آيه ۳ قلم و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
موقعیت تاریخی نزول آیه ۳ سوره قلم از سوی برخی محققان چنین توصیف شده است: پس از اتمام خطبه غدير، برنامه نبوت برای اعلام ولايت تکمیل شد و رسالتى كه بر دوش پيامبر صلى الله عليه و آله قرار داده شده بود طى مراحلى به انجام رسید. اما هنوز مراسم غدير پايان نيافته بود و همه منتظر برنامه‌هاى بعدى بودند. | موقعیت تاریخی نزول آیه ۳ سوره قلم از سوی برخی محققان چنین توصیف شده است: پس از اتمام خطبه غدير، برنامه نبوت برای اعلام ولايت تکمیل شد و رسالتى كه بر دوش پيامبر صلى الله عليه و آله قرار داده شده بود طى مراحلى به انجام رسید. اما هنوز مراسم غدير پايان نيافته بود و همه منتظر برنامه‌هاى بعدى بودند. | ||
يكى از مراحل اين تبليغ هنگامى بود كه تشكر الهى از انجام چنين وظيفه خطير اعلام شد، كه به‌معناى تحقق اهداف از پيش‌تعيين‌شده غدير بود. در روايت مربوط به اين قسمت از رخدا غدير چنين آمده است: هنگامى كه دستور اعلان ولايت على عليه السلام نازل شد، پيامبر صلى الله عليه و آله آن حضرت را معرفى كرد و ولايت او را اعلام نمود. در آن موقعیت خداوند سپاسى بلند براى آن پیامبر، به‌عنوان مبلِّغ اعظم غدير، فرستاد و از تلاش، فداكارى و تسليم محض او در برابر فرمانش تشكر كرد. جبرئيل نازل شد و آيه ۳ سوره قلم را به‌عنوان رضايت خداوند از كيفيت عمل به [[آيه ۶۷ مائده و غدیر|آيه تبلیغ]] براى پيامبر | يكى از مراحل اين تبليغ هنگامى بود كه تشكر الهى از انجام چنين وظيفه خطير اعلام شد، كه به‌معناى تحقق اهداف از پيش‌تعيين‌شده غدير بود. در روايت مربوط به اين قسمت از رخدا غدير چنين آمده است: هنگامى كه دستور اعلان ولايت على عليه السلام نازل شد، پيامبر صلى الله عليه و آله آن حضرت را معرفى كرد و ولايت او را اعلام نمود. در آن موقعیت خداوند سپاسى بلند براى آن پیامبر، به‌عنوان مبلِّغ اعظم غدير، فرستاد و از تلاش، فداكارى و تسليم محض او در برابر فرمانش تشكر كرد. جبرئيل نازل شد و آيه ۳ سوره قلم را به‌عنوان رضايت خداوند از كيفيت عمل به [[آيه ۶۷ مائده و غدیر|آيه تبلیغ]] براى پيامبر آورد. و منظور خدا آن بود كه اين اجر به خاطر تبليغى است كه درباره على عليه السلام به انجام رساندى.<ref>تفسير فرات الکوفی، ص۴۹۵، ح۶۴۸.</ref> | ||
=== تحليل اعتقادى === | === تحليل اعتقادى === | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۵: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* '''تفسير فرات الکوفی'''؛ فرات بن ابراهیم کوفی، تحقیق: محمد الکاظم، تهران: وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی (مؤسسة الطبع و النشر)، ۱۴۱۰ق. | |||
* '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش. | * '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش. | ||
* '''واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش. | * '''واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش. | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
[[رده:قرآن و غدیر]] | [[رده:قرآن و غدیر]] | ||
نسخهٔ ۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۴۲
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| نام سوره | قلم |
| شماره آیه | ۳ |
| جزء | ۲۹ |
| محتوای آیه | |
| مکان نزول | مکه |
| ترتیل آیه | |
موقعیت تاریخی نزول آیه
به گفته برخی محققان، آیه ۳ سوره قلم يكى از آياتى بود که در ماجراى غدير و پس از اعلان ولايت در غدير بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شد: 
وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ؛ و بى‌گمان، تو را پاداشى بى‌منت خواهد بود 
.
