نمایش مبدأ برای زمینه سازی غدیر برای عصر ظهور

== زمینه سازی غدیر برای عصر ظهور<ref>علی اکبر مهدی پور</ref>                                                                                                      ==

=== چكيده ===
۱ . حكومت واحد جهانى حضرت بقية اللَّه ارواحنا فداه، جلوه‏اى از صوت العدالة الانسانيه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام است كه در روز عيد سعيد غدير پى ‏ريزى شد.

۲ . در روز غدير، ولايت حضرت اميرعليه السلام بر آسمان و زمين عرضه شد، كه در عصر ظهور تبلور پيدا مى ‏كند.

۳ . آيه شريفه «بَلِّغ ما اُنزِلَ اِلَيكَ مِن رَبِّكَ» در روز غدير نازل گرديد، در عهد ظهور تبليغ جهانى مى‏ گردد.

۴ . آيه كريمه «اليَومَ اَكمَلتُ لَكُم دينَكُم» كه در روز غدير نازل شد، تمكّن عملى آن «وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُم دينَهُمُ الَّذِى ارتَضى»در عصر ظهور تحقق مى ‏يابد.

۵ . رسول اكرم ‏صلى الله عليه وآله روز غدير در ميان صد و بيست هزار نفر اخوّت ايجاد كرد، و اخوّت حقيقى در ميان جهانيان در عصر ظهور برقرار مى ‏گردد.

۶ . پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله در روز غدير براى حضرت اميرعليه السلام از همگان بيعت گرفت، و در عصر ظهور همگان در برابر آن حضرت خضوع مى ‏كنند.

۷ . منافقان در روز غدير رياكارانه بانگ «اَصبحتَ مولاى و مولى كلِّ مؤمنٍ و مؤمنةٍ» سر دادند، ولى در عصر ظهور همگان از سويداى دل مُنقاد مى ‏شوند.

۸ . مولاى متقيان در روز غدير در زمان خلافت ظاهريشان بيست و هشت ويژگى براى روز غدير برشمردند، كه همه آنها در عصر ظهور تحقق پيدا مى‏ كند.

۹. امام رضاعليه السلام در يك حديث نورانى چهل ويژگى براى روز غدير بيان فرمودند، كه همه آنها در عصر ظهور جلوه ‏گر مى‏ گردد.

۱۰ . برخى از صفات مولى از قبيل «دابّة الارض» بودن و برخى از تجلّيات آن حضرت، از قبيل تجلّى در قرص خورشيد، در عصر ظهور تحقق مى‏ يابد.

=== مدخل ===
حساس ‏ترين فراز تاريخ اسلام، روز هجدهم ذيحجة الحرام سال دهم هجرى در سرزمين غدير خم، در كنار بركه ‏اى به پهناى جهان رخ داد. اين رخداد مهم تاريخى با قلم زرين بر تارک صفحات تاريخ نقش بست و به عنوان « عيد سعيد غدير» با كِلک قضا بر پيشانى آفرينش رقم خورد.

خلافت، وصايت، امارت و امامت مولاى متقيان، در حضور ۱۲۰۰۰۰ تن از اصحاب توسط رسول اكرم صلى الله عليه وآله اعلام گرديد. جايگاه و ويژگى ‏هاى مولى و فضايل آن حضرت در  ۱۱۰ فراز از خطبه تاريخى پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه وآله به طور شفاف بيان گرديد.

طى سه روز از فرد فرد حاضران براى ولايت اميرالمؤمنين و يازده فرزندش ‏عليهم السلام بيعت گرفته شد. در  ۲۰ فراز از اين خطبه پيرامون حضرت بقية اللَّه ارواحنا فداه سخن رفت.

بررسى شرايط و ظروف هنگامه غدير به روشنى به ما خبر مى ‏دهد كه داستان غدير زمينه مناسبى براى پى‏ ريزى حكومت واحد جهانى بر اساس عدالت است، كه به دست فرزند برومند مولاى متقيان ‏عليه السلام تأسيس خواهد شد.

در اين نوشتار جلوه هايى از حادثه غدير را در عصر موفور السرور ظهور آخرين امام نور بررسى مى ‏كنيم.

=== تجلّى آيات غدير در عصر ظهور ===
يكى از آياتى كه در روز عيد سعيد غدير نازل گرديد، آيه زير است:«اليَومَ اَكمَلتُ لَكُم دينَكُم وَ اَتمَمتُ عَلَيكُم نِعمَتى وَ رَضيتُ لَكُمُ الاِسلامَ ديناً»<ref>مائده: ۳ .</ref>: «امروز دين شما را كامل كردم، و نعمت خود را براى شما به اتمام رساندم و اسلام را به عنوان دين براى شما پسنديدم».

بر اساس شمارى از آيات قرآن، اين آيه شريفه در عصر ظهور تحقق پيدا مى‏ كند، كه به يک نمونه اشاره مى‏ كنيم:

«وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنوا مِنكُم وَ عَمِلوا الصّالِحاتِ لَيَستَخلِفَنَّهُم فِى الاَرضِ كَمَا اسْتَخلَفَ الَّذينَ مِن قَبلِهِم وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُم دينَهُمُ الَّذِى ارتَضى لَهُم وَ لَيُبَدِّلَنَّهُم مِن بَعدِ خَوفِهِم اَمناً يَعبُدونَنى لا يُشرِكونَ بى شَيئاً.»<ref>نور:  ۵۵. </ref>

خداوند به كسانى از شما كه ايمان آورده عمل صالح كنند، وعده داده كه آنها را در روى زمين جانشين قرار دهد، همان گونه كه پيشينيان را جانشين قرار داده است. آنها را از دينى كه پسنديده است، متمكن نمايد و ترس آنها را به امنيت مبدل كند. تا مرا بپرستند و چيزى را به من شريک قرار ندهند.

