اقسام المولى في اللسان (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (اصلاح ارقام) |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| عنوان = اقسام المولی فی اللسان | |||
| تصویر = اقسام-المولی-فی-اللسان.jpg | |||
| توضیح_تصویر = | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| نویسنده = شیخ المفید | |||
| تاریخ نگارش = | |||
| زبان = فارسی | |||
| مترجم = | |||
| تحقیق و تدوین = | |||
| موضوع = | |||
| تعداد جلد = ۱ ج | |||
| قطع = | |||
| مذهب = شیعه اثنی عشر | |||
| ناشر = ال‍م‍وت‍م‍ر ال‍ع‍ال‍م‍ی لال‍ف‍ی‍ه ال‍ش‍ی‍خ المفید | |||
| محل نشر = قم | |||
| سال نشر = ۱۴۱۳ق. = ۱۳۷۲ ش | |||
| تعداد صفحه = ۴۸ صفحه | |||
| شابک = | |||
| شماره ملی = م۷۲-۳۶۴۷ | |||
| نسخه الکترونیکی = [https://noorlib.ir/book/info/1421/%D8%A3%D9%82%D8%B3%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D9%84%DB%8C-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%86?viewType=html مطالعه سایت نور] | |||
---------- | |||
[https://lohedana.ir/books/2364 مطالعه سایت قائمیه] | |||
}} | |||
کتاب «اقسام المولی فی اللسان» تألیف شیخ مفید است. شیخ مفید در این کتاب ضمن بیان ده معنا برای واژه «مولی» شواهد و قرائنی آورده است بر این که مقصود از مولا در حدیث غدیر «اولی به نفس» است نه معنای دیگری. | |||
== نویسنده == | == نویسنده == | ||
محمد بن محمد مفید (ابن المعلم، عکبری، بغدادی، م ٤١٣ق). | محمد بن محمد مفید (ابن المعلم، عکبری، بغدادی، م ٤١٣ق) [[متکلم]] و [[مجتهد|فقیه]] [[امامیه]] در قرن‌های چهارم و پنجم قمری بود. شیخ مفید آثار متعددی نگارش کرد که بر اساس فهرست [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] تعداد آنها ۱۷۵ کتاب و رساله است. گفته شده نیمی از این آثار درباره [[امامت]] است. معروف‌ترین اثر شیخ مفید در [[فقه|علم فقه]]، [[المقنعة (کتاب)|المُقنَعَة]]، در [[کلام اسلامی|علم کلام]]، [[اوائل المقالات (کتاب)|اوائل المقالات]] و در شرح حال‌نگاری [[امامان شیعه|امامان]]، [[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الاِرشاد]] است. | ||
== مشخصات کتاب == | == مشخصات کتاب == | ||
| خط ۲۴: | خط ۵۱: | ||
در این کتاب ابتدا مقدمه ای توسط آقای سید محمدرضا جلالی آمده، که توضیح مبانی شیخ مفید درباره «مولی» را در شش جهت بیان نموده است: | در این کتاب ابتدا مقدمه ای توسط آقای سید محمدرضا جلالی آمده، که توضیح مبانی شیخ مفید درباره «مولی» را در شش جهت بیان نموده است: | ||
۱.جنبه لغوی و دلالت لفظی | |||
۲. از بین رفتن شرایط تقیه در زمان امیرالمؤمنين علیه السلام | |||
۳. شاعر فصیح نباید مخالف لغت صحیح شعر بگوید | |||
۴. نسبت بعضی از اشعار به امیرالمؤمنين علیه السلام | |||
۵. استناد معانی لغوی به اهل خبرۀ از لغت اگر چه مسلمان نباشند | |||
۶. باب علم به لغت با اعتماد بر اهل آن باز است و هیچ یک از لغویین را نباید استثنا کرد. | |||
اصل کتاب هفده صفحه است و طی آن ثابت شده که مراد از «مولی» معنای «اولی به نفس» است. | اصل کتاب هفده صفحه است و طی آن ثابت شده که مراد از «مولی» معنای «اولی به نفس» است. | ||
| خط ۴۰: | خط ۶۷: | ||
مباحث مطرح شده در این کتاب چنین است: | مباحث مطرح شده در این کتاب چنین است: | ||
۱. ده معنی برای مولی در لغت | |||
۲. تحلیل واقعه غدیر و انطباق معنای «اولی به نفس» از میان ده معنا بر کلام پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم | |||
۳.شواهدی از شعر فصحا درباره معنای صحیح «مولی» و استفادۀ امامت امیرالمؤمنین علیه السلام: پنج نفر. | |||
نکات قابل توجه: | نکات قابل توجه: | ||
