۲۱٬۹۶۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «== <big>انسان كامل در خطبه غدير</big><ref>زلال غدير (مجموعه مقالات): ش 1 ص411-426.</ref> == <big>...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
<big>و قد انزل الله تبارك و تعالى علىّ بذلك آية من كتابه: «انما وليكم الله و رسوله و الذين آمنو الذين يقيمون الصلاة و يؤتون الزكوة و هم راكعون».</big> | <big>و قد انزل الله تبارك و تعالى علىّ بذلك آية من كتابه: «انما وليكم الله و رسوله و الذين آمنو الذين يقيمون الصلاة و يؤتون الزكوة و هم راكعون».</big> | ||
<big>در ساحت دين اسلام انسان كامل در قالب چهارده معصوم عليهم السلام ظهور پيدا كرده است، و تمام ويژگى هاى انسان كامل در «ولايت» خلاصه مى شود، و «امامت» ظهور ولايت است. ولايتى كه حق دخل و تصرف در امور مولى عليه است. ولايت از آن خداست كه از رگ گردن به ما | <big>در ساحت دين اسلام انسان كامل در قالب چهارده معصوم عليهم السلام ظهور پيدا كرده است، و تمام ويژگى هاى انسان كامل در «ولايت» خلاصه مى شود، و «امامت» ظهور ولايت است. ولايتى كه حق دخل و تصرف در امور مولى عليه است. ولايت از آن خداست كه از رگ گردن به ما نزديک تر است. ولايت خدا از مجراى انسان كامل اعمال مى شود: «اطيعوا الله و اطيعوا الرسول و اولى الامر منكم»، «انما وليكم الله و رسوله و الذين آمنو الذين يقيمون الصلاة و يؤتون الزكوة و هم راكعون»؛ ولايت منحصر به خدا، رسول خدا و كسانى است كه در نماز زكات مى دهند. شيعه و سنى معتقدند اين مسئله فقط در مورد حضرت على عليه السلام رخ داده است. از ديدگاه شيعه چون ائمه عليهم السلام همه نورى واحد هستند، اين آيه در مورد وجود مبارک ايشان نيز صدق مى كند.</big> | ||
<big>در مقوله مهم ديگر كه حضرت رسول صلى الله عليه وآله در ادامه استشهاد به آيات قرآن به آن ها مى پردازند:</big> | |||
<big>الف) بحث از جريان نفاق و مخالفتى است كه در مقابل اين تعيين و انتساب الهى شكل گرفته است و ادامه خواهد يافت. چنانكه آيه ذكر شده در خطبه دلالت صريح دارد بر اذيت و آزارهاى جريان نفاق نسبت به رسول الله صلى الله عليه وآله درباره اين انتساب.</big> | |||
<big>ب) ارائه يک الگوى برتر كه ملازمت و همراهى دائمى با شخصيت پيامبرصلى الله عليه وآله داشته و تربيت يافته ويژه مكتب پيامبرصلى الله عليه وآله بوده است:</big> | |||
<big>و سألت جبرئيل ان يستعفى لى عن تبليغ ذلك اليكم. ايها الناس، لعلمى بقلة المتقين و كثرة المنافقين و ادغال الآثمين و حيل المستهزئين بالاسلام، الذين وصفهم الله فى كتابه بأنهم يقولون بألسنتهم ما ليس فى قلوبهم و يحسبونه هيّناً و هو عند الله عظيم.</big> | |||
<big>از مضامين ديگرى كه حضرت رسول صلى الله عليه وآله در تبيين جايگاه انسان كامل از آيات قرآن بهره مى گيرد برخوردار بودن اين امام از جامع صفات الهى است:</big> | |||
<big>معاشر الناس، ما من علم الا و قد احصاه الله فىّ. و كل علم علمته فقد احصيته فى على عليه السلام امام المتقين. ما من علم الا و قد علّمته علياً عليه السلام و هو الامام المبين.</big> | |||
<big>حقيقت انسان كامل همه حقايق را در خود گرد آورده است. انسان با اينكه از اكوان (ما سوى الله) است، مى تواند مقامات گوناگونى را در خود جاى دهد و جامع جهات حقانى و الهى هم باشد. تنها حقيقت انسان كامل است كه تا قرب الهى پيش مى رود، و سرّ اشرفيّت او نيز همين است.</big> | |||