در احاديث فراوان آمده است كه اين آيه در مورد حضرت مهدى‏ عليه السلام و ياران آن حضرت نازل شده است.<ref>نعمانى، الغيبة: ص ۲۴۷؛ شيخ طوسى، الغيبة: ص ۱۷۶ .</ref> روز غدير خلافت اميرالمؤمنين عليه السلام اعلام شده و در اين آيه خلافت حضرت صاحب الزمان ‏عليه السلام مطرح شده است. روز غدير اعلام شده كه اسلام دين مرضىّ پروردگار است و در اين آيه از وعده تمكن آن حضرت از دين مرضىّ خداوند سخن رفته است.

در آيه تبليغ از شر دشمنان سخن رفته:«وَ اللَّهُ يَعصِمُكَ مِنَ النّاسِ»<ref>مائده: ۶۷. </ref>:«خداوند تو را از شر مردم نگه مى‏ دارد». در اين آيه نيز از برداشته شدن خوف و هراس و تبديل آن به امنيت سخن رفته است.

از بررسى آيات غدير و آيات ظهور به اين نتيجه مى‏ رسيم كه تجلى آيات غدير در روزگار ظهور خواهد بود، و ايام ظهور مصداق بارز و تجلّى كامل وعده‏ هاى پروردگار در روز غدير مى ‏باشد.

=== تجلّى خطابه ‏هاى غدير در عصر ظهور ===
سه خطبه تاريخى براى روز غدير خم در تاريخ ثبت شده، كه هر يک داراى فرازهاى مهمى است، كه همه آنها در عصر ظهور تجلى خواهد نمود.

۱. خطبه رسول اكرم‏ صلى الله عليه وآله در سرزمين غدير خم.

۲ . خطبه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در يكى از سال‏هاى خلافت ظاهرى آن حضرت، كه روز غدير با روز جمعه مصادف شده بود.

۳ . خطبه حضرت امام رضاعليه السلام به نقل سيد ابن طاووس.

در اين بخش گوشه ‏اى از جلوه‏ هاى خطبه غدير را در عصر ظهور بررسى مى ‏كنيم.

==== الف . جلوه ‏هايى از خطبه غدير در عصر ظهور ====
جالب ‏ترين و جاذب ‏ترين و جامع‏ ترين خطبه‏ هاى غدير، خطبه پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله است، كه آن را در سرزمين غدير خم، در حضور بيش از  ۱۲۰۰۰۰ نفر ايراد كرده، به معارف والاى اسلام به تفصيل اشاره نموده است. شمارى از حقايق والاى طرح شده در خطبه غدير به شرح زير است:

۱ . بررسى صفات جلالى و جمالى پروردگار ۱۱۰  مورد.

۲ . سخن از ولايت مولاى متقيان‏ عليه السلام۵۰ مورد.

۳ . گفتگو از فضايل اميرالمؤمنين‏ عليه السلام  ۲۰ مورد.

۴ . سخن از جايگاه شيعيان ۲۵ مورد.

۵ . گفتگو از حلال و حرام  ۲۰ مورد.

۶ . نام نامى و ياد گرامى اميرالمؤمنين‏ عليه السلام ۴۰مورد.

۷. سخن از جايگاه پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه وآله ۱۰ مورد.

۸. گفتگو از بيعت با امامان‏ عليهم السلام  ۱۰ مورد.

۹ . سخن از قرآن و تفسير آن ۱۲ مورد.

۱۰  . گفتگو از حضرت ولى عصرعليه السلام ۲۰ مورد.

==== ب . سيماى موعود در خطبه غدير ====
۱ . آگاه باشيد كه پايان بخش امامان، مهدى قائم‏ عليه السلام از ماست.

۲ . آگاه باشيد كه او بر همه اديان پيروز مى ‏گردد.

۳. آگاه باشيد كه او از ستمگران انتقام مى ‏گيرد.

۴. آگاه باشيد كه او قلعه‏ ها را مى‏ گشايد و از بين مى‏ برد.

۵  . آگاه باشيد كه او بر هر تيره‏ اى از مشركان پيروز مى‏ شود و آنها را هدايت مى‏ كند.

۶  . آگاه باشيد كه او انتقام خون همه اولياى خدا را مى‏ گيرد.

۷. آگاه باشيد كه او ياور دين خداست.

۸ . آگاه باشيد كه او جرعه نوش درياى بيكران است.

۹ . آگاه باشيد كه او هر صاحب فضيلتى را با فضيلتش نشانه مى‏ گذارد.

۱۰  . آگاه باشيد كه او برگزيده خداست.

۱۱. آگاه باشيد كه او وارث همه علوم و محيط به همه بينش‏ هاست.

۱۲ . آگاه باشيد كه او از پروردگارش خبر مى‏ دهد و به آيات او هشدار مى ‏دهد.

۱۳. آگاه باشيد كه او هدايت يافته و استوار است.

۱۴. آگاه باشيد كه امور همگان به او تفويض شده است.

۱۵. آگاه باشيد كه همه پيشينيان به ظهور او بشارت داده ‏اند.

۱۶ . آگاه باشيد كه او تنها حجت باز مانده از حجج الهى است، و پس از او حجتى نيست، و هيچ حقّى جز با او و هيچ نورى جز در نزد او نيست.

۱۷. آگاه باشيد كه هرگز احدى بر او چيره نمى‏ شود.

