ابوفضاله انصاری

ثابت بن عبید بنانی انصاری ملقب به ابو فضاله وی از اصحاب پیامبر صلی الله علیه وآله بود و در جنگ بدر شرکت داشت، همچنین او از اصحاب امیرالمومنین علی علیه السلام است که در رکاب ایشان به شهادت رسیدند.

روايت حديث غدير

يكى از صحابه كه حدیث غدیر را نقل كرده ابوفضاله انصارى است. در «اسد الغابة» و «حدیث الولایة» حديث غدير را در ماجراى احتجاج امیرالمؤمنین‏ علیه السلام به حديث غدير در رحبه کوفه از اصبغ بن نباته نقل كرده ‏اند، كه از جمله كسانى كه در مناشده حضرت به حديث غدير گواهى دادند ابوفضاله انصارى است. همچنين قاضی بهلول بهجت در «تاریخ آل ‏محمد علیهم السلام» او را در شمار راويان حديث غدير ذكر نموده است. ابوفضاله انصارى در جنگ بدر حاضر بوده و در جنگ صفین نيز با اميرالمؤمنين ‏عليه السلام بوده و شهید شده است.

عن الأصبغ قال: نشد عليٌّ الناس في الرحبة: «من سمِع النبيّ صلى الله عليه و سلم يوم غدير خُمّ ما قال إلّا قام، و لا يقوم إلّا من سمع رسول اللَّه صلى الله عليه و سلم يقول». فقام بضعة عشر رجلًا فيهم أبو أيّوب الأنصاريّ، و أبو عمرة بن عمرو بن محصن، و أبو زينب‏- بن‏ عوف‏ الأنصاري- و سهل بن حنيف؛ و خزيمة بن ثابت، و عبد اللَّه بن ثابت الأنصاريّ، و حُبشي بن جنادة السلولي، و عُبيد بن عازب الأنصاريّ، و النعمان بن عجلان الأنصاريّ، و ثابت بن وديعة الأنصاريّ، و أبو فضالة الأنصاريّ، و عبد الرحمن بن عبد ربّ الأنصاريّ، فقالوا: نشهد أنَّا سمعنا رسول اللَّه صلى الله عليه و سلم يقول: «ألا من كنتُ مولاه فعليّ مولاه، اللّهمّ والِ من والاه، و عادِ من عاداه، و أحبَّ من أحبّه و أبغض من أبغضه، و أعن من أعانه».

أصبغ بن نباته گفت: امیرالمومنین علی علیه السلام در میان مردم در رحبه کوفه مردم را قسم دادند و فرمودند: «کسی که روز غدیر خم سخنان پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله را شنیده است، مگر اینکه بایستد؛ و کسی برنمی‌خیزد مگر اینکه سخنان پیامبر خدا صلی الله علیه وآله را شنیده باشد.» چندین نفر برخاستند که از جمله آنها بودند: ابویوب انصاری، ابو عمرة بن عمرو بن محصن، ابو زینب بن عوف انصاری، سهل بن حنیف، خزیمه بن ثابت، عبدالله بن ثابت انصاری، حبشی بن جناده السلولی، عبید بن عازب انصاری، نعمان بن عجلان انصاری، ثابت بن ودیعه انصاری، ابو فضاله انصاری، و عبدالرحمن بن عبدرب انصاری.

آنها گفتند: «شهادت می‌دهیم که ما رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله را شنیدیم که فرمود: «آگاه باشید هر که من مولای اویم، علی نیز مولای اوست. پروردگارا، دوستدار کسی باش که او را دوست بدارد و دشمن کسی باش که او را دشمن بدارد، و یاری‌کننده‌ی کسی باش که او را یاری کند.»

جایگاه راوی

ثابت بن عبید بنانی انصاری، معروف به ابو فضاله، صحابی پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله و از اصحاب امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام است. وی یک فَارس (سوارکار ماهر) بود که در جنگ بدر به همراه پیامبرصلی الله علیه وآله شرکت کرد و پس از وفات پیامبر، از یاران نزدیک امام علی علیه السلام شد. ثابت در جنگ صفین در سال ۳۷ هجری نیز حضور داشت و در همان نبرد به شهادت رسید. او در کوفه سکونت داشت و به عنوان محدث (راوی حدیث) نیز شناخته می‌شد. از او روایاتