آيات ۲۴ و ۲۵ محمد و غدیر
مشخصات آیه | |
---|---|
نام سوره | محمد |
شماره آیه | ۲۴ و ۲۵ |
جزء | ۲۶ |
محتوای آیه | |
مکان نزول | مدینه |
موضوع | همکاری و چگونگی همکاری بنیامیه با اصحاب صحیفه |
آیات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد آیاتی درباره اصحاب صحیفه ملعونه اول که از همکاری بنیامیه با اصحاب صحیفه پرده برداشت.
بستر نزول آیات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد چنین توصیف شده است:[۱] در روز چهاردهم ذى الحجة در سفر حجةالوداع وقایع پیچیدهای رخ داد؛ از جمله اینکه اصحاب صحيفه ملعونه اول -كه پيماننامهاى عليه اهل بيت عليهم السلام نوشته و آن را در كعبه امضا كرده بودند- برای غصب خلافت وارد عمل شدند. اولين كسانى كه از نظر آنان در غصب خلافت همكارى خوبى مىتوانستند داشته باشند بنىاميه بودند. اين بود كه رؤساى آنان را به مجلس خود دعوت كردند. در اين مرحله مسئله اقتصادى را هم به مسائل مورد نظر خود افزودند و آن منع خمس از اهل بيت عليهم السلام بود. آنان گمان میکردند اين كه اگر خمس در اختيار آنان باشد، از آن در راه غصب خلافت استفاده خواهند كرد.
در آن مجلس عثمان و معاويه بهعنوان سردمداران بنىاميه شركت كردند و چند نفر ديگر نيز حضور داشتند كه عبارت بودند: عبدالرحمان بن عوف، عمرو بن عاص، سعد بن ابىوقاص، مغيرة بن شعبه، ابوهريره و ابوموسى اشعرى. بنىاميه از آنان پرسيدند: براى خلافت چه كسى را در نظر گرفتهايد؟ گفتند: ابوبكر! آنان گفتند: با منع خمس موافقيم، ولى با خلافت ابوبكر نه. آنان همين مقدار را از بنىاميه پذيرفتند و با آنان نيز همپيمان شدند و بار ديگر ابوعبيده جراح را شاهد خود قرار دادند و گروه خود را براى اجراى نقشههاى خود گستردهتر نمودند. اينجا بود كه خداوند به پيامبرش صلى الله عليه و آله انعقاد پيمان دوم را هم خبر داد و آيه ۷۹ و ۸۰ سوره زخرف را نازل كرد.
به دنبال آن، آيات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد صلى الله عليه و آله نازل شد كه خبر از پذيرفتن نيمى از پيشنهاد اصحاب صحيفه توسط بنىاميه را مىداد: اِنَّ الَّذينَ ارْتَدّوا عَلى اَدْبارِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدى الشَّيْطانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ اَمْلى لَهُمْ. ذلِكَ بِاَنَّهُمْ قالُوا لِلَّذينَ كَرِهُوا ما نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطيعُكُمْ فى بَعْضِ الاَمْرِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ اِسْرارَهُمْ؛ كسانى كه از دين خدا رو به عقب باز مىگردند بعد از آنكه راه هدايت برايشان روشن شده شيطان كار آنان را برايشان زيبا جلوه داده و آنان را بدان سو تشويق كرده است. اين بدان جهت است كه آنان گفتند به كسانى كه آنچه خدا نازل كرده را خوش نداشتند: ما در بعضى از اين مسئله از شما پيروى مىكنيم، ولى خدا پنهانكارى آنان را مىداند .[۲]