پرش به محتوا

ابوبکر بن ابی قحافه: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱٬۰۱۰: خط ۱٬۰۱۰:




<big>اينجا بود كه آيه هفتم سوره تحريم در تكذيب آنان نازل شد: «يا اَيُّهَا الَّذينَ كَفَرُوا لا تَعْتَذِرُوا الْيَوْمَ اِنَّما تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»: «اى كسانى كه كافر شديد، امروز عذر نياوريد كه طبق آنچه عمل كرديد جزا داده مى ‏شويد».<ref>ارشاد القلوب: ج 2 ص112-135. تفسير فرات: ص 185. مجمع البيان: ج 1 ص 56 . نور الثقلين: ج 5 ص 370 ح 8 . مناقب اميرالمؤمنين‏ عليه السلام: ج 2 ص 346. تأويل الآيات: ج 2 ص 697 . الصراط المستقيم: ج 3 ص 168. تفسير القمى: ج 2 ص 376. امالى الطوسى: ص 302. بحار الانوار: ج 22 ص232، 239 ح4، ص243 ح9، ص246 ح17 و ج27 ص246 ح17 و ج28 ص95-97، 106-107 و ج30 ص383 و ج31 ص640 ح157. صحیح البخاری: ج7 ص17 و ج8 ص449. صحیح مسلم: ج7 ص24. السیرة النبویة (ابن کثیر): ج4 ص449. فتح القدیر شوکانی: ج5 ص250. مجمع الزوائد (هیثمی): ج7 ص126. تفسیر قرطبی: ج18 ص187. زاد المسیر (ابن جوزی): ج8 ص51. مسند احمد: ج1 ص33 و ج6 ص52.
<big>اينجا بود كه آيه هفتم سوره تحريم در تكذيب آنان نازل شد: «يا اَيُّهَا الَّذينَ كَفَرُوا لا تَعْتَذِرُوا الْيَوْمَ اِنَّما تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»: «اى كسانى كه كافر شديد، امروز عذر نياوريد كه طبق آنچه عمل كرديد جزا داده مى ‏شويد».<ref>ارشاد القلوب: ج ۲ ص۱۱۲-۱۳۵. تفسير فرات: ص ۱۸۵. مجمع البيان: ج ۱ ص ۵۶ . نور الثقلين: ج ۵ ص ۳۷۰ ح ۸ . مناقب اميرالمؤمنين‏ عليه السلام: ج ۲ ص ۳۴۶. تأويل الآيات: ج ۲ ص ۶۹۷ . الصراط المستقيم: ج ۳ ص ۱۶۸. تفسير القمى: ج ۲ ص ۳۷۶. امالى الطوسى: ص ۳۰۲. بحار الانوار: ج ۲۲ ص۲۳۲، ۲۳۹ ح۴، ص۲۴۳ ح۹، ص۲۴۶ ح۱۷ و ج۲۷ ص۲۴۶ ح۱۷ و ج۲۸ ص۹۵-۹۷، ۱۰۶-۱۰۷ و ج۳۰ ص۳۸۳ و ج۳۱ ص۶۴۰ ح۱۵۷. صحیح البخاری: ج۷ ص۱۷ و ج۸ ص۴۴۹. صحیح مسلم: ج۷ ص۲۴. السیرة النبویة (ابن کثیر): ج۴ ص۴۴۹. فتح القدیر شوکانی: ج۵ ص۲۵۰. مجمع الزوائد (هیثمی): ج۷ ص۱۲۶. تفسیر قرطبی: ج۱۸ ص۱۸۷. زاد المسیر (ابن جوزی): ج۸ ص۵۱. مسند احمد: ج۱ ص۳۳ و ج۶ ص۵۲. اينجا</ref></big>


