آيه ۴۱ زمر و غدیر
مشخصات آیه | |
---|---|
سوره | سوره زمر (۳۹) |
آیه | ۴۱ |
جزء | ۲۴ |
محتوای آیه | |
مکان نزول | مکه |
موضوع | عدم سود و زیان خداوند از هدایت یا گمراهی مردم |
پس از پايان بخش دهم از خطبه غدیر كه سكوت همچنان بر مجلس حكم فرما بود، پيامبر صلى الله عليه و آله وارد آخرين بخش سخنرانى خود شد.
آنچه مردم در اين بخش شنيدند اقدام بى سابقه اى بود كه هرگز فكرش را نكرده بودند.
پيامبر صلى الله عليه و آله بيعت را به صورت جدى ترى مطرح كرده در يک اقدام بديع از فراز منبر غدير با صد و بيست هزار نفر بیعت كرد و از همه اقرار گرفت.
پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازى از بخش بعدى - كه يازدهمين و آخرين بخش از خطبه غدير است - بيعت در غدير را بيعت با خداوند معرفى نمود و به عنوان كسى كه گفتنى ها را گفته و پيمان را هم گرفته، گويا از مردم مى پرسيد:
بعد از اين همه لطف الهى كه بهترين راه و بهترين امامان را براى شما برگزيده و به شما اجازه نداده با فكر خود پيش برويد و مشكل آفرينى كنيد، آيا قدر اين همه نعمت را مى دانيد؟
اين برخورد را پيامبر صلى الله عليه و آله با يک سؤال آغاز كرد و فرمود: «مَعاشِرَ النّاسِ، ما تَقُولُونَ؟...»:
«اى مردم چه مى گوييد؟ خدا از هر صدايى و مخفى هاى هر نفسى اطلاع دارد».
آنگاه با لسان نصيحت گونه اى آيه۴۱ سوره زمر را خواند: إِنَّا أَنْزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّ ۖ فَمَنِ اهْتَدَىٰ فَلِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۖ وَمَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيلٍ :
«ما این کتاب را برای [هدایت] مردم به حقّ و راستی بر تو نازل کرده ایم؛ پس هر که هدایت یافت، به سود خود هدایت یافته و هر که گمراه شد، فقط به زیان خود گمراه می شود؛ و تو بر آنان نگهبان و کارساز نیستی.»
از آنجا كه پس از منبر همه بايد براى بيعت مى آمدند، لذا پيامبر صلى الله عليه و آله بار ديگر آيه ۱۰ سوره فتح اِنَّ الَّذينَ يُبايِعُونَكَ اِنَّما يُبايِعُونَ اللَّهَ و آيه ۲۸ سوره زخرف وَجَعَلَهَا كَلِمَةً بَاقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ را با اشاره به جزئيات اين بيعت تكرار كرده، آن را از يک سو بيعت با خدا دانسته و از سوى ديگر بيعت با همه امامان دانست، و امامت آنان را در دنيا و آخرت مطرح كرد:
«مَعاشِرَ النّاسِ، ما تَقُولُونَ؟ فَإِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ كُلَّ صَوْتٍ وَ خافِيَةَ كُلِّ نَفْسٍ،» فَمَنِ اهْتَدَىٰ فَلِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۖ «وَ مَنْ بايَعَ فَإِنَّما يُبايِعُ اللَّهَ» يَدُ اللَّهِ فَوْقَ اَيْديهِمْ
اى مردم، چه مى گوييد؟ خداوند هر صدايى را و پنهانى هاى هر كسى را مى داند.
پس هر که هدایت یافت، به سود خود هدایت یافته و هر که گمراه شد، فقط به زیان خود گمراه می شود؛ و تو بر آنان نگهبان و کارساز نیستی، و هر كس بيعت كند با خداوند بيعت مى كند. دست خداوند بر روى دست بيعت كنندگان است.[۱]
پانویس
- ↑ اسراء/ ۱۵؛ واقعه قرآنى غدير: ص ۱۰۷؛ سخنرانى استثنائى غدير: ص۲۳۳-۲۴۲.