ابوبکر بن ابی قحافه: تفاوت میان نسخه‌ها

== عِجل امّت: ابوبكر<ref>غدير در قرآن: ج ۲ ص۶۰-۶۲.</ref> ==

<big>داستان قرآنى غدير به خوبى به ما نشان مى‏ دهد در حالى كه غدير بيابان وسيع و مستعدى براى سخنرانى پيامبرصلى الله عليه وآله بود، آغازى براى رويارويى سقيفه با غدير نيز شد.</big>

<big>اين موضعگيرى‏ ها از همان آغاز صورت جدى داشت و با شدت تمام پيگيرى مى‏ شد.</big>

<big>ادامه اين برخوردهاى كينه توزانه به يک سال و ده سال ختم نشد، و ادامه يافت تا سر از كربلا بر آورد.</big>

<big>استمرار اين خط غاصبانه بر پايه ‏اى كه در صحيفه ملعونه ريشه دارد، تا روز قيامت ادامه خواهد يافت و براى هميشه امتحانى است كه هر مسلمانى در برابر آن قرار خواهد گرفت.</big>

<big>سقيفه با آنكه در ظاهر غالب شد و قدرت را در دست گرفت و اهداف خود را دنبال كرد، ولى غدير به طور جدى كار خود را دنبال كرد و در سايه «وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ» تا امروز نام نيک آن در برابر ننگ سقيفه، بر بلندترين قله تاريخ مى‏ درخشد.</big>

<big>بنيانگذاران سقيفه مقارن ماجراى غدير، پيمان نامه نظامى، سياسى، اجتماعى و اقتصادى امضا كردند و به نظام دادن گروه خود پرداختند. اما اهل سقيفه غافل از اين بودند كه خداوند تعالى حافظ غدير، پيامبرصلى الله عليه وآله مُبلِّغ غدير و امامان‏ عليهم السلام صاحب غديرند، و در اين رويارويى پيروزند.</big>

<big>ابوبكر و عمر چنان براى غصب خلافت مجهز بودند كه به محض رحلت پيامبرصلى الله عليه وآله حتى به غسل و تدفين حضرت اعتنا نكردند، و در حالى كه جنازه حضرت در چند قدمى مسجد روى زمين بود و هنوز به خاک سپرده نشده بود، ماجراى خلافت را - با مقدماتى كه آماده كرده بودند -  به نفع خود فيصله دادند.</big>

<big>سعد بن عُباده و حَبّاب بن مُنذر و امثال آنان از رؤساى انصار كه بى‏خبر از همه جا به خيال خود براى حل و فصل مسئله خلافت به سقيفه آمده بودند، چنان غافلگير شدند كه در يک چشم بر هم زدن همه مسايل را تمام شده ديدند.</big>

<big>در حضور سعد بن عباده، همه شاهد بودند كه بشير بن سعيد و اُسَيد بن حضير دست بيعت با ابوبكر پيش آوردند و سعد را كه رئيس كل انصار بود نزد همه خوار كردند و حتى فرياد »سعد را بكشيد« از زبان عمر شنيده شد! آنها خبر نداشتند كه تمام اين برنامه ‏ها قبلاً توسط معاذ بن جبل تدارك ديده شده و اصحاب صحيفه همه اين نقشه‏ ها را از قبل آماده كرده‏ اند.</big>

<big>ابوبكر و عمر چنان براى غصب خلافت مجهز بودند كه به محض رحلت پيامبرصلى الله عليه وآله حتى به غسل و تدفين حضرت اعتنا نكردند، و در حالى كه جنازه حضرت در چند قدمى مسجد روى زمين بود و هنوز به خاک سپرده نشده بود، ماجراى خلافت را -  با مقدماتى كه آماده كرده بودند -  به نفع خود فيصله دادند.</big>

<big>سعد بن عُباده و حَبّاب بن مُنذر و امثال آنان از رؤساى انصار كه بى‏ خبر از همه جا به خيال خود براى حل و فصل مسئله خلافت به سقيفه آمده بودند، چنان غافلگير شدند كه در يک چشم بر هم زدن همه مسايل را تمام شده ديدند.</big>

<big>در حضور سعد بن عباده، همه شاهد بودند كه بشير بن سعيد و اُسَيد بن حضير دست بيعت با ابوبكر پيش آوردند و سعد را كه رئيس كل انصار بود نزد همه خوار كردند و حتى فرياد «سعد را بكشيد» از زبان عمر شنيده شد! آنها خبر نداشتند كه تمام اين برنامه‏ ها قبلاً توسط معاذ بن جبل تدارک ديده شده و اصحاب صحيفه همه اين نقشه ‏ها را از قبل آماده كرده‏ اند.</big>

<big>مردمِ بى‏ خبر از پشت پرده، به فاصله چند ساعت از شهادت پيامبرشان، ابوبكر را بر فراز منبر آن حضرت ديدند! در حالى كه عمر و ابوعبيده و بقيه امضاكنندگان صحيفه اول و دوم اطراف منبر را گرفته و با او بيعت مى‏ كردند و خلافت را به او تبريک مى‏ گفتند!!!</big>