۱۸ . آگاه باشيد كه او ولى خدا در روى زمين، داور خدا در ميان مردمان و امين خدا در آشكار و نهان است.<ref>طبرسى، الاحتجاج: ج ۱ص  ۶۳. </ref>

۱۹. هان اى مردمان! نور خدا با من، سپس با على بن ابىیطالب‏ عليه السلام، سپس در تبار او تا قائم مهدى‏ عليه السلام است، همان قائم كه همه حقوق خدا و حقوق ما را باز مى‏ ستاند.<ref>همان: ص ۶۱ .</ref>

۲۰ . من مامور هستم كه از شما بيعت بگيرم، در مورد آنچه از خداوند درباره على اميرالمؤمنين و امامان پس از او بگيرم كه مهدى قائم از آنهاست، تا روز قيامت كه او داورى به حق مى ‏كند.<ref>همان: ص ۶۵ . </ref>

==== ج . سيماى امير در خطبه غدير ====
بيشترين پيام خطبه غدير در مورد اميرالمؤمنين ‏عليه السلام است، كه پنجاه بار از ولايتشان سخن رفته، چهل بار نامشان بر زبان پيامبر صلى الله عليه وآله جارى شده، بيست مورد از فضائل بيكرانشان سخن به ميان آمده است.

پيامبر رحمت‏ صلى الله عليه وآله در نخستين پيام غدير مى ‏فرمايند: سه بار جبريل امين بر من نازل شده، و از سوى خداوند جليل فرمان آورده كه من در اين جايگاه بايستم و به سياه و سفيد اعلام كنم كه (آقا امیرالمؤمنین)على بن ابى ‏طالب برادر من، وصى من، جانشين من و امام پس از من است. جايگاه او نسبت به من همانند جايگاه هارون نسبت به موسى است، جز اين كه پس از من پيامبرى نخواهد بود. او پس از خدا و رسول خدا، ولى شماست. <ref>طبرسى، الاحتجاج: ج ۱ ص ۵۹ .</ref>

دقيقاً هفتاد روز پس از ايراد اين خطبه، پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله به شهادت رسيد، و غاصبان فدک همه فضائل مولا را انكار كردند و حقّ او را غصب نمودند. پس از ۲۵ سال كه حقّ به حقّ دار رسيد، تلاش فراوان براى تضعيف حقوق آن حضرت از هر سو به عمل آمد، و جنگ ‏هاى جمل و صفين و نهروان به وقوع پيوست؛ و آن جايگاه رفيع اعلام شده هرگز براى آن حضرت فراهم نشد. در عصر ظهور، مولاى متقيان رجعت مى ‏كند و به مدت ۴۴۰۰۰سال بر سراسر جهان فرمانروايى مى‏ كند. <ref>حسن بن سليمان ، مختصر البصائر : ص ۸۶ ح ۹۲ .</ref>

==== د . جايگاه رفيع مولا در خطبه غدير ====
پيامبر عظيم الشأن‏ صلى الله عليه وآله در فرازهايى از خطبه غدير به جايگاه رفيع حضرت امير عليه السلام اشاره كرده مى ‏فرمايد: «هان اى مردمان! على را مقدم بداريد، كه خداوند او را برترى داده است». <ref>طبرسى، الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۰ .</ref>

در ادامه مى‏ فرمايد: «هان اى مردمان! على را مقدم بداريد، كه او پس از من از هر مرد و زنى برتر است. خداوند به وسيله ما بر مردمان روزى نازل مى ‏كند، و مردمان به وسيله ما زنده است. هر كس اين سخن مرا رد كند از رحمت خدا به دور است و مورد غضب خداست. <ref>همان.</ref>

عقيده قطعى ما اين است كه مولاى متقيان از همه انبياى پيشين برتر است. در اين رابطه كتاب‏ هاى مستقلى نيز تأليف شده است. <ref>شيخ مفيد، ابوالفتح كراجكى، ابوطالب انبارى، ابن ماهويه قزوينى، علامه مجلسى و سيد هاشم بحرانى، التفضيل، تفضيل اميرالمؤمنين و تفضيل على‏ عليه السلام.</ref> ولى غاصبان فدک همه اوصاف آن حضرت را غصب كردند، و پيروان مكتب خلافت ديگران را بر آن حضرت مقدم داشتند، اما جايگاه واقعى آن حضرت در عصر ظهور بر همگان روشن خواهد شد.

==== ه . سپاه سفيانى در خطبه غدير ====
پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه وآله در ضمن فرازى از خطبه غدير اين آيه كريمه را تلاوت فرمودند: «مَعاشِرَ النّاسِ! آمِنوا بِاللَّهِ وَ رَسولِهِ»<ref>نساء : ۱۳۶ .</ref>و «النُّورَ الَّذى اُنزِلَ مَعَهُ»<ref>اعراف: ۱۵۷ .</ref> «مِن قَبلِ اَن نَطمِسَ وُجوهاً فَنَرُدَّها عَلى اَدبارِها»<ref>نساء: ۴۷ .</ref>: «هان اى مردمان! به خدا و رسول خدا و نورى كه همراه او نازل شده ايمان بياوريد، پيش از آنكه بر چهره‏ هايى بزنيم و آنها را به پشت سرشان برگردانيم».<ref>طبرسى، الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۱ .</ref>

اين آيات در مورد سپاه سفيانى و خسف سرزمين بيداء است، كه از علائم حتمى است. هنگامى كه سپاه سفيانى به سرزمين بيدا مى ‏رسند، جبريل امين با پاى خود بر زمين مى‏ كوبد و زمين دهان باز مى ‏كند و همه آنها را در كام خود فرو مى ‏برد، به جز دو تن گزارشگر: يكى به نام بشير و ديگرى به نام نذير، كه هر دو از قبيله جهينه ‏اند <ref>طبرى، جامع البيان: ج ۲۲ ص ۷۳ ؛ طبرسى، مجمع البيان: ج ۸ ص ۶۲۲ .</ref> ، كه خداوند صورتشان را به پشت سرشان بر مى‏ گرداند. <ref>شيخ مفيد، الاختصاص: ص ۲۵۶ ؛ عياشى، التفسير: ج ۱ ص ۴۰۲ .</ref>  طبق اين بيان اين فراز از خطبه، مربوط به عصر ظهور و خسف سرزمين بيداء است.

