آيه ۳۴ تا ۳۶ مطفّفین و غدیر

فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ عَلَى الْأَرَائِكِ يَنْظُرُونَ هَلْ ثُوِّبَ الْكُفَّارُ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ

«پس امروز همواره مؤمنان به کافران می خندند.بر تخت ها [ی آراسته و پرارزش تکیه زده] می نگرندکه آیا کافران را در برابر آنچه همواره انجام می دادند کیفر داده اند؟»

آیه ۳۴ تا ۳۶ سوره مطففین

مشخصات آیه
سوره	سوره مطففین (۸۳)
آیه	۳۴ تا ۳۶
جزء	۳۰
محتوای آیه
مکان نزول	مکه
موضوع	استهزای کافران و منافقان توسط مؤمنان در قیامت

سزای استهزاء کنندگانِ غدیر

در حديثى امام كاظم ‏عليه السلام توطئه‏ هاى منافقين در غدير را بيان كردند و اشاره به جزاى اين رفتار آنان در روز قيامت نمودند. قسمتى از اين حديث چنين است: آنگاه كه پيامبر صلى الله عليه و آله على‏ عليه السلام را در روز غدير خم منصوب كرد و به بزرگان مهاجرين و انصار دستور داد تا با او بيعت كنند، آنان در ظاهر بيعت كردند ولى بين خود توطئه كردند كه دو كار انجام دهند: يكى امر خلافت را پس از پيامبر صلى الله عليه و آله از على ‏عليه السلام بگيرند و ديگر اينكه در صورت امكان هر دو بزرگوار را به قتل برسانند.

خداوند به پيامبرش خبر داد كه اينان حيله‏ گرند و شما را مسخره مى‏ كنند.

در آخرت هم خداوند آنان را به استهزاء خواهد گرفت، به جزاى استهزايى كه در اين دنيا كردند و خدا در دنيا به آنان مهلت داد. روز قيامت كه مى‏ شود از جهنم مقامات شيعيان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را در بهشت مى‏ بينند. مؤمنين آن منافقين را به اسم صدا مى‏ زنند و به آنان مى‏ گويند: چرا در آن عذاب و خوارى معطل مانده‏ ايد، نزد ما بياييد تا درهاى بهشت را به روى شما باز كنيم و از آتش جهنم نجات يابيد.

آنان در جهنم خود را به سوى بهشت مى ‏كشانند و در همان حال مأمورين عذاب خود را به آنان مى‏ رسانند و با عمودها و تازيانه‏ هاى خود بر آنان مى ‏زنند. وقتى نزديک درهاى بهشت مى‏ رسند مى ‏بينند درها به روى آنان بسته شده است.

اينجاست كه بار ديگر به اعماق جهنم كشيده مى ‏شوند، و مؤمنين از ديدن اين منظره مى‏ خندند و آنان را مسخره مى‏ كنند كه خداوند هم در قرآن فرموده:

فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ .

خداوند منظره حسرت ابوبكر و عمر را در قيامت تدارك ديده كه بايد شيعيان آن را از بهشت ببينند و از حسرت آنان لذت ببرند.

امام سجاد عليه السلام اين منظره دل ‏انگيز را با اشاره به آيات ۳۴ تا ۳۶ سوره مطفّفين چنين توصيف فرموده است:

در روز قيامت دو تخت از بهشت بيرون آورده مُشرف بر جهنم قرار داده مى‏ شود. سپس على‏ عليه السلام مى ‏آيد و بر روى آن مى‏ نشيند. آنگاه كه مى‏ نشيند خنده‏ اى مى ‏نمايد و از خنده او جهنم زير و رو مى‏ شود و طبقه پايين آن بالا مى‏ آيد! سپس ابوبكر و عمر را از جهنم بيرون مى ‏آورند و در مقابل آن حضرت نگاه مى ‏دارند. آن دو مى ‏گويند: يا اميرالمؤمنين! اى وصى رسول ‏اللَّه! آيا به ما رحم نمى‏ كنى؟ آيا نزد پروردگارت شفاعت ما را نمى‏ نمايى؟

