اسناد خطبه خواندن پیامبر در غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰۶: خط ۱۰۶:
نبّأنا الحسن بن محمد الشافعى، عن احمد بن محمد الاصبهانى، قال: انبأنا ابو على احمد بن محمد البردانى قراءة عليه، قال: انبأنا ابوطالب محمد بن على بن الفتح،حدثنا ابوالحسن على بن ابراهيم الحربى المعروف بابن ‏الحرار فى الحربية املاء من حفظه و لم يكن عنده غير هذا الحديث، قال: حدثنا ابوبكر الشافعى: حدثنا اسحاق الحربى، حدثنا ابو نعيم، عن مطر، عن ابى‏ الطفيل، قال:  
نبّأنا الحسن بن محمد الشافعى، عن احمد بن محمد الاصبهانى، قال: انبأنا ابو على احمد بن محمد البردانى قراءة عليه، قال: انبأنا ابوطالب محمد بن على بن الفتح،حدثنا ابوالحسن على بن ابراهيم الحربى المعروف بابن ‏الحرار فى الحربية املاء من حفظه و لم يكن عنده غير هذا الحديث، قال: حدثنا ابوبكر الشافعى: حدثنا اسحاق الحربى، حدثنا ابو نعيم، عن مطر، عن ابى‏ الطفيل، قال:  


خطب على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام برحبة مالک بن طوق فقال: معاشر الناس، اشهد اللَّه كل امرء سمع رسول ‏اللَّه ‏صلى الله عليه و آله ما فعل فى غدير خم الا قام فشهد. فقام اثنا عشر من اهل بدر من نقباء الانصار فقالوا: خطبنا رسول ‏اللَّه‏ صلى الله عليه و آله ثم قال:  
خطب على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام برحبة مالک بن طوق فقال: معاشر الناس، اشهد اللَّه كل امرء سمع رسول ‏اللَّه ‏صلى الله عليه و آله ما فعل فى غدير خم الا قام فشهد. فقام اثنا عشر من اهل بدر من [[انصار|نقباء الانصار]] فقالوا: خطبنا رسول ‏اللَّه‏ صلى الله عليه و آله ثم قال:  


الست اولى بكم من انفسكم؟ قالوا: بلى يا رسول‏ اللَّه. قال: فمن كنت مولاه فهذا على ‏عليه السلام مولاه. اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه.<ref>ذيل تاريخ البغداد(ابن ‏النجار) : ج ۳ ص ۱۰.</ref>
الست اولى بكم من انفسكم؟ قالوا: بلى يا رسول‏ اللَّه. قال: فمن كنت مولاه فهذا على ‏عليه السلام مولاه. اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه.<ref>ذيل تاريخ البغداد(ابن ‏النجار) : ج ۳ ص ۱۰.</ref>
خط ۱۱۲: خط ۱۱۲:
با شواهدى كه ارائه شد، در مورد اصل خطبه خواندن پيامبر گرامى اسلام‏ صلى الله عليه و آله در روز غدير ترديدى باقى نمى ‏ماند.
با شواهدى كه ارائه شد، در مورد اصل خطبه خواندن پيامبر گرامى اسلام‏ صلى الله عليه و آله در روز غدير ترديدى باقى نمى ‏ماند.


اضافه بر آن چه گفته شد، انديشمندان فراوانى از اهل‏ تسنن شخصاً -  و نه به هنگام نقل يك روايت يا برداشت از اثرى ديگر -  به خطبه خواندن آن حضرت در روز غدير  
اضافه بر آن چه گفته شد، انديشمندان فراوانى از اهل‏ [[اهل سنت|تسنن]] شخصاً -  و نه به هنگام نقل يک روايت يا برداشت از اثرى ديگر -  به خطبه خواندن آن حضرت در روز غدير  


خم اشاره نموده ‏اند.   
خم اشاره نموده ‏اند.   
خط ۱۲۲: خط ۱۲۲:
در اين جا متن ديدگاه پنج تن ديگر از انديشمندان و اعلام اهل‏ تسنن را كه در آن كتاب ذكر نشده، جهت استحكام بيشتر بحث خلاصه وار ذكر مى كنيم:
در اين جا متن ديدگاه پنج تن ديگر از انديشمندان و اعلام اهل‏ تسنن را كه در آن كتاب ذكر نشده، جهت استحكام بيشتر بحث خلاصه وار ذكر مى كنيم:


