آيه ۱۰۸ یوسف و غدیر: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
== تحلیل اعتقادى آیه در دعا == | == تحلیل اعتقادى آیه در دعا == | ||
برخی محققان استفاده از آیه ۱۰۸ سوره یوسف در دعای بعد از نماز روز غدیر چنین تحلیل کردهاند:<ref>غدير در قرآن، ج۳، ص۴۲۵-۴۳۳.</ref> در اين قسمت از دعا شش آيه گنجانده شده كه يكى آیه ۱۰۸ سوره یوسف است. در اين آيه به پيامبر صلى الله عليه و آله دستور داده شده كه اعلام كند: «اين راه من است كه من و پيروانم با بصيرت بهسوى خدا دعوت مىكنيم و از هر چه شرک است خدا را منزه مى دانيم». در دعاى روز غدير به تبیین این را پرداخته شده است :{{متن عربی | آمَنّا وَ اتَّبَعْنا...}}، {{متن عربی |سَبيلَكَ الدّاعى الَيْكَ عَلى بَصيرَةٍ هُوَ وَ مَنِ اتَّبَعَهُ ...|ترجمه=خدايا ما ايمان آورده و پيروى مىكنيم از مولايمان...، كه راه توست و او و پيروانش با بصيرت بهسوى آن دعوت مىكنند}}. | برخی محققان استفاده از آیه ۱۰۸ سوره یوسف در دعای بعد از نماز روز غدیر چنین تحلیل کردهاند:<ref>غدير در قرآن، ج۳، ص۴۲۵-۴۳۳.</ref> در اين قسمت از دعا شش آيه گنجانده شده كه يكى آیه ۱۰۸ سوره یوسف است. در اين آيه به پيامبر صلى الله عليه و آله دستور داده شده كه اعلام كند: «اين راه من است كه من و پيروانم با بصيرت بهسوى خدا دعوت مىكنيم و از هر چه شرک است خدا را منزه مى دانيم». در دعاى روز غدير به تبیین این را پرداخته شده است: {{متن عربی | آمَنّا وَ اتَّبَعْنا...}}، {{متن عربی |سَبيلَكَ الدّاعى الَيْكَ عَلى بَصيرَةٍ هُوَ وَ مَنِ اتَّبَعَهُ ...|ترجمه=خدايا ما ايمان آورده و پيروى مىكنيم از مولايمان...، كه راه توست و او و پيروانش با بصيرت بهسوى آن دعوت مىكنند}}. | ||
آنگاه دو بُعد پذيرش و عدم قبول | آنگاه دو بُعد پذيرش و عدم قبول ولايت، طبق آنچه در آيه آمده، بهعنوان مظهر توحيد و شرک مطرح شده است: در بُعد اول، ايمان و پيروى از راه روشنگرانه پيامبر صلى الله عليه و آله مطرح شده است؛ در بُعد دوم، بيزارى از شرک در ولايت يا شرک در امر پروردگار مطرح شده و يا شرک با پذيرفتن ولايت و صاحباختيارى هر كسى جز ائمه عليهم السلام كه مورد اعتماد قرار گيرد. در اين باره [[امام باقر علیه السلام]] مىفرمايد: منظور از {{قرآن|قُلْ هذِهِ سَبِيلِى ...}} پيامبر و اميرالمؤمنين و اوصياء بعد از ايشان است.<ref>بحارالانوار، ج۹، ص۲۱۵؛ بحارالانوار، ج۲۴، ص۲۱.</ref> [[امام صادق علیه السلام]] درباره همين آيه مىفرمايد: منظور ولايت ما اهل بيت است كه هيچكس جز گمراه آن را انكار نمىكند.<ref>بحارالانوار، ج۲۴، ص۲۳.</ref> | ||
در اين باره [[امام باقر علیه السلام]] | |||
[[امام صادق علیه السلام]] درباره همين آيه | |||
== پانویس == | == پانویس == |
نسخهٔ ۱۶ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۳۶
يكى از جلوه هاى قرآنى غدير كه مورد غفلت قرار گرفته، فرازهاى دعا و زياراتى است كه در آنها به تبيين و تفسير آيات مربوط به واقعه غدیر پرداخته شده است. در بسيارى از دعاها و زيارات - به خصوص آنچه مربوط به شب و روز غدير است - ناگفته هايى از مسئله غدير به چشم مى خورد كه در هيچ روايت ديگرى يافت نمى شود. در مواردى شأن نزول آيات و در مواردى استشهاد به آيه هاى قرآن و در مواردى مصداق قرار دادن غدير براى آيه مزبور مطرح شده است. از جمله اين موارد است:
قُلْ هذِهِ سَبِيلِى أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِى وَ سُبْحانَ اللَّهِ وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ [۱]:
«بگو اين راه من است كه با بصيرت به سوى خدا دعوت مى كنم: من و آنان كه پيروان مناند. خدا منزه است و من از مشركين نيستم».