اميرالمؤمنين‏ عليه السلام از روى استهزا به آنان مى‏ خندد و (بدون پاسخ به آنان) برمى‏ خيزد و وارد بهشت مى ‏شود، و آن دو تخت را بر مى دارند و به جاى خود باز مى‏ گردانند. و اين است معناى كلام خداوند عز و جل:

فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ عَلَى الْأَرائِكِ يَنْظُرُونَ هَلْ ثُوِّبَ الْكُفَّارُ ما كانُوا يَفْعَلُونَ :

«پس امروز همواره مؤمنان به کافران می خندند.بر تخت ها [ی آراسته و پرارزش تکیه زده] می نگرند که آیا کافران را در برابر آنچه همواره انجام می دادند کیفر داده اند؟»

امام عسکری در تفسیر آیه اللهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ... فرمود: تمسخر خداوند نسبت به آن‌ها در روز قیامت این است که خداوند عزّوجلّ وقتی منافقان و دشمنان علی علیه السلام را در جهنّم و دوزخ جای داد و آن‌ها را با انواع عذاب های عجیب شکنجه کرد و مومنانی را که در دنیا مورد تمسخر منافقان بوند در بهشت جای داد، در کنار محمّد صلی الله علیه و آله بنده‌ی برگزیده خداوند متعال، آن مومنان را به این تمسخرکنندگان آن‌ها در دنیا نشان می دهد تا عذاب های عجیب آن را ببینند و شادی و سرور آنان از شماتت و نکوهش جهنّمیان است، همان‌طورکه شادی و لذّت مومنان از نعمت های بهشتی است. آن‌ها کافران را با نام ها و صفاتشان می شناسند و در چند گروه هستند:

گروهی بین دندان های نیش افعی قرار دارند و افعی آن‌ها را می گزد و گروهی بین چنگال های حیوانات وحشی هستند و حیوان آن‌ها را می درد. و یا کسانی که زیر شلاق های آتشین و ستون های آتش هستند و گرزهایی که از دست آنان می افتد عذاب آنان را تشدید می کند و بر ذلّت آن‌ها می افزاید و گروهی در دریای آب جوش هستند و غرق می شوند و گروهی در چرک و خون غوطه ور شده اند و شعله‌ی آتش آن‌ها را می سوزاند. و گروهی در انواع دیگر عذاب هستند و کافران و منافقان این مومنان را می بینند که در دنیا به دلیل عشق به محمّد صلی الله علیه و آله و علی و خاندان ایشان علیهم السلام آن‌ها را به تمسخر می گرفتند. این مومنان که کافران منافق را می بینند می گویند: ابو فلانی، و فلانی، تا آن‌ها را با نام هایشان صدا می زنند و می گویند: در این جایگاه که خوار شده اید، چه میکنید؟ به نزد ما بیایید تا درهای بهشت را به‌سوی شما باز کنیم و از عذاب خود نجات یابید و به ما در نعمت های بهشتی ملحق شوید.

آن‌ها می گویند: «وای بر ما، این از کجا برای ماست»؟ مومنان می گویند: به این درها بنگرید. آن‌ها به درهای بهشت که باز شده است نگاه می کنند و تصوّر می کنند که درهای جهنّم که در آن عذاب می‌شدند باز است و می توانند به‌سوی آن نجات یابند و شروع به شناکردن در دریای جوشان آن می کنند و بین شعله ها می دوند، و آن‌ها به ایشان می رسند و با گرزها و پتک ها و شلّاق های خود آنان را می زنند و همچنان به این کار ادامه می دهند و این عذاب را تحمّل می کنند تا اینکه گمان می کنند به آن درها رسیده اند، امّا به ناگاه می بینند که درها به رویشان بسته است و دربانان جهنّم با گرزهای خود به آن‌ها ضربه می زنند و آن‌ها را به دل جهنّم بازمی گردانند و مومنان بر بسترهای خود آرمیده اند و آن‌ها را به تمسخر می گیرند. این سخن خداوند عزّوجلّ است که می‌فرماید: اللهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ : خداوند آنان را استهزا می‌کند. و می فرماید: فَالْیَوْمَ الَّذِینَ آمَنُوا مِنَ الْکُفَّارِ یَضْحَکُونَ عَلَی الْأَرائِکِ یَنْظُرُونَ.