۲۳٬۰۳۵
ویرایش
تاریخچه جشن غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها
←ج نخستين جشن رسمى غديردر عراق
| خط ۱: | خط ۱: | ||
== تاريخچه عيد غدير.<ref>غدير در گذر زمان ( مهدى پور): ص ۱۹ - ۲۷ . هزار و يك نكته درباره غدير و فضائل اميرالمؤمنين على عليه السلام: ص ۵۶،۵۵،۴۹،۴۸.</ref>== | == تاريخچه عيد غدير.<ref>غدير در گذر زمان ( مهدى پور): ص ۱۹ - ۲۷ . هزار و يك نكته درباره غدير و فضائل اميرالمؤمنين على عليه السلام: ص ۵۶،۵۵،۴۹،۴۸.</ref>== | ||
=== | === <small>مراسم جشن و سرور در ايام موفور السرور عيد غدير پيشینه اى بس ديرينه دارد که در اين جا گزارشى فهرست وار از جشن هاى غدير ارائه مى كنيم:</small>=== | ||
=== الف. عيد غدير در تاريخ === | === الف. عيد غدير در تاريخ === | ||
۱. همه پيامبران عليهم السلام به اوصياى خود توصيه مى كردند كه روز غدير خم را جشن بگيرند. <ref>الكافى: ج ۴ ص ۱۴۹.</ref> | ۱. همه پيامبران عليهم السلام به اوصياى خود توصيه مى كردند كه روز غدير خم را جشن بگيرند. <ref>الكافى: ج ۴ ص ۱۴۹.</ref> | ||
۲. پيامبر صلى الله عليه وآله پس از نصب اميرالمؤمنين عليه السلام به خلافت، سه روز تمام در غدير جشن گرفتند، و به حاضران | ۲. پيامبر صلى الله عليه وآله پس از نصب اميرالمؤمنين عليه السلام به خلافت، سه روز تمام در غدير جشن گرفتند، و به حاضران ( كه تعدادشان بالغ بر ۱۲۰۰۰۰ نفر بود ) فرمودند: «هَنِّئُونى! هَنِّئُونى! إنَّ اللهَ تَعَالَى خَصَّنِى بِالنُّبُوَّةِ وَ خَصَّ أهْلَ بَيْتى بِالإمَامَةِ»<ref>الغدير: ج ۱ ص ۵۱۳ .</ref>: به من تبريك بگوييد، به من تهنيت بگوييد، خداوند مرا به نبوت و خاندانم را به امامت اختصاص داد. | ||
۳. پيامبر صلى الله عليه وآله به حسّان بن ثابت امر فرمود كه با سرودن قطعه شعرى هنگامه غدير را در جهان ادبيات جاودانه سازد.<ref>خصائص الائمة ص ۴۲.</ref> | ۳. پيامبر صلى الله عليه وآله به حسّان بن ثابت امر فرمود كه با سرودن قطعه شعرى هنگامه غدير را در جهان ادبيات جاودانه سازد.<ref>خصائص الائمة ص ۴۲.</ref> | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
۷. معزّ الدوله پادشاه مقتدر آل بويه در سال ۳۵۲ ق روز غدير را رسماً جشن گرفت. <ref>الخِطَط المقريزيّه: ج ۲ ص ۱۱۶.</ref> | ۷. معزّ الدوله پادشاه مقتدر آل بويه در سال ۳۵۲ ق روز غدير را رسماً جشن گرفت. <ref>الخِطَط المقريزيّه: ج ۲ ص ۱۱۶.</ref> | ||
۸ . اهالى مصر و مراكش در سال ۳۶۲ ق به مدت ده روز «دهه غدير» را جشن گرفتند. <ref> | ۸ . اهالى مصر و مراكش در سال ۳۶۲ ق به مدت ده روز «دهه غدير» را جشن گرفتند. <ref>همان: ج ۲ ص ۱۱۷.</ref> | ||
۹. مقريزى ( م ۸۴۵ ق)گزارش جامع و دقيقى از مراسم جشن و سرور« دهه غدير »در دولت فاطميان از صله ها و تبرّعات آنان در سال ۵۱۶ ق در طول اين دهه ارائه داده است. <ref> | ۹. مقريزى ( م ۸۴۵ ق)گزارش جامع و دقيقى از مراسم جشن و سرور« دهه غدير »در دولت فاطميان از صله ها و تبرّعات آنان در سال ۵۱۶ ق در طول اين دهه ارائه داده است. <ref> همان: ج ۲ ص ۱۱۹.</ref> | ||