<span dir="RTL" lang="AR-SA">اينجا</span></ref></big>
== <big>روایت حدیث غدیر</big><ref>چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۱۳۷. اسرار غدير: ص ۲۹۸. چهارده قرن با غدير: ص ۱۱۲.</ref> ==
<big>يكى از صحابه كه حديث غدير را نقل كرده ابوبكر بن ابى‏ قحافه تيمى (م ۱۳ ق) است.</big>


== <big>روایت حدیث غدیر</big><ref>چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص 137. اسرار غدير: ص 298. چهارده قرن با غدير: ص 112.</ref> ==
<big>ابن‏ عقده در «حديث الولاية» و ابوبكر جعابى «نخب المناقب» و منصور رازى در كتابى كه در موضوع غدير نوشته، حديث غدير را از ابوبكر روايت كرده‏ اند. همچنين شمس ‏الدين جزرى در «اسنى المطالب» او را در شمار راويان حديث غدير از صحابه ذكر نموده است.<ref>اسنى المطالب (شمس ‏الدين جزرى): ص ۳. </ref></big>
<big>يكى از صحابه كه حديث غدير را نقل كرده ابوبكر بن ابى‏ قحافه تيمى (م 13 ق) است.</big>


<big>ابن‏ عقده در «حديث الولاية» و ابوبكر جعابى «نخب المناقب» و منصور رازى در كتابى كه در موضوع غدير نوشته، حديث غدير را از ابوبكر روايت كرده‏ اند. همچنين شمس ‏الدين جزرى در «اسنى المطالب» او را در شمار راويان حديث غدير از صحابه ذكر نموده است.<ref>اسنى المطالب (شمس ‏الدين جزرى): ص 3. </ref></big>
<big>همچنين روزى ابوبكر براى توجيه غصب خلافت نزد اميرالمؤمنين‏ عليه السلام آمد و گفت: پيامبر درباره مسئله ولايت تو بعد از ايام ولايت در غدير چيزى را تغيير نداده، و من شهادت مى ‏دهم كه تو مولاى من هستى و بدين مطالب اقرار مى‏ نمايم، و در زمان پيامبر هم به عنوان اميرالمؤمنين بر تو سلام كردم ... .<ref>بحار الانوار: ج ۴۱ ص ۲۲۸. </ref></big>


<big>همچنين روزى ابوبكر براى توجيه غصب خلافت نزد اميرالمؤمنين‏ عليه السلام آمد و گفت: پيامبر درباره مسئله ولايت تو بعد از ايام ولايت در غدير چيزى را تغيير نداده، و من شهادت مى ‏دهم كه تو مولاى من هستى و بدين مطالب اقرار مى‏ نمايم، و در زمان پيامبر هم به عنوان اميرالمؤمنين بر تو سلام كردم ... .<ref>بحار الانوار: ج 41 ص 228. </ref></big>
== <big>سخنان ابوبكر و عمر پس از بيعت در غدير</big><ref>غدير در قرآن: ج ۱ ص۴۴۲، ۴۴۵. واقعه قرآنى غدير: ص ۱۲۱.</ref> ==
 
<big>«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّه وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ . يُخادِعُونَ اللَّه وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ ما يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَشْعُرُونَ . فِى قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّه مَرَضاً وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ بِما كانُوا يَكْذِبُونَ . وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ لا تُفْسِدُوا فِى الْأَرْضِ قالُوا إِنَّما نَحْنُ مُصْلِحُونَ . أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَ لكِنْ لا يَشْعُرُونَ . وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَما آمَنَ النَّاسُ قالُوا أَ نُؤْمِنُ كَما آمَنَ السُّفَهاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لكِنْ لا يَعْلَمُونَ . وَ إِذا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلى شَياطِينِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ . اللَّه يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ يَمُدُّهُمْ فِى طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ»<ref>بقره/۸-۱۵.</ref>:</big>
== <big>سخنان ابوبكر و عمر پس از بيعت در غدير</big><ref>غدير در قرآن: ج 1 ص442، 445. واقعه قرآنى غدير: ص 121.</ref> ==
<big>«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّه وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ . يُخادِعُونَ اللَّه وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ ما يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَشْعُرُونَ . فِى قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّه مَرَضاً وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ بِما كانُوا يَكْذِبُونَ . وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ لا تُفْسِدُوا فِى الْأَرْضِ قالُوا إِنَّما نَحْنُ مُصْلِحُونَ . أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَ لكِنْ لا يَشْعُرُونَ . وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَما آمَنَ النَّاسُ قالُوا أَ نُؤْمِنُ كَما آمَنَ السُّفَهاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لكِنْ لا يَعْلَمُونَ . وَ إِذا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلى شَياطِينِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ . اللَّه يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ يَمُدُّهُمْ فِى طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ»<ref>بقره/8-15.</ref>:</big>


