شباهت امت پیامبر با امت حضرت موسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۲

از جمله شباهت ‏هاى اصحاب حضرت موسی ‏علیه السلام با اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله و يا بالعكس را اين گونه مى‏ توان بيان كرد:

خداوند در بخش پايانى آیه اکمال مى‏ فرمايد: «خدا تو را از مردم حفظ مى ‏كند». معلوم مى ‏شود نگرانى پيامبر صلى الله عليه و آله از خطر جانى و نظامى نبود، به همان دو شاهدى كه ياد شد.

بلكه عمده خطر داخلى و جوّ سازى مردم حجاز بود؛ كه مبادا بر اثر ضعف فرهنگى دچار شبهه شوند و بگويند:

رسول ‏الله ‏صلى الله عليه و آله داعيه رسالت در سر پروراند تا مردم را محكوم خاندان خود كرده، پسر عمو و داماد خود را جانشين خويش كند، و در نتيجه امارت بر مردم را ميراث و موروث خاندان خود گرداند.

اين ترس همواره هست، و ترس نظامى نيست تا كسى بگويد من خوف ندارم و خون شهيد مؤثر است. اگر مردم جاهل عوام بودند و قدرت تحليل نداشتند، رهبر الهى نيز كارى از پيش نمى ‏برد.

توضيح اين كه:

بدترين مشكل براى رهبران الهى ضعف فرهنگى مردم است. حضرت موسى‏ عليه السلام - كه از پيامبران بزرگ اولو العزم بود - كسى است كه بين دريا و شمشير نمى‏ ترسيد؛ وقتى ذات اقدس خداوند به او دستور داد به سوى دريا حركت كن، بنى ‏اسرائيل معترضانه به او گفتند: اى موسى! دريا در پيش رو و شمشير فراعنه در پشت سر ماست و ما را بين دو مرگ ميخكوب كرده‏ اى.

موسى ‏عليه السلام گفت: چنين نيست، زيرا پروردگارم با من است و به زودى مرا راهنمايى خواهد كرد: «كَلاَّ إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهْدِينِ».^[۱] با حرف ردع «كلاّ» آنان را خاموش كرد و فرمود:

امواج دريا و شمشير فراعنه در اختيار خداست. اگر خدا بگويد بازگرد باز مى‏ گردم و پيروز مى‏ شوم، و اگر بگويد به دريا برو به دريا مى‏ روم.

گاهى فرمانده در ميدان نبرد به سربازان خود دستور پايدارى مى ‏دهد و شهادت در راه خدا را فضيلت معرفى مى‏ كند، ولى گاهى تشر مى‏ زند و مى گويد:«كلاّ» يعنى ما در امانيم.

وقتى پيروان حضرت موسى ‏عليه السلام گفتند: بين دو مرگ گرفتار شديم، كليم خدا نفرمود: صبر كنيد كه خدا صابران را دوست دارد، و اگر شهيد شديم اجرمان با خداست.

بلكه فرمود: ما بين دو مرگ نجات پيدا كرده و پيروزيم.

خدا فرمود: با عصاى خود به دريا بزن«اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ».^[۲] موسى‏ عليه السلام عصاى خود را به دريا زد و دريا بستر خاكى شد و آن ها گذشتند.

ولى چون فرعون و فرعونيان آمدند در كام امواج خروشان غرق شدند: «فَغَشِيَهُمْ مِنَ الْيَمِّ مَا غَشِيَهُمْ».^[۳]

موساى كليم‏ عليه السلام - كه بين دو مرگ به ياد خدا بود و امنيت خود را از خدا دريافت كرد - احساس ترس نكرد. اما وقتى ساحران فرعون چوب‏ ها و طناب ‏ها را در ميدان مبارزه انداختند:

«سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ وَاسْتَرْهَبُوهُمْ».^[۴]

مردم كه تماشاچى ميدان مسابقه بودند، ديدند مارهاى فراوانى در اين ميدان در جنب و جوش است.