<big>در پى آنان همه منافقينى كه به بهانه آخرين ديدار با پيامبرصلى الله عليه وآله از لشكر اسامه به مدينه بازگشته بودند، به جاى يك دست با دو دستِ ابوبكر بيعت مى‏ كردند. با فرمان بشير بن سعيد و اُسَيد بن حضير همه قبايل انصار نيز گروه گروه آمدند و با ابوبكر بيعت كردند.</big>

 

 

<big>چند روزى نگذشت كه مأموران سقيفه با در دست داشتن مدركى به نام صحيفه، صاحب غدير را كشان كشان براى بيعت اجبارى با ابوبكر به مسجد آوردند. آنان در حالى كه شمشيرها را بالاى سر او گرفته بودند دستور مى ‏دادند كه هر چه زودتر با غاصب حق خود بيعت كند!!</big>

== <big>محاكمه در عصر ظهور و رجعت و قيامت</big><ref>غدير در قرآن: ج ۱ ص۲۳۹-۲۴۱.</ref> ==

<big>از جمله آياتى كه در سفر حجةالوداع و پيش از اتمام مراسم حج بر پيامبرصلى الله عليه وآله نازل شد، اِخبار خداوند از صحيفه ملعونه اول بود:</big>

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

<big>ابوبكر گفت: هنوز هم اين را مى‏گويى؟! آيا من آن روزها برايت نقل نكردم كه محمد در غار به من گفت: «من كشتى جعفر و اصحابش را مى ‏بينم كه در دريا شناور است»، و من از او خواستم به من هم نشان دهد و او دستى بر صورت من كشيد و من او را ديدم، و همان موقع معتقد شدم كه او ساحر است!! و اين ماجرا را در مدينه براى تو بازگو كردم و نظر هر دومان بر اين قرار گرفت كه او ساحر است؟!</big>  

<big>محمد بن ابى‏ بكر مى ‏گويد: وقتى با او تنها ماندم به او گفتم: اى پدر، بگو: لا  اله الا اللَّه. گفت: هرگز نمى‏ گويم و نمى ‏توانم بگويم تا وارد آتش شوم و داخل تابوت گردم!</big>

<big>وقتى نام «تابوت» را آورد گمان كردم هذيان مى‏ گويد. گفتم: كدام تابوت؟ گفت: تابوتى از آتش كه با قفلى از آتش بسته شده است. در آن دوازده نفرند، از جمله من و اين رفيقم. گفتم: عمر؟ گفت: آرى، پس مقصودم كيست؟ و نيز ده نفر ديگر كه در چاهى در جهنم هستيم. بر در آن چاه صخره‏ اى است كه هر گاه خدا بخواهد جهنم را شعله ‏ور كند آن صخره را بلند مى ‏كند.</big>

<big>گفتم: گويا هذيان مى ‏گويى! گفت: نه به خدا قسم هذيان نمى ‏گويم. خدا پسر صهاک را لعنت كند. او بود كه مرا از ياد خدا گمراه كرد بعد از آنكه برايم آمد، و او چه بد رفيقى است! سپس بار ديگر صداى واى و ويل او بلند شد تا از دنيا رفت.</big>

<big>محمد بن ابى ‏بكر مى ‏گويد: عبداللَّه بن عمر را در زمان عثمان ملاقات كردم و گفته ‏هاى پدرم (ابوبكر) را برايش نقل كردم. او گفت: به خدا قسم پدر من هم نظير گفته ‏هاى پدرت را بدون كم و زياد گفت.</big>

<big>... سليم مى ‏گويد: وقتى محمد بن ابى ‏بكر در مصر كشته شد و خبر شهادت او رسيد به اميرالمؤمنين‏ عليه السلام تسليت گفتم، و در خلوت آنچه محمد بن ابى‏ بكر برايم نقل كرده بود براى آن حضرت نقل كردم و آنچه عبدالرحمان بن غنم به من گفته بود به آن حضرت خبر دادم.</big>

<big>حضرت فرمود: محمد راست گفته است، خدا او را رحمت كند. او شهيد و زنده است و روزى داده مى ‏شود.<ref>كتاب سليم: حديث ۳۷. بحار الانوار: ج ۳۰ ص۱۲۷-۱۳۱.</ref></big>

== <big>مسخره كردن مؤمنين با همراهى منافقين در غدير</big><ref>غدير در قرآن: ج ۱ ص۴۴۲، ۴۵۲-۴۵۵.</ref> ==

<big>آنگاه كه پيامبرصلى الله عليه وآله در روز غدير اميرالمؤمنين على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام را در آن مقام مشهور و معروف بر پاداشت و معرفى كرد قبل از همه از نُه نفر بيعت گرفت و به آنان دستور داد برخيزند و با على ‏عليه السلام بيعت كنند كه اول آنان ابوبكر و عمر بودند. سپس به سران مهاجرين و انصار دستور بيعت داد و همه آنان بيعت كردند.</big>