<big>«از مردم كسانى هستند كه مى‏ گويند: ما ايمان آورديم به خداوند، ولى آنان ايمان ندارند. با خدا مكر و حيله مى‏ كنند و با آنان كه ايمان آوردند حيله مى ‏كنند، ولى جز خودشان كسى را گول نمى ‏زنند اما خودشان درک نمى‏ كنند. در قلوب آنان مرض است، خداوند هم اين مرض را بيشتر كرده و براى آنان عذاب دردناكى است به خاطر آنچه دروغ مى‏ گويند. آنگاه كه به آنان گفته مى‏شود در زمين فساد نكنيد مى‏ گويند: ما اصلاح كنندگانيم. بدانيد كه آنان فساد كننده هستند ولى خودشان نمى ‏فهمند. هنگامى كه به آنان گفته مى ‏شود شما هم مانند بقيه مردم ايمان آوريد، مى‏ گويند: آيا مانند سفيهان ايمان بياوريم؟ بدانيد كه آنان سفيهانند ولى خودشان نمى ‏دانند. هنگامى كه ايمان آورندگان را ملاقات كنند مى‏ گويند: ايمان آورديم، ولى وقتى با شياطينشان خلوت كنند مى‏ گويند: ما با شماييم و ما مؤمنين را استهزاء مى‏ كرديم. خداوند آنان را به مسخره مى‏ گيرد و به آنان مهلت مى‏ دهد كه در طغيان خود متحير بمانند».</big>
<big>«از مردم كسانى هستند كه مى‏ گويند: ما ايمان آورديم به خداوند، ولى آنان ايمان ندارند. با خدا مكر و حيله مى‏ كنند و با آنان كه ايمان آوردند حيله مى ‏كنند، ولى جز خودشان كسى را گول نمى ‏زنند اما خودشان درک نمى‏ كنند. در قلوب آنان مرض است، خداوند هم اين مرض را بيشتر كرده و براى آنان عذاب دردناكى است به خاطر آنچه دروغ مى‏ گويند. آنگاه كه به آنان گفته مى‏شود در زمين فساد نكنيد مى‏ گويند: ما اصلاح كنندگانيم. بدانيد كه آنان فساد كننده هستند ولى خودشان نمى ‏فهمند. هنگامى كه به آنان گفته مى ‏شود شما هم مانند بقيه مردم ايمان آوريد، مى‏ گويند: آيا مانند سفيهان ايمان بياوريم؟ بدانيد كه آنان سفيهانند ولى خودشان نمى ‏دانند. هنگامى كه ايمان آورندگان را ملاقات كنند مى‏ گويند: ايمان آورديم، ولى وقتى با شياطينشان خلوت كنند مى‏ گويند: ما با شماييم و ما مؤمنين را استهزاء مى‏ كرديم. خداوند آنان را به مسخره مى‏ گيرد و به آنان مهلت مى‏ دهد كه در طغيان خود متحير بمانند».</big>
خط ۱٬۰۳۲: خط ۱٬۰۳۰:
<big>براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: [[قرآن]] /  آيه «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّه وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ...».</big>
<big>براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: [[قرآن]] /  آيه «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّه وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ...».</big>