۱.مشخصات و مطالبی که گفته شد برای کتاب «رسالة فی معنی المولی» از مؤلف نیز هست، به غیر از چاپ اول و سوم و آدرس رجال النجاشی و کتابشناسی و توضیح مقدمه این کتاب در مطلب سوم و ابتدای مطلب چهارم و نیز مطلب ششم. | ۱. مشخصات و مطالبی که گفته شد برای کتاب «رسالة فی معنی المولی» از مؤلف نیز هست، به غیر از چاپ اول و سوم و آدرس رجال النجاشی و کتابشناسی و توضیح مقدمه این کتاب در مطلب سوم و ابتدای مطلب چهارم و نیز مطلب ششم. | ||
۲.از این دو کتاب مخطوطات بسیاری در کتابخانه های ایران و عراق و هند موجود است. برای نمونه سه مورد آورده شد و نیز در کتابخانه امیرالمؤمنین علیه السلام (نجف) مجموعه ش ٤١٠، از مخطوطات قرن یازدهم که تمام رساله های شیخ مفید است. همچنین در چستر بیتی در مجموعه ش ۳۸۷۷ از مخطوطات قرن هشتم که عکس آن نیز در کتابخانه آیة الله مرعشی موجود است. | ۲. از این دو کتاب مخطوطات بسیاری در کتابخانه های ایران و عراق و هند موجود است. برای نمونه سه مورد آورده شد و نیز در کتابخانه امیرالمؤمنین علیه السلام (نجف) مجموعه ش ٤١٠، از مخطوطات قرن یازدهم که تمام رساله های شیخ مفید است. همچنین در چستر بیتی در مجموعه ش ۳۸۷۷ از مخطوطات قرن هشتم که عکس آن نیز در کتابخانه آیة الله مرعشی موجود است. | ||
۳.چاپ آخر این دو کتاب (چاپ کنگره شیخ مفید) با مقدمه ای از سید محمدرضا جلالی و تحقیق محمد مهدی نجف است. | ۳. چاپ آخر این دو کتاب (چاپ کنگره شیخ مفید) با مقدمه ای از سید محمدرضا جلالی و تحقیق محمد مهدی نجف است. | ||
۵. قبل از شروع این کتاب (اقسام المولى في اللسان) نسخه ای خطی از آن به طور کامل آورده شده و در ابتدای هر دو کتاب صفحات ابتدا و انتها از سه نسخه خطی برای هر دو آمده است. | |||
۵. هر دو کتاب همراه با پاورقی های توضیحی هستند. | |||
۶.این کتاب (اقسام المولى في اللسان) در چاپ نجف، در مجموعه ای از رساله های شیخ مفید که به نام «عدة رسائل»است، با نام «رسالة في تحقيق لفظ المولی» از ص ۱۸۶ - ۱۹۳ و در کتاب الغدیر في التراث الاسلامي با نام «رسالة في اقسام المولى»آمده است.<ref>الغدیر فی التراث الاسلامی۶۵/۱۶.</ref> | |||
۷.در پایان هر دو کتاب بخشی از نسخه خطی کتاب «کنز الفوائد» کراجکی که مربوط به حدیث غدیر است - در کتاب «اقسام المولى في اللسان» پنج صفحه و در کتاب «رسالة في معنى المولى» هشت صفحه- آورده شده است! | ۷.در پایان هر دو کتاب بخشی از نسخه خطی کتاب «کنز الفوائد» کراجکی که مربوط به حدیث غدیر است - در کتاب «اقسام المولى في اللسان» پنج صفحه و در کتاب «رسالة في معنى المولى» هشت صفحه- آورده شده است! | ||
۸. این دو کتاب، کتاب دوم و سوم از جلد هشتم دورۀ «مصنفات الشيخ المفيد»هستند. | |||
۹. در واقع این دو کتاب ضمیمه یکدیگر هستند، چرا که در کتاب «اقسام المولى في اللسان» مراد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از کلمه «مولی» ثابت شده که امامت است و در کتاب «رسالة في معنى المولى» دربارة معانى مولی و ابحاث لغوی آن بحث شده است. | |||
== منبع == | == منبع == | ||
| خط ۷۰: | خط ۹۷: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
[[رده: میراث مکتوب غدیر]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۰۵
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | شیخ المفید |
| مذهب | شیعه اثنی عشر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۱ ج |
| تعداد صفحه | ۴۸ صفحه |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | ال‍م‍وت‍م‍ر ال‍ع‍ال‍م‍ی لال‍ف‍ی‍ه ال‍ش‍ی‍خ المفید |
| محل نشر | قم |
| سال نشر | ۱۴۱۳ق. = ۱۳۷۲ ش |
| شماره ملی | م۷۲-۳۶۴۷ |
| نسخه الکترونیکی | مطالعه سایت نور
مطالعه سایت قائمیه |
کتاب «اقسام المولی فی اللسان» تألیف شیخ مفید است. شیخ مفید در این کتاب ضمن بیان ده معنا برای واژه «مولی» شواهد و قرائنی آورده است بر این که مقصود از مولا در حدیث غدیر «اولی به نفس» است نه معنای دیگری.
