آيات ۲۴ و ۲۵ محمد و غدیر

آيه «اِنَّ الَّذينَ ارْتَدّوا عَلى اَدْبارِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدى...»

در روز چهاردهم ذى ‏الحجة در سفر حجةالوداع، ماجراهاى پيچيده ‏اى و عجيبى اتفاق افتاد.

از جمله آن وقائع اين بود كه اصحاب صحيفه -  كه پيمان نامه ‏اى بر عليه اهل‏ بيت‏ عليهم السلام نوشته و آن را در كعبه امضا كرده بودند -  بلافاصله وارد عمل و فتنه ‏انگيزى شدند.

اولين كسانى كه از نظر آنان در غصب خلافت همكارى خوبى مى ‏توانستند داشته باشند بنى‏ اميه بودند.

اين بود كه رؤساى آنان را به پيمان خود دعوت كردند. در اين مرحله مسئله اقتصادى را هم به مسائل مورد نظر خود افزودند و آن منع خمس از اهل‏ بيت‏ عليهم السلام بود؛ و گمانشان اين بود كه اگر خمس در اختيار آنان باشد از آن در راه غصب خلافت استفاده خواهند كرد.

در آن مجلس عثمان و معاويه به عنوان سردمداران بنى ‏اميه شركت كردند و چند نفر ديگر نيز حضور داشتند كه عبارت بودند:

• از عبدالرحمان بن عوف
• عمروعاص
• سعد بن ابى‏ وقاص
• مغيرة بن شعبة
• ابوهريره و ابوموسى اشعرى.

بنى ‏اميه از آنان پرسيدند: براى خلافت چه كسى را در نظر گرفته ‏ايد؟ گفتند: ابوبكر! آنان گفتند: با منع خمس موافقيم، ولى با خلافت ابوبكر نه! و در واقع با اصل غصب خلافت موافق بودند و درباره ابوبكر متردد بودند.

آنان همين مقدار را از بنى ‏اميه پذيرفتند و با آنان نيز هم پيمان شدند، و بار ديگر ابوعبيده جراح را شاهد خود قرار دادند و گروه خود را براى اجراى نقشه‏ هاى شوم گسترده‏ تر نمودند.

اينجا بود كه خداوند به پيامبرش‏ صلى الله عليه وآله پيمان دوم را هم خبر داد و آيه ۷۹  - ۸۰ سوره زخرف را نازل كرد:

«اَمْ اَبْرَمُوا اَمْراً فَاِنّا مُبْرِمُونَ، اَمْ يَحْسَبُونَ اِنّا لا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَ نَجْواهُمْ بَلى وَ رُسُلُنا لَدَيْهِمْ يَكْتُبُونَ»:

«آيا مسئله ‏اى را محكم مى ‏كنند؟ پس ما هم محكم مى ‏نماييم. يا گمان مى‏ كنند ما سِرّ و نجوايشان را نمى ‏شنويم؟ بلى، حتى فرستادگان ما نزد آنان مشغول نوشتن هستند».

به دنبال آن آيات ۲۴  - ۲۵سوره محمد صلى الله عليه و آله نازل شد كه خبر از پذيرفتن نيمى از پيشنهاد اصحاب صحيفه توسط بنى ‏اميه مى‏ داد:

«اِنَّ الَّذينَ ارْتَدّوا عَلى اَدْبارِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدى الشَّيْطانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ اَمْلى لَهُمْ. ذلِكَ بِاَنَّهُمْ قالُوا لِلَّذينَ كَرِهُوا ما نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطيعُكُمْ فى بَعْضِ الاَمْرِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ اِسْرارَهُمْ»:

«كسانى كه از دين خدا رو به عقب باز مى ‏گردند بعد از آنكه راه هدايت برايشان روشن شده شيطان كار آنان را برايشان زيبا جلوه داده و آنان را بدان سو تشويق كرده است. اين بدان جهت است كه آنان گفتند به كسانى كه آنچه خدا نازل كرده را خوش نداشتند: ما در بعضى از اين مسئله از شما پيروى مى‏ كنيم ولى خدا پنهان‏ كارى آنان را مى ‏داند».