<big>مفاهيم ديگرى كه مىتوان در خلال آيات ذكر شده در [[خطبه غدير]] به آن ها اشاره كرد عبارت اند از: به كمال رسيدن دين با تبعيت از ولى و انسان كاملى كه خدا و رسولش صلى الله عليه وآله او را تعيين نموده اند: «اليوم اكملت لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتى و رضيت لكم الاسلام ديناً».</big> | |||
<big>تعيين خطوط كلى دوستى و ولايت اين سيماى برتر و دشمنى با دشمنان او:</big> | |||
<big>«الذين آمنوا و لم يلبسوا ايمانهم بظلم...».</big> | |||
<big>«كلما دخلت امة لعنت اختها...».</big> | |||
<big>تعيين راه و مسير صحيح رسيدن به حق از طريق شناساندن انسان كامل به همه بشريت و اعلام اينكه اين راه روشن ادامه راه انبياء عليهم السلام است:</big> | |||
<big>«اهدنا الصراط المستقيم . صراط الذين انعمت عليهم غير المغضوب عليهم و لا الضالين».</big> | |||
==== <big>محورهاى انعكاس سيماى انسان كامل در خطبه</big> ==== | |||
<big>با نگاهى اجمالى به مضامين ناب و بلند خطبه حضرت رسول صلى الله عليه وآله، خطوط روشنى از شخصيت والا و نمادين رهبرى جاودانه را در مى يابيم، كه نه آنچنان دور و دست نيافتنى و كبريايى است كه انسان ها در مواجهه با آن احساس كنند كه هيچ گونه مجالى براى پيروى از اين شخصيت بزرگوار ندارند و حتى امكان شبيه سازى و الگوبردارى از آن ميسر نيست، و نه آنچنان دست يافتنى و نزديک به شخصيت هاى عادى است كه رغبت پيروى و الگوبردارى را از انسان ها بگيرد. تصويرى كه از انسان كامل در اين خطبه ارائه شده است در يك افق معرفتى وسيع و نورانى تجلى مى يابد؛ به گونه اى كه در هر زمان و مكانى و براى هر انسانى برخاسته از هر سطح فرهنگ، آگاهى، و نظام دينى، جذاب، لطيف و بزرگ و ستودنى است:</big> | |||
===== <big>الف) تعيين و نصب ولىّ و انسان كامل از جانب پروردگار</big> ===== | |||
<big>اگر به ترتيب چيدمان مضامين خطبه دقت كنيم، در مى يابيم كه حضرت رسول صلى الله عليه وآله بلافاصله پس از طرح مباحث توحيدى، به نصب ولىّ و انسان كامل از جانب پروردگار اشاره كرده است، و آن در لفّافه اى از تأكيد و حتى تهديدات الهى بيان داشته است:</big> | |||
<big>فأوحى الىّ: «بسم الله الرحمن الرحيم يا ايها الرسول بلّغ ما انزل اليك من ربك» فى على عليه السلام «و ان لم تفعل فما بلّغت رسالته و الله يعصمك من الناس». معاشر الناس، ما قصرت فى تبليغ ما انزله الىّ و انا مبين لكم سبب هذه الآية. ان جبرئيل هبط الىّ مراراً ثلاثاً يأمرنى عن السلام ربى - و هو السلام - ان اقوم فى هذا المشهد، فاعلم كل ابيض و اسود ان على بن ابى طالب عليه السلام اخى و وصيى و خليفتى و الامام من بعدى.</big> | |||
<big>ابن سينا در كتاب مبدأ و معاد مى گويد: كمال عالم هستى در اين است كه انسان در اين عالم پا به عرصه وجود بگذارد. انسان ميوه شجره «كَون» است، طبق آيات شريف قرآن، خداوند مقام خليفةاللهى را به انسان داد، و به فرشتگان امر فرمود كه بر او سجده كنند. پس بديهى است كه بايد از لحاظ صفات و ويژگى ها شبيه مستخلفٌ عنه باشد. خداوند جامع همه صفات ثبوتيه است، پس خليفه هم بايد اين گونه باشد. چون وجود و بقاى عالم بسته به وجود خليفة الله است.</big> | |||
<big>انسان كامل واسطه اى است ميان عالم ملک و ملكوت، خاک و افلاک، تجرد و مالكيت، و اين واسطه بهترين مخلوقات است.</big> | |||
== <big>پانویس</big> == | |||