رجعت
محاكمه ابوبكر و عمر در رجعت[۱]
از جمله آياتى كه در سفر حجةالوداع و پيش از اتمام مراسم حج بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد، اِخبار خداوند از صحیفه ملعونه اول بود:
«وَ جَعَلُوا الْمَلائِكَةَ الَّذِينَ هُمْ عِبادُ الرَّحْمنِ إِناثاً أَ شَهِدُوا خَلْقَهُمْ سَتُكْتَبُ شَهادَتُهُمْ وَ يُسْئَلُونَ»[۲]:
«ملائكه اى را كه بندگان خدايند مؤنث مى پندارند. آيا در خلقت آنها حاضر بوده اند؟ به زودى شهادت آنان نوشته میشود و مورد سؤال قرار مى گيرند».
قبل از همپيمان شدن و نوشتن صحيفه ملعونه، خداوند خبر آن را به پيامبرش داد. هنوز مراسم حج پايان نيافته بود كه پيامبر صلى الله عليه و آله اين پيام را از جانب درگاه الهى دريافت كرد، و در حالى كه آنان سرگرم توطئه ها و نقشه هاى خود بودند حضرت از جزئيات كارشان خبر داشت.
امام باقر علیه السلام ماجراى پيمان نامه اصحاب صحيفه را بيان فرمود كه آن را در بين خود نوشتند و در کعبه بر سر آن هم پيمان شدند و يكديگر را شاهد گرفتند و مُهر خود را به عنوان امضا بر آن زدند.
سپس فرمود: خداوند عزوجل قبل از آنكه آنان پيمان نامه را بنويسند پيامبرش را از كار آنان باخبر كرد و درباره آن آياتى از قرآن نازل كرد.
راوى با تعجب از حضرت پرسيد: واقعاً خداوند درباره اقدامات آنان آيه نازل كرد؟! حضرت فرمود: كلام خداوند تعالى را نمى شنوى كه مى فرمايد:
«سَتُكْتَبُ شَهادَتُهُمْ وَ يُسْئَلُونَ»: «به زودى شهادت و گواهى آنان نوشته مى شود و آنان مورد سؤال قرار خواهند گرفت»، و كلام خداوند تعالى كه مى فرمايد:
«وَ لَنْ يَنْفَعَكُمُ الْيَوْمَ إِذْ ظَلَمْتُمْ أَنَّكُمْ فِى الْعَذابِ مُشْتَرِكُونَ»: «بيزارى شما از يكديگر امروز (قيامت) فايده اى به حالتان ندارد چرا كه ظلم كرده ايد، و در نتيجه در عذاب مشترک خواهيد بود».[۳]
در روايت ديگرى امام باقر عليه السلام به جاى اين آيه، آيه ديگرى را فرمود: «وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِى عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ»: «و آن (امامت) را مسئله اى باقى در نسل او قرار داد كه شايد باز گردند».[۴]
آنچه جالب توجه است محاكمه مخصوص اصحاب صحیفه است. شكى نيست كه پرونده براى هدفى تشكيل مىشود و آن هدف بازخواستِ صاحبان آن در روز محاكمه است.
خداوند با عبارت «وَ يُسْئَلُونَ»: «مورد سؤال قرار مى گيرند» به اين مطلب تصريح فرموده است.
لذت بخش روزى است كه مهدی زهرا علیه السلام اين پرونده را باز كند و آن دو نفر را از دل خاک بيرون كشد و پيش چشم همه پرده از گذشته سياه آنان بردارد.
بار ديگر در دوران رجعت اين پرونده باز میگردد و آنان به عنوان مُسبِّب روزگار سياه بشریت معرفى مى شوند.
منبع
دانشنامه غدير،جلد ۱۱،صفحه ۵۲.