<big>پس از بيعت، منافقين سخنانى گفتند و خداوند هم اين آيات را نازل كرد:</big>

<big>«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّه وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ. يُخادِعُونَ اللَّه وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ ما يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَشْعُرُونَ. فِى قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّه مَرَضاً وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ بِما كانُوا يَكْذِبُونَ. وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ لا تُفْسِدُوا فِى الْأَرْضِ قالُوا إِنَّما نَحْنُ مُصْلِحُونَ. أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَ لكِنْ لا يَشْعُرُونَ. وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَما آمَنَ النَّاسُ قالُوا أَ نُؤْمِنُ كَما آمَنَ السُّفَهاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لكِنْ لا يَعْلَمُونَ. وَ إِذا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلى شَياطِينِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ. اللَّه يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ يَمُدُّهُمْ فِى طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ»<ref>بقره/۸-۱۵.</ref></big>:

<big>«از مردم كسانى هستند كه مى‏ گويند: ما ايمان آورديم به خداوند، ولى آنان ايمان ندارند. با خدا مكر و حيله مى‏ كنند و با آنان كه ايمان آوردند حيله مى‏ كنند، ولى جز خودشان كسى را گول نمى‏ زنند اما خودشان درک نمى ‏كنند. در قلوب آنان مرض است، خداوند هم اين مرض را بيشتر كرده و براى آنان عذاب دردناكى است به خاطر آنچه دروغ مى‏ گويند. آنگاه كه به آنان گفته مى ‏شود در زمين فساد نكنيد مى‏ گويند: ما اصلاح كنندگانيم. بدانيد كه آنان فساد كننده هستند ولى خودشان نمى ‏فهمند. هنگامى كه به آنان گفته مى‏شود شما هم مانند بقيه مردم ايمان آوريد، مى‏ گويند: آيا مانند سفيهان ايمان بياوريم؟ بدانيد كه آنان سفيهانند ولى خودشان نمى ‏دانند. هنگامى كه ايمان آورندگان را ملاقات كنند مى‏ گويند: ايمان آورديم، ولى وقتى با شياطينشان خلوت كنند مى‏ گويند: ما با شماييم و ما مؤمنين را استهزاء مى‏ كرديم. خداوند آنان را به مسخره مى‏ گيرد و به آنان مهلت مى‏ دهد كه در طغيان خود متحير بمانند».</big>

<big>در ادامه همگان شاهد معجزه ‏اى بزرگ از اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بودند. ابوبكر همراه ديگر سران منافقين - كه از اين همه بزرگى و فضيلت به غيظ آمده بودند -  اصحاب خاص پيامبرصلى الله عليه وآله و اميرالمؤمنين ‏عليه السلام را تمسخر كردند، تا شايد كمى از غيظ و غضبشان كاسته شود. خداوند هم در آيات بالا به اين حركت آنان اشاره نموده است.<ref>تفسير الامام العسكرى‏ عليه السلام: ص۱۱۱-۱۲۳. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص۱۵۴-۱۶۱. بحارالانوار: ج۳۰ ص۲۲۳-۲۲۶ و ج۳۷ ص۱۴۲-۱۴۸. مدینة المعاجز: ج۱ ص۴۳۸. تأویل الآیات: ج۱ ص۴۰ ح۱۱. تفسیر البرهان: ج۱ ص۵۹ ح۱. اثبات الهداة: ج۳ ص۵۷۳.</ref></big>

<big>كلام خداوند كه مى ‏فرمايد: «وَ إِذا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلى شَياطِينِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ . اللَّه يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ يَمُدُّهُمْ فِى طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ»: «هنگامى كه ايمان آورندگان را ملاقات كنند مى‏ گويند ايمان آورديم، ولى وقتى با شياطين‏شان خلوت كنند مى‏ گويند: ما با شماييم و ما مؤمنين را استهزاء مى‏ كرديم. خداوند آنان را به مسخره مى‏گيرد و به آنان مهلت مى ‏دهد كه در طغيان خود متحير بمانند».</big>

<big>اين آيه درباره اين است كه وقتى اين بيعت شكنان كه بر مخالفت با على‏ عليه السلام و مانع شدن خلافت از او هم پيمان شده بودند، با مؤمنين رو به رو مى ‏شدند مى ‏گفتند: ما هم مانند ايمان شما ايمان آورده ‏ايم.</big>

<big>آنان با سلمان و مقداد و ابوذر و عمار كه ملاقات مى ‏كردند به آنان مى‏ گفتند: ما به محمد ايمان آورده و در برابر بيعت على و فضيلت او سر تسليم فرود آورده ‏ايم و مانند شما اوامر او را اجرا مى‏ كنيم.</big>

<big>به خصوص ابوبكر و عمر و بقيه نُه نفرى كه سرشناس ‏تر در نفاق بودند، گاهى كه در راه با سلمان و اصحابش رو به رو مى ‏شدند از آنان احساس انزجار مى‏ كردند و مى‏ گفتند: اينان اصحاب ساحر و احمق هستند. منظورشان پيامبر و على‏ عليهما السلام بود. سپس به يكديگر مى‏ گفتند: از اينان بپرهيزيد كه مبادا از گوشه‏ ه اى سخنانتان درباره كفر محمد و آنچه درباره على گفته‏ ايد با اطلاع شوند و خبر آن را براى او ببرند و باعث هلاک شما شود.</big>

<big>آنگاه ابوبكر به اصحاب منافقش مى ‏گفت: اينک مرا بنگريد كه چگونه آنان را به مسخره مى‏ گيرم و شرّ آنان را از شما دفع مى‏ كنم! وقتى به آنان نزديک مى‏ شدند ابوبكر مى‏ گفت:</big>

