جنب الله: تفاوت میان نسخه‌ها

اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:

مَعاشِرَ النّاسِ، انَّهُ جَنْبُ اللَّه الَّذى ذَكَرَ فى كِتابِهِ الْعَزيزِ، فَقالَ تَعالى مُخْبراً عَمَّنْ يُخالِفُهُ:«أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِى جَنْبِ اللَّه»:

اى مردم، حضرت امیر جنب اللَّه است كه خداوند در كتاب عزيزش ذكر كرده و درباره كسى كه با او مخالفت كند فرموده:«اى حسرت بر آنچه درباره جنب خدا تفريط و كوتاهى كردم».<ref>اسرار غدير: ص ۱۴۳ بخش ۳.</ref>

در حالى كه خطبه به مرحله حساسِ بلند كردن اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بر سر دست پيامبرصلى الله عليه وآله نزديک مى ‏شود، آن حضرت مردم را به شدت از مخالفت حضرت امیر عليه السلام بر [[حذر]] مى‏ دارد و اين مهم را با الفاظ مختلفى يادآورى مى‏كند.

براى آنكه با تشويق انگيزه بيشترى در مردم ايجاد كند آنان را از روز [[حسرت]] بر حذر داشت. اين هشدار را با معرفى مقام بلند حضرت امیر‏ عليه السلام به عنوان «جنب اللَّه»بر زبان آورد و آيه ۵۶ سوره زمر را درباره آن قرائت كرد: «اَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ فى جَنْبِ اللَّهِ» .

از تعبير دقيقى كه در اين فراز ديده مى‏ شود مى‏ توان استفاده كرد كه چند آيه قبل و بعد اين آيه نيز درباره مخالفين اميرالمؤمنين‏ عليه السلام است، زيرا حضرت مى‏ فرمايد:«خداوند درباره كسى كه با او مخالفت كند اين آيه را فرموده»و از آنجا كه ضماير و خطاب‏ها در اين چند آيه يک سياق را مى‏ رساند، بايد گفت: حضرت همه آيات را تفسير فرموده است. پس جا دارد يك دور كامل آيات را ذكر كنيم و با تفسير پيامبرصلى الله عليه وآله معنى كنيم تا بدانيم خداوند در قرآن چه خطاب شديد اللحنى درباره آنان آورده است«وَ أَنِيبُوا إِلى رَبِّكُمْ وَ أَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذابُ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ، وَ اتَّبِعُوا أَحْسَنَ ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذابُ بَغْتَةً وَ أَنْتُمْ لا تَشْعُرُونَ، أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِى جَنْبِ اللَّه وَ إِنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ، أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّه هَدانِى لَكُنْتُ مِنَ الْمُتَّقِينَ، أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى الْعَذابَ لَوْ أَنَّ لِى كَرَّةً فَأَكُونَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ، بَلى قَدْ جاءَتْكَ آياتِى فَكَذَّبْتَ بِها وَ اسْتَكْبَرْتَ وَ كُنْتَ مِنَ الْكافِرِينَ»<ref>زمر/۵۶ - ۵۹.</ref>

(اى مخالفين على) باز گرديد به سوى پروردگارتان و در برابر او سر تسليم فرود آوريد قبل از آنكه عذاب سراغ شما آيد و يارى نشويد. پيرو بهترينِ آنچه بر شما نازل شده باشيد قبل از آنكه عذاب به طور ناگهانى سراغتان آيد در حالى كه آمدن آن را احساس نكنيد. كه مبادا كسى بگويد: اى حسرت بر آنچه درباره جنب اللَّه -  يعنى على‏ عليه السلام -  كوتاهى كردم و از مسخره كنندگان بودم. يا بگويد: اگر خدا مرا هدايت مى ‏كرد از [[متقين]] بودم، يا بگويد هنگامى كه عذاب را مى‏ بيند: اى كاش برايم امكان بازگشت بود تا از نيكوكاران باشم. بلى، آيات و نشانه‏ هاى من برايت آمد، ولى تو آنها را تكذيب نمودى و از پذيرفتن آن سركشى كردى و از كافرين به آن بودى.

نكته بسيار مهم كلمه «جنب»است كه در اين آيه درباره حضرت امیر عليه السلام به كار رفته است. جنب يعنى كنار و جهت و ناحيه. از اميرالمؤمنين ‏عليه السلام به«كنار خدا»،«جهت خدا»، «ناحيه خدا»تعبير شده است. همه اينها كنايه از شدت ارتباط آن حضرت با خداست و قرب حضرت امیر‏ عليه السلام را به درگاه الهى در بالاترين درجه می‏ رساند، كه خدايش در قرآن چنين لقب زيبايى برايش معين فرموده است.

اى مقرب‏ ترين بنده درگاه الهى، ما را به آن حسرت منشان كه روزى بر كوتاهى خود درباره تو تأسف خوريم و شرمندگى خود به درگاهت را با افسوس ياد نماييم.

== پانویس ==