<big>پس از اتمام خطبه غدير و مراسم بيعت همگانى به دستور پيامبرصلى الله عليه وآله، وقتى ابوبكر و عمر از خيمه بيعت فاصله گرفتند شعله ‏هاى كينه زبانه كشيد.<ref>بحار الانوار: ج 36 ص126، 169، 248 و ج37 ص120، 311. عوالم العلوم: ج3/15 ص136.</ref></big>
<big>پس از اتمام خطبه غدير و مراسم بيعت همگانى به دستور پيامبرصلى الله عليه وآله، وقتى ابوبكر و عمر از خيمه بيعت فاصله گرفتند شعله ‏هاى كينه زبانه كشيد.<ref>بحار الانوار: ج ۳۶ ص۱۲۶، ۱۶۹، ۲۴۸ و ج۳۷ ص۱۲۰، ۳۱۱. عوالم العلوم: ج۳/۱۵ ص۱۳۶.</ref></big>


<big>ابوبكر به عمر گفت: واقعاً كرامت بزرگى براى على تدارک ديده است! عمر نگاه تندى به او كرد و گفت: «نه به خدا قسم، ابداً سخن او را نمى ‏پذيرم و از او اطاعت نمى ‏كنم».</big>
<big>ابوبكر به عمر گفت: واقعاً كرامت بزرگى براى على تدارک ديده است! عمر نگاه تندى به او كرد و گفت: «نه به خدا قسم، ابداً سخن او را نمى ‏پذيرم و از او اطاعت نمى ‏كنم».</big>
خط ۱٬۰۴۲: خط ۱٬۰۴۰:
<big>اگر هلاک شود بين او و اهدافش فاصله مى ‏اندازيم».</big>  
<big>اگر هلاک شود بين او و اهدافش فاصله مى ‏اندازيم».</big>  


<big>جبرئيل خبر اين دهن كجى آنان را به پيامبرصلى الله عليه وآله داد و آيه 91 و 92 سوره نحل را درباره آنان نازل كرد:</big>
<big>جبرئيل خبر اين دهن كجى آنان را به پيامبرصلى الله عليه وآله داد و آيه ۹۱ و ۹۲ سوره نحل را درباره آنان نازل كرد:</big>


<big>«وَ اَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ اِذا عاهَدْتُمْ وَ لا تَنْقُضُوا الاَيْمانَ بَعْدَ تَوْكيدِها وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفيلاً اِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ. وَ لا تَكُونُوا كَالَّتى نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ اَنْكاثاً تَتَّخِذُونَ اَيْمانَكُمْ دَخَلاً بَيْنَكُمْ»:</big>
<big>«وَ اَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ اِذا عاهَدْتُمْ وَ لا تَنْقُضُوا الاَيْمانَ بَعْدَ تَوْكيدِها وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفيلاً اِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ. وَ لا تَكُونُوا كَالَّتى نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ اَنْكاثاً تَتَّخِذُونَ اَيْمانَكُمْ دَخَلاً بَيْنَكُمْ»:</big>
خط ۱٬۰۴۹: خط ۱٬۰۴۷:




<big>در همان حال جوانى از انصار به نام «بُريده اَسلَمى» سخنان ابوبكر و عمر را مى‏ شنيد. او به آنان گفت: مگر پيامبرصلى الله عليه وآله چه فرموده كه شما گفتيد: «به سلامتى انجام نمى‏ شود»؟! ابوبكر و عمر به او گفتند: «تو را چه به اين سخنان؟! سراغ كارت برو»! بريده گفت: «به خدا قسم براى خدا و رسولش دلسوزانه رفتار نكرده ‏ام اگر از كنار اين مطلب بگذرم! به خدا قسم سخن شما را شنيدم و آنچه را گفتيد به اطلاع پيامبرصلى الله عليه وآله خواهم رساند».<ref>التحصين (ابن طاووس): ص 537 . الاصول الستةعشر، كتاب سلام بن ابى‏ عمرة: ص 118. </ref></big>
<big>در همان حال جوانى از انصار به نام «بُريده اَسلَمى» سخنان ابوبكر و عمر را مى‏ شنيد. او به آنان گفت: مگر پيامبرصلى الله عليه وآله چه فرموده كه شما گفتيد: «به سلامتى انجام نمى‏ شود»؟! ابوبكر و عمر به او گفتند: «تو را چه به اين سخنان؟! سراغ كارت برو»! بريده گفت: «به خدا قسم براى خدا و رسولش دلسوزانه رفتار نكرده ‏ام اگر از كنار اين مطلب بگذرم! به خدا قسم سخن شما را شنيدم و آنچه را گفتيد به اطلاع پيامبرصلى الله عليه وآله خواهم رساند».<ref>التحصين (ابن طاووس): ص ۵۳۷ . الاصول الستةعشر، كتاب سلام بن ابى‏ عمرة: ص ۱۱۸. </ref></big>




خط ۱٬۰۶۶: خط ۱٬۰۶۴:




<big>آنگاه آيه 74 سوره توبه را تلاوت فرمود: «يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ ما قالُوا وَ لَقَدْ قالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ بَعْدَ اِسْلامِهِمْ ...»: «به خدا قسم ياد مى‏ كنند كه نگفته ‏اند در حالى كه سخن كفر را بعد از اسلامشان بر زبان جارى ساختند و تصميم بر كارى گرفتند كه به آن نرسيدند، و از چيزى ناراحت نبودند جز آنكه خدا و رسولش آنان را از فضل خويش مستغنى سازند. پس اگر توبه كنند براى آنان بهتر خواهد بود و اگر اعراض كنند خداوند آنان را به عذاب دردناكى در دنيا و آخرت معذب مى ‏نمايد، و آنان در زمين دوست و ياورى نخواهند داشت».</big>
<big>آنگاه آيه ۷۴ سوره توبه را تلاوت فرمود: «يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ ما قالُوا وَ لَقَدْ قالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ بَعْدَ اِسْلامِهِمْ ...»: «به خدا قسم ياد مى‏ كنند كه نگفته ‏اند در حالى كه سخن كفر را بعد از اسلامشان بر زبان جارى ساختند و تصميم بر كارى گرفتند كه به آن نرسيدند، و از چيزى ناراحت نبودند جز آنكه خدا و رسولش آنان را از فضل خويش مستغنى سازند. پس اگر توبه كنند براى آنان بهتر خواهد بود و اگر اعراض كنند خداوند آنان را به عذاب دردناكى در دنيا و آخرت معذب مى ‏نمايد، و آنان در زمين دوست و ياورى نخواهند داشت».</big>


== <big>سلام ابوبكر و عمر به عنوان «اميرالمؤمنين»</big><ref>واقعه قرآنى غدير: ص 45. اولين ميراث مكتوب درباره غدير: ص 26. </ref> ==
== <big>سلام ابوبكر و عمر به عنوان «اميرالمؤمنين»</big><ref>واقعه قرآنى غدير: ص ۴۵. اولين ميراث مكتوب درباره غدير: ص ۲۶. </ref> ==
<big>در روز چهاردهم ذى ‏الحجة در سفر حجةالوداع و پس از اتمام اعمال حج، جبرئيل نازل شد و لقب «اميرالمؤمنين» را به عنوان اختصاص به على بن ابى ‏طالب آورد و خود نيز به آن حضرت با همين لقب سلام كرد و عرض كرد:</big>
<big>در روز چهاردهم ذى ‏الحجة در سفر حجةالوداع و پس از اتمام اعمال حج، جبرئيل نازل شد و لقب «اميرالمؤمنين» را به عنوان اختصاص به على بن ابى ‏طالب آورد و خود نيز به آن حضرت با همين لقب سلام كرد و عرض كرد:</big>