فرهنگ نام های غدیر

مقدمه

نامها به سهولت در ذهنها جاى مى‏ گیرند و به راحتى معانى بلند را منتقل مى ‏کنند بهمین دلیل و دلایل دیگر، نامگذارى روزها و یا هفته ‏ها یکى از شیوه‏ هاى تبلیغاتى مثبت و منفى شده است و مطرح شدن و رواج پیدا کردن ارزشها یا ضد ارزشها را در پى دارد.

روز مادر، روز کارگر، روز پاسدار، روز جانباز و روز بهره ‏ورى و هفته دولت و ... نمونه‏ هاى شایسته‏ اى از نامگذارى روزها و هفته‏ ها در جامعه ما هستند. روز جهانى مستضعفین، روز جهانى قدس، روز آب، روز غذا و ... هم روزهایى است که در سطح جهانى مطرح هستند و برخى از آنها به برکت انقلاب اسلامى مطرح شده‏ اند اسلام هزار و چهارصد سال پیش، از این شیوه براى القاى اندیشه‏ هاى نورانى خود و تثبیت آرمان هاى مقدس الهى، بهره گرفته است.

اسلام علاوه بر اینکه براى برخى از روزها اسم هاى خاصى مانند عید قربان، عید فطر، روز عرفه و ... برگزیده بر همه این روزها نام ایام الله نهاده است تا عظمت و قداست این روزها هر چه بیشتر در ذهن و دل مؤمنان، نقش بسته و موجب تذکر و تنبه آنان گردد.

یکى از روزهایى که در اسلام براى تعظیم آن، از شیوه نامگذارى بهره گرفته شده غدیر است ویژگى غدیر این است که نام هاى گوناگونى براى آن قرار داده شده و این خود عظمت این روز را نسبت‏ به روزهاى دیگر نشان مى ‏دهد نام هاى روز غدیر، از اسرار و ابعاد این روز پرده برمى‏ دارند هر نامى از این نام ها درى تازه از قلعه بلند غدیر بر ما مى‏ گشاید چه آنکه اسلام بر برگزیدن نامى براى زمان یا مکان و یا هر چیز دیگر، خصوصیات مسمى را در نظر داشته و به جنبه‏ ها و زوایاى آن توجه کرده است. از این روى شناختن و شناساندن نام هاى روز غدیر یک ضرورت است. با این کار تصویرى روشن از این روز در ذهن و دل نقش بسته و بیش از پیش این روز بزرگ را مى‏ شناساند.

نام های غدیر

شایسته است نام هاى غدیر را با بهترین شکل و زیباترین خط بنویسیم و محافل جشن و سرور عید غدیر را با آن، معنى و روحى تازه ببخشیم.

آنچه در زیر مى ‏آید پنجاه نام و یا صفت براى روز غدیر است که از روایات برگرفته ‏ایم:

۱ -عیدالله الاکبر: بزرگترین عید خدا

۲-یوم وقوع الفرج:روز گشایش

۳-یوم مرضاة الرحمن:روز خشنودى پروردگار

۴-یوم مرغمة الشیطان: روز زبونى شیطان

۵-یوم منار الدین: روز مشعل فروزان دین

۶-یوم القیام: روز بپا خاستن

۷-یوم السرور: روز شادمانى

۸-یوم التبسم: روز لبخند

۹-یوم الارشاد: روز راهنمایى

۱۰-یوم رفع الدرج: روز بلندى گرفتن منزلت‏شایستگان

۱۱-یوم وضوح الحجج: روز روشن شدن دلایل خدا

۱۲-یوم محنة العباد:روز آزمایش بندگان

۱۳-یوم دحر الشیطان:روز راندن شیطان

۱۴-یوم الایضاح: روز آشکار کردن حقیقت

۱۵-یوم البیان عن حقایق الایمان:روز بیان کردن حقایق ایمان

۱۶-یوم الولایة: روز ولایت

۱۷-یوم الکرامة:روز کرامت

۱۸-یوم کمال الدین:روز کمال دین

۱۹-یوم الفصل: روز جداسازى حق از باطل

۲۰-یوم البرهان: روز برهان

۲۱-یوم نصب امیرالمؤمنین(علیه السلام): روز منصوب شدن امیر مؤمنان(علیه السلام)

۲۲-یوم الشاهد و المشهود:روز گواهى و گواهان

۲۳-یوم العهد المعهود: روز پیمان

۲۴-یوم المیثاق المأخوذ:روز میثاق

۲۵-یوم الزینة:روز آراستن

۲۶-یوم قبول اعمال الشیعة:روز قبولى اعمال شیعیان

۲۷-یوم الدلیل على الرواد:روز رهنمونى به رهنمایان (۲۷)

۲۸-یوم الأمن المأمون:روز امن و امان(۲۸)

۲۹-یوم ابلاء السرائر:روز آشکار کردن امور پنهان(۲۹)

۳۰ -عیدأهل البیت(علیهم السلام): عید اهل بیت(علیهم السلام)((۳۰)

۳۱ - عید شیعیان;(عید الشیعة) (۳۱)

۳۲ - روز عبادت;(یوم العبادة) (۳۲)

۳۳ - روز اتمام نعمت;(یوم تمام النعمة) (۳۳)

۳۴ - روز اظهار گوهر مصون;(یوم اظهار المصون من المکنون) (۳۴)

۳۵ - روز بر ملا کردن مقاصد پوشیده;(یوم ابلاء خفایا الصدور) (۳۵)

۳۶ - روز تصریح به برگزیدگان;(یوم النصوص على اهل الخصوص) (۳۶)

