۲۱٬۹۷۲
ویرایش
عبدالعزیز طباطبایی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
اين كتاب شامل فهرستوارهاى است براى آنچه از قرن دوم تا قرن حاضر درباره غدير نوشته شده است. اين كتابها بر اساس تاريخ تأليف همراه با معرفى كتاب و شرح حال نويسنده مرتب شده، و شامل كتاب هاى عربى، فارسى، تركى، و اردو از نويسندگان امامى، زيدى، اسماعيلى، سنى و مسيحى است. اين كتاب تا كنون دو بار به چاپ رسيده است: يک بار در بيروت توسط «دار المورخ العربى» و يک بار در ايران توسط انتشارات «الهادى». | اين كتاب شامل فهرستوارهاى است براى آنچه از قرن دوم تا قرن حاضر درباره غدير نوشته شده است. اين كتابها بر اساس تاريخ تأليف همراه با معرفى كتاب و شرح حال نويسنده مرتب شده، و شامل كتاب هاى عربى، فارسى، تركى، و اردو از نويسندگان امامى، زيدى، اسماعيلى، سنى و مسيحى است. اين كتاب تا كنون دو بار به چاپ رسيده است: يک بار در بيروت توسط «دار المورخ العربى» و يک بار در ايران توسط انتشارات «الهادى». | ||
محقق طباطبايى در كتاب خود «مستدرک الذريعة» (نسخه مخطوطه)، درباره اين كتاب مى نويسد: مجله «تراثنا» - كه توسط مؤسسه آل البيت عليهم السلام در قم منتشر مى شود - به مناسب كنگره بزرگى كه به دستور مرحوم خوبى در لندن به مناسبت عيد غدير بر پا شد، اقدام به نشر ويژه نامه غدير نمود. از من خواستند تا مقاله اى درباره كتاب هاى نوشته شده درباره غدير بنويسم. در حدود صد و بيست و پنج كتاب معرفى شد، و مقاله در آن ويژه نامه (شماره | محقق طباطبايى در كتاب خود «مستدرک الذريعة» (نسخه مخطوطه)، درباره اين كتاب مى نويسد: مجله «تراثنا» - كه توسط مؤسسه آل البيت عليهم السلام در قم منتشر مى شود - به مناسب كنگره بزرگى كه به دستور مرحوم خوبى در لندن به مناسبت عيد غدير بر پا شد، اقدام به نشر ويژه نامه غدير نمود. از من خواستند تا مقاله اى درباره كتاب هاى نوشته شده درباره غدير بنويسم. در حدود صد و بيست و پنج كتاب معرفى شد، و مقاله در آن ويژه نامه (شماره ۲۱ تراثنا ذوالحجه ۱۴۱۰ ق) با نام «الغدير فى التراث الاسلامى» به چاپ رسيد. | ||
پس از انتشار مقاله به تكميل آن ادامه دادم. تا اينكه اكنون تعداد كتابهاى معرفى شده به صد و شصت و دو كتاب رسيد. اين سبب شد كه آن مقاله در سال 1414 ق به صورت كتابى مستقل توسط «دار المورخ العربى» در بيروت به چاپ رسيد. | |||
پس از | پس از آن در ذوالحجه سال ۱۴۱۵ ق و به مناسبت مصادف بودن نمايشگاه بين المللى كتاب با عيد غدير با اضافاتى به چاپ رسيد. شمار كتابهاى معرفى شده اينک به صد و هشتاد و چهار عنوان رسيده است، كه تكميل آن هنوز هم ادامه دارد. از خداوند توفيق چاپ مجدد آن را همراه با اضافات خواستارم. | ||
در ابتداى كتاب «الغدير فى التراث الاسلامى» مقاله پر بار محقق طباطبايى با نام «حديث الغدير، رواته كثيرون للغاية... قليلون للغاية!» - كه متن مقاله ى ايراد شده توسط ايشان در كنگره بزرگ غدير در لندن بود - چاپ شده است. اين مقاله را مجله «الموسم» در شماره هفتم، در سال ۱۴۱۱ ق نيز چاپ نمود. | |||
آقاى مهدى جعفرى كتاب «الغدير فى التراث الاسلامى» را به اختصار ترجمه كرده و در تهران در سال ۱۴۱۱ ق توسط انتشارات كتابخانه مسجد چهلستون منتشر كرد. آقاى محمد انصارى زنجانى نيز با تكيه بر اين اثر محقق طباطبايى و نقل مطالب بسيار از آن، كتاب خود را با نام «غدير در آئينه كتاب» منتشر كردند. | |||
از بخشهاى قابل توجه اين كتاب زندگى نامه خود نوشت محقق طباطبايى است. | |||
=== ۳. تحقيق رساله «طرق حديث من كنت مولاه» === | |||