اين آيه و دعاى مربوط به آن از دو بُعد قابل بررسى است:
آیه در متن دعا
به گفته برخی محققان، در دعايى كه بعد از نماز روز عيد غدير خوانده میشود چنين آمده است: «رَبَّنا آمَنّا وَ اتَّبَعْنا مَوْلانا وَ وَلِيَّنا وَ هاديَنا وَ داعِيَنا وَ داعِىَ الانامِ، وَ صِراطَكَ السَّوِىَّ الْمُسْتَقيمَ وَ مَحَجَّتَكَ الْبَيْضاءَ، وَ سَبيلَكَ الدّاعِىَ الَيْكَ عَلى بَصيرَةٍ هُوَ وَ مَنِ اتَّبَعَهُ، وَ سُبْحانَ اللَّهِ عَمّا يُشْرِكُونَ بِوِلايَتِهِ وَ بِامْرِ رَبِّهِمْ وَ بِاتِّخاذِ الْوَلائِجِ مِنْ دُونِهِ؛ پروردگارا، ما ايمان آورديم و از صاحب اختيار و ولىّ و هدايتكننده و دعوتكننده ما و مردم پيروى نموديم، همان راه درست و مستقيم تو، و جايگاه حجتِ واضح تو، و راه تو كه او و پيروانش با بصيرت بهسوى تو دعوت مىكنند، و خدا منزه است از آنچه در ولايت على عليه السلام شرک مىورزند و درباره امر پروردگارشان كسى را شريک مىكنند و كسانى را جز او محبوب دل خود قرار مىدهند».[۲]
تحلیل اعتقادى آیه در دعا
برخی محققان استفاده از آیه ۱۰۸ سوره یوسف در دعای بعد از نماز روز غدیر چنین تحلیل کردهاند:[۳] در اين قسمت از دعا شش آيه گنجانده شده كه يكى آیه ۱۰۸ سوره یوسف است. در اين آيه به پيامبر صلى الله عليه و آله دستور داده شده كه اعلام كند: «اين راه من است كه من و پيروانم با بصيرت بهسوى خدا دعوت مىكنيم و از هر چه شرک است خدا را منزه مى دانيم». در دعاى روز غدير به تبیین این را پرداخته شده است: «آمَنّا وَ اتَّبَعْنا...»، «سَبيلَكَ الدّاعى الَيْكَ عَلى بَصيرَةٍ هُوَ وَ مَنِ اتَّبَعَهُ ...؛ خدايا ما ايمان آورده و پيروى مىكنيم از مولايمان...، كه راه توست و او و پيروانش با بصيرت بهسوى آن دعوت مىكنند».
آنگاه دو بُعد پذيرش و عدم قبول ولايت، طبق آنچه در آيه آمده، بهعنوان مظهر توحيد و شرک مطرح شده است: در بُعد اول، ايمان و پيروى از راه روشنگرانه پيامبر صلى الله عليه و آله مطرح شده است؛ در بُعد دوم، بيزارى از شرک در ولايت يا شرک در امر پروردگار مطرح شده و يا شرک با پذيرفتن ولايت و صاحباختيارى هر كسى جز ائمه عليهم السلام كه مورد اعتماد قرار گيرد. در اين باره امام باقر علیه السلام مىفرمايد: منظور از قُلْ هذِهِ سَبِيلِى ... پيامبر و اميرالمؤمنين و اوصياء بعد از ايشان است.[۴] امام صادق علیه السلام درباره همين آيه مىفرمايد: منظور ولايت ما اهل بيت است كه هيچكس جز گمراه آن را انكار نمىكند.[۵]
پانویس
منابع
- الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة؛ علی بن موسی (ابنطاووس)، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم: مکتب الإعلام الإسلامی، ۱۴۱۸ق.
- عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال؛ عبدالله بن نورالله بحرانى اصفهانى، م قرن ۱۲ق، تحقیق: محمدباقر موحد ابطحى اصفهانى، قم: مؤسسة الإمام المهدى علیه السلام، دوم، ۱۳۸۲ش.