<big>مرحبا به سلمان فرزند اسلام، كه محمد آقاى مردم درباره او گفته است: اگر دين از ستاره ثريا آويخته باشد مردانى از فارسى زبانان خود را به آن مى ‏رسانند، و اين سلمان افضل آنان است. منظور او تو بوده است. مرحبا به تو كه درباره ‏ات گفته: سَلْمانُ مِنّا اهْلَ ‏الْبَيْتِ: سلمان از ما اهل‏ بيت است، و با اين سخن تو را با جبرئيل قرين ساخته كه در روز كساء از پيامبرصلى الله عليه وآله پرسيد: آيا من هم از شمايم؟ آن حضرت فرمود: تو هم از مايى، و سپس جبرئيل به ملكوت اعلى رفت و به ملائكه ديگر افتخار كرد و گفت: چه كسى مثل من است؟ افتخار برايم باد كه از اهل‏ بيت محمد هستم!</big>

<big>آنگاه ابوبكر رو به مقداد كرد و گفت: مرحبا به تو اى مقداد! تو همان كسى هستى كه پيامبر درباره تو به على گفت: يا على! مقداد برادر تو در دين است و از شدت محبتى كه به تو دارد و دشمنى كه با دشمنانت دارد و از ولايتى كه به اوليائت و عداوتى كه با اعداى تو دارد گويا پاره‏اى از تن توست. اما ملائكه آسمان‏ها و حُجُب محبت بيشترى به على دارند و شدت دشمنى آنان با دشمنان او بيشتر است. پس خوشا به حالت اى مقداد، خوشا به حالت!</big>

<big>سپس ابوبكر رو به ابوذر كرد و گفت: مرحبا به تو اى ابوذر! تو همان كسى هستى كه پيامبر درباره‏ات گفت: زمين بر خود حمل نكرده و آسمان سايه نينداخته بر گوينده ‏اى كه راستگوتر از ابوذر باشد. از پيامبر پرسيدند: خداوند به چه چيزى او را فضيلت و شرافت داده است؟ او گفت: زيرا او به بركت على برادرم گوينده توانايى است و در شرايط مختلف ثناخوان او و نسبت به مسخره كنندگان و دشمنان او سرزنش كننده و با اوليا و دوستان او مُوالى و دوست است، و به زودى خدا او را در بهشت از بهترين ساكنين آن قرار مى ‏دهد و تعدادى كه عدد آن را جز خدا نمى‏داند از حوريان و غلمان و پسران بهشتى خدمتكار او خواهند بود.</big>

<big>آنگاه ابوبكر به عمار گفت: اهلاً و سهلاً و مرحباً بر تو اى عمار! تو با ولايت برادر پيامبر -  با آنكه شخص آرام و آسايش طلبى هستى و از عبادات فقط واجبات و مستحبات را انجام مى‏ دهى -  به درجه ‏اى رسيده ‏اى كه آنان كه شب و روز بدن خود را به مشقت عبادت مشغول مى‏ كنند و شب را به نماز و روز را به روزه سپرى مى ‏كنند، بدان دست نيافته ‏اند. و همچنين به درجه ‏اى رسيده‏ اى كه آنان كه بخشنده اموال‏ اند به آن نرسيده‏ اند اگر چه همه اموال دنيا در اختيار آنان باشد و آن را ببخشند.</big>

<big>مرحبا بر تو! پيامبر تو را براى برادرش على يار خالص و مدافع او انتخاب كرده تا آنجا كه خبر داده تو به زودى در راه محبت او كشته مى‏ شوى و در روز قيامت در زمره بهترين يارانش محشور مى ‏شوى.</big>

<big>خدا مرا هم به مثل عمل تو و اصحابت موفق گرداند، به گونه‏اى كه براى من هم خدمتگزارى محمد رسول اللَّه و برادرش على ولى اللَّه ميسر گردد، و همچنين دشمنى با دشمنانشان و خالص بودن با دوستانشان با پذيرش ولايت و پيروى از او. اين گونه خداوند به زودى ما را هم وقتى با هم ملاقات كنيم سعادتمند مى ‏نمايد.</big>

<big>سلمان و اصحابش برخورد ظاهرى آنان را مى ‏پذيرفتند همان گونه كه خدا امر فرموده بود، و از كنار آنان مى ‏گذشتند.</big>

<big>آنگاه ابوبكر به اصحابش مى‏ گفت: مسخره من نسبت به اينان را چگونه ديديد؟ و چگونه شرّ آنان را از خودم و از شما دفع كردم؟ آنان در پاسخ او گفتند: هميشه راه خير را پيش بگيرى تا مادامى كه زنده هستى! ابوبكر در پاسخ آنان گفت: معامله شما با اينان بايد اين گونه باشد تا روزى كه فرصتى به دست آوريد، چرا كه عاقل فهميده كسى است كه غصه را گلوگير كند تا فرصتى به چنگ آورد!<ref>تفسير الامام العسكرى‏ عليه السلام: ص۱۱۱-۱۲۳. عوالم العلوم: ج۳/۱۵ ص۱۵۴-۱۶۱. بحارالانوار: ج۳۰ ص۲۲۳-۲۲۶ و ج۳۷ ص۱۴۲-۱۴۸. مدینة المعاجز: ج۱ ص۴۳۸. تأویل الآیات: ج۱ ص۴۰ ح۱۱. تفسیر البرهان: ج۱ ص۵۹ ح۱. اثبات الهداة: ج۳ ص۵۷۳.</ref></big>