==== و . اصحاب صحيفه در خطبه غدير ====
روز عيد غدير پس از بيعت با اميرالمؤمنين‏ عليه السلام، بشير بن سعيد و اسيد بن حضير و معاذ بن جبل با دو نفر ديگر از اصحاب سقيفه با يكديگر به رايزنى پرداختند و قرار گذاشتند كه پيش از ورود به مدينه پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه وآله را به قتل برسانند.<ref>سيد ابن طاووس، اقبال الاعمال: ج ۲ ص ۲۴۹ .</ref> 

اين عده در طول اقامت سه روزه در صحراى غدير خم، نُه تن ديگر را با خود هم راز كرده براى قتل پيامبر صلى الله عليه وآله پيمان بستند و صحيفه ‏اى را امضا كردند. اسامى اين۱۴ نفر كه در تاريخ به «اصحاب صحيفه» شهرت يافته‏ اند، در بحار الانوار آمده است.<ref>مجلسى، بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۱۲۴  ۱۱۷ ۱۱۱  ۱۰۰.</ref>  اين گروه در مسير خود به مكه بر فراز كوهى به نام «هرشى» كمين كردند، تا به هنگام عبور پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله شتر آن حضرت را رم دهند. چون به پرتگاه رسيدند، يک لحظه برق زد و چهره توطئه گران مشاهده گرديد و پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله آنها را با نامشان فرا خواندند. <ref>سيد ابن طاووس، اقبال الاعمال: ج ۲ ص ۲۵۰ .</ref>جالب توجه است كه پيش از وقوع اين حادثه، پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله در خطبه غدير آنها را به عنوان «اصحاب صحيفه» ياد كردند.<ref>طبرسى، الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۲ .</ref>

==== ز . نور فراگير ====
در خطبه غدير از نور فراگير رسول خدا صلى الله عليه وآله، اميرالمؤمنين‏ عليه السلام، ساير امامان‏ عليهم السلام، و سرانجام جان جانان حضرت صاحب الزمان ‏عليه السلام سخن رفته است. <ref>طبرسى، الاحتجاج: ص ۶۱ .</ref>

اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در تفسير آيه «يَهْدِى اللَّهُ لِنورِهِ مَن يَشاءُ»<ref>نور: ۳۵ .</ref>: «خداوند هر كس را بخواهد به نور خود هدايت مى ‏كند»، فرمود: "منظور از آن نور مهدى قائم ‏عليه السلام است».<ref>بحرانى، البرهان: ج ۷ ص ۸۸ .</ref>

حضرت امام كاظم ‏عليه السلام در تفسير آيه «وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ»<ref>صف: ۸ .</ref>: «خداوند، نور خود را به اتمام خواهد رسانيد»، فرمود: «خداوند با ولايت قائم‏ عليه السلام نور خود را به اتمام مى‏ رساند».<ref>كلينى، الكافى: ج ۱ ص ۴۳۲ ح ۹۱ .</ref>

حضرت امام صادق‏ عليه السلام در تفسير آيه «وَ اَشرَقَتِ الاَرضُ بِنورِ رَبِّها»<ref>زمر: ۶۹ .</ref>: «زمين با نور صاحبش منوّر گرديد»، فرمود: «چون قائم ما قيام كند زمين با نور صاحبش منور مى ‏گردد. مردم از نور خورشيد بى‏ نياز مى ‏شوند و تاريكى از بين مى‏ رود».<ref>شيخ مفيد، الارشاد: ج ۲ ص ۳۸۱ .</ref>

جالب توجه است كه اين مضمون در كتب عهدين نيز آمده است: «ديگر شب نخواهد بود و احتياج به چراغ و نور آفتاب نخواهد بود، زيرا خداوند برايشان روشنايى مى ‏بخشد». <ref>كتاب مقدس، عهد جديد، مكاشفه يوحنّا: ۲۱ / ۲۴ .</ref>

==== ح . ميراث پيامبر صلى الله عليه وآله ====
پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه وآله در ادامه مى‏ فرمايد: «مَعاشِرَ النّاسِ اِنّى اَدَعُها اِمامَةً وَ وِراثَةً فى عَقِبى اِلى يَومِ القِيامَةِ»: «هان اى مردمان! ما آن پيمان را به عنوان امامت و وراثت در فرزندان خود تا روز رستاخيز وديعه مى ‏نهيم.»<ref>طبرسى، الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۲ .</ref> 

خداوند منّان در اين رابطه مى‏ فرمايد: «وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فى عَقِبِهِ»<ref>زخرف: ۲۸ .</ref>: «خداوند آن را كلمه پايدار در نسل او قرار داد»، يعنى: خداوند امامت را عهدى پايدار در نسل حضرت ابراهيم ‏عليه السلام قرار داد. سُدى مى ‏گويد: «منظور از نسل حضرت ابراهيم ‏عليه السلام آل محمدعليهم السلام است».<ref>ابن شهر آشوب، المناقب: ج ۱ ص ۳۰۷ .</ref>

امام صادق‏ عليه السلام در تفسير آيه فوق فرمود: «امامت تا روز قيامت در نسل حضرت ابراهيم ‏عليه السلام قرار دارد»<ref>ابن شهر آشوب، المناقب: ج ۱ ص ۳۰۷ .</ref> 

==== ط . ضرورت اطلاع رسانى ====
رسول اكرم ‏صلى الله عليه وآله در مورد لزوم تبليغ خطبه غدير خطاب به حاضران فرمود: «فَليُبَلِّغِ الحاضِرُ الغائِبَ وَ الوالِدُ الوَلَدَ اِلى يَومِ القِيامَةِ»<ref>طبرسى، الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۲ .</ref>: «حاضران به غايبان خبر دهند و هر پدرى تا روز قيامت به فرزند خود تبليغ نمايد».

