پرش به محتوا

هدایت: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۴۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
== آيه «مَنِ اهْتَدى فَإِنَّما يَهْتَدِى لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى...»<ref>اسراء /  ۱۵. غدير در قرآن: ج ۲ ص ۲۲۸،۲۲۷.</ref> ==
== آيه «مَنِ اهْتَدى فَإِنَّما يَهْتَدِى لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى...»<ref>اسراء /  ۱۵. غدير در قرآن: ج ۲ ص ۲۲۸،۲۲۷.</ref> ==
غدير همان اندازه كه يک [[اعتقاد]] بود يک دستور نيز بود. دستورى به گستردگى جوانب مختلف و زواياى متعدد آن، كه مجموعه‏ اى از [[ایمان]] و اطاعت و پيمان در يک سو، و حمد و سپاس و تشكر از اين نعمت الهی در سوى ديگرِ آن مكرر به چشم مى‏ خورد.
غدير همان اندازه كه يک اعتقاد بود يک دستور نيز بود. دستورى به گستردگى جوانب مختلف و زواياى متعدد آن، كه مجموعه‏ اى از [[ایمان]] و اطاعت و پيمان در يک سو، و حمد و سپاس و تشكر از اين نعمت الهی در سوى ديگرِ آن مكرر به چشم مى‏ خورد.


اين فرامين خاص كه در غدير به مردم داده شد وظايف آنان را در آن مقطع خاص به عنوان مقدمه ‏اى براى آينده ‏ها تعيين كرد.
اين فرامين خاص كه در غدير به مردم داده شد وظايف آنان را در آن مقطع خاص به عنوان مقدمه ‏اى براى آينده ‏ها تعيين كرد.


بسيار جالب است كه آيات [[قرآن]] پشتيبانِ اين اوامر غديرى است كه مستقيماً در كلام [[پیامبر صلی الله علیه و آله]] به آنها استشهاد شده است.
بسيار جالب است كه آيات [[قرآن]] پشتيبانِ اين اوامر غديرى است كه مستقيماً در كلام پیامبر صلی الله علیه و آله به آنها استشهاد شده است.


آياتى كه به اين عنوان در غدير به صورت تركيب و تضمين در كلام حضرت ديده مى‏ شود ۱۰ آيه است، كه يكى از آنها آيه ۱۵ سوره اسراء است:
آياتى كه به اين عنوان در غدير به صورت تركيب و تضمين در كلام حضرت ديده مى‏ شود ۱۰ آيه است، كه يكى از آنها آيه ۱۵ سوره اسراء است:
خط ۱۴: خط ۱۴:
اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:
اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:


'''۱- متن خطبه غدير'''
=== متن خطبه غدير ===
 
مَعاشِرَ النّاسِ، ما تَقُولُونَ؟ فَإِنَّ اللَّه يَعْلَمُ كُلَّ صَوْتٍ وَ خافِيَةَ كُلِّ نَفْسٍ ... . فَمَنِ اهْتَدى فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها:
مَعاشِرَ النّاسِ، ما تَقُولُونَ؟ فَإِنَّ اللَّه يَعْلَمُ كُلَّ صَوْتٍ وَ خافِيَةَ كُلِّ نَفْسٍ ... . فَمَنِ اهْتَدى فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها:


اى مردم، چه مى ‏گوييد؟ خداوند هر صدايى را و پنهانى‏ هاى هر كسى را مى‏ داند. هر كس هدايت يافت به نفع خودش است و هر كس گمراه شد بر ضرر خود گمراه شده است.<ref>اسرار غدير: ص ۱۵۹ بخش ۱۱.</ref>
اى مردم، چه مى ‏گوييد؟ خداوند هر صدايى را و پنهانى‏ هاى هر كسى را مى‏ داند. هر كس هدايت يافت به نفع خودش است و هر كس گمراه شد بر ضرر خود گمراه شده است.<ref>اسرار غدير: ص ۱۵۹ بخش ۱۱.</ref>


'''۲-  موقعيت تاريخى'''
=== موقعيت تاريخى ===
 
دقيقاً پس از تعيين متنى كه مردم بايد آن را تكرار مى‏ كردند و بدين وسيله وظيفه [[بیعت|بیعت لسانی]] را به انجام مى‏ رساندند، پيامبر صلى الله عليه و آله از مردم پرسيد:
دقيقاً پس از تعيين متنى كه مردم بايد آن را تكرار مى‏ كردند و بدين وسيله وظيفه [[بیعت|بیعت لسانی]] را به انجام مى‏ رساندند، پيامبرصلى الله عليه وآله از مردم پرسيد: چه مى‏ گوييد؟ يعنى آيا آنچه گفتم را درست تكرار مى‏ كنيد؟ آنگاه بخش اول آيه ۱۵ سوره اسراء را در كلام خود تضمين فرمود كه با افزودن «فاء» در آغاز آن ارتباط آيه را با كلام خود ايجاد كرد.
 