<big>براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: [[قرآن]] /  آيه «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّه وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ...».</big>

== <big>معرفت به ابوبكر!</big> <ref>چهارده قرن با غدير: ص ۱۰۶. اسرار غدير: ص ۲۹۷. </ref> ==

<big>شريک بن عبداللَّه نخعى -  كه يكى از قضات بزرگ سنى است -  سخن جالبى درباره غدير گفته است. از او پرسيدند: چه مى‏ گويى درباره كسى كه از دنيا رفته و نسبت به ابوبكر معرفتى ندارد؟ پاسخ داد: چيزى بر عهده او نيست.</big>

<big>گفتند: اگر نسبت به على ‏عليه السلام معرفت نداشته باشد چطور؟ گفت: در آتش است! زيرا پيامبرصلى الله عليه وآله در روز غدير او را به عنوان عَلَم و راهنما بين مردم منصوب كرده و فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ».<ref>المسترشد: ص ۲۷۰ ح ۸۱ .</ref></big>

== <big>معناى اولى براى «مولى»</big><ref>چكيده عبقات الانوار (حديث غدير) : ص۳۳۱-۳۷۵، ۵۸۲.</ref> ==

<big>از جمله حجت‏ هاى شيعه در دلالت حديث غدير بر معناى اولى به نفس اين است كه ابوبكر و عمر بالخصوص، در روز غدير از واژه «مَولى» معناى «أولى» را فهميده ‏اند. در اين باره شبهه ‏اى گفته شده، كه آن را همراه با جوابش بيان مى ‏كنيم:</big>

<big>الف) ابن‏ حجر مكى در وجوه پاسخ به استدلال به حديث غدير نوشته است:</big>

<big>وجه سوم: قبول كرديم كه «مَولى» به معناى «أولى» است، ولى نمى ‏پذيريم كه مراد از آن اولى به امامت باشد، بلكه مراد اولى به پيروى از پيامبرصلى الله عليه وآله و نزديكى به او است. چنانكه در سخن خداى تعالى آمده است:</big>

<big>«إنَّ أولَى الناسِ بِإبراهيمَ لَلَّذينَ اتَّبَعُوه»<ref>آل عمران/۶۸.</ref>: بى‏ گمان نزديک‏ ترين مردم به ابراهيم كسانى ‏اند كه از او پيروى كردند.</big>

<big>نه دليل قطعى بر نفى اين احتمال هست و نه دليل ظاهر، بلكه واقع امر همين است، چرا كه اين همان معنايى است كه ابوبكر و عمر از آن فهميده‏ اند -  و اين دو تن تو را در فهم حديث كافى هستند -  زيرا وقتى حديث را شنيدند به على‏ عليه السلام گفتند: اى پسر ابوطالب، مولاى مردان و زنان مؤمن گشتى. اين خبر را دارقطنى نقل كرده است. دارقطنى همچنين آورده است كه به عمر گفته شد: تو با على به گونه ‏اى رفتار مى‏ كنى كه با هيچ يک از اصحاب پيامبرصلى الله عليه وآله چنين رفتار نمى‏ كنى! عمر گفت: زيرا او مولاى من است.<ref>الصواعق المحرقة: ص ۲۶. </ref></big>

<big>ب) شيخ عبدالحق دهلوى در «اللّمعات فى شرح المشكاة» اين كلام را از ابن‏ حجر مكّى نقل كرده و آن را پسنديده است.</big>

<big>ج) شهاب‏ الدين احمد عجيلى گفته كه من اهل تولاّى امام على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام هستم، كه لقبش مرتضى است و در كردار و گفتار نيز پسنديده است. مراد از تولّى ولايت است، و مراد از آن (ولىّ) صديق و ناصر يا سزاوارتر به پيروى كردن و نزديكى است. چنانكه در قرآن آمده است: «إنَّ أولَى الناسِ بِإبراهيمَ لَلَّذينَ اتَّبَعُوه»<ref>آل عمران/۶۸.</ref>: بى‏ گمان نزديك‏ترين مردم به ابراهيم كسانى ‏اند كه از او پيروى كردند.</big>

<big>اين معنايى است كه عمر از حديث فهميده است، زيرا وقتى حديث را شنيد، گفت: گوارايت باد اى پسر ابوطالب كه اكنون ولىّ هر مرد و زن مؤمنى گشتى.<ref>ذخیرة المآل (مخطوط).</ref></big>

<big>اولاً: جالب اينجاست كه ابن‏ حجر كلام خود را نقض كرده و آمدن مَولى به معناى «أولى» را به طور مطلق انكار كرده است! با اينكه در وجه سوم تصريح نموده كه آمدن «مَولى» به معنى «اولى به پيروى كردن از پيامبرصلى الله عليه وآله و نزديكى به او» واقعيت است، زيرا ابوبكر و عمر همين معنى را از اين واژه دريافته‏ اند. ولى در وجه دوم از وجوه ردّ بر تمسّک شيعه به حديث غدير مى ‏نويسد:</big>

