤمنین علیه السلام در رحبه کوفه<ref>چکیده عبقات الانوار (حدیث غدیر): ص ۵۲۴.</ref> ==
از ادله دلالت حدیث غدیر بر [[امامت]] و [[خلافت]] این است که امیرالمؤمنین علیه السلام در [[رحبه کوفه]] حدیث «مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلیٌّ مَولاهُ» را مطرح کرده و از شاهدان حاضر در مجلس از صحابه که در غدیر حاضر بودند طلب شهادت کرد.


== نقل نزول آيه اكمال در غدير<ref>چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۴۶۳.</ref> ==
این ماجرا را شماری از بزرگان [[اهل سنت]] نقل کرده‌اند. از جمله علی بن محمد بن خطیب جُلاّبی، ابوالحسن، ابن مَغازلی است. وی در مناقب خود با اسنادش حدیث مناشده را از عُمَیرة بن سعد روایت کرده است. سپس می‌گوید:
يكى از وجوه [[دلالت حدیث غدیر۱|دلالت حدیث غدیر]] بر [[امامت]] اميرالمؤمنين‏ عليه السلام نزول آيه «اَلْيَوْمَ اَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ اَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتى وَ رَضيتُ لَكُمْ الاِسْلامَ ديناً»<ref>مائده /  ۳.</ref> در رويداد غدير است.


در كنار شيعه، شمارى از بزرگان [[اهل‏ سنت]] و مشاهير اعيان علماى آنان نزول [[آیه اکمال و شبهات ابن کثیر|آیه اکمال]] در روز غدير خم را نقل كرده ‏اند. از جمله على بن محمد بن خطيب جُلاّبى، ابوالحسن، ابن ‏مَغازلى است.
ابوالقاسم فضل بن محمد گوید: این حدیث صحیحی است که از [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|رسول خدا صلی الله علیه و آله]] نقل شده است.


وى در كتاب مناقب خود خبر نزول آيه اكمال در روز غدير خم را همراه با روزه روز غدير به سند خود از [[ابوهریره]] نقل كرده است.<ref>مناقب على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام (ابن‏ مغازلى): ص ۱۸.</ref>
حدیث غدیر خم را نزدیک به صد نفر - که عشره مُبَشَّره هم از شمار آنان اند - [[فرهنگ غدیر در تاریخ|روایت]] کرده‌اند.
 
حدیث غدیر حدیث ثابتی است که هیچ عیب و اشکالی در آن نمی‌شناسم. علی علیه السلام در این فضیلت یکتاست و هیچ‌کس در آن همتا و شریک او نیست.<ref>مناقب علی بن ابی طالب علیه السلام (ابن مَغازلی): ص ۲۷.</ref>
 
== نقل نزول آیه اکمال در غدیر<ref>چکیده عبقات الانوار (حدیث غدیر): ص ۴۶۳.</ref> ==
یکی از وجوه [[دلالت حدیث غدیر۱|دلالت حدیث غدیر]] بر [[امامت]] امیرالمؤمنین علیه السلام نزول آیه «اَلْیَوْمَ اَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ اَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمْ الاِسْلامَ دیناً»<ref>مائده / ۳.</ref> در رویداد غدیر است.
 
در کنار شیعه، شماری از بزرگان [[اهل سنت]] و مشاهیر اعیان علمای آنان نزول [[آیه اکمال و شبهات ابن کثیر|آیه اکمال]] در روز غدیر خم را نقل کرده‌اند. از جمله علی بن محمد بن خطیب جُلاّبی، ابوالحسن، ابن مَغازلی است.
 
وی در کتاب مناقب خود خبر نزول آیه اکمال در روز غدیر خم را همراه با روزه روز غدیر به سند خود از [[ابوهریره]] نقل کرده است.<ref>مناقب علی بن ابی طالب علیه السلام (ابن مغازلی): ص ۱۸.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
[[رده:حدیث غدیر]]
[[رده:حدیث غدیر]]