بسيار جالب توجه است كه مخاطب پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله فقط حاضران نبودند و فقط نسل موجود نبود، بلكه اين اطلاع رسانى تا روز قيامت و به طور طبيعى تا عصر ظهور ادامه دارد.

افراد ناآگاه خيال مى ‏كنند مسئله امامت يک موضوع تاريخى است و در زمان ما نيازى به بازگو كردن ندارد، در حالى كه رسول عالميان به همه جهانيان امر فرموده كه هر نسلى آن را به نسل بعدى ابلاغ نمايد.

==== ى . بيعت با خدا ====
پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله سه روز تمام حاضران را در سرزمين غدير خم نگه داشت، تا همگان با اميرالمؤمنين ‏عليه السلام بيعت كنند.<ref>طبرسى، الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۶ .</ref> در ضمن براى ديگر امامان نيز بيعت گرفتند. با شكوه ترين بيعت جهانِ آفرينش نيز به هنگام ظهور حضرت بقية اللَّه ارواحنا فداه واقع خواهد شد.

«نخستين كسى كه با آن حضرت بيعت مى‏ كند جبرئيل امين است».<ref>مجلسى، بحار الانوار: ج ۵۲ ص ۲۸۵ .</ref> «آنگاه ياران حضرت بين ركن و مقام با آن حضرت بيعت مى‏ كنند».<ref>گنجى شافعى، البيان: ص ۲۱۸ ۲۱۰ .</ref>

==== ک . امام هدايتگر ====
رسول اكرم‏ صلى الله عليه وآله در اين خطبه از اميرالمؤمنين ‏صلى الله عليه وآله به عنوان «تقى» و «نقى» و «هادى» و «مهدى» ياد كرده است.<ref>طبرسى، الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۱ .</ref>همه اين صفات از القاب حضرت بقية اللَّه‏ عليه السلام است، به ويژه لقب «مهدى» كه براى آن حضرت عَلَم بالغلبه شده است.

=== جلوه ‏هايى از خطبه امير عليه السلام در عصر ظهور ===
پس از خطبه پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه وآله خطبه اميرِ بيان، پيشواى پارسايان، اميرالمؤمنين‏ عليه السلام است، كه در ايام خلافت ظاهرى آن حضرت روز غدير با روز جمعه مصادف شد. خطبه بسيار باشكوهى ايراد فرمود، كه فرازهايى از آن نقل مى‏ شود:

==== الف . سيماى غدير در سخنان حضرت امير عليه السلام ====
۱ . امروز روزى بلند جايگاه است.

۲ . گشايش در آن پديد آمد.

۳ . مقام شايستگان بالا رفت.

۴ . امروز براهين الهى آشكار گرديد.

۵ . امروز روز آشكار شدن حق و پرده بردارى از جايگاه امامت است.

۶ . امروز روز اكمال دين است.

۷ . امروز روز عهد و پيمان است.

۸ . امروز روز گواهى و گواه گرفتن است.

۹ . امروز روز آشكار شدن پيمان‏ هاى مستور در زير پرده ‏هاى كفر و نفاق است.

۱۰ . امروز روز بيان حقايق ايمان است.

۱۱ . امروز روز راندن شيطان است.

۱۲ . امروز روز اقامه برهان است.

۱۳ . امروز روز جدايى حق و باطل است.

۱۴ . امروز روز بلند جايگاهى است كه در آن مخاصمه مى ‏كرديد.

۱۵ . امروز روز نبأ عظيمى است كه از آن روى بر مى ‏تافتيد.

۱۶ . امروز روز ارشاد و هدايت است.

۱۷ . امروز روز آزمايش بندگان است.

۱۸ . امروز روز راهنمايى رهپويان است.

۱۹ . امروز روز آشكار شدن اسرار درون و راز هاى اشرار دون است.

۲۰ . امروز روز نص صريح بر شايستگان و اولياى خاص خداست.

۲۱ . امروز روز امنيت كامل است.

۲۲ . امروز روز اظهار سرّ مكنون است.

۲۳ . امروز روز آشكار شدن اسرار نهان و آزمايش دل‏هاست.<ref>شيخ طوسى، مصباح المتهجد: ص ۷۵۵ .</ref>

بر اهل تحقيق پوشيده نيست كه همه اين ويژگى‏ ها در عصر ظهور تجلّى كامل پيدا مى‏ كند، به ويژه فرازهاى دوم: «فيهِ وَقَعَ الفَرَج»: «فرج و گشايش جهان آفرينش در عصر ظهور است.» ششم: «يَومُ كَمالِ الدّين» كه در عصر ظهور تمكّن كامل براى پياده شدن تعاليم دينى و معارف اسلامى فراهم خواهد شد. دهم: «يَومُ البَيانِ عَن حَقائِقِ الايمانِ» كه بدون ترس و واهمه حقايق ايمانى در عرصه جهانى بيان خواهد شد. يازدهم: «يَومُ دَحرِ الشَّيطانِ» كه در عصر ظهور مدت مهلت ابليس به سر مى‏ رسد و مولاى متقيان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در يكى از رجعت ‏هاى خود با وى نبرد مى‏ كند.<ref>حسن بن سليمان، مختصر البصائر: ص ۸۵ ح ۹۲ .</ref>