<big>وجه دوم: ما نمى‏ پذيريم كه معناى «مَولى» آن باشد كه ايشان گفته ‏اند، بلكه معناى «مَولى» ناصر است، چرا كه اين معنى بين معانى ‏اى نظير معتِق (آزادكننده) و عتيق (آزادشده) و متصرّف در امر و ناصر و محبوب، مشترک و در همه آنها حقيقت است. و تعيين يكى از معانى مشترك بدون دليلى كه مقتضى آن باشد نادرست و غير قابل اعتناست. تعميم آن نيز در همه مفاهيمش جايز نيست، زيرا اينكه «مَولى» مشترک لفظى باشد و اينكه به حسب تعدّد معانى وضع‏ هاى متعدد داشته باشد مورد اختلاف است، و رأى جمهور اصوليان و علماى علم بيان و اقتضاى استعمالات لفظ مشترک از سوى فصحاء اين است كه لفظ مشترك همه معانى‏ اش را در بر نمى‏ گيرد.</big>

<big>اضافه بر اين، اگر قول ديگر را اخذ كنيم و به تعميم آن قائل شويم يا بنا را بر اين بگذاريم كه «مَولى» مشترک معنوى است؛ اين گونه كه داراى يک وضع براى قدر مشترک يعنى قرب معنوى از «وَلْى» است، در اين صورت لفظ «مَولى» مى ‏تواند بر هر يک از معانى گذشته صدق كند. پس تعميمش به اينجا نمى ‏انجامد، چرا كه نمى ‏توان از واژه «مَولى» هر دو مفهوم معتق (آزادكننده) و عتيق (آزادشده) را اراده كرد. بنابراين اراده يک معنى متعيّن مى‏ شود.</big>

<big>ما و اماميه در صحت اراده معناى «حُبّ» (دوست داشتن) همداستانيم و على‏ عليه السلام سيّد و حبيب ماست. حق آن است كه بودن «مَولى» به معناى «امام» در لغت و شرع معهود نيست:</big>

<big>در شرع كه واضح است، و در لغت هم هيچ يک از بزرگان زبان عربى نگفته است كه مَفعَل به معناى اَفعَل مى‏ آيد. و مَولاكُم در آيه «مَأواكُمُ النارُ هِىَ مَولاكُم»<ref>حدید/۱۵.</ref>، يعنى مقرّ شما يا ياور شما، كه مبالغه در نفى نصرت و يارى است.</big>

<big>چنانچه گويند: گرسنگى توشه كسى است كه توشه ‏اى ندارد.</big>

<big>همچنين استعمال مانع از اين است كه مَفعَل به معناى اَفعَل باشد، چرا كه گفته مى ‏شود: «هُوَ أولى مِن كَذا» نه «مَولى مِن كَذا» ، و «أولى الرَجُلَينِ وَ الرِجالِ» نه «مَولَى الرَجُلَينِ».</big>

<big>بنابراين تنها با نظر به روايت آتى -  يعنى من كنت وليّه... -  متصرّف در امور را يكى از معانى «مَولى» قرار داديم. هدف از تنصيص بر موالات على‏ عليه السلام اجتناب از دشمنى با او است، زيرا تنصيص بر اين مطلب سبب افزونى شرف او است. پيامبرصلى الله عليه وآله سخن خود را با «أ لَستُ أولى بِكُم مِن أنفُسِكُم» آغاز و آن را سه بار تكرار كرد تا در جهت قبول كردن آنان تحريک بيشترى داشته باشد. دعايى كه در انتهاى سخن حضرتش آمده نيز همين حكم را دارد.<ref>الصواعق المحرقة: ص۲۵.</ref></big>

<big>مى‏ بينيم كه ابن‏ حجر چگونه اينجا و در وجه دوم بر نفى احتمال اراده «أولى» از «مَولى» به طور مطلق پافشارى مى ‏كند، و سپس در وجه سوم ادّعا مى ‏كند كه معناى واقعى «مَولى» در حديث «أولى به اتّباع و پيروى» است! و در اين باره به فهم ابوبكر و عمر استناد مى‏ كند كه آن دو اين معنى را از حديث فهميده ‏اند و خود سخنان طولانى و بيهوده‏ اش را ابطال مى ‏كند! آيا اين گفتار طولانى ردّ ابوبكر و عمر و ابطال فهم آن دو نيست؟! آيا حتماً بايد شيعه را ردّ كرد، هر چند به ردّ ابوبكر و عمر بيانجامد؟!</big>

<big>ثانياً: و اما عبدالحق دهلوى! او نيز در اين تناقض‏گويى همانند ابن ‏حجر بوده و در كتاب «اللّمعات» گفتار وى را عيناً نقل كرده و دوگانه ‏گويى او را متوجه نشده است! البته در ترجمه فارسى «المشكاة» كلام ابن‏ حجر در وجه سوم را آورده و جمله «بلكه واقع امر همين است، چرا كه اين همان معنايى است كه ابوبكر و عمر از آن فهميده ‏اند» را جا انداخته است! واقعاً اين است امانت در نقل؟!</big>

== <big>همه گناهان و بلاها و فتنه ‏ها بر گردن ابوبكر</big><ref>غدير در قرآن: ج ۲ ص۳۹۰، ۳۹۶-۳۹۸.</ref> ==