موسايى كه عصا را اژدها مى ‏كند و خود اژدها افكن است، در اين صحنه ترسيد: «فَأَوْجَسَ فِي نَفْسِهِ خِيفَةً مُوسَى».^[۵]

امير المؤمنين ‏عليه السلام در تحليل ترس حضرت موسى‏ عليه السلام مى ‏فرمايد:«لَمْ يُوجِسْ مُوسَى عليه السلام خِيفَةً عَلَى نَفْسِهِ بَلْ أَشْفَقَ مِنْ غَلَبَةِ الْجُهَّالِ وَ دُوَلِ الضَّلَالِ».^[۶]

موساى كليم ‏عليه السلام بر خود نترسيد، بلكه ترس وى از اين بود كه جاهلان پيروز شوند و مردم را به گمراهى بكشانند.

ترس موساى كليم ‏عليه السلام از اين بود كه ساحران با عصاها و طناب‏ ها ميدان مسابقه را ميدان مار كردند.

او اگر عصا را بيندازد و آن هم يک مار شود و مردم نتوانند بين سحر ساحران و اعجاز او فرق بگذارند چه كند؟ كسى كه نتواند بين سحر و معجزه فرق بگذارد، با او چه مى توان كرد؟

آن صحنه جاى اين بود كه كسى از سر نصيحت بگويد:

سحر با معجزه پهلو نزند دل خوش دار، زيرا بر اثر ضعف فكرى مردم سحر با معجزه پهلو مى ‏زد، و موساى كليم ‏عليه السلام از ضعف فكرى مردم مى‏ ترسيد.

هراس رسول گرامى صلى الله عليه و آله نيز از اين بود كه مردم نتوانند تشخيص دهند كه ولايت على بن ابى طالب‏ عليه السلام در رخداد غدير حكم خدا و نصب الهى است، و اين كه شخصيت على ‏عليه السلام همانند ندارد و هرگز سخن از امارت و سلطنت نيست.

خداى سبحان كه فرمود: «وَاللَّهُ يَعصِمُکَ مِنَ النّاسِ» يعنى كارى مى‏ كنم كه طرز فكر مردم دگرگون شود و مردم كار تو را توطئه نپندارد و تو را متهم نكنند. چنان كه به موساى كليم‏ عليه السلام بشارت داد:

«قُلۡنَا لَا تَخَفْ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡأَعۡلَىٰ وَأَلْقِ مَا فِي يَمِينِکَ تَلْقَفْ مَا صَنَعُوا إِنَّمَا صَنَعُوا كَيْدُ سَاحِرٍ وَلَا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ أَتَى»^[۷]؛«نترس كه تو خود برتر و پيروزى. و آن چه در دست دارى بينداز تا هر چه را ساخته‏ اند ببلعد».

در حقيقت آن چه سر هم بندى كرده و به ديگران نشان مى‏ دهند افسوس افسون گران است، و افسون گر هر جا برود رستگار نمى‏ شود.

مردم خواهند ديد كه در صحنه مسابقه اژدهايى حركت مى‏ كند ولى چيزى جز چوب‏ هاى خشک و طناب‏ هاى بى‏ روح و سرد نيست.

آخرالامر هم كيد و صنع ساحران را بلعيده مى‏ شود، نه چوب و عصا و طناب. خداى سبحان با چنين اهميتى حادثه غدير را براى رسول گرامى ‏صلى الله عليه و آله تحليل و تبيين كرد.

منبع

از غدير تا الغدير: ص ۹۷ - ۱۰۳.

پانویس

↑ شعراء / ۶۲ .
↑ شعراء / ۶۳ .
↑ طه / ۷۸.
↑ اعراف / ۱۱۶.
↑ طه / ۶۷ .
↑ نهج البلاغه: خطبه ۴.
↑ طه / ۶۸ و ۶۹ .

