لاتین
كتاب هاى لاتين در زمينه غدير[۱]
با توجه به اهمیت مسئله غدير در بُعد اعتقادى شيعه و برهان مستحكمى كه در برابر دشمنان و مخالفين شيعه است، جا دارد از جمله اولين كتاب هايى كه به زبان هاى مختلف ترجمه و تألیف میشود، تأليفاتى در رابطه با غدير باشد.
به دليل سابقه طولانى زبانهاى عربی، فارسی و اردو با مسئله غدير، اكثر تأليفات مربوط به آن در اين سه زبان هستند. در غير اين زبانها بايد بگوييم كه تأليف و نشر، هنوز در آغاز راه است.
در زبان انگلیسی تا كنون چندين كتاب منتشر شده كه چهار مورد ترجمه خطبه غدیر است كه مقدمه اى درباره واقعه غدير هم ضميمه آنهاست. يک مورد ترجمه جلد اول الغدير علامه امينى است. يک مورد هم ترجمه مطالبى از چند مؤلف درباره غدير است.
اين كتابهاى انگلیسی از سال ۱۳۵۳ شمسى - يعنى ۲۵ سال پيش تا كنون - در سالهاى مختلفى و جداگانه، در انگلستان، تانزانیا، پاکستان و ایران چاپ و منتشر شده است.
به زبان ترکی دو كتاب درباره غدير در قم منتشر شده كه يكى به زبان تركى استانبولى و ديگرى تركى آذرى است. كتاب اول برداشتى از كتاب الغدير و كتاب دوم ترجمه خطبه به ضميمه خلاصه اى از واقعه غدير است.
يک کتاب هم به زبان نروژى به صورت بحث علمى درباره غدير در نروژ منتشر شده است، و كتاب ديگرى به زبان بنگالى به صورت جزوهاى درباره غدير كه در بنگلادش چاپ شده است.
ذيلاً چند نمونه از كتابهاى كه اشاره شد همراه با کتابشناسی مختصر معرفى مى شوند:
الف) انگليسى
۱. ترجمه الغدير، عبدالحسين امينى، مترجم: دكتر صفا خلوصى. اين كتاب ترجمه جلد اول «الغدير» علامه امينى توسط دكتر خلوصى استاد دانشگاه لندن است. اين ترجمه بيش از بيست سال پيش در لندن چاپ و منتشر شده است.[۲]
۲. دلست سرمن آو پِرافت محمد ات غدير خم، حسين بهانجى، دار المسلمين، دودوما، تانزانيا، رقعى، ۶۰ ص. اين كتاب ترجمه خطبه غدير به انگليسى شامل دو بخش اصلى است: متن خطبه، راويان خطبه. عنوان انگليسى كتاب به معناى «آخرين خطبه پيامبر محمد صلى الله عليه و آله در غدير خم» چنين است:
The Last Sermon of Prophet Mohammad (saw) at Ghadire Khum
۳. دلست تو خط باز آو د لست پِرافت، سيد فيض الحسن فيضى، آرمى پريس، راولپندى، سال ۱۹۹۲ م، ۸۵ ص. اين كتاب ترجمه خطبه غدير همراه با متن عربى آن است.[۳] عنوان انگليسى كتاب به معناى «آخرين دو خطبه آخرين پيامبر صلى الله عليه و آله» چنين است: (The Last Two Khutbas Of The Last Prophet (PBUH
۴. غدير، سيد محمدباقر صدر، عبدالعزيز ساشادينا، سيد محمد رضوى، حسين كاميجى، ترجمه: گروهى از محققين. انتشارات انصاريان، قم، سال ۱۴۱۶ ق، ۱۹۹۶ م، رقعى، ۱۰۳ ص.
۵. غدير خم، حسين نجفى، گروه برادران مسلمان، تهران، سال ۱۳۵۳ ش، جيبى، ۴۵ ص. نام انگليسى كتاب چنين است: Ghadeer-e-Khom
۶. وات هپِند اين غدير، محمدباقر انصارى، مترجم: بدر شاهين. اين كتاب ترجمه كتاب «خطابه غدير» است كه از روى عربى آن «معاً فى الغدير» ترجمه شده است. عنوان انگليسى كتاب به معناى «در غدير چه واقعه اى رخ داد» چنين است:
What happen in Ghadeer
ب) تركى آذرى
غدير خطبه سى، محمد باقر انصارى، مترجم: عباد ممى زاده، نشر مولود كعبه، قم، سال ۱۴۲۰ ق، ۲۰۰۰ م، رقعى، ۱۱۲ ص. ترجمه كتاب «خطابه غدير» به زبان تركى آذرى و با خط كريل است.
ج) تركى استانبولى
گَديرى هوم، اوزتلى الگَدير، على اصغر مروج خراسانى، مترجم: سيد على حسينى بحرى آكيول، انتشارات بين المللى الهدى، تهران، مجمع جهانى اهل بيت عليهم السلام، قم، سال ۱۳۷۸ ش، ۱۹۹۸ م، رقعى، ۴۴۲ ص. اين كتاب ترجمه كتاب «فى رحاب الغدير» است. عنوان لاتين كتاب به معناى «غدير خم در سايه الغدير» چنين است:
Gadir-i Hum Ozetle el-Gadir
د) نروژى
غدير، زير نظر: سيد شمشادحسين رضوى اترولوى، چاپ نُروژ، سال ۱۹۹۰ م. در اين كتاب مطالبى پيرامون غدير از كتب عامه استخراج شده و مورد استدلال قرار گرفته است.[۴]
هـ) بنگالى
غدير ديباشر تتپارجا، على عكاس. چاپ: بنگلادش، سال ۱۴۱۶ ق، رقعى، ۲۳ ص. اين كتاب در مورد اهمیت روز غدير است و نام آن به زبان بنگالى به همين معنى است. مدارک اين كتاب از كتب عامه است.