<big>يكى از پيشگويى‏ هاى پيامبرصلى الله عليه وآله در مورد غصب خلافت و عذاب آن در خطبه غدير است؛ آنجا كه مى‏ فرمايد:</big>

<big>وَ سَيَجْعَلُونَ اْلاِمامَةَ بَعْدى مُلْكاً وَ اغْتِصاباً، الا لَعَنَ اللَّه الْغاصِبينَ الْمُغْتَصِبينَ، وَ عِنْدَها سَيَفْرُغُ لَكُمْ ايُّهَا الثَّقَلانِ مَنْ يَفْرُغُ، وَ يُرْسَلُ عَلَيْكُما شُواظٌ مِنْ نارٍ وَ نُحاسٌ فَلا تَنْتَصِرانِ:</big>

<big>به زودى امامت را بعد از من به عنوان پادشاهى و با ظلم و زور مى‏ گيرند. خداوند غاصبين و تعدى كنندگان را لعنت كند. در آن هنگام است -  اى جن و انس -  كه مى ‏ريزد براى شما آنكه بايد بريزد و مى ‏فرستد بر شما شعله‏ اى از آتش و مس گداخته و نمى ‏توانيد آن را از خود دفع كنيد.<ref>اسرار غدیر: ص۱۵۰ بخش۶.</ref></big>

<big>آنچه در اينجا لازم به ذكر است اينكه از جهت عمل، بعضى از گناهان مستقيماً به پذيرفتن سقيفه باز مى‏ گردد مثل نوشيدن نبيذ، ولى برخى ديگر از گناهان و ظلم‏ها بر اثر كنار زدن غدير و انحراف مسير تحقق يافته اگر چه دستور مستقيم سقيفه نيست، مثل سرقت و دروغ و امثال آن.</big>

<big>هر دو دسته از يک جهت بر عهده سقيفه و همه مؤيدين آن است، اگر چه انجام دهنده گناه نيز به سزاى خود خواهد رسيد.</big>

<big>در اين باره احاديث صريحى وارد شده كه آن دو را به عنوان سردمداران و رؤساى غصب خلافت و انحراف از خط ولايت، عامل اصلى هر ظلم قتل و تجاوز و دزدى و درگيرى و اختلاف و سلب آسايش معرفى مى ‏كند و حاميان و پيروانشان را نيز شريک در همه آنها مى‏ داند. امام صادق ‏عليه السلام در اين باره مى ‏فرمايد:</big>

<big>هر مظلوميتى كه در اسلام بوقوع پيوسته يا خواهد پيوست، و هر خونى به ناحق ريخته شده و هر عمل مُنكرى منتشر شده و هر كار ناپسندى، بار گناهش بر عهده آن دو نفر و حاميان و پيروان آنان و كسانى است كه تا روز قيامت به صاحب اختيارى آنان راضى باشند.<ref>بحار الانوار: ج ۲۹ ص ۱۹۹.</ref></big>

<big>امام باقرعليه السلام جنبه اعتقادى در روند غصب خلافت را مورد توجه قرار داده مى‏ فرمايد: وَ اللَّه ما اسَّسَتْ مِنْ بَلِيَّةٍ وَ لا قَضِيَّةٍ تَجْرى عَلَيْنا اهْلَ الْبَيْتِ الاّ هُما اسَّسا اوَّلَها:</big>

<big>«به خدا قسم هيچ گرفتارى بر ضد ما اهل ‏بيت پايه‏ گذارى نشده و هيچ ماجرايى بر سر ما نمى ‏آيد مگر آنكه آن دو نفر آغاز آن را بنيان گذاشته ‏اند».<ref>بحار الانوار: ج ۳۰ ص ۲۶۹.</ref></big>

<big>در حديث ديگرى ريشه بدعت‏ ها و احكام ضد خدايى را كه هزاران قتل و تجاوز و گناه در سايه آنها به وقوع پيوسته آن دو نفر معرفى كرد و فرمود:</big>

<big>ما اهْريقَ دَمٌ وَ لا حُكِمَ بِحُكْمٍ غَيْرِ مُوافِقٍ لِحُكْمِ اللَّه وَ حُكْمِ رَسُولِهِ وَ حُكْمِ عَلِىٍّ الاّ هُوَ فى اعْناقِهِما:</big>

<big>هيچ خون ناحقى ريخته نمى ‏شود، و هيچ حكمى كه مخالف حكم خدا و رسول و على ‏عليهما السلام باشد صادر نمى ‏شود مگر آنكه بر گردن آن دو نفر است.<ref>بحار الانوار: ج ۳۰ ص۲۴۰ ح ۱۰۷.</ref></big>

<big>در كلامى ديگر جان‏ هاى مردم كه محترم‏ ترين سرمايه مادى نزد خداوند است مورد توجه قرار گرفته و حضرت با قاطعيت مى ‏فرمايد:</big>

<big>ما قَطَرَتْ قَطْرَةٌ مِنْ دِمائِنا وَ لا مِنْ دِماءِ احَدٍ مِنَ الْمُسْلِمينَ الاّ وَ هُوَ فى اعْناقِهِما:</big>