اول. ابن ‏مغازلى: ... ثم اخذ بيد على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام فرفعها، ثم قال: من كنت مولاه فهذا مولاه، و من كنت وليه فهذا وليه. اللهم وال من والاه، و عاد من  
اول. [[ابن مغازلی|ابن ‏مغازلى]]: ... ثم اخذ بيد على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام فرفعها، ثم قال: من كنت مولاه فهذا مولاه، و من كنت وليه فهذا وليه. اللهم وال من والاه، و عاد من  


عاداه. قالها ثلاثاً. هذا آخر الخطبه.<ref>المناقب(ابن ‏المغازلى) : ج ۱ ص ۴۴.</ref>
عاداه. قالها ثلاثاً. هذا آخر الخطبه.<ref>المناقب(ابن ‏المغازلى) : ج ۱ ص ۴۴.</ref>


دوم. ابن ‏تيميه: ...كثامن عشرى ذى ‏الحجه الذى خطب فيه النبى ‏صلى الله عليه و آله بغدير خم مرجعة من حجة الوداع. فانه ‏صلى الله عليه و آله خطب فيه خطبة، وصّى فيها باتباع كتاب اللَّه، و وصّى فيها باهل‏ بيته. كما روى مسلم فى صحيحه عن زيد بن ارقم رضى اللَّه عنه.<ref>اقتضاء الصراط المستقيم (ابن ‏تيميه) : ج ۱ ص ۲۹۳.</ref>  
دوم. ابن ‏تيميه: ...كثامن عشرى ذى ‏الحجه الذى خطب فيه النبى ‏صلى الله عليه و آله بغدير خم مرجعة من حجة الوداع. فانه ‏صلى الله عليه و آله خطب فيه خطبة، وصّى فيها باتباع كتاب اللَّه، و وصّى فيها باهل‏ بيته. كما روى [[صحیح مسلم (کتاب)|مسلم]] فى صحيحه عن زيد بن ارقم رضى اللَّه عنه.<ref>اقتضاء الصراط المستقيم (ابن ‏تيميه) : ج ۱ ص ۲۹۳.</ref>  


سوم. ابن‏ اثير: و لما رجع ‏عليه السلام من حجة الوداع، فكان بين مكة و المدينة بمكان يقال له «غدير خم» ، خطب الناس هنالك فى اليوم الثانى ‏عشر<ref>خطبه پيامبر صلى الله عليه و آله در روز غدير قطعاً در روز هجدهم ذى ‏الحجه بوده است. اشاره به روز دوازدهم ناشى از سهو قلم است.</ref>من ذى  
سوم. ابن‏ اثير: و لما رجع ‏عليه السلام من حجة الوداع، فكان بين مكة و المدينة بمكان يقال له «غدير خم» ، خطب الناس هنالک فى اليوم الثانى ‏عشر<ref>خطبه پيامبر صلى الله عليه و آله در روز غدير قطعاً در روز هجدهم ذى ‏الحجه بوده است. اشاره به روز دوازدهم ناشى از سهو قلم است.</ref>من ذى  


الحجه فى خطبته ... .<ref>البداية و النهاية (ابن‏ كثير) : ج ۷ ص ۳۷۰.</ref>
الحجه فى خطبته ... .<ref>البداية و النهاية (ابن‏ كثير) : ج ۷ ص ۳۷۰.</ref>


چهارم: آلوسى: ان النبى ‏صلى الله عليه و آله خطب فى مكان بين مكة و المدينة عند مرجعه من حجة الوداع قريب من الجحفة، يقال له: غدير خم ... .<ref>روح المعانى (آلوسى) : ج ۶ ص ۱۹۴.</ref>
چهارم: آلوسى : ان النبى ‏صلى الله عليه و آله خطب فى مكان بين [[مکّه|مكة]] و [[مدینه|المدينة]] عند مرجعه من [[حجّة الوداع|حجة الوداع]] قريب من [[جحفه|الجحفة]]، يقال له: غدير خم ... .<ref>روح المعانى (آلوسى) : ج ۶ ص ۱۹۴.</ref>