اين رساله از تأليفات ابوعبداللَّه ذهبى، محمد بن احمد بن عثمان بن قايماز شافعى (ت ۶۷۳ - م ۷۴۸ ق) است، كه تا كنون به علت فقدان چاپ نشده بود. محقق طباطبايى اين رساله را در كتابخانه دانشگاه تهران يافت، و ضمن تحقيق و تعليقات مفصل و پربارى به آن اضافه كرد؛ به صورتى كه تعليقات از حجم رساله بيشتر شده است. | |||
در بسيارى از موارد كه ذهبى سندى از حديث غدير را ردّ مىكند يا آن را ضعيف مى شمارد، محقق طباطبايى به بحث مى پردازد و ضمن تقويت سند روايت، بر ارزش رجالى كتاب مى افزايد. مانند تقويت سندى كه به يزيد بن ابىزياد منتهى مىشود. يا استدلالى كه در ردّ توهمات ذهبى در نقل حديث از امام باقر عليه السلام از ابن عباس مى آورد. يا دفاع از وثاقت ابواسرائيل اسماعيل الملانى. | |||
ايشان درباره اين كتاب مى نويسد: اين رساله را در كتابخانه مركزى دانشگاه تهران يافتم، كه در ضمن مجموعه اى به شماره ۱۰۸۰ از برگ ۲۱۱ - ۲۲۳ ب، نگاشته قرن دوازدهم هجرى آمده بود. اين مجموعه در فهرست كتابخانه مركزى دانشگاه تهران (۳ / ۵۲۳) معرفى شده است.<ref>الغدير فى التراث الاسلامى: ص ۱۱۴.</ref> | |||
از | === ۴. «من فيض الغدير» === | ||
محقق طباطبايى در بعضى نوشته هاى خود از اين كتاب با نام «حديث الغدير بالطرق الصحيحة» ياد كرده است. اين كتاب شامل ذكر حديث غدير تنها از طرق صحيح روايى است، كه سندهاى آن را بر اساس نام راوى مرتب نموده است. | |||
ايشان در آغاز نسخه مخطوطه كتاب مى گويد: يستعرض حديث الغدير و رواته من الصحابة و التابعين و من اخرجه من الحفاظ و المحدثين بالاسناد العالية و الطرق الصحيحة و الموثوقة فى الصحاح و السنن و المسانيد و المعاجم، حتى نهاية القرن الرابع فقط. | |||
انديشه تأليف اين كتاب در كنگره بزرگ غدير در لندن نشأت گرفت؛ هنگامى كه محقق طباطبايى در لندن در نشستى با انديشمندان فرق گوناگون اسلامى ديدار مىكند و درباره حديث غدير به بحث مى نشيند، به فكر تأليف اين كتاب مى افتد. ايشان به جمعآورى سندهاى روشن و صحيح و غير قابل رد حديث غدير مىپردازد. ولى متأسفانه اجل مهلت اتمام اين كتاب را نداد و اين كتاب ارزشمند همچنان ناقص مانده است. | |||
=== ۵. حاشيه بر «الغدير» === | |||
پنجمين اثر جداگانه اى كه محقق طباطبايى در كنار كارهاى استاد خود «الغدير» علامه امينى نگاشته است، حاشيه هاى ايشان بر برگ به برگ «الغدير» است. حاشيه هاى محقق طباطبايى بر اين كتاب از اهميت خاصى برخوردار است، و شامل مباحثى است همچون: ردّ شبهات وارد بر كتاب، ضبط اعلام، اشاره به بعضى از اشتباهاتى كه در كتاب آمده به صورتى بسيار مؤدبانه و خاضعانه، توجيه آنچه از اشتباهات ظاهرى كتاب كه قابل توجيه است، استدراک بر احاديث هر موضوع و... . | |||
ايشان به اين حواشى در كتاب مهم خود «مستدرک الذريعة» (نسخه خطى) نيز اشاره كرده است: تعليقاتى بر كتاب «الغدير» علامه امينى دارم، كه شامل اطلاعاتى است كه مى تواند قسمت دوم «على ضفاف الغدير» را تشكيل دهد. | |||
وقتى گروهى براى تحقيق و نشر كتاب »الغدير« تشكيل شد، از من خواستند تا بر تحقيقاتشان نظارتى داشته باشم. من نيز تعليقاتى را كه بر «الغدير» داشتم به همراه اضافاتى كه بر مصادر روايات صحابه از مصادر مهمى مانند: السنن الكبير نسائى، معاجم طبرانى، مسند ابى يعلى و بزّاز و شاشى، مصنف عبدالرزاق و ابنابىشبيه، سنن ابن ابى عاصم و... ، جمع آورده بودم در اختيار اين گروه قرار دادم. اميدوارم مورد قبول خداوند قرار گرفته باشد. | |||
تعليقات محقق طباطبايى بر «الغدير» توسط اين گروه يعنى «مؤسسه الغدير» چاپ شده است. | |||
اين پنج كتاب هم اكنون توسط انتشارات «الهادى» در دست چاپ است، و اميدوارم به زودى در اختيار پژوهشگران قرار گيرد.<ref>علوم حديث (سال ۳، ش ۱، بهار ۱۳۷۷ ش): ص ۳۱۴ - ۳۲۰.</ref> | |||
== پانویس == | |||