<big>هيچ قطره ‏اى از خون ‏هاى ما و احدى از مسلمانان بر زمين نچكيده مگر آنكه بر عهده آن دو نفر است.<ref>بحار الانوار: ج ۳۰ ص۳۸۲، ۳۸۸.</ref></big>

<big>در روايتى ديگر اين نكته را هم يادآورى مى‏ كند كه گناه عاملين قتل‏ ها جداست، و مى ‏فرمايد:</big>

<big>ما اهْرِقَتْ مِحْجَمَةُ دَمٍ الاّ وَ كانَ وِزْرُها فى اعْناقِهِما الى يَوْمِ الْقِيامَةِ مِنْ غَيْرِ انْ يَنْقُصَ مِنْ وِزْرِ الْعامِلينَ شَىْ‏ءٌ:</big>

<big>به اندازه خون حجامت هم خون ناحقى ريخته نمى‏ شود مگر آنكه گناه آن بر گردن آن دو نفر است تا روز قيامت، بدون آنكه از گناه عاملين آنها چيزى كم شود.<ref>بحار الانوار: ج ۸۲ ص ۲۶۴. </ref></big>

<big>در حديثى آن دو عاملِ هر تغيير و تحول نابجا در جهان معرفى شده ‏اند، آنجا كه مى ‏فرمايد:</big>

<big>وِ اللَّه ما اهْريقَ مِحْجَمَةٌ مِنْ دَمٍ وَ لا اخِذَ مالٌ مِنْ غَيْرِ حِلِّهِ وَ لا قُلِبَ حَجَرٌ عَنْ حَجَرٍ الاّ ذاكَ فى اعْناقِهِما:</big>

<big>به خدا قسم به اندازه خون حجامتى به ناحق ريخته نمى‏ شود و مالى از غير راه حلال از كسى گرفته نمى‏ شود و هيچ سنگى از روى سنگى به صورت ناروا جابجا نمى ‏شود، مگر آنكه بر گردن آن دو نفر است.<ref>بحار الانوار: ج ۳۰ ص ۲۶۶ و ج ۴۶ ص ۳۴۱ ح ۳۲. </ref></big>

<big>در حديثى نه فقط تجاوز مالى و ناموسى بلكه كسب ‏هاى غير حلال و ازدواج‏ هاى نادرست هم بر گردن آن دو قرار داده شده و مى‏ فرمايد:</big>

<big>ما اهْريقَ فِى الاسْلامِ مِحْجَمَةٌ مِنْ دَمٍ وَ لا اكْتُسِبَ مالٌ مِنْ غَيْرِ حِلِّهِ وَ لا نُكِحَ فَرْجُ حَرامٍ الا وَ ذلِكَ فى اعْناقِهِما:</big>

<big>در اسلام به اندازه خون حجامتى به ناحق ريخته نمى‏ شود، و هيچ مالى از راه غير حلال كسب نمى ‏شود و هيچ نكاحى به صورت حرام وقوع پيدا نمى‏ كند مگر آنكه گناهش بر عهده آن دو نفر است.<ref>اربعين ماحوزى: ص ۳۷۶. </ref></big>

<big>در حديثى حتى كوچک ‏ترين درگيرى ‏هاى عالم نشأت گرفته از اساسى كه آن دو نفر گذاشتند اعلام شده و مى‏ فرمايد:</big>

<big>وَ اللَّه ما اهْريقَتْ مِحْجَمَةٌ مِنْ دَمٍ وَ لا قُرِعَتْ عَصاً بِعَصا وَ لا غُصِبَ فَرْجُ حَرامٍ وَ لا اخِذَ مالٌ مِنْ غَيْرِ حِلِّهِ، الاّ وِزْرُ ذلِكَ فى اعْناقِهِما مِنْ غَيْرِ انْ يَنْقُصَ مِنْ اوْزارِ الْعالَمينَ شَىْ ءٌ:</big>

<big>به خدا قسم، به اندازه خون حجامتى به ناحق ريخته نمى ‏شود و عصايى بر عصايى زده نمى‏ شود (كه كنايه از درگيرى است) و زنايى صورت نمى‏ گيرد و مالى به عنوان غير حلال از كسى گرفته نمى‏ شود، مگر آنكه وزر و وبال آن بر گردن آن دو نفر است، بدون آنكه از گناه جهانيان چيزى كم شود.<ref>بحار الانوار: ج ۳۰ ص ۱۴۹ ح ۴.</ref></big>

<big>نتيجه نهايى از اين فراز خطبه غدير اين است كه اى جن و بشر همه شما در برابر مسئله غصب خلافت مسئوليد و بايد پاسخگو باشيد. هر گونه تأييدى نسبت به غاصبين -  چه غاصبين اول و چه كرسى نشينان بعدى سقيفه -  اعم از اعتقاد قلبى و كمک لسانى و عملى و حتى سكوت در جايى كه امكان ابطال راه آنان و تأييد خلافت اهل‏ بيت‏ عليهم السلام وجود دارد، نزد خداوند گناهى نابخشودنى است و در دنيا و آخرت بايد منتظر نتيجه آن باشيد؛ كه در آخرت شعله ‏هاى آتش و مس گداخته در انتظارتان خواهد بود.</big>

== <big>پانویس</big> ==