آيه ۸ تکاثر و غدیر

آيه ۸ تکاثر و غدیر

مشخصات آیه
نام سوره	تکاثر
شماره آیه	۸
جزء	۳۰
محتوای آیه
مکان نزول	مکه
ترتیل آیه ترجمه صوتی

آیه ۸ سوره تکاثر از جمله آیات مربوط به ولايت دانسته شده است: لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ؛ در آن روز از نعمت‏‌ها سؤال مى‏‌شويد . با استفاده از آیه ۳ سوره مائده که در آن ولایت ائمه علیهم السلام نعمت الهی و غدیر روز اتمام آن نعمت دانسته شده، از آیه ۸ سوره تکاثر برداشت شده که در قیامت از نعمت ولایت و چگونگی پاسداشت آن پرسیده خواهد شد.

در تأیید این سخن از کلامی از امیرالمؤمنین علیهم السلام برداشت شده است که فرمود: اگر اين امت از زمانى كه خداوند پيامبرش را قبض روح كرد تابع من مى‏‌شدند و مرا اطاعت مى‌كردند، از بالاى سرشان و از زير پايشان تا روز قيامت -با خوشى و وسعت- از نعمت‏‌هاى الهى استفاده مى‌‏كردند.

يعنى اين نعمت تأمين كننده دين و دنيا و آخرت و همه جوانب زندگى است و رشته ناگسستنى نعمت است كه سر رشته آن ذات الهى است.

امام صادق ‏علیه السلام درباره منزلت اين نعمت يادآور مى ‏شود كه روز قيامت اين نعمت مورد سؤال قرار خواهد گرفت:

«نَحْنُ اهْلُ الْبَيْتِ النَّعيمُ الَّذى انْعَمَ اللَّه بِنا عَلَى الْعِبادِ، وَ هُوَ النِّعْمَةُ الَّتى لا تَنْقَطِعُ، وَ اللَّه سائِلُهُمْ عَنِ حَقِّ النَّعيمِ الَّذى انْعَمَ بِهِ عَلَيْهِمْ»

ما اهل ‏بيت آن نعمت خدا هستيم كه خداوند آن را بر بندگانش نعمت حساب كرد...، و آن نعمتى ناگسستنى است كه قطع نمى ‏شود، و خداوند درباره اداى حق اين نعمتى كه به آنان عطا فرموده بازخواست خواهد كرد.

اكنون معلوم شد كه خداوند در فراز دوم آيه اكمال كه مى ‏فرمايد:

أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى ، از يک سو ولايت دوازده امام ‏علیهم السلام را بزرگ‏ترين نعمت خويش بر مردم اعلام مى‏ كند، و از سوى ديگر به آنان هشدار مى‏ دهد كه اگر بناى قدردانى و سپاسگزارى لسانى و عملى از خداست در رأس همه بايد قدردان نعمت «ولایت» باشيم، و بايد با اطاعت كامل و انقياد مطلق در برابر مقام عصمت عملاً تشكر خود را از اين نعمت عظماى الهى اعلام كنيم.

از همين جاست كه بايد خود را آماده روز سؤال نماييم كه خداوند فرموده: لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ :

«درآن روز از نعمت‏ ها سؤال مى‏ شويد». امام رضا علیه السلام در بيان اين آيه و نعمتى كه مورد سؤال قرار مى‏ گيرد، فرمود:

نعيم محبت و ولايت ما اهل ‏بيت است، كه خداوند بعد از توحيد و نبوت درباره آن از مردم سؤال مى‏ كند» .

از نگاهى ديگر نعمت ولايت آن قدر عظيم است كه به مقدار لياقت و آمادگى هر انسانى، خداوند از اين نعمت به او بيشتر عنايت مى ‏كند، چنانكه فرموده است:

ولايت على نعمتى است كه به هر كدام از بندگانم كه دوست دارم عنايت كرده ‏ام.

هر كس از بندگانم را كه دوست بدارم ولايت و معرفتش را به او عنايت مى‏ كنم، و هر كس را مبغوض بدارم به خاطر فاصله او از معرفت و ولايت على مبغوضش مى ‏دارم.

منابع

• بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
• کتاب سلیم بن قیس الهلالی؛ سلیم بن قیس هلالی، تحقیق: علاء‌الدین موسوی، تهران: مؤسسة البعثة (قسم الدراسات الإسلامية)، ۱۴۰۷ق.
• غدیر در قرآن، قرآن در غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.