نویسنده
محمد بن محمد مفید (ابن المعلم، عکبری، بغدادی، م ٤١٣ق) متکلم و فقیه امامیه در قرن‌های چهارم و پنجم قمری بود. شیخ مفید آثار متعددی نگارش کرد که بر اساس فهرست نجاشی تعداد آنها ۱۷۵ کتاب و رساله است. گفته شده نیمی از این آثار درباره امامت است. معروف‌ترین اثر شیخ مفید در علم فقه، المُقنَعَة، در علم کلام، اوائل المقالات و در شرح حال‌نگاری امامان، الاِرشاد است.
مشخصات کتاب
(عربی، چاپی)
تحقیق: محمد مهدی نجف.
چاب أول: المكتبة التجارية، نجف، ١٣٧٠ق.
چاب سوم: مكتبة المفید، قم.
وزیری، ۹ ص.
چاپ چهارم: دار زید للنشر، مهرجان الامام علي علیه السلام، لندن، ۱٤۱۰ ق، ۱۹۹۰م.
رقعی، اقسام المولى: ٢٦ ص، رسالة في معنى المولى: ٤١ ص.
چاپ پنجم: کنگره جهانی هزاره شيخ مفيد، قم، ١٤١٣ ق.
وزیری ٤٨ص.
محتوای کتاب
در این کتاب ابتدا مقدمه ای توسط آقای سید محمدرضا جلالی آمده، که توضیح مبانی شیخ مفید درباره «مولی» را در شش جهت بیان نموده است:
۱.جنبه لغوی و دلالت لفظی
۲. از بین رفتن شرایط تقیه در زمان امیرالمؤمنين علیه السلام
۳. شاعر فصیح نباید مخالف لغت صحیح شعر بگوید
۴. نسبت بعضی از اشعار به امیرالمؤمنين علیه السلام
۵. استناد معانی لغوی به اهل خبرۀ از لغت اگر چه مسلمان نباشند
۶. باب علم به لغت با اعتماد بر اهل آن باز است و هیچ یک از لغویین را نباید استثنا کرد.
اصل کتاب هفده صفحه است و طی آن ثابت شده که مراد از «مولی» معنای «اولی به نفس» است.
مباحث مطرح شده در این کتاب چنین است:
۱. ده معنی برای مولی در لغت
۲. تحلیل واقعه غدیر و انطباق معنای «اولی به نفس» از میان ده معنا بر کلام پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم
۳.شواهدی از شعر فصحا درباره معنای صحیح «مولی» و استفادۀ امامت امیرالمؤمنین علیه السلام: پنج نفر.
نکات قابل توجه:
۱. مشخصات و مطالبی که گفته شد برای کتاب «رسالة فی معنی المولی» از مؤلف نیز هست، به غیر از چاپ اول و سوم و آدرس رجال النجاشی و کتابشناسی و توضیح مقدمه این کتاب در مطلب سوم و ابتدای مطلب چهارم و نیز مطلب ششم.
۲. از این دو کتاب مخطوطات بسیاری در کتابخانه های ایران و عراق و هند موجود است. برای نمونه سه مورد آورده شد و نیز در کتابخانه امیرالمؤمنین علیه السلام (نجف) مجموعه ش ٤١٠، از مخطوطات قرن یازدهم که تمام رساله های شیخ مفید است. همچنین در چستر بیتی در مجموعه ش ۳۸۷۷ از مخطوطات قرن هشتم که عکس آن نیز در کتابخانه آیة الله مرعشی موجود است.
۳. چاپ آخر این دو کتاب (چاپ کنگره شیخ مفید) با مقدمه ای از سید محمدرضا جلالی و تحقیق محمد مهدی نجف است.
۵. قبل از شروع این کتاب (اقسام المولى في اللسان) نسخه ای خطی از آن به طور کامل آورده شده و در ابتدای هر دو کتاب صفحات ابتدا و انتها از سه نسخه خطی برای هر دو آمده است.
۵. هر دو کتاب همراه با پاورقی های توضیحی هستند.
۶.این کتاب (اقسام المولى في اللسان) در چاپ نجف، در مجموعه ای از رساله های شیخ مفید که به نام «عدة رسائل»است، با نام «رسالة في تحقيق لفظ المولی» از ص ۱۸۶ - ۱۹۳ و در کتاب الغدیر في التراث الاسلامي با نام «رسالة في اقسام المولى»آمده است.[۱]
۷.در پایان هر دو کتاب بخشی از نسخه خطی کتاب «کنز الفوائد» کراجکی که مربوط به حدیث غدیر است - در کتاب «اقسام المولى في اللسان» پنج صفحه و در کتاب «رسالة في معنى المولى» هشت صفحه- آورده شده است!
۸. این دو کتاب، کتاب دوم و سوم از جلد هشتم دورۀ «مصنفات الشيخ المفيد»هستند.
۹. در واقع این دو کتاب ضمیمه یکدیگر هستند، چرا که در کتاب «اقسام المولى في اللسان» مراد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از کلمه «مولی» ثابت شده که امامت است و در کتاب «رسالة في معنى المولى» دربارة معانى مولی و ابحاث لغوی آن بحث شده است.
منبع
غدیر در آیینه کتاب، تألیف: محمد انصاری.
پانویس
- ↑ الغدیر فی التراث الاسلامی۶۵/۱۶.