مؤمنان شيطان را سنگسار مى‏ كنند<ref>شيخ صدوق، معانى الاخبار: ص ۱۳۹ .</ref>؛ و پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله او را به هلاكت مى‏ رساند.<ref>حسن بن سليمان، همان.</ref> البته به روايتى حضرت ولى عصر ارواحنا فداه او را گردن مى‏ زند.<ref>عياشى، التفسير: ج ۲ ص ۲۴۲ .</ref> و به نقلى پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله او را سر مى ‏برد. على بن ابراهيم،<ref>تفسير قمى: ج ۲ ص ۲۴۵ .</ref>

==== ب . رهبران گمراه در خطبه امير عليه السلام ====
امير بيان در فرازى از خطبه غدير به رهبران ضالّ و مُضلّ اشاره نموده، آيه كريمه را تلاوت فرمودند: «از پيروى گمراهان بر حذر باشيد كه قرآن كريم آنها را نكوهش كرده فرموده است: «ما از سركرده ‏هاى خود پيروى كرديم، پس ما را گمراه ساختند. بار خدايا! عذاب آنها را دو چندان فرما و آنها را به لعن و غضب شديد خود گرفتار كن» ».<ref>احزاب: ۶۸ ۶۷ .</ref>

به هنگام ظهور، جايگاه سركرده هاى گمراه معلوم مى‏ شود، و پيروان گمراهشان از آنها بيزارى مى‏ جويند. و آن هنگامى است كه حضرت ولى عصر عليه السلام پيكر دو بت بزرگ قريش را از دل خاک بيرون آورده، با همان هيزمى كه روز تهاجم به خانه وحى آورده بودند، كه حضرت على و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسين‏ عليهم السلام را به آتش بكشند، طعمه حريق مى‏ سازد.<ref>طبرى، دلائل الامامة: ص ۴۵۵ ح ۴۳۵ .</ref>

==== ج . روز امن و امان ====
مولاى متقيان‏ عليه السلام در فرازى از خطبه غدير در مورد روز غدير فرمود: «هذا يوم الامن و الامان»: «امروز روز امن و امان است».<ref>شيخ طوسى، مصباح المتهجد: ص ۷۵۶ .</ref>

همان گونه كه خداوند منان شهر مكه را بلد امن قرار داده، ولى رسول عالميان در آن شهر امنيت نداشت، روز غدير را نيز روز امن و امان قرار داده، ولى صاحب غدير در آن روز امنيت نداشت. در همان روز اصحاب صحيفه گرد آمدند و پيمان بستند و در روز سقيفه پيمان خود را به اجرا نهادند، و اين امنيت در سطح جهانى براى همه انسان‏ها، حتى براى همه جانداران در عصر ظهور تحقق پيدا مى‏ كند.

در احاديث آمده است: «در عصر ظهور ظلم و ستم رخت بر مى‏ بندد، و راه‏ ها امن مى‏ شود و كسى به كسى ستم نمى‏ كند».<ref>شيخ مفيد، الارشاد: ج ۲ ص ۳۸۴ ؛ شيخ صدوق، الخصال: ج ۲ ص ۴۱۹ .</ref>

در كتب عهدين از آشتى كردن درندگان و همزيستى گرگ و برّه، پلنگ با بزغاله و شير با گوساله سخن رفته است.<ref>عهد عتيق، كتاب شعياء نبى‏ عليه السلام: ۱۱  - ۶  -  ۹ .</ref>

=== جلوه هايى از خطبه امام رضا عليه السلام در عصر ظهور ===
سومين خطبه ‏اى كه در مورد غدير خم به دست ما رسيده، خطبه بسيار پربار حضرت امام رضا عليه السلام است، كه نكات برجسته ‏اى از ويژگى‏ هاى غدير خم را براى ما بيان فرموده ‏اند. فرازهايى از اين خطبه در عصر ظهور تجلّى مى‏ كند، كه به برخى از آنها اشاره مى ‏كنيم:

==== الف . به خاک ماليده شدن بينى شيطان ====
در فرازى از اين خطبه آمده است: «وَ اِنَّهُ لَيَومُ الكَمالِ و يَومُ مُرغِمَة الشيطانِ»<ref>سيد بن طاووس، اقبال الاعمال: ج ۲ ص ۲۶۰ .</ref>: «آن  روز، روز كمال دين و به خاک ماليدن شدن بينى شيطان است».

بى ‏گمان مصداق روشنِ اين معنى در عصر ظهور اتفاق مى ‏افتد، كه دوران مهلت ابليس به سر مى ‏آيد، و ديگر احدى از او پيروى نمى‏ كند. معارف حقّه به همه مى‏ رسد، و همگان با توحيد كلمه به سوى كلمه توحيد روى مى‏ آورند. اسلام بر همه اديان پيروز مى‏ شود و همگان از عبادت خالص متمكن مى‏ شوند.

==== ب . روز رهايى از غم و اندوه ====
امام رضا عليه السلام در فرازى از خطبه غديريه مى ‏فرمايد: «و هو يَومُ تَنفيسِ الكَرب»<ref>همان: ص ۲۶۱ .</ref>: «غدير روز رها شدن از غم و اندوه است».

بي گمان تا رژيم ‏هاى فاسد در روى زمين هستند غم و اندوه بر جاست. تنها هنگامى غم و اندوه از سرتاسر جهان زدوده مى‏ شود، كه رهايى بخش جهان ظهور نمايد.