[1] شعراء / ۶۲ .

[2] شعراء / ۶۳ .

[3] طه / ۷۸.

[4] اعراف / ۱۱۶.

[5] طه / ۶۷ .

[6] نهج البلاغه: خطبه ۴.

[7] طه / ۶۸ و ۶۹ .

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-شباهت امت پيامبرصلى الله عليه وآله با امت حضرت موسى‏عليه السلام××× 2 از غدير تا الغدير: ص 103  - 97. ×××
+  از جمله شباهت ‏هاى اصحاب [[موسی علیه السلام|حضرت موسی ‏علیه السلام]] با اصحاب [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] و يا بالعكس را اين گونه مى‏ توان بيان كرد:
-  از جمله شباهت‏هاى اصحاب حضرت موسى‏عليه السلام با اصحاب پيامبرصلى الله عليه وآله و يا بالعكس را اين گونه مى‏توان بيان كرد:
+خداوند در بخش پايانى [[آیه اکمال و شبهات ابن کثیر|آیه اکمال]] مى‏ فرمايد: «خدا تو را از مردم حفظ مى ‏كند». معلوم مى ‏شود نگرانى پيامبر صلى الله عليه و آله از خطر جانى و نظامى نبود، به همان دو شاهدى كه ياد شد.
+بلكه عمده خطر داخلى و جوّ سازى مردم حجاز بود؛ كه مبادا بر اثر ضعف فرهنگى دچار شبهه شوند و بگويند:
-خداوند در بخش پايانى آيه اكمال مى‏فرمايد: »خدا تو را از مردم حفظ مى‏كند« . معلوم مى‏شود نگرانى پيامبرصلى الله عليه وآله از خطر جانى و نظامى نبود، به همان دو شاهدى كه ياد شد. بلكه عمده خطر داخلى و جوّسازى مردم حجاز بود؛ كه مبادا بر اثر ضعف فرهنگى دچار شبهه شوند و بگويند:
+رسول ‏الله ‏صلى الله عليه و آله داعيه رسالت در سر پروراند تا مردم را محكوم خاندان خود كرده، پسر عمو و داماد خود را جانشين خويش كند، و در نتيجه امارت بر مردم را ميراث و موروث خاندان خود گرداند.
+اين ترس همواره هست، و ترس نظامى نيست تا كسى بگويد من خوف ندارم و خون شهيد مؤثر است. اگر مردم جاهل عوام بودند و قدرت تحليل نداشتند، رهبر الهى نيز كارى از پيش نمى ‏برد.
-رسول‏اللَّه‏صلى الله عليه وآله داعيه رسالت در سر پروراند تا مردم را محكوم خاندان خود كرده، پسرعمو و داماد خود را جانشين خويش كند، و در نتيجه امارت بر مردم را ميراث و موروث خاندان خود گرداند.
+توضيح اين كه:
+بدترين مشكل براى رهبران الهى ضعف فرهنگى مردم است. حضرت موسى‏ عليه السلام -  كه از پيامبران بزرگ اولو العزم بود -  كسى است كه بين دريا و شمشير نمى‏ ترسيد؛ وقتى ذات اقدس خداوند به او دستور داد به سوى دريا حركت كن، بنى ‏اسرائيل معترضانه به او گفتند: اى موسى! دريا در پيش رو و شمشير فراعنه در پشت سر ماست و ما را بين دو مرگ ميخكوب كرده‏ اى.
-اين ترس همواره هست، و ترس نظامى نيست تا كسى بگويد من خوف ندارم و خون شهيد مؤثر است. اگر مردم جاهل عوام بودند و قدرت تحليل نداشتند، رهبر الهى نيز كارى از پيش نمى‏برد.