۱۰. از سال ۹۰۷ ق، همه ساله در سر تا سر ايران ،عيد سعيد غدير در سطح گسترده ای ،طىّ مراسم با شكوهى جشن گرفته مى شود. <ref>دائرة المعارف تشيع : ج ۱۱ ص ۵۲۷ .</ref> | ۱۰. از سال ۹۰۷ ق، همه ساله در سر تا سر ايران ،عيد سعيد غدير در سطح گسترده ای ،طىّ مراسم با شكوهى جشن گرفته مى شود. <ref>دائرة المعارف تشيع : ج ۱۱ ص ۵۲۷ .</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
غدير خم در سه ميلى جحفه در سمت چپ راه مى باشد. چشمه اى در آن بركه مى ريزد و درختان فراوانى در اطراف آن وجود دارد، و از سنت آن ها (شيعيان) در این عید که همواره روز ۱۸ ذي حجة برگزار مى شود: احياء شب عيد با عبادت مى باشد، نزديك زوال نيز دو ركعت نماز مى خوانند، جامه هاى نو مى پوشند، برده ها خريده و آزاد مى كنند، قربانى مى كشند و كارهاى خير فراوان انجام مى دهند. | غدير خم در سه ميلى جحفه در سمت چپ راه مى باشد. چشمه اى در آن بركه مى ريزد و درختان فراوانى در اطراف آن وجود دارد، و از سنت آن ها (شيعيان) در این عید که همواره روز ۱۸ ذي حجة برگزار مى شود: احياء شب عيد با عبادت مى باشد، نزديك زوال نيز دو ركعت نماز مى خوانند، جامه هاى نو مى پوشند، برده ها خريده و آزاد مى كنند، قربانى مى كشند و كارهاى خير فراوان انجام مى دهند. | ||
سپس مى افزايد: هنگامى كه شيعيان در عراق اين عيد را جشن گرفتند، عوام سنى ها خواستند خود را به آن ها تشبيه كنند و زهرچشمى بگيرند. پس در سال ۳۸۹ ق هشت روز پس از غدير، جشن مفصلى گرفته و اظهار شادمانى كرده و كارهاى لهو انجام دادند و گفتند: امروز روز ورود پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله با ابوبكر صديق در غار مى باشد. در آن روز خود را آرايش كرده و چادرها نصب كردند و آتش افروزى كردند و كارهايى انجام دادند كه در تاريخ بغداد ياد شده است.<ref> | سپس مى افزايد: هنگامى كه شيعيان در عراق اين عيد را جشن گرفتند، عوام سنى ها خواستند خود را به آن ها تشبيه كنند و زهرچشمى بگيرند. پس در سال ۳۸۹ ق هشت روز پس از غدير، جشن مفصلى گرفته و اظهار شادمانى كرده و كارهاى لهو انجام دادند و گفتند: امروز روز ورود پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله با ابوبكر صديق در غار مى باشد. در آن روز خود را آرايش كرده و چادرها نصب كردند و آتش افروزى كردند و كارهايى انجام دادند كه در تاريخ بغداد ياد شده است.<ref>همان: ج ۲ ص ۱۱۷.</ref> | ||
جالب توجه است كه اولاً: هجرت در شب اول ربيع الاول آغاز شده و دخول پيامبرصلى الله عليه وآله به غار بدون ترديد در اول ربيع بوده است، نه ۲۶ ذيحجة الحرام! ثانياً: بر اساس تحقيق، ابوبكر در غار نبود، بلكه شخص ديگرى به نام: عبداللَّه بن اُرَيقِط به عنوان راهنما در غار بود.<ref>صاحب الغار ابوبكر ام رجل آخر(نجاح الطائى) : ص ۶۲ .</ref> | جالب توجه است كه اولاً: هجرت در شب اول ربيع الاول آغاز شده و دخول پيامبرصلى الله عليه وآله به غار بدون ترديد در اول ربيع بوده است، نه ۲۶ ذيحجة الحرام! ثانياً: بر اساس تحقيق، ابوبكر در غار نبود، بلكه شخص ديگرى به نام: عبداللَّه بن اُرَيقِط به عنوان راهنما در غار بود.<ref>صاحب الغار ابوبكر ام رجل آخر(نجاح الطائى) : ص ۶۲ .</ref> | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
