آيه ۵۴ مائده و غدیر
«يا أيُّهَا الَذينَ آمَنوا مَن يَرتَدَّ مِنكُم عَن دينِه فَسَوفَ يَأتِى اللَّهُ بِقَومٍ يُحِبُّهُم وَ يُحَبُّونَه...»[۱]
يكى از مفاهيم عميق در زيارت غديريه، رابطه آيات قرآن با ولایت و امامت و اميرالمؤمنين عليه السلام است.
يكى از آياتى كه در زيارت غديريه به آن استشهاد شده آيات ۵۴ - ۵۶ از سوره مائده است:
امام هادی علیه السلام به واقعه غدير اشاره نموده و مى فرمايد:
وَ لَقَدْ انْزَلَ اللَّه تَعَالَى فِيکَ مِنْ قَبْل وَ هُمْ كَارِهُون: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ... هُمُ الْغَالِبُونَ»:
و حقاً كه خداى تعالى پيش از آن نيز درباره تو نازل فرموده بود در حالى كه آنان كراهت داشتند.
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا...» در سه آيه سوره مائده كه امام هادى عليه السلام به آنها اشاره دارد، مطالبى در شأن حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام ذكر شده است، از جمله:
على عليه السلام سردسته گروهى است كه خدا را دوست دارند و خدا آنان را دوست دارد.
در برابر مؤمنان فروتن و نسبت به كافران سخت گيرند، در راه خدا جهاد مى كنند و از ملامت سرزنش كنندگان نمى هراسند.
على عليه السلام پس از خدا و رسول، ولى مومنان است.
پيروان حضرتش «حزب اللَّه» اند كه پيروزمندان اند.
كراهت ديگران از نزول اين آيات در شأن اميرالمؤمنين عليه السلام هنوز هم بارز و آشكار است. جنگ هاى صدر اسلام را «جنگ ردّه» و طرف هاى جنگ را «مرتدّين» ناميدند.
تا آيه اول «مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ» را درباره دوستان خود بدانند.[۲]
بسيار دست و پا زدند تا آيه ولايت را - كه در حين تصدّق على عليه السلام به سائل در حال ركوع نازل شد - در شأن حضرتش ندانند، كه كتب تفسيرى آنها گواه اين مدّعاست.
و براى «حزب اللَّه» معانى مختلفى پيش آوردند كه در همان كتب و تفاسير موجود است و همه آن معانى جزئى از مصداق حزب اللَّه هستند، اما هيچ كدام جامعيت و شمول ندارد.
تنها معنى جامع و مانع همان است كه امام هادى عليه السلام بيان نموده است.