پرش به محتوا

متولّی امر: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۱ ژانویهٔ ۲۰۲۲
اتمام عنوان متولی امر
(صفحه‌ای تازه حاوی «== آمدن «مَولى» به معناى «متولىّ ‏امر»<ref>چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۳۴...» ایجاد کرد)
 
(اتمام عنوان متولی امر)
خط ۴: خط ۴:
آمدن مَولى به معناى «متولّى امر» از سخنان عالمان عربيّت و مفسّران ثابت مى ‏شود. اين معنى نيز -  مانند معناى پيشين -  [[امامت]] و [[خلافت]] را مى ‏رساند، زيرا واضح است كه متولّى همان متصرّف است. و خواهد آمد كه سعيد چَلَبى و شِهاب خَفاجى در حاشيه ‏هايشان بر تفسير بَيضاوى به اين مطلب تصريح كرده ‏اند.
آمدن مَولى به معناى «متولّى امر» از سخنان عالمان عربيّت و مفسّران ثابت مى ‏شود. اين معنى نيز -  مانند معناى پيشين -  [[امامت]] و [[خلافت]] را مى ‏رساند، زيرا واضح است كه متولّى همان متصرّف است. و خواهد آمد كه سعيد چَلَبى و شِهاب خَفاجى در حاشيه ‏هايشان بر تفسير بَيضاوى به اين مطلب تصريح كرده ‏اند.


از سخنان جماعتى از بزرگان و سرشناسان محقّق در علوم گوناگون ثابت مى‏شود كه »مَولى« به معناى »متولّى امر« است. اينك شمارى از كسانى كه به اين مطلب تصريح كرده‏اند:
از سخنان جماعتى از بزرگان و سرشناسان محقّق در علوم گوناگون ثابت مى‏ شود كه «مَولى» به معناى «متولّى امر» است. اينک شمارى از كسانى كه به اين مطلب تصريح كرده‏ اند:


# محمد بن يزيد مُبَرَّد، ابوالعباس
# محمد بن يزيد مُبَرَّد، ابوالعباس
خط ۱۱۰: خط ۱۱۰:
'''۱۴. ابوالسُعود عمادى'''
'''۱۴. ابوالسُعود عمادى'''


ابوالسعود ذيل آيه «هِىَ مَولاكُم»<ref>حديد /  ۱۵.</ref> مى‏ نويسد: متولّى شماست و كار شما را به عهده خواهد گرفت، چنانكه شما عهده‏دار انجام موجبات آن بوديد.××× 3 تفسير ابوالسعود )هامش تفسير فخر رازى( : ج 8 ص 72. ×××
ابوالسعود ذيل آيه «هِىَ مَولاكُم»<ref>حديد /  ۱۵.</ref> مى‏ نويسد: متولّى شماست و كار شما را به عهده خواهد گرفت، چنانكه شما عهده‏دار انجام موجبات آن بوديد.


'''۱۵. سعيد چَلَبى'''


15. سعيد چَلَبى
سعيد چلبى در تفسير آيه «هِىَ مَولاكُم» گويد: متولّى شما، يعنى متصرّف در كار شما.<ref>حاشيه چَلَبى بر تفسير بَيضاوى.</ref>


سعيد چلبى در تفسير آيه »هِىَ مَولاكُم« گويد: متولّى شما، يعنى متصرّف در كار شما.××× 4 حاشيه چَلَبى بر تفسير بَيضاوى. ×××
'''۱۶. شِهاب ‏الدين خَفاجى'''


خفاجى در شرح سخن بَيضاوى مى ‏نويسد: متولّى شماست يعنى خدا در شما تصرّف مى‏ كند. چنانكه شما در امورى از دنيا كه او واجب ساخته و مقتضى‏اش را فراهم كرده تصرّف مى‏ كنيد.<ref>حاشيه خَفاجى بر تفسير بَيضاوى.</ref>


16. شِهاب‏الدين خَفاجى
'''۱۷. فخر رازى'''


خفاجى در شرح سخن بَيضاوى مى‏نويسد: متولّى شماست يعنى خدا در شما تصرّف مى‏كند. چنانكه شما در امورى از دنيا كه او واجب ساخته و مقتضى‏اش را فراهم كرده تصرّف مى‏كنيد.××× 5 حاشيه خَفاجى بر تفسير بَيضاوى. ×××
آمدن «مَولى» به معناى «متولّى امر» به قدرى واضح است كه فخر رازى -  كه مى ‏كوشد تا آمدن اين واژه به معناى «أولى» را انكار كند -  در تفسير آيه «أنتَ مَولانا فَانصُرنا عَلَى القَومِ الكافِرينَ»<ref>بقره /  ۲۸۶.</ref>: تو مولاى مايى پس ما را در برابر كافران يارى كن، مى‏ نويسد:


در سخن خداى تعالى يعنى «أنتَ مَولانا» فايده ديگرى نيز هست و آن اينكه اين واژه به نهايت فروتنى و خاكسارى دلالت مى‏ كند، و اعتراف است به اينكه خداى سبحانه متولّى هر نعمتى است كه بندگان به آن مى ‏رسند و او بخشنده هر مكرمتى است كه ايشان به آن دست مى ‏يابند.


17. فخر رازى
پس بندگان ناگزير در هنگام دعا اظهار مى ‏كنند كه به فضل و احسان خدا دلگرم ‏اند. همچون كودكى كه مصلحتش جز به تدبير سرپرستش انجام نمى‏ پذيرد، و مانند بنده‏اى كه جمع مهمّاتش جز به اصلاح مولايش به سامان نمى‏ آيد. زيرا خداى سبحانه بر پاى دارنده آسمان‏ ها و زمين است و به اصلاح مهمّات همگان به دست او است و در حقيقت متولّى امور همه است. چنانكه خود فرموده است: «نِعمَ المَولى وَ نِعمَ النَّصيرُ»<ref>تفسير رازى: ج ۷ ص ۱۶۱.</ref>: مولا و ياور خوبى است.


آمدن »مَولى« به معناى »متولّى امر« به قدرى واضح است كه فخر رازى -  كه مى‏كوشد تا آمدن اين واژه به معناى »أولى« را انكار كند -  در تفسير آيه »أنتَ مَولانا فَانصُرنا عَلَى القَومِ الكافِرينَ«××× 6 بقره /  286. ×××: تو مولاى مايى پس ما را در برابر كافران يارى كن، مى‏نويسد:
== پانویس ==
 
در سخن خداى تعالى يعنى »أنتَ مَولانا« فايده ديگرى نيز هست و آن اينكه اين واژه به نهايت فروتنى و خاكسارى دلالت مى‏كند، و اعتراف است به اينكه خداى سبحانه متولّى هر نعمتى است كه بندگان به آن مى‏رسند و او بخشنده هر مكرمتى است كه ايشان به آن دست مى‏يابند.
 
 
پس بندگان ناگزير در هنگام دعا اظهار مى‏كنند كه به فضل و احسان خدا دلگرم‏اند. همچون كودكى كه مصلحتش جز به تدبير سرپرستش انجام نمى‏پذيرد، و مانند بنده‏اى كه جمع مهمّاتش جز به اصلاح مولايش به سامان نمى‏آيد. زيرا خداى سبحانه بر پاى دارنده آسمان‏ها و زمين است و به اصلاح مهمّات همگان به دست او است و در حقيقت متولّى امور همه است. چنانكه خود فرموده است: »نِعمَ المَولى وَ نِعمَ النَّصيرُ«××× 1 تفسير رازى: ج 7 ص 161. ×××: مولا و ياور خوبى است.