'''۳-  موقعيت قرآنى'''


اين آيه در قرآن از آيه ۱۳ آغاز مى ‏شود كه درباره سزاى آدمى در [[قیامت]] است. در اين آيات ابتدا اين مسئله مطرح شده كه وزر و وبال هر كس در آن روز بر گردن خودش خواهد بود و روز قيامت به صورت نامه اعمال ظاهر خواهد شد و به او خواهد گفت: خود بخوان و قضاوت كن! آنگاه نتيجه مى ‏گيرد كه هر كس هدايت يافته به نفع خودش شده و هر كس گمراه شده بر ضرر خودش بوده است، و هيچ كس وِزر و وبال ديگرى را بر عهده نمى‏ گيرد.
چه مى‏ گوييد؟ يعنى آيا آنچه گفتم را درست تكرار مى‏ كنيد؟ آنگاه بخش اول آيه ۱۵ سوره اسراء را در كلام خود تضمين فرمود كه با افزودن «فاء» در آغاز آن ارتباط آيه را با كلام خود ايجاد كرد.


۴-  تحليل اعتقادى: پذيرش ولايت [[منت]] خدا بر ماست
=== موقعيت قرآنى ===
اين آيه در قرآن از آيه ۱۳ آغاز مى ‏شود كه درباره سزاى آدمى در قیامت است. در اين آيات ابتدا اين مسئله مطرح شده كه وزر و وبال هر كس در آن روز بر گردن خودش خواهد بود و روز قيامت به صورت نامه اعمال ظاهر خواهد شد و به او خواهد گفت: خود بخوان و قضاوت كن! آنگاه نتيجه مى ‏گيرد كه هر كس هدايت يافته به نفع خودش شده و هر كس گمراه شده بر ضرر خودش بوده است، و هيچ كس وِزر و وبال ديگرى را بر عهده نمى‏ گيرد.


آنچه به عنوان تفسير ضمنى آيه در اينجا مطرح است مسئله پذيرش قلبى ولايت است و اينكه قبول آن نبايد منّتى بر [[خداوند]] حساب شود. پيامبرصلى الله عليه وآله يک كار استثنايى از فراز منبر غدير انجام دادند، و آن اينكه از مردم پرسيدند: چه مى ‏گوييد؟ كه خدا از خفاياى دل ‏ها و اصوات درهم پيچيده مردم اطلاع دارد.
=== تحليل اعتقادى: پذيرش ولايت منت خدا بر ماست ===
آنچه به عنوان تفسير ضمنى آيه در اينجا مطرح است مسئله پذيرش قلبى ولايت است و اينكه قبول آن نبايد منّتى بر [[خداوند]] حساب شود. پيامبر صلى الله عليه و آله يک كار استثنايى از فراز منبر غدير انجام دادند، و آن اينكه از مردم پرسيدند: چه مى ‏گوييد؟ كه خدا از خفاياى دل ‏ها و اصوات درهم پيچيده مردم اطلاع دارد.


اين بدان معنى بود كه آيا سخن مرا بدون كم و كاست تكرار مى ‏كنيد؟ آيا با پايين آوردن صداى خود در صدد [[اقرار]] نكردن به فرازهايى از آن نيستيد؟ آيا آنچه بر زبان جارى مى‏ كنيد در دل همان را مى‏ گوييد؟
اين بدان معنى بود كه آيا سخن مرا بدون كم و كاست تكرار مى ‏كنيد؟ آيا با پايين آوردن صداى خود در صدد [[اقرار]] نكردن به فرازهايى از آن نيستيد؟ آيا آنچه بر زبان جارى مى‏ كنيد در دل همان را مى‏ گوييد؟