+موسى ‏عليه السلام گفت: چنين نيست، زيرا پروردگارم با من است و به زودى مرا راهنمايى خواهد كرد: «كَلاَّ إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهْدِينِ».<ref>شعراء /  ۶۲ .</ref> با حرف ردع «كلاّ» آنان را خاموش كرد و فرمود:
-توضيح اينكه:
+امواج دريا و شمشير فراعنه در اختيار خداست. اگر خدا بگويد بازگرد باز مى‏ گردم و پيروز مى‏ شوم، و اگر بگويد به دريا برو به دريا مى‏ روم.
+گاهى فرمانده در ميدان نبرد به سربازان خود دستور پايدارى مى ‏دهد و شهادت در راه خدا را فضيلت معرفى مى‏ كند، ولى گاهى تشر مى‏ زند و مى گويد:«كلاّ» يعنى ما در امانيم.
-بدترين مشكل براى رهبران الهى ضعف فرهنگى مردم است. حضرت موسى‏عليه السلام -  كه از پيامبران بزرگ اولوالعزم بود -  كسى است كه بين دريا و شمشير نمى‏ترسيد؛ وقتى ذات اقدس خداوند به او دستور داد به سوى دريا حركت كن، بنى‏اسرائيل معترضانه به او گفتند: اى موسى! دريا در پيش رو و شمشير فراعنه در پشت سر ماست و ما را بين دو مرگ ميخكوب كرده‏اى.
+وقتى پيروان حضرت موسى ‏عليه السلام گفتند: بين دو مرگ گرفتار شديم، كليم خدا نفرمود: صبر كنيد كه خدا صابران را دوست دارد، و اگر شهيد شديم اجرمان با خداست.
+بلكه فرمود: ما بين دو مرگ نجات پيدا كرده و پيروزيم.
-موسى‏عليه السلام گفت: چنين نيست، زيرا پروردگارم با من است و به زودى مرا راهنمايى خواهد كرد: »كلاّ ان معى ربى سيهدين« .××× 1 شعراء /  62 . ××× با حرف ردع »كلاّ« آنان را خاموش كرد و فرمود: امواج دريا و شمشير فراعنه در اختيار خداست. اگر خدا بگويد بازگرد باز مى‏گردم و پيروز مى‏شوم، و اگر بگويد به دريا برو به دريا مى‏روم.
+خدا فرمود: با عصاى خود به دريا بزن«اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ».<ref>شعراء /  ۶۳ .</ref> موسى‏ عليه السلام عصاى خود را به دريا زد و دريا بستر خاكى شد و آن ها گذشتند.
+ولى چون فرعون و فرعونيان آمدند در كام امواج خروشان غرق شدند: «فَغَشِيَهُمْ مِنَ الْيَمِّ مَا غَشِيَهُمْ».<ref>طه /  ۷۸.</ref>
-گاهى فرمانده در ميدان نبرد به سربازان خود دستور پايدارى مى‏دهد و شهادت در راه خدا را فضيلت معرفى مى‏كند، ولى گاهى تشر مى‏زند و مى‏گويد: »كلاّ« يعنى ما در امانيم.
+موساى كليم‏ عليه السلام -  كه بين دو مرگ به ياد خدا بود و امنيت خود را از خدا دريافت كرد -  احساس ترس نكرد. اما وقتى ساحران فرعون چوب‏ ها و طناب ‏ها را در ميدان مبارزه انداختند:
+«سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ وَاسْتَرْهَبُوهُمْ».<ref>اعراف /  ۱۱۶.</ref>
-وقتى پيروان حضرت موسى‏عليه السلام گفتند: بين دو مرگ گرفتار شديم، كليم خدا نفرمود: صبر كنيد كه خدا صابران را دوست دارد، و اگر شهيد شديم اجرمان با خداست. بلكه فرمود: ما بين دو مرگ نجات پيدا كرده و پيروزيم. خدا فرمود: با عصاى خود به دريا بزن »و اضرب بعصاك البحر« .××× 2 شعراء /  63 . ××× موسى‏عليه السلام عصاى خود را به دريا زد و دريا بستر خاكى شد و آنها گذشتند. ولى چون فرعون و فرعونيان آمدند در كام امواج خروشان غرق شدند: »فغشيهم من اليمّ ما غشيهم« .××× 3 طه /  78. ×××
