کتابنامه های غدیر
شناسايى و معرفى كتاب هاى مربوط به غدير طى چهارده قرن به دو صورت ضمنى و مستقل ديده مى شود[۱]:
- کتابشناسی ضمنی
با توجه به اهميت خاص غدير در اسلام و ارتباط مستقيم آن با مسئله امامت و خلافت، از ديرزمان علماى بزرگ به اهميت كتاب ها مربوط به غدير توجه داشته اند. در اين راستا شيخ محمد بن على بن شهرآشوب از قرن ششم در كتاب مناقب آل ابى طالب: ج ۳ ص ۲۵، اقدام به معرفى تعدادى از كتاب هاى مربوط به غدير نموده است. هچنين سيد ابن طاووس از قرن هفتم در كتاب الإقبال بالأعمال: ص ۴۵۳ و ۴۵۴ كتاب هايى در رابطه با غدير معرفى كرده است.
در سده اخير كه مسئله كتابشناسى رسماً مطرح شده اولين قدم را علامه حاج آقا بزرگ تهرانى برداشته و كتاب هاى بسيارى در ارتباط با غدير در كتاب «الذريعة» معرفى كرده است. بعد از ايشان هم كسانى كه تأليفات مهمى درباره غدير داشته اند كتابها مربوط به غدير را معرفى كرده اند كه شرح آن چنين است:
- الذريعة: ج ۱۶ ص ۲۸ - ۲۵، و در موارد ديگر نيز كتاب هاى بسيارى معرفى شده است.
- الغدير فى الكتاب و السنة و الأدب، عبدالحسين امينى: ج ۱، ص ۱۵۸ - ۱۵۲.
- الغدير فى الإسلام، محمدرضا فرجاللَّه: ص ۷ - ۵.
- پيامى بزرگ از بزرگ پيامبران، حسين عمادزاده: ص ۴۵.
- امام شناسى، سيد محمدحسين حسينى تهرانى: ج ۷ ص ۱۶۲ - ۱۵۶.
- در صحنه غدير، محمدمهدى ركنى: ص ۴۰ و ۴۱.
- معجم ما كتب عن الرسول و اهل البيت عليهم السلام، عبدالجبار رفاعى: ج ۶ ص ۲۲۰ - ۱۹۰ و موارد ديگرى از كتاب مزبور.
- نگرشى بر غدير خم، عبدالصالح انتصارى: ص ۸۵ و ۸۶ .
- الغدير (مجله) ، اردو، مقاله شماره چهارم: «غدير شماريات كراجالى مين» ، سيد مسعود عابدى.
- الثقلين (مجله)، ش ۲ (آوريل-ژوئن ۱۹۹۸).
- تجلى ولايت در خطبه غدير، مهدى جعفرى، ص ۹۰ - ۷۸.
- كتاب غدير (مجله) ، مقالهاى با عنوان «كتابيّات غدير» ، سيد تقىمرتضى جون رضوى.
- غدير خم و پاسخ به شبهات در كتب اهل سنت، عبدالصالح انتصارى: ج ۲ص ۴۷۳ - ۴۶۹.
- تأليفات شيعه در شبه قاره هند، سيد شهوار نقوى.
- امام على عليه السلام در آئينه كتاب، مؤلف: ؟.
و چندين كتاب ديگر.
- کتابشناسی مستقل
با هدف نشان دادن سابقه غدير در آثار مكتوب، مؤلفانى اقدام به تدوين كتابشناسى مستقل غدير نموده اند كه ذيلاً به معرفى آنان مى پردازيم:
- الغدير فى التراث الإسلامى، سيد عبدالعزيز طباطبايى. اولين قدم به عنوان كتابشناسى مستقل غدير را علامه فقيد سيد عبدالعزيز طباطبائى در كتاب «الغدير فى التراث الإسلامى» برداشته، و به حق كارى عظيم در احياى فرهنگ غدير به انجام رسانده است. ايشان در اين كتاب كه عنوانش به معناى «غدير در ميراث اسلامى» است، ۱۸۴ عنوان كتاب مستقل درباره غدير از قرن دوم تا پانزدهم هجرى معرفى نموده، و در هر مورد شرح حال مؤلفين آن ها را نيز آورده است. استاد علامه بيش از ربع قرن با محقق كبير علامه امينى ملازم بوده و همچون استادش در مسئله غدير و تحقيقات مربوط به آن تخصص داشتند. لذا در زمينه غدير مقالات تحقيقى و نيز دو كتاب به نام هاى «على ضفاف الغدير» به عنوان مستدرک بر كتاب «الغدير» و «الحاشية على كتاب الغدير» تأليف كرده و نيز كتاب ذهبى درباره غدير را تحقيق نموده اند.
- غدير در مآخذ اسلامى، ترجمه و تلخيص: مهدى جعفرى. اين كتاب ترجمه ملخص و فارسى كتاب «الغدير فى التراث الإسلامى» است.
- «كتابنامه غدير خم» ، از: نادر مطلِّبى، به كوشش: سيد محسن دين پرور. اين كتاب در غدير سال۱۴۱۵ ق توسط بنياد نهج البلاغة منتشر شده است.
- كتابنامه غدير (حجةالوداع) ، از: پژوهشكده باقرالعلوم عليه السلام.
- غدير در آئينه كتاب، از: محمد انصارى زنجانى. اين اثر به عنوان گامى ديگر و در شكلى جديد و با معرفى تعداد كامل ترى از كتاب هاى مستقل درباره غدير به فرهنگ شيعه تقديم شده است. اين اثر كامل ترين كتابنامه و كتابشناسى غدير است كه تا كنون پنج مرتبه چاپ شده، و مشخصاً هر بار كامل تر شده است. براى توضيح بيشتر در مورد كتاب «غدير در آئينه كتاب» مراجعه شود به عنوان: غدير در آئينه كتاب (كتاب).
پانویس
- ↑ غدیر در آئینه کتاب: ص۳۸-۴۱.