در آن روز اجتماع با شكوهى در مسجد جامع قاهره برگزار شد. قاريان، قرآن تلاوت كردند، شعرا شعر انشاء كردند، فقها گرد آمدند و مراسم تا ظهر ادامه يافت. آن گاه به قصر رفتند و از دست خليفه جايزه دريافت كردند. | در آن روز اجتماع با شكوهى در مسجد جامع قاهره برگزار شد. قاريان، قرآن تلاوت كردند، شعرا شعر انشاء كردند، فقها گرد آمدند و مراسم تا ظهر ادامه يافت. آن گاه به قصر رفتند و از دست خليفه جايزه دريافت كردند. | ||
سپس مقريزى مى نويسد: در دهه ميانى ذيحجة، همه امرا و درجه داران خود را مهياى حضور در مراسم عيد غدير مى كنند. روز هجدهم ذيحجة، خليفه بدون سايبان و بدون تشخّص براى حضور در مراسم قرائت خطبه حاضر مى شود. در آن روز، طبق روال وزير داخل قصر مى شود. خليفه حركت مى كند تا براى جلوس روى تخت مهيا شود، و وزير با خدم و حشم خليفه را همراهى مى كند،تخت خليفه را در مقابل درب كاخ مى گذارند. | سپس مقريزى مى نويسد: در دهه ميانى ذيحجة، همه امرا و درجه داران خود را مهياى حضور در مراسم عيد غدير مى كنند. روز هجدهم ذيحجة، خليفه بدون سايبان و بدون تشخّص براى حضور در مراسم قرائت خطبه حاضر مى شود. در آن روز، طبق روال وزير داخل قصر مى شود. خليفه حركت مى كند تا براى جلوس روى تخت مهيا شود، و وزير با خدم و حشم خليفه را همراهى مى كند،تخت خليفه را در مقابل درب كاخ مى گذارند. | ||
بيش از ۵۰۰۰ نفر نظامى سواره و در حدود ۱۰۰۰ نفر تيرانداز پياده و در حدود ۷۰۰۰ نفر پرچم به دست، از اصناف مختلف و در صف هاى منظم در اطراف خليفه حركت مى كنند تا به مقام رأس الحسين عليه السلام مشرف مى شوند. خليفه در جايگاه قرار مى گيرد، و خطيب به منبر رفته و متن خطبه پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله را - كه در روز غدير ايراد فرموده بود - قرائت مى كند. پس از القاى خطبه، قاضى القضاة آمده و دو ركعت نماز عيد را با مردم مى خواند.در نزد آن ها عيد غدير بيش از عيد قربان اهميت دارد، و در آن بيش از عيد قربان قربانى ذبح مى شود. سپس قاضى بر عرشه منبر قرار مى گيرد و اشعار نغز و پرمغزى پيرامون غدير خم مى خواند. | بيش از ۵۰۰۰ نفر نظامى سواره و در حدود ۱۰۰۰ نفر تيرانداز پياده و در حدود ۷۰۰۰ نفر پرچم به دست، از اصناف مختلف و در صف هاى منظم در اطراف خليفه حركت مى كنند تا به مقام رأس الحسين عليه السلام مشرف مى شوند. خليفه در جايگاه قرار مى گيرد، و خطيب به منبر رفته و متن خطبه پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله را - كه در روز غدير ايراد فرموده بود - قرائت مى كند. پس از القاى خطبه، قاضى القضاة آمده و دو ركعت نماز عيد را با مردم مى خواند.در نزد آن ها عيد غدير بيش از عيد قربان اهميت دارد، و در آن بيش از عيد قربان قربانى ذبح مى شود. سپس قاضى بر عرشه منبر قرار مى گيرد و اشعار نغز و پرمغزى پيرامون غدير خم مى خواند. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