آنگاه براى ارائه ضابطه اين اقرارها آيه را مطرح كردند. يعنى بلند يا آهسته اقرار كردن، دقيق يا تحريف شده سخن حضرت را تكرار كردن، توافق [[اقرار]] زبان با اعتقاد دل يا موافق نبودن آن،به نفع و ضرر خدا نيست بلكه به سود و زيان بيعت كننده است،و اين تفسيرى است كه موقعيت آيه «فَمَنِ اهْتَدى فَإِنَّما يَهْتَدِى لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها»<ref>زمر /  ۴۱.</ref> در اين كلام حضرت نتيجه مى‏ دهد.
آنگاه براى ارائه ضابطه اين اقرارها آيه را مطرح كردند. يعنى بلند يا آهسته اقرار كردن، دقيق يا تحريف شده سخن حضرت را تكرار كردن، توافق [[اقرار]] زبان با اعتقاد دل يا موافق نبودن آن، به نفع و ضرر خدا نيست بلكه به سود و زيان بيعت كننده است، و اين تفسيرى است كه موقعيت آيه «فَمَنِ اهْتَدى فَإِنَّما يَهْتَدِى لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها»<ref>زمر /  ۴۱.</ref> در اين كلام حضرت نتيجه مى‏ دهد.


نتيجه دومى كه از اين تركيب سخن به دست مى‏ آيد،اينكه بيعت كنندگان گمان نكنند با نپذيرفتن آنان چه در دل و چه در زبان،خللى درحقيقت اعلام شده در غدير به وجود
نتيجه دومى كه از اين تركيب سخن به دست مى‏ آيد،اينكه بيعت كنندگان گمان نكنند با نپذيرفتن آنان چه در دل و چه در زبان،خللى درحقيقت اعلام شده در غدير به وجود
خط ۴۰: خط ۳۸:
مى ‏آيد.
مى ‏آيد.


[[ولایت مطلقه]] معصومين‏ عليهم السلام يک مقام الهى است كه اعطا كننده آن و اعلام كننده‏ اش خداست و بازخواست كننده ‏اش خدا خواهد بود. اين حقيقت بزرگ تغيير نيافتنى است و پشتوانه آن پروردگار جهان است.
ولایت مطلقه معصومين‏ عليهم السلام يک مقام الهى است كه اعطا كننده آن و اعلام كننده‏ اش خداست و بازخواست كننده ‏اش خدا خواهد بود. اين حقيقت بزرگ تغيير نيافتنى است و پشتوانه آن پروردگار جهان است.


اين مردم‏ اند كه با پذيرفتن آن به نفع خود عمل مى‏ كنند و راه بهشت را پيش مى ‏گيرند، و با انكار آن و انحراف از آن به ضرر خود عمل مى ‏نمايند و راه به جهنم مى ‏برند، چنانكه در قرآن مى ‏فرمايد: «يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا، قُلْ لا تَمُنُّوا عَلَىَّ إِسْلامَكُمْ بَلِ اللَّه يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَداكُمْ لِلْإِيمانِ ...»<ref>حجرات /  ۱۷.</ref>، يعنى: «بر تو -  اى پيامبر -  منت مى ‏گذارند كه اسلام را پذيرفته ‏اند. به آنان بگو: اسلام آوردن خود را بر من منت مگذاريد، بلكه خدا بر شما منت مى ‏گذارد كه به اسلام هدايتتان نموده است» .
اين مردم‏ اند كه با پذيرفتن آن به نفع خود عمل مى‏ كنند و راه بهشت را پيش مى ‏گيرند، و با انكار آن و انحراف از آن به ضرر خود عمل مى ‏نمايند و راه به جهنم مى ‏برند، چنانكه در قرآن مى ‏فرمايد:
 
«يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا، قُلْ لا تَمُنُّوا عَلَىَّ إِسْلامَكُمْ بَلِ اللَّه يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَداكُمْ لِلْإِيمانِ ...»<ref>حجرات /  ۱۷.</ref>، يعنى: «بر تو -  اى پيامبر -  منت مى ‏گذارند كه اسلام را پذيرفته ‏اند. به آنان بگو: اسلام آوردن خود را بر من منت مگذاريد، بلكه خدا بر شما منت مى ‏گذارد كه به اسلام هدايتتان نموده است».


== عظمت هدايت به غدير، حتى يک نفر<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۲۰،۱۹.</ref> ==
== عظمت هدايت به غدير، حتى يک نفر<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۲۰،۱۹.</ref> ==
نشر معارف غدير و ناگفته ‏هاى بسيارى كه در روز غدير فرصت بيانش نبود، هرگز نبايد در انتظار مجالس عظيم سخنرانى باشد؛ بلكه حتى اگر يک مخاطب براى غدير پيدا شد نبايد از وظيفه [[ابلاغ غدیر]] كوتاهى كرد. اين بر اساس كلام رسول گرامى اسلام‏ صلى الله عليه و آله است كه فرمود: لاَِن يَهدِىَ اللَّهُ بِكَ رَجُلاً واحِداً خَيرٌ لَكَ مِمّا طَلَعَت عَلَيهِ الشَّمسُ: اگر خدا به دست تو يک نفر را هدايت كند برايت بهتر است از آنچه خورشيد بر آن مى ‏تابد.<ref>بحار الانوار: ج ۳۲ ص ۴۴۸.</ref>
نشر معارف غدير و ناگفته ‏هاى بسيارى كه در روز غدير فرصت بيانش نبود، هرگز نبايد در انتظار مجالس عظيم سخنرانى باشد؛ بلكه حتى اگر يک مخاطب براى غدير پيدا شد نبايد از وظيفه [[ابلاغ غدیر]] كوتاهى كرد. اين بر اساس كلام رسول گرامى اسلام‏ صلى الله عليه و آله است كه فرمود:


يک نمونه از مواردى كه مخاطب واحد براى خود پيامبر صلى الله عليه و آله پيش آمده ماجراى آن چادرنشين است كه در مسجد [[مدینه]] خدمت آن حضرت آمد و عرض كرد: يا رسول ‏اللَّه، حاجيان قوم ما كه در [[حجةالوداع]] همراه شما بوده ‏اند براى ما خبر آورده‏ اند كه در بازگشت از حج در غدير خم ولايت و اطاعت على را واجب كرده ‏اى. آيا اين يک دستور از جانب توست يا از جانب خداست و واجب است؟
لاَِن يَهدِىَ اللَّهُ بِكَ رَجُلاً واحِداً خَيرٌ لَكَ مِمّا طَلَعَت عَلَيهِ الشَّمسُ: اگر خدا به دست تو يک نفر را هدايت كند برايت بهتر است از آنچه خورشيد بر آن مى ‏تابد.<ref>بحار الانوار: ج ۳۲ ص ۴۴۸.</ref>


حضرت فرمود: از جانب خدا و واجب است. خداوند ولايت على را هم بر اهل [[آسمان]] و زمين واجب كرده است.<ref>بحار الانوار: ج ۴۰ ص ۵۴ ح ۸۹ .</ref>
يک نمونه از مواردى كه مخاطب واحد براى خود پيامبر صلى الله عليه و آله پيش آمده ماجراى آن چادرنشين است كه در مسجد [[مدینه]] خدمت آن حضرت آمد و عرض كرد:
 
يا رسول ‏اللَّه، حاجيان قوم ما كه در [[حجةالوداع]] همراه شما بوده ‏اند براى ما خبر آورده‏ اند كه در بازگشت از حج در غدير خم ولايت و اطاعت على را واجب كرده ‏اى. آيا اين يک دستور از جانب توست يا از جانب خداست و واجب است؟
 
حضرت فرمود: از جانب خدا و واجب است. خداوند ولايت على را هم بر اهل آسمان و زمين واجب كرده است.<ref>بحار الانوار: ج ۴۰ ص ۵۴ ح ۸۹ .</ref>


== هدايت مخصوص ائمه ‏عليهم السلام<ref>ژرفاى غدير: ص ۹۹.</ref> ==
== هدايت مخصوص ائمه ‏عليهم السلام<ref>ژرفاى غدير: ص ۹۹.</ref> ==
يكى از مفاهيمى كه در كلمه «صاحب اختيار» -  كه در خطبه غدير آمده -  نهفته است هدايتِ مردم به سوى [[خداوند]] است، كه در تعابيرى نظير هدايت به حق و از بين بردن باطل و دعوت به سوى خداوند و بشارت دهنده ذكر شده است.
يكى از مفاهيمى كه در كلمه «صاحب اختيار» -  كه در خطبه غدير آمده -  نهفته است هدايتِ مردم به سوى [[خداوند]] است، كه در تعابيرى نظير هدايت به حق و از بين بردن باطل و دعوت به سوى خداوند و بشارت دهنده ذكر شده است.
   همچنين مراجعه شود به عنوان: هدايت /  آيه «مَنِ اهْتَدى فَإِنَّما يَهْتَدِى لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى...» .


== پانویس ==
== پانویس ==