ابن ادریس شافعی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمد بن إدریس بن عباس بن عثمان بن شافع |
| سرشناسی | امام شافعی |
| تولد | ۱۵۰ ق، غزه |
| وفات | ۲۰۴ ق، قاهره |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | مالک بن انس |
| شاگردان | احمدبن حنبل |
| تالیفات | الرسالة در فقه |
| مذهب | پایه‌گذار مذهب شافعی در اهل سنت |
محمد بن ادریس شافعی، معروف به امام شافعی[۱]، یکی از بزرگ‌ترین فقهای اهل سنت و پیشوای مذهب فقهی شافعی است.[۲] او در سال ۱۵۰ هجری قمری در غزه متولد شد و در سال ۲۰۴ هجری قمری در قاهره وفات یافت.[۳]
زندگی‌نامه[۴]
محمد بن إدریس بن عباس بن عثمان بن شافع[۵] از قبیله قریش و نسل عبدمناف است که با پیامبر اسلام مشترک است، مادر او از قبیله ازد بود که برخی معتقدند او از نسل امام علی علیه السلام بوده است.
شافعی پس از مرگ پدر به مکه بازگشت. وی قرآن را در هفت سالگی حفظ کرد و کتاب «الموطأ» مالک ابن انس را نیز حفظ نمود. او نزد مالک ابن انس، محمد ابن حسن شیبانی، عبدالله ابن عباس، مسلمی زنجی آموزش دید.[۶]و از جمله شاگردان او می توان احمد بن حنبل را نام برد.
او سفرهایی به مدینه، بغداد، یمن و مصر داشت. امام شافعی تا زمان وفات مالک در مدینه ماند سپس به یمن رفت. بعداً به بغداد بازگشت اما با آشفتگی سیاسی آنجا مجدداً به مکه برگشت. سرانجام در سال ۱۹۹ ه.ق وارد مصر شد جایی که تا زمان مرگش اقامت گزید[۷].
محمد بن ادریس شافعی بیش از ۱۲۰ کتاب تألیف کرده‌است که مهم‌ترین آنها «الرساله» است که مبانی فقه خود را تشریح می‌کند. مذهب شافعی تلفیقی از روش‌های حجازی (مالکی) و عراقی (حنفی) است با تأکید بر حدیث‌ها ولی استفاده همزمان از روش‌های عقلی برای فهم دین. این مذهب طرفداران زیادی دارد[۸].
او خلفا را ابوبکر، عمر، عثمان و علی علیه السلام می‌دانست؛ همچنین دوستدار اهل بیت پیامبر علیهم السلام بود و اشعار بسیاری برای ستایش آنها سروده‌است[۹].
معنای مولی در کلام ابن ادریس[۱۰]
در کتاب «عوالم العلوم» فهرستی از راویان حدیث و شعرا و اهل لغت عامه که معنی «اولی» را معنای اصلی کلمه مولی دانسته‌اند آورده است،[۱۱] که یکی از آنها ابن ادریس شافعی است.
پانویس
- ↑ الجرح و التعديل: ٧ /الترجمة ١١٣٠، و ثقات ابن حبان: ٣٠/٩،
- ↑ حسینی طهرانی، محمدحسین، امام شناسی، جلد: ۱۷، صفحه: ۴۸۰، علامه طباطبايی، مشهد مقدس - ایران، 1426 ه.ق.
- ↑ ابن حجر عسقلانی احمد بن علی. تقريب التهذيب. دار الرشيد، 1411، ص 467
- ↑ خطیب بغدادی احمد بن علی. تاریخ بغداد. ج 2، دار الکتب العلمية، 1417، ص 54.
- ↑ حافظ مزی یوسف بن عبد الرحمن. تهذيب الکمال في أسماء الرجال. ج 24، مؤسسة الرسالة، 1406، ص 355.
- ↑ محمود صفوت عبد الفتاح. المغني في معرفة رجال الصحيحين (البخاری و مسلم). دار الجيل، 1408، ص 210.
- ↑ خطیب بغدادی احمد بن علی. تاریخ بغداد. ج 2، دار الکتب العلمية، 1417، ص 54
- ↑ علل أحمد، انظر الفهرست، و تاريخ البخاري الكبير: ٧٣/١، و تاريخه الصغير: ٣٠٢/٢، و الكنى لمسلم، الورقة ٦٤، و سؤالات الآجُرِّيّ لابي داود ١٩٠/٣، و ٥ / الورقة ١٣، ١٤، و المعرفة ليعقوب: ٢١٣/١، و ١٣٨/٣، و تاريخ واسط: ٩٠، ١٠٠، و الجرح و التعديل: ٧ / الترجمة ١١٣٠، و ثقات ابن حبان: ٣٠/٩، و حلية الاولياء: ٦٣/٩-١٦١، و تاريخ الخطيب: ٥٦/٢، و السابق و اللاحق: ٥٣، و أنساب السمعاني: ٢٥١/٧، و المنتظم لابن الجوزي، انظر الفهرست، و معجم الادباء: ٣٦٧/٦، و الكامل في التاريخ: ٣٥٩/٦، و تهذيب النووي: ٤٥/١، و ابن خلكان: ١٦٣/٤، ١٦٩، و سير أعلام النبلاء: ٥/١٠، و تذكره الحفاظ: ٣٦١/١، و رجال ابن ماجة، الورقة ١٥، و الكاشف: ٣ / الترجمة ٤٧٧٧، و العبر، انظر الفهرست و المغني: ٢ / الترجمة ٥٢٧١، و تذهيب التهذيب: ٣ / الورقة ١٨١، و تاريخ الاسلام، الورقة ٥٠ (أياصوفيا ٣٠٠٧)، و الديباج: ١٥٦/١، و نهاية السئول، الورقة ٣١٤، و تهذيب التهذيب: ٢٥/٩-٣١، و التقريب: ١٤٣/٢، و خلاصة الخزرجي: ٢ / الترجمة ٦٠٤٠، و شذرات الذهب: ٩/٢ و قد ألف العلماء في سيرته كتبا مخصوصة كثيرة منها: مناقب الشافعي للبيهقي، و مناقب الشافعي للرازي و غيرهما، و منها ما يشبه الكتاب كما في المجلد الاول من طبقات السبكي و غيره.
- ↑ حسینی طهرانی، محمدحسین، امام شناسی، جلد: ۱۷، صفحه: ۴۸۱، علامه طباطبايی، مشهد مقدس - ایران، 1426 ه.ق.
- ↑ اسرار غدیر: ص۱۱۳. چهارده قرن با غدیر: ص۱۲۱.
- ↑ عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۵۹.