بود آن روز بر ما عيد مطلق

كه به جنبش در آيد پرچم حقّ

جالب توجه است كه در برخى از احاديث از روز ظهور به عنوان «روز رهايى» و «يوم الخلاص» تعبير شده است. جالب تر اينكه در انجيل نيز همان تعبير در مورد «روز ظهور» آمده است. <ref>نگارنده، روزگار رهايى: ج ۱ ص ۵۶۱ ، به نقل از رساله به عبرانيان.</ref>

==== ج . روز نشر دانش ====
در فراز ديگرى از اين خطبه آمده است: «و يوم نشر العلم»: «آن روز، روز نشر علم است».<ref>همان .</ref>

علم و دانشى كه قرار است در اختيار انسان‏ها قرار بگيرد، به تعبير احاديث ۲۷ حرف است. مجموع علومى كه توسط انبياء به انسان‏ها تعليم شده، و دانشمندان در طول تاريخ با تلاش و تجربه آن را توسعه داده و خواهند داد، دو حرف است، و ۲۵ حرف ديگر آن را حضرت بقية اللَّه ارواحنا فداه مى ‏آورد. <ref>قطب راوندى، الخرائج و الجرائح: ج ۲ ص ۸۴۱ .</ref>يعنى دوازده و نيم برابر دانش موجود!!

اصلاً براى ما قابل تصور نيست كه چهره دنيا پس از افزوده شدن ۱۲/۵ درصد برابر حجم موجود دانش چگونه خواهد بود؟!

امام كاظم‏ عليه السلام فرمود: «پسرم! عقل‏ هاى شما از درک آن ناموفق است و مغزهاى شما قدرت ادراک آن را ندارد، بلى، اگر آن روز را درک كنيد خواهيد فهميد».<ref>شيخ صدوق، كمال الدين: ج ۲ ص ۳۶۰.</ref>

==== د . روز بشارت ====
در فراز ديگرى از اين خطبه در مورد روز غدير «روز بشارت» تعبير شده است.<ref>سيد بن طاووس، همان .</ref> رسول گرامى اسلام ‏عليه السلام در خطبه غدير پيرامون حضرت مهدى ‏عليه السلام مى ‏فرمايد: «اَلا اِنَّهُ قَد بُشِّرَ بِهِ مَن سَلَفَ بَينَ يَدَيهِ»<ref>طبرسى، الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۴ .</ref>: «آگاه باشيد كه همه پيشينيان از قرن‏ ها پيش به او بشارت داده ‏اند».

جالب تر اينكه در حديث آمده است: «به هنگام ظهور مردگان در قبرها به ديدن يكديگر مى‏ روند. به يكديگر بشارت مى‏ دهند كه حضرت ولى عصر عليه السلام ظهور كرده است».<ref>شيخ صدوق، كمال الدين: ج ۲ ص ۶۵۳ .</ref>

بر اين اساس روشن ‏ترين مصداق روز بشارت، روز ظهور موفور السرور آن حضرت است، كه خطبه غدير نيز حاوى چندين بشارت در مورد آن روز است.

==== ه . روز خرسندى ====
در فرازى از خطبه امام رضا عليه السلام از روز غدير به روز خرسندى و خشنودى تعبير شده است: «و يوم الرضا»<ref>سيد بن طاووس، همان.</ref>: «روز رضايتمندى». روز غدير روز رضايتمندى خدا و رسول خدا صلى الله عليه وآله و مؤمنان بود، اما روز ظهور روز خرسندى و خشنودى همگان است، چنان كه در حديث شريف آمده است: «اهل زمين و آسمان، حتى پرندگان هوا از خلافت او خشنود مى‏ شوند»<ref>بشرويه، فردوس الاخبار: ج ۴ ص ۴۹۶ .</ref> و در حديث ديگرى فرمود: «زمين را پر از عدل و داد كند، همان گونه كه پر از جور و ستم شده است. ساكنان آسمان و زمين از او خشنود شوند. مال را به طور مساوى تقسيم مى‏ كند و دل ‏هاى امّت محمد صلى الله عليه وآله را آكنده از بى ‏نيازى مى‏ كند.<ref>متقى هندى، كنز العمال: ج ۱۴ ص ۲۶۲ ح ۳۸۶۵۳ .</ref>

=== جلوه ‏هايى از رخدادهاى غدير در عصر ظهور ===

==== مؤاخات ====
يكى از رخدادهاى مهم روز غدير مؤاخات و برادرى ميان امّت است. قرآن كريم مؤمنان را برادر يكديگر خوانده و فرموده: «اِنَّمَا المُؤمِنونَ اِخوَةٌ»<ref>حجرات: ۱۰ .</ref>: «به راستى مؤمنان برادر يكديگرند».

رسول گرامى اسلام‏ صلی الله علیه وآله وسلم چندين بار در ميان مسلمانان به ايجاد عقد اخوت اقدام نموده، كه از آن جمله است:

۱ . در مكه معظمه در ميان اصحاب و مسلمانان اوليه.

۲ . در مدينه منوره در ميان مهاجران و انصار.

۳ . در مدينه منوره در ميان خواص اصحاب. <ref>تلمسانى، الجوهرة: ص ۶۴ .</ref>

۴ . در سرزمين غدير خم در ميان امت اسلامى.<ref>شيخ عباس قمى، فيض العلام: ص ۱۲۵ .</ref>

در همه اين موارد هر فردى را با فردى متناسب با او برادر نموده، مثلاً ابوبكر را با عمر <ref>ابن صباغ، الفصول المهمة: ص ۳۸ .</ref>، سلمان را با ابوذر، زبير را با كعب بن مالک، حمزه را با زيد، ابوطلحه را با ابوعبيده، عوف بن مالک را با صعب بن جثامه و عبدالرحمن بن عوف را با سعد بن ربيع.<ref>ابن ابى‏شيبة، المصنف: ج ۶ ص ۲۶۵ .</ref>  ولى هرگز اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را با احدى از اصحاب برادر نكرده، بلكه خطاب به او فرموده: «اَنتَ اَخى وَ صاحِبى»: «تو برادر و يار و ياور من هستى».<ref>همان: ج ۷ ص ۵۰۷ .</ref>