موقعیت تاریخی نزول آیه ۳ سوره قلم از سوی برخی محققان چنین توصیف شده است: پس از اتمام خطبه غدير، برنامه نبوت برای اعلام ولايت تکمیل شد و رسالتى كه بر دوش پيامبر صلى الله عليه و آله قرار داده شده بود طى مراحلى به انجام رسید. اما هنوز مراسم غدير پايان نيافته بود و همه منتظر برنامه‌هاى بعدى بودند.
يكى از مراحل اين تبليغ هنگامى بود كه تشكر الهى از انجام چنين وظيفه خطير اعلام شد، كه به‌معناى تحقق اهداف از پيش‌تعيين‌شده غدير بود. در روايت مربوط به اين قسمت از رخدا غدير چنين آمده است: هنگامى كه دستور اعلان ولايت على عليه السلام نازل شد، پيامبر صلى الله عليه و آله آن حضرت را معرفى كرد و ولايت او را اعلام نمود. در آن موقعیت خداوند سپاسى بلند براى آن پیامبر، به‌عنوان مبلِّغ اعظم غدير، فرستاد و از تلاش، فداكارى و تسليم محض او در برابر فرمانش تشكر كرد. جبرئيل نازل شد و آيه ۳ سوره قلم را به‌عنوان رضايت خداوند از كيفيت عمل به آيه تبلیغ براى پيامبر آورد. و منظور خدا آن بود كه اين اجر به خاطر تبليغى است كه درباره على عليه السلام به انجام رساندى.[۱]
تحليل اعتقادى
از موقعيت نزول اين آيه سه نكته قابل استفاده است:
نكته اول: اجر و مزد پيامبر صلى الله عليه و آله
خداوند در هيچ جاى قرآن براى پيامبرش اجر و مزدى اعلام نفرموده، و فقط در يک جمله از قول پيامبر صلى الله عليه و آله مى فرمايد: «إِنْ أَجْرِىَ إِلاَّ عَلَى اللَّه وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَىْءٍ شَهِيدٌ»[۲]:
«اجر من بر خداوند است، و او بر هر چيزى شاهد است» .
اما در اين آيه خداوند بدون آنكه پرده از اين اجر و مزد بردارد مى فرمايد: «براى تو اجر بى منّتى است».
گاين دليل عظمت مسئله اعلان ولايت است كه تنها در اين مورد خدا نام اجر و مزد را به ميان مى آورد، و در جمله اى آكنده از تأكيد با استفاده از «انَّ»و «لام تأكيد» آن را بيان مى دارد.
نكته دوم: سند سپاس الهى
اين اجر و پاداش عنوان «مُزد» ندارد، بلكه به عنوان تشكر الهى از انجام كارى پر مخاطره و سنگين است. كلمه «غير ممنون» به عنوان صفت «اجر» دلالت بر اين مطلب دارد، و حاكى از آن است كه خداوند بى هيچ منّتى، و بدون آنكه اين پاداش را با عمل انجام شده مقايسه كند و در ميزان و ترازو قرار دهد، به عنوان سپاس و سند افتخار آن را تقديم پيامبرش مى نمايد.
نكته سوم: نشان تقدير در غدير
در حديثى كه شأن نزول اين آيه را بيان مى دارد تصريح شده كه اين پاداش بى منّت كه تقديمى پروردگار به خاتم پيامبران است، دقيقاً پس از اعلان «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ» در غدير صورت گرفته است. اين نشان دهنده قله سر به فلک كشيده غدير است كه در اوج عظمتش نشان تقدير به پيامبر معظم صلى الله عليه و آله اعطا مى گردد.[۳]
پانویس
منابع
- تفسير فرات الکوفی؛ فرات بن ابراهیم کوفی، تحقیق: محمد الکاظم، تهران: وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی (مؤسسة الطبع و النشر)، ۱۴۱۰ق.
- غدیر در قرآن، قرآن در غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.
- واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.