+مردم كه تماشاچى ميدان مسابقه بودند، ديدند مارهاى فراوانى در اين ميدان در جنب و جوش است.
+موسايى كه عصا را اژدها مى ‏كند و خود اژدها افكن است، در اين صحنه ترسيد: «فَأَوْجَسَ فِي نَفْسِهِ خِيفَةً مُوسَى».<ref>طه /  ۶۷ .</ref>
-موساى كليم‏عليه السلام -  كه بين دو مرگ به ياد خدا بود و امنيت خود را از خدا دريافت كرد -  احساس ترس نكرد. اما وقتى ساحران فرعون چوب‏ها و طناب‏ها را در ميدان مبارزه انداختند: »سحروا اعين الناس و استرهبوهم« .××× 1 اعراف /  116. ××× مردم كه تماشاچى ميدان مسابقه بودند، ديدند مارهاى فراوانى در اين ميدان در جنب و جوش است. موسايى كه عصا را اژدها مى‏كند و خود اژدها افكن است، در اين صحنه ترسيد: »فأوجس فى نفسه خيفة موسى« .××× 2 طه /  67 . ×××
+امير المؤمنين ‏عليه السلام در تحليل ترس حضرت موسى‏ عليه السلام مى ‏فرمايد:«لَمْ يُوجِسْ مُوسَى عليه السلام خِيفَةً عَلَى نَفْسِهِ بَلْ أَشْفَقَ مِنْ غَلَبَةِ الْجُهَّالِ وَ دُوَلِ الضَّلَالِ».<ref>نهج البلاغه: خطبه ۴.</ref>
+موساى كليم ‏عليه السلام بر خود نترسيد، بلكه ترس وى از اين بود كه جاهلان پيروز شوند و مردم را به گمراهى بكشانند.
-اميرالمؤمنين‏عليه السلام در تحليل ترس حضرت موسى‏عليه السلام مى‏فرمايد: لم يوجس موسى‏عليه السلام خيفة على نفسه، بل اشفق من غلبة الجهّال و دول الضلال« .××× 3 نهج البلاغه: خطبه 4. ××× موساى كليم‏عليه السلام بر خود نترسيد، بلكه ترس وى از اين بود كه جاهلان پيروز شوند و مردم را به گمراهى بكشانند. ترس موساى كليم‏عليه السلام از اين بود كه ساحران با عصاها و طناب‏ها ميدان مسابقه را ميدان مار كردند.
+ترس موساى كليم ‏عليه السلام از اين بود كه ساحران با عصاها و طناب‏ ها ميدان مسابقه را ميدان مار كردند.
+او اگر عصا را بيندازد و آن هم يک مار شود و مردم نتوانند بين سحر ساحران و اعجاز او فرق بگذارند چه كند؟ كسى كه نتواند بين سحر و معجزه فرق بگذارد، با او چه مى توان كرد؟
-او اگر عصا را بيندازد و آن هم يك مار شود و مردم نتوانند بين سحر ساحران و اعجاز او فرق بگذارند چه كند؟ كسى كه نتواند بين سحر و معجزه فرق بگذارد، با او چه مى توان كرد؟ آن صحنه جاى اين بود كه كسى از سر نصيحت بگويد: سحر با معجزه پهلو نزند دل خوش دار، زيرا بر اثر ضعف فكرى مردم سحر با معجزه پهلو مى‏زد، و موساى كليم‏عليه السلام از ضعف فكرى مردم مى‏ترسيد.
+آن صحنه جاى اين بود كه كسى از سر نصيحت بگويد:
+سحر با معجزه پهلو نزند دل خوش دار، زيرا بر اثر ضعف فكرى مردم سحر با معجزه پهلو مى ‏زد، و موساى كليم ‏عليه السلام از ضعف فكرى مردم مى‏ ترسيد.
-هراس رسول گرامى‏صلى الله عليه وآله نيز از اين بود كه مردم نتوانند تشخيص دهند كه ولايت على بن ابى‏طالب‏عليه السلام در رخداد غدير حكم خدا و نصب الهى است، و اينكه شخصيت على‏عليه السلام همانند ندارد و هرگز سخن از امارت و سلطنت نيست.
+هراس رسول گرامى صلى الله عليه و آله نيز از اين بود كه مردم نتوانند تشخيص دهند كه ولايت على بن ابى طالب‏ عليه السلام در رخداد غدير حكم خدا و نصب الهى است، و اين كه شخصيت على ‏عليه السلام همانند ندارد و هرگز سخن از امارت و سلطنت نيست.
+خداى سبحان كه فرمود: «وَاللَّهُ يَعصِمُکَ مِنَ النّاسِ» يعنى كارى مى‏ كنم كه طرز فكر مردم دگرگون شود و مردم كار تو را توطئه نپندارد و تو را متهم نكنند. چنان كه به موساى كليم‏ عليه السلام بشارت داد:
-خداى سبحان كه فرمود: »و اللَّه يعصمك من الناس« يعنى كارى مى‏كنم كه طرز فكر مردم دگرگون شود و مردم كار تو را توطئه نپندارد و تو را متهم نكنند. چنانكه به موساى كليم‏عليه السلام بشارت داد: »لا تخف انك انت الاعلى . و الق ما فى يمينك تلقف ما صنعوا انما صنعوا كيد سحر و لا يفلح الساحر حيث اتى«××× 1 طه /  69 68 . ×××؛ »نترس كه تو خود برتر و پيروزى. و آنچه در دست دارى بينداز تا هر چه را ساخته‏اند ببلعد« .
+«قُلۡنَا لَا تَخَفْ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡأَعۡلَىٰ وَأَلْقِ مَا فِي يَمِينِکَ تَلْقَفْ مَا صَنَعُوا إِنَّمَا صَنَعُوا كَيْدُ سَاحِرٍ وَلَا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ أَتَى»<ref>طه /  ۶۸ و ۶۹ .</ref>؛«نترس كه تو خود برتر و پيروزى. و آن چه در دست دارى بينداز تا هر چه را ساخته‏ اند ببلعد».
+در حقيقت آن چه سر هم بندى كرده و به ديگران نشان مى‏ دهند افسوس افسون گران است، و افسون گر هر جا برود رستگار نمى‏ شود.
-در حقيقت آنچه سر همبندى كرده و به ديگران نشان مى‏دهند افسوس افسونگران است، و افسونگر هر جا برود رستگار نمى‏شود. مردم خواهند ديد كه در صحنه مسابقه اژدهايى حركت مى‏كند ولى چيزى جز چوب‏هاى خشك و طناب‏هاى بى‏روح و سرد نيست.
+مردم خواهند ديد كه در صحنه مسابقه اژدهايى حركت مى‏ كند ولى چيزى جز چوب‏ هاى خشک و طناب‏ هاى بى‏ روح و سرد نيست.
+آخرالامر هم كيد و صنع ساحران را بلعيده مى‏ شود، نه چوب و عصا و طناب. خداى سبحان با چنين اهميتى حادثه غدير را براى رسول گرامى ‏صلى الله عليه و آله تحليل و تبيين كرد.
-آخرالامر هم كيد و صنع ساحران را بلعيده مى‏شود، نه چوب و عصا و طناب. خداى سبحان با چنين اهميتى حادثه غدير را براى رسول گرامى‏صلى الله عليه وآله تحليل و تبيين كرد.
+== منبع ==
+از غدير تا الغدير: ص ۹۷ - ۱۰۳.
+== پانویس ==
+[[رده:امام شناسی]]