==== الف . منابع حديث مؤاخات ====
همه محدثان، مورخان، سيره نويسان و تراجم نگاران، حديث مؤاخات را نقل كرده ‏اند، كه از آن جمله است:

۱ . ابن ابى ‏شيبة، متوفاى ۲۳۵ ق.<ref>همان.</ref>

۲ . احمد حنبل، متوفاى ۲۴۱ ق.<ref>احمد حنبل، فضائل الصحابة: ج ۲ ص ۸۲۴ .</ref>

۳ . ابن عبدالبر، متوفاى ۴۲۶ ق.<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب: ج ۳ ص ۲۰۲ .</ref>

۴ . ابن مغازلى، متوفاى ۴۸۳ ق.<ref>ابن مغازلى، مناقب على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام: ص ۳۷ .</ref>

۵ . اخطب خوارزم، متوفاى ۵۶۸ ق.<ref>خوارزمى، المناقب: ص ۱۴۰ .</ref>

۶ . ابن بطريق، متوفاى ۶۰۰ ق.<ref>ابن بطريق، العمدة: ح ۲۶۲ .</ref>

۷ . تلمسانى، متوفاى بعد از ۶۴۵ ق.<ref>تلمسانى، الجوهرة فى نسب على و آله: ص ۶۴ .</ref>

۸ . سبط ابن جوزى، متوفاى ۶۵۴ ق.<ref>سبط، تذكرة الخواص: ج ۱ ص ۲۱۸ .</ref>

۹ . گنجى شافعى، متوفاى ۶۵۸ ق. <ref>گنجى، كفاية الطالب: ص ۱۹۳ .</ref> 

۱۰ . محبّ الدين طبرى، متوفاى ۶۹۴ ق.<ref>طبرى، ذخائر العقبى: ج ۱ ص ۳۰۳.</ref>

محدّث بحرانى تصريح فرموده كه حديث مؤاخات بين علماى تشيّع و تسنّن متواتر است.

محدث قمى به هنگام شمارش حوادث روز غدير مى‏ نويسد: رسول اكرم‏ صلى الله عليه وآله در روز غدير بين اصحاب خود عقد اُخُوّت بست.<ref>محدث قمى، فيض العلام: ص ۱۲۵ .</ref>

==== ب . اوج اخوّت و برادرى ====
دقيقاً هفتاد روز پس از عيد غدير، به دنبال شهادت رسول اكرم ‏صلى الله عليه وآله مهاجران و انصار در سقيفه گرد آمده، براى كسب قدرت اخوّت و برادرى را به بوته فراموشى سپردند و با شعار «مِنّا اميرٌ و مِنكُم اميرٌ» به جنگ و ستيز برخاستند. ولى تجلّى اين اخوّت و برادرى در عصر ظهور خواهد بود، چنان كه در احاديث واصله از پيشوايان معصوم ‏عليهم السلام بر آن تاكيد شده است. زيد زرّاد از اصحاب امام صادق ‏عليه السلام به محضر آن حضرت عرضه داشت: مى‏ ترسم كه ما مؤمن نباشيم! فرمود: براى چه؟! گفت: براى اينكه در ميان ما كسى پيدا نمى‏ شود كه برادر ايمانى ‏اش در نزد او از درهم و دينار عزيزتر باشد، بلكه در ميان ما درهم و دينار گرامى‏ تر است از برادر ايمانى كه ولايت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام بين ما و او اخوت و برادرى ايجاد كرده است.

فرمود:«نه شما مؤمن هستيد، لكن ايمان شما به حدّ كمال نمى‏ رسد جز هنگامى كه قائم ما خروج كند. در آن هنگام خداوند عقل هاى شما را كامل مى‏ كند و مؤمن كامل مى ‏شويد».<ref>زيد زرّاد، اصل زيد زراد، در ضمن: الاصول الستة عشر: ص ۶ .</ref>

در پايان، به هنگام شمارش ويژگى هاى مؤمنان در عصر ظهور مى ‏فرمايد: «و المُواسات لِلاِخوان فى حال اليُسر و العُسر» <ref>همان: ص ۷ .</ref>: «مواسات با برادران ايمانى در حالت توانمندى و تنگدستى» بر اساس اين روايت و ديگر احاديث واصله از پيشوايان معصوم‏ عليهم السلام آن اخوّت و برادرى كه رسول گرامى اسلام در روز عيد سعيد غدير در ميان امّت اسلامى ايجاد نمود، در عصر موفور السرور ظهورِ آن امام نور تحقق پيدا خواهد كرد و آن ايثار و مواسات و آن مؤاخات مورد نظر رسول عالميان آن روز تجلى خواهد كرد.

==== ديگر رخدادها ====
۱ . آيه شريفه «بَلِّغ ما اُنزِلَ اِلَيكَ مِن رَبِّكَ»<ref>مائده: ۶۷ .</ref>روز غدير نازل شد و در عصر ظهور در سطح جهانى تبليغ مى‏ شود.

۲ . آيه شريفه «اليَومَ يَئِسَ الَّذينَ كَفَروا مِن دينِكُم»<ref>مائده: ۳ .</ref>روز غدير نازل شد و در عصر ظهور تحقق پيدا مى‏ كند.

۳ . روز غدير از همه حاضران براى ولايت مولى بيعت گرفته شد و در عصر ظهور همگان در برابرش خاضع مى‏ شوند.

۴ . امير بيان‏ عليه السلام در خطبه غدير ۲۸ ويژگى براى روز غدير بيان فرمود كه در عصر ظهور تجلى پيدا مى ‏كند.

۵ . امام هشتم ‏عليه السلام در خطبه غديريه ‏اش ۴۰ ويژگى براى روز غدير بيان كرد كه در عصر ظهور تحقق مى ‏يابد.

== پانویس ==
<references />
[[رده:تبلیغ غدیر]]