آيه ۶ کهف و غدیر

از ویکی غدیر
نسخهٔ تاریخ ‏۱۸ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۲۵ توسط Shamloo (بحث | مشارکت‌ها)
آيه ۶ کهف و غدیر
آيه ۶ کهف و غدیر
مشخصات آیه
نام سورهکهف
شماره آیه۶
جزء۱۵
محتوای آیه
مکان نزولمکه
ترتیل آیه
ترجمه صوتی

«فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ عَلى آثارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدِيثِ أَسَفاً»[۱]

بستر نزول آیه ۶ سوره کهف در رخداد غدیر چنین ترسیم شده است: پس از اتمام مراسم حجةالوداع، در روزى كه پيامبر صلى الله عليه وآله در مكه توقف داشت (روز چهاردهم ماه ذی‌الحجة) روز پرماجرايى بود. در كنار اعلام حركت براى صبح روز بعد و سپردن ودايع امامت به على‏ عليه السلام، دستور خاصى درباره سلام كردن اصحاب به على‏ عليه السلام به عنوان «اميرالمؤمنين» نازل شد:

«فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ عَلى آثارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدِيثِ أَسَفاً»:

«گويى تو مى‏ خواهى در اثر اعمال آنان خود را از تأسف و غم و اندوه هلاك كنى، اگر به اين گفتار ايمان نياورند» .

در روايات تأكيد شده كه نزول اين آيه قبل از آيه «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ...» بوده، و آيه «بَلِّغْ» چند روز بعد نازل شده است. اينجا بود كه آيه «فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ عَلى آثارِهِمْ...» نازل شد.

جبرئيل نازل شد و لقب «اميرالمؤمنين» را به عنوان اختصاص به على بن ابی ‏طالب آورد و خود نيز به آن حضرت با همين لقب سلام كرد و عرض كرد: «السلام عليك يا اميرالمؤمنين».

على ‏عليه السلام كه متوجه سلام جبرئيل با اين لقب بود درباره آن پرسيد. حضرت پاسخ داد: اين جبرئيل است كه از سوى خداوند تحقق آنچه به من وعده داده را آورده است.

اكنون دستور الهى آمد كه بايد بزرگان اصحاب نزد على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام حضور یابند و به عنوان «اميرالمؤمنين» بر آن حضرت سلام كنند و «السلام عليك يا اميرالمؤمنين» بگويند.

پيامبرصلى الله عليه وآله كه از منصوب كردن اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در غدير ترس آن داشت كه او را تكذيب كنند و سخن او را نپذيرند، درباره سلام كردن آنان به عنوان «اميرالمؤمنين» ترس بيشترى داشت، و اين اطمينان الهى بود كه اجراى اين دستور را با نزول آيه ۶ سوره كهف در چنين موقعيتى مؤكد نمود:

«فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ عَلى آثارِهِمْ اِنْ لَمْ ‏يُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَديثِ اَسَفاً»: «گويى تو مى‏ خواهى در اثر اعمال آنان خود را از تأسف و غم و اندوه هلاک كنى، اگر به اين گفتار ايمان نياورند».

اين بدان معنى بود كه پيامبر صلى الله عليه و آله وظيفه الهى خود را به انجام می رساند اگر چه مردم سرپيچى كنند.

پيرو آن پيامبر صلى الله عليه و آله به بزرگان اصحاب دستور داد تا نزد على‏ عليه السلام بروند و خطاب به آن حضرت «السلام عليك يا اميرالمؤمنين» بگويند، تا بدين وسيله در زمان حيات خود از آنان اقرار بر امير بودن على‏ عليه السلام بگيرد.

سرشناسان اصحاب خدمت على‏ عليه السلام آمدند و با عنوان «اميرالمؤمنين» به آن حضرت سلام كردند و «السَّلامُ عَلَيْكَ يا اميرَالْمُؤْمِنينَ» گفتند.

در بين آنها فقط ابوبكر و عمر به عنوان اعتراض به پيامبر صلى الله عليه و آله گفتند: آيا اين حقى از طرف خدا و رسولش است؟ حضرت غضبناک شده فرمود: آرى، حقى از طرف خدا و رسولش است. خداوند اين دستور را به من داده است.[۲]

پانویس

  1. كهف /  ۶ . غدير در قرآن: ج ۱ ص ۶۶ . واقعه قرآنى غدير: ص ۴۵.
  2. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۱۱ - ۱۲۰، ۱۱۵. عوالم العلوم: ج ۱۵/۳ ص ۱۱۴،۳۹. مناقب ابن شهرآشوب: ج ۲ ص ۲۲۴. كتاب سليم: ص ۷۳۰.