۳۷ - روز محمد(ص) و آل محمد(ص);(یوم محمد(ص) وآل محمد(ص)) (۳۷)

۳۸ - روز نماز;(یوم الصلاة) (۳۸)

۳۹ - روز شکرگذارى;(یوم الشکر) (۳۹)

۴۰ - روز دوح (درختان پر شاخ و برگ);(یوم الدوح) (۴۰)

۴۱ - روز غدیر;(یوم الغدیر) (۴۱)

۴۲ - روز روزه‏دارى;(یوم الصیام) (۴۲)

۴۳ - روز اطعام;(یوم اطعام الطعام) (۴۳)

۴۴ - روز جشن;(یوم العید) (۴۴)

۴۵ - روز عالم بالا;(یوم الملا الاعلى) (۴۵)

۴۶ - روز کامل کردن دین;(یوم اکمال الدین) (۴۶)

۴۷ - روز شادابى;(یوم الفرح) (۴۷)

۴۸ - روز به صراحت‏سخن گشودن از مقام ناب;(یوم الافصاح عن المقام الصراح) (۴۸)

۴۹ - یوم تبیان العقود عن النفاق و الجحودروز افشاى پیوند میان کفر و نفاق. (۴۹)

۵۰ - روز گردهمایى و تعهد حاضران;(یوم الجمع المسؤول) (۵۰)

پانویس:

27- امام رضا(ع): یوم تقبل اعمال الشیعة (غدیر روزى است که اعمال شیعه در آن قبول مى‏شود) المراقبات، ص‏257.

28- امام على(ع): هذا ... یوم الدلیل على الرواد (این، روز رهنمونى به رهنمایان است) مصباح المتهجد، ص 700.

29- امام على(ع): هذا یوم الامن المامون (این، روز امن و امان است) مصباح‏المتهجد، ص 700.

30- امام على(ع): هذا یوم ابلاء السرائر (این، روز آشکار کردن امور پنهان است) مصباح المتهجد، ص 700.

31- امام صادق(ع): جعله عیدا لنا (خداوند این روز رابراى ما اهل بیت(ع) عید قرار داد) بحارالانوار، ج 98، ص 300.

32- امام صادق(ع): جعله عیدا ... لموالینا و شیعتنا (خداوند این روز را براى دوست‏داران و شیعیان، عید قرار داد) بحارالانوار، ج 98، ص 300.

33- امام صادق(ع): روز غدیر، روز عبادت است. الغدیر، ج 1 ، ص 285.

34- امام صادق(ع): انه الوم الذى... تمت فیه النعمة (روز غدیر، نعمت در آن، تمام شد) الغدیر، ج 1، ص 285.

35- امام على(ع): هذا یوم اظهار المصون من المکنون (این، روز اظهار گوهر مصون از راز پنهان داشته است)، مصباح المجتهد، ص 700.

36- امام على(ع): هذا یوم ابدى خفایا الصدور و مضمرات الامور (این، روزى است که مقاصد و نیت‏هاى نهان را برملا کرد) مصباح المتهجد، ص 700- امام على(ع): هذا یوم النصوص على اهل الخصوص (این، روز تصریح برگزیدگان است). همان.

37- امام صادق(ع):هو الیوم الذى جعله لمحمد(ص) و آله(ع) (روز غدیر، روزى است که خداوند آن را براى محمد و آل او قرار داد) المراقبات، ص‏257.

38- امام صادق(ع): روز غدیر، روز نماز است. الغدیر، ج 1 ص 285.

39- امام صادق(ع): روز غدیر، روز شکرگزاراى است. الغدیر، ج 1، ص 285.

40- امام على(ع): و انزل على نبیه فى یوم الدرج ما بین له عن ارادته فى خلصائه (و خداوند در روز دوم، اراده خویش را در حق بندگان خاص و گزیدگان خود اظهار داشت) مصباح المتهجد، ص 700.

مقصود ازدو، درختان پر شاخ و برگى است که در سرزمین غدیر وجود داشت و حضرت در سایه آنها قرار گرفت و ولایت امیرمؤمنان(ع) را ابلاغ فرمود.

41- این نام، معروفترین نام غدیر است که از مکان واقعه گرفته شده است.

42- امام صادق(ع): ذلک یوم صیام (روز غدیر، روز روزه‏دارى است) بحارالانوار، ج 98، ص‏323.

43- امام صادق(ع): روز غدیر، روز اطعام است. بحارالانوار، ج 98، ص‏323.

44- امام صادق(ع): انه یوم عید (روز غدیر، روز عید و جشن است) بحارالانوار، ج 98، ص 298.

45- امام على(ع): هذا یوم الملا الاعلى ... (این روز عالم بالا است...) مصباح المتهجد، ص 700.

46- امام رضا(ع): هو الیوم الذى اکمل الله فیه الدین...(این، روزى است که خداوند دین را در آن، کامل کرد...) المراقبات، ص‏257.

47- امام صادق(ع): انه یوم فرح (غدیر، روز شادابى است) الغدیر، ج 1، ص‏286.

48- امام على(ع): و هو ... یوم الایضاح عن المقام الصراح (روز غدیر، روز به صراحت‏سخن گفتن از مقام ناب است) مصباح المتهجد، ص 700.

49- امام على(ع): و هو یوم تبیان العقود عن النفاق و الجحود (غدیر، روز باز کردن گره پیوند میان کفر و نفاق است) مصباح المتهجد، ص 700.

50- امام صادق(ع): نام غدیر در زمین، روز بازخواست‏شدگان است. بحار الانوار، ج 98، ص 320.

منبع

زهرا حبیبیان، مجله فرهنگ کوثر ۱۳۷۶ شماره ۲.