در سال ۵۱۶ ق در مراسم جشن غدير، هزاران تن از اشراف و اعيان و فقرا و مساكين گرد آمده و جايزه دريافت كردند. همگان؛ از عالى و دانى، ثروتمند و مستمند منتظر جايزه غدير هستند. كسانى كه دختر دم بخت دارند يا قصد داماد كردن پسر دارند، منتظر مى شوند كه دهه غدير فرا رسد و از جايزه خليفه به اهداف خود برسند. شعرا شعر مى خوانند و صله مخصوص دريافت مى كنند: ۷۹۰دينار به درجه داران تقديم مى شود، ۱۴۴ قطعه لباس فاخر تقسيم مى شود، ۲۵۸ دينار از سوى وزير جايزه داده مى شود.موقع اذان بانگ تكبير همه جا طنين انداز مى شود و نماز ظهر به امامت قاضى القضاة ادا مى گردد. خليفه به قصر مى رود تا نزديكان و خاندانش را ديدار نمايد، و پسرش به جاى او با مردم ديدار مى كند و جايزه مى دهد. | در سال ۵۱۶ ق در مراسم جشن غدير، هزاران تن از اشراف و اعيان و فقرا و مساكين گرد آمده و جايزه دريافت كردند. همگان؛ از عالى و دانى، ثروتمند و مستمند منتظر جايزه غدير هستند. كسانى كه دختر دم بخت دارند يا قصد داماد كردن پسر دارند، منتظر مى شوند كه دهه غدير فرا رسد و از جايزه خليفه به اهداف خود برسند. شعرا شعر مى خوانند و صله مخصوص دريافت مى كنند: ۷۹۰دينار به درجه داران تقديم مى شود، ۱۴۴ قطعه لباس فاخر تقسيم مى شود، ۲۵۸ دينار از سوى وزير جايزه داده مى شود.موقع اذان بانگ تكبير همه جا طنين انداز مى شود و نماز ظهر به امامت قاضى القضاة ادا مى گردد. خليفه به قصر مى رود تا نزديكان و خاندانش را ديدار نمايد، و پسرش به جاى او با مردم ديدار مى كند و جايزه مى دهد. | ||
مسئول بيت المال با صندوقى كه در آن ۵۰۰۰ دينار است مى آيد و آن را تقسيم مى كند. مسئول خزانه لباس مى آيد و لباس هاى فاخر بين مردم تقسيم مى كند. وزير دستور مىدهد كتاب هايى براى مطالعه به نزد خليفه ببرند. به هر كدام از برادران و خويشاوندان خليفه ۱۰۰۰ دينار مى دهند. آنچه باقى بماند به نماينده دولت مى دهند تا در ميان مهمانان و درجه داران و مستخدمان تقسيم كند.<ref>الخطط المقريزيه: ج ۲ ص | مسئول بيت المال با صندوقى كه در آن ۵۰۰۰ دينار است مى آيد و آن را تقسيم مى كند. مسئول خزانه لباس مى آيد و لباس هاى فاخر بين مردم تقسيم مى كند. وزير دستور مىدهد كتاب هايى براى مطالعه به نزد خليفه ببرند. به هر كدام از برادران و خويشاوندان خليفه ۱۰۰۰ دينار مى دهند. آنچه باقى بماند به نماينده دولت مى دهند تا در ميان مهمانان و درجه داران و مستخدمان تقسيم كند.<ref>الخطط المقريزيه: ج ۲ ص ۱۱۷-۱۲۱.</ref> | ||
اين بود اشاره اى كوتاه به آمار و ارقام مربوط به دهه غدير در ايام دولت فاطميان، كه نزديك به يك هزار سال پيش در دهه غدير توسط فاطميون نثار مى شد. | |||
=== ذ. چرا دهه غدير؟ === | === ذ. چرا دهه غدير؟ === | ||