آیه ۱۸ نجم و غدیر
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| نام سوره | نجم |
| شماره آیه | ۱۸ |
| جزء | ۲۷ |
| محتوای آیه | |
| مکان نزول | مکه |
| موضوع | امام علی علیه اسلام آیت کبرای الهی |
| ترتیل آیه ترجمه صوتی | |
آیه ۱۸ سوره نجم از جمله آیات استفادهشده در دعایی مربوط به غدیر که با تکیه بر آن امام علی علیه السلام بهعنوان آیت کبرای الهی معرفی شده است.
وجود آیه ۱۸ سوره نجم در متن دعای بعد از نماز روز عید غدیر از سوی برخی محققان چنین تحلیل شده است: در این قسمت از آیه معراج پیامبر صلی الله علیه و آله ترسیم شده و اینکه در آن شب خداوند آیات بزرگ را به رسولش نشان داد. این قسمت از دعا نشان میدهد که در آن شب یکی از آیات کبرای الهی، بلکه بزرگترین آیت الهی، به پیامبر صلی الله علیه و آله نشان داده شده است. امیرالمؤمنین علیه السلام در این باره میفرماید: خداوند خبری عظیمتر از من ندارد و برای خداوند آیت و نشانهای بزرگتر از من نیست.
آیهای در یک دعای غدیری
بهگفته برخی محققان آیه ۱۸ سوره نجم آیهای است که در متن یکی از دعاهای مربوط به غدیر آمده است. یکی از جلوههای قرآنی غدیر دعاها و زیاراتی است که در آنها به تبیین و تفسیر آیات مربوط به واقعه غدیر پرداخته شده است. در بسیاری از دعاها و زیارات -بهخصوص آنچه مربوط به شب و روز غدیر است- ناگفتههایی از مسئله غدیر بهچشم میخورد که در هیچ روایت دیگری یافت نمیشود. در مواردی شأن نزول آیات و در مواردی استشهاد به آیههای قرآن و در مواردی مصداق قرار دادن غدیر برای آیه مزبور مطرح شده است.[۱]
از جمله این موارد آیه ۱۸ سوره نجم است[۲] 
لَقَدْ رَأی مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری؛ بهراستی که [برخی] از آیات بزرگ پروردگار خود را بدید
که با تعبیر آيَةً مِنْ آياتِكَ الْكُبْرى به آن اشاره شده است.
آیه در متن دعا
آیه ۱۸ سوره نجم در متن دعایی که بعد از نماز روز عید غدیر از امام صادق علیه السلام وارد شده آمده است:بِمَنِّكَ بِأَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ رَبُّنا، وَ إِنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ نَبِيَّنا، وَ إِنَّ عَلِيّاً اميرَالْمُؤْمِنينَ وَلِيُّنا وَ مَوْلانا، وَ شَهِدْنا بِالْوِلايَةِ لِوَلِيِّنا وَ مَوْلانا مِنْ ذُرِّيَّةِ نَبِيِّكَ مِنْ صُلْبِ وَلِيِّنا وَ مَوْلانا عَلِىِّ بْنِ أَبى طالِبٍ أَميرِالْمُؤْمِنينَ، عَبْدُكَ الَّذى أَنْعَمْتَ عَلَيْهِ وَ جَعَلْتَهُ؛ فی أُمِّ الْکِتابِ لَدَیْکَ عَلِیّاً حَکیماًوَ جَعَلْتَهُ آيَةً لِنَبِيِّكَ، وَ آيَةً مِنْ آياتِكَ الْكُبْرى؛ خدایا به لطف تو شهادت میدهیم که تو خدایی و جز تو ای پروردگار ما خدایی نیست، و محمد بنده و پیامبر تو و نبی ماست، و علی امیرالمؤمنین ولی و صاحب اختیار ماست؛ و شهادت میدهیم به ولایت آنان که ولی و صاحب اختیار ما از نسل پیامبرت از صلب ولی و مولای ما علی بن ابیطالب هستند. همان بنده تو که بر او عنایت فرمودی و او را در ام الکتاب (لوح محفوظ) نزد خود سخت والا و پرحکمت و او را آیتی برای پیامبرت و آیتی از آیات کبرای خویش.[۳]
امام علی علیه السلام آیت کبرای الهی
وجود آیه ۱۸ سوره نجم در متن دعای بعد از نماز روز عید غدیر از سوی برخی محققان چنین تحلیل شده است:[۴] این قسمت از آیه اشاره به آیات سوره نجم است که معراج پیامبر صلی الله علیه و آله را ترسیم میکند و اینکه در آن شب خداوند آیات بزرگ را به رسولش نشان داد. این قسمت از دعا نشان میدهد که در آن شب یکی از آیات کبرای الهی، بلکه بزرگترین آیت الهی، به پیامبر صلی الله علیه و آله نشان داده شده است. امیرالمؤمنین علیه السلام در این باره میفرماید: مَا لِلَّهِ نَبَأٌ اَعْظَمُ مِنِّى وَ مَا لِلَّهِ آيَةٌ اَكْبَرُ مِنِّى؛ خداوند خبرى عظيمتر از من ندارد و براى خداوند آيت و نشانهاى بزرگتر از من نيست.[۵]
پانویس
منابع
- بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- البلد الأمین و الدرع الحصین؛ تقیالدین ابراهیم بن علی عاملی کفعمی، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۸ق.
- غدیر در قرآن، قرآن در غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.