پنجم: عبدالملك بن حسين بن عبدالملك عصامى شافعى: انه‏ صلى الله عليه و آله خطب بغدير خم، ثامن‏ عشر ذى‏ الحجة، مرجعة من حجة الوداع، تحت شجرات بُرّح  
پنجم: عبدالملك بن حسين بن عبدالملك عصامى شافعى: انه‏ صلى الله عليه و آله خطب بغدير خم، ثامن‏ عشر ذى‏ الحجة، مرجعة من حجة الوداع، تحت شجرات بُرّح  
خط ۱۳۸: خط ۱۳۸:
له ما تحتها بعد صلاة الظهر. فقال: ... . <ref>سمط النجوم العوالى (عصامى) : ج ۱ ص ۴۰۲.</ref>
له ما تحتها بعد صلاة الظهر. فقال: ... . <ref>سمط النجوم العوالى (عصامى) : ج ۱ ص ۴۰۲.</ref>


بنابراين، با قرائن فراوان ثابت مى ‏شود كه پيامبر گرامى اسلام‏ صلى الله عليه و آله در روز غدير خم ايراد خطبه فرموده ‏اند. از كاوش در منابع مخالفان كه در گذريم، در  
بنابراين، با قرائن فراوان ثابت مى ‏شود كه پيامبر گرامى اسلام‏ صلى الله عليه و آله در روز غدير خم ايراد خطبه فرموده ‏اند.  
 
از كاوش در منابع مخالفان كه در گذريم، در  


مصادر اماميه نيز علاوه بر آن كه متن خطبه‏ هاى كوتاه و متوسط و طولانى ثبت و ضبط شده است، به خطبه ‏گويى آن حضرت در روز غدير نيز تصريح شده است. براى  
مصادر اماميه نيز علاوه بر آن كه متن خطبه‏ هاى كوتاه و متوسط و طولانى ثبت و ضبط شده است، به خطبه ‏گويى آن حضرت در روز غدير نيز تصريح شده است. براى  
خط ۱۴۴: خط ۱۴۶:
نمونه صاحب «النجم الثاقب» خطبه طولانى غدير را با دو وصف بليغ و طويل همراه كرده است:
نمونه صاحب «النجم الثاقب» خطبه طولانى غدير را با دو وصف بليغ و طويل همراه كرده است:


خطبة رسول‏ اللَّه ‏صلى الله عليه و آله البليغة و الطويلة فى حجةالوداع فى غدير خم، التى خطبها فى ذلك المحضر العظيم ... .<ref>النجم الثاقب (نورى) : ج ۱ ص ۳۴۲.</ref>
خطبة رسول‏ اللَّه ‏صلى الله عليه و آله البليغة و الطويلة فى حجة الوداع فى غدير خم، التى خطبها فى ذلک المحضر العظيم ... .<ref>النجم الثاقب (نورى) : ج ۱ ص ۳۴۲.</ref>


هم چنين در روايات مكتب اهل‏ بيت‏ عليهم السلام نيز به خطبه‏ گويى حضرت رسول‏ صلى الله عليه و آله در روز غدير تصريح شده است.
هم چنين در روايات مكتب [[اهل بیت علیهم السلام|اهل‏ بيت]]‏ عليهم السلام نيز به خطبه‏ گويى حضرت رسول‏ صلى الله عليه و آله در روز غدير تصريح شده است.


براى نمونه مى‏ توان به «كتاب سليم قيس الهلالى»<ref>كتاب سليم بن قيس الهلالى: ج ۲ ص ۶۴۴ حديث ۱۱.: ...بغدير خم ثم خطب و قال ايها الناس... .</ref> و «امالى شيخ طوسى» <ref>الامالى (طوسى) : ص ۲۵۴ مجلس ۹.خطبنا رسول ‏اللَّه‏ صلى الله عليه و آله يوم غدير خم فقال: ... .</ref> اشاره كرد.
براى نمونه مى‏ توان به «كتاب سليم قيس الهلالى»<ref>كتاب سليم بن قيس الهلالى: ج ۲ ص ۶۴۴ حديث ۱۱.: ...بغدير خم ثم خطب و قال ايها الناس... .</ref> و «[[شیخ طوسی|امالى شيخ طوسى]]» <ref>الامالى (طوسى) : ص ۲۵۴ مجلس ۹.خطبنا رسول ‏اللَّه‏ صلى الله عليه و آله يوم غدير خم فقال: ... .</ref> اشاره كرد.


== پانویس ==
== پانویس ==