احمد بن عبدالرحیم دهلوی (ولی الله)
شاه ولی‌الله دهلوی، ابوالفیاض قطب‌الدین احمد بن عبدالرحیم فاروقی (1114-1176ق)، از برجسته‌ترین دانشمندان مسلمان شبه قاره هند در قرن دوازدهم هجری بود. او در زمینه‌های قرآن‌شناسی، حدیث‌پژوهی، فقه و کلام تخصص داشت و به عنوان اسلام‌شناس و احیاگر اندیشه دینی، اخلاقی و اجتماعی-سیاسی شناخته می‌شد.
جایگاه علمی
شاه ولی‌الله در 4 شوال 1114ق در روستای فولات نزدیک دهلی متولد شد. پدرش، شاه عبدالرحیم عمری، اولین معلم او و مؤسس مدرسه علمیه رحیمیه در دهلی بود. در سن هفت سالگی قرآن را حفظ کرد و در پانزده سالگی به طریقت نقشبندیه پیوست. در سال 1143ق به حج رفت و چهارده ماه در حرمین شریفین اقامت گزید. پس از بازگشت به هند در 1145ق، خود را وقف تعلیم، تألیف و ارشاد کرد. اثر مهم او "حجت الله البالغة" را یک دهه بعد به عربی نوشت.
شاه ولی‌الله دهلوی در 29 محرم 1176قمری در سن 62 سالگی در دهلی درگذشت و در گورستانی که محل دفن مشایخ و علما بود، به خاک سپرده شد.
تألیفات
شاه ولی‌الله نویسنده‌ای پرکار بود و حدود صد کتاب و رساله به زبان‌های عربی و فارسی نوشت. برخی از آثار مهم او عبارتند از:
- «الطاف القدس فی معرفة لطائف النفس»
- «الفوز الکبیر فی اصول التفسیر»
- «فتح الرحمن فی ترجمة القرآن»
- «قرّة العينين»
- «ازالة الخِفاء فى تاريخ الخلفاء»
روايت حديث غدير[۱]
يكى از علما و بزرگان اهل سنت كه حدیث غدیر را نقل كرده احمد بن عبدالرحيم دهلوى، ولى الله، پدر دهلوى است.
ولی الله دهلوی در «قرّة العينين» و «ازالة الخِفاء فى تاريخ الخلفاء» حديث غدير را با اشاره به ماجراى غدير از احمد بن حنبل و عده اى ديگر نقل كرده است.[۲]