۲۱٬۸۲۰
ویرایش
←سند خطبه طولانىِ غدير[1]
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
اين كتاب ارزشمند در ميان آثار موجود شيعه، قديمى ترين كتابى است كه مشتمل بر خطبه طولانى غدير است. | اين كتاب ارزشمند در ميان آثار موجود شيعه، قديمى ترين كتابى است كه مشتمل بر خطبه طولانى غدير است. | ||
گزارش هاى موجود حاكى از آن است كه خطبه طولانى غدير توسط حسن بن ابى طاهر احمد جاوانى <ref>جاوانى هم ضبط شده است. در ادامه مدارك آن ارائه مى گردد.</ref>در كتاب « نور | گزارش هاى موجود حاكى از آن است كه خطبه طولانى غدير توسط حسن بن ابى طاهر احمد جاوانى <ref>جاوانى هم ضبط شده است. در ادامه مدارك آن ارائه مى گردد.</ref>در كتاب « نور الهدى و المنجى من الردى»نيز گرد آمده است. درباره مؤلف اين اثر اطلاعات كافى در دسترس نيست. | ||
تنها از پاره اى از شواهد بر مى آيد كه جاوانى از انديشمندان شيعى غير معروفى است كه در قرن ششم وفات كرده است. اگر چه اصل اين كتاب هم اينک موجود نيست، اما تمام يا بخش عمده اى از روايات آن - آن چنان كه گفته خواهد شد - موجود است. | تنها از پاره اى از شواهد بر مى آيد كه جاوانى از انديشمندان شيعى غير معروفى است كه در قرن ششم وفات كرده است. اگر چه اصل اين كتاب هم اينک موجود نيست، اما تمام يا بخش عمده اى از روايات آن - آن چنان كه گفته خواهد شد - موجود است. | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
مصادر اخذ خطبه طولانى غدير در «التحصين» : | مصادر اخذ خطبه طولانى غدير در «التحصين» : | ||
سيد بن طاووس اين خطبه را از كتاب | سيد بن طاووس اين خطبه را از كتاب « نور الهدى و المنجى من الردى»تأليف حسن بن ابىطاهر احمد بن محمد نقل كرده است. وى در ابتدا كتاب «التحصين»در اين خصوص اين گونه نوشته است: | ||
رأينا | رأينا ذلک فى كتاب «نور الهدى و المنجى من الردى» تأليف الحسن بن ابى طاهر احمد بن محمد بن الحسين الجاوابى<ref>در دو كتاب «رياض العلماء» و «الثقات العيون» به صورت «جاوابى»« ذكر شده است. ولى علامه طهرانى در «الذريعة»نام او را «جاوانى»ضبط كرده است. رياض العلماء: ج ۱ ص ۱۵۶. الثقات العيون: ص ۵۴ . الذريعة: ج ۲۶ ص ۳۸۷. </ref>، و عليه خط الشيخ السعيد الحافظ محمد بن محمد المعروف بابن الكمال<ref>در نسخه مخلوط «التحصين»كه در كتاب «خاتمة المستدرك» تأليف ميرزا حسين نورى طبرسى: ج ۳ ص ۲۷، از آن ياد شده است و «المعروف بابن الكال» آمده است. </ref> بن هارون. و انهما قد اتفقا على تحقيق ما فيه و تصديق معانيه. | ||
نتيجه پژوهش در سند خطبه طولانى غدير در«التحصين» : | |||
آخرين سند ارائه شده از طولانى ترين ضبط خطبه غدير را سيد بن طاووس در كتاب «التحصين» به صورت «وجاده» از كتاب «نور الهدى» جاوانى دريافت و نقل كرده است. | |||
انتساب اين كتاب را به جاوانى، ابن كآل - انديشمند مشهور امامى سده شش ممورد تأييد قرار داده است. شواهد ارائه شده گوياى آن است كه«جاوانى» اين خطبه را از يكى از آثار طبرى سوم ابو جعفر محمد بن جرير بن رستم طبرى - انديشمند امامى مذهب سده پنجم هجرى - اخذ كرده است. | |||
بررسى هاى رجالى حاكى از آن است تنها راوى شيعى اين روايت، به نام ابو المفضل شيبانى - شيخ ممدوح طبرى سوم - مورد وثوق است، و تضعيفات ياد شده پيرامون او محل اعتنا نيست. در ساير طبقات اين روايت نيز حداقل يک راوى مخالف وجود دارد، كه طبق مبانى رجالى مخالفان مطرود و مجروح نيست. | |||
در نتيجه، با تكيه بر نظريه اطمينان و انتفاى تعمّد بر كذب در تمامى طبقات آن سند روايت مورد بحث،«موثوق به» است. | |||
اكنون و پس از بررسى سند خطبه طولانى غدير در «التحصين»، ساير اسناد اين خطبه را در منابع ديگر بررسى مى كنيم: | |||
| خط ۲۵۲: | خط ۲۴۶: | ||
ج. روايت مندرج در كتاب | |||
ج. روايت مندرج در كتاب «التحصين» روايتى مورد وثوق و معتبر است. چه اينكه تعمد بر كذب در نقل اين روايت در هيچ يك از طبقات سند آن محتمل نيست. | |||
د. ادعاى استفاضه براى اين خطبه شريف سخن عجيبى است كه از سوى برخى ارائه شده است. از آنجايى كه در برخى از طبقات خطبه طولانى غدير تنها دو راوى وجود دارد، بنابراين به هيچ وجه نمىتوان آن را »مُستفيضه« بر شمرد. چنانچه سند خطبه متوسط را به اسناد خطبه طولانى داخل كنيم، آنگاه مشتركات اين دو متن به حدّ نازل استفاضه مىرسد. | د. ادعاى استفاضه براى اين خطبه شريف سخن عجيبى است كه از سوى برخى ارائه شده است. از آنجايى كه در برخى از طبقات خطبه طولانى غدير تنها دو راوى وجود دارد، بنابراين به هيچ وجه نمىتوان آن را »مُستفيضه« بر شمرد. چنانچه سند خطبه متوسط را به اسناد خطبه طولانى داخل كنيم، آنگاه مشتركات اين دو متن به حدّ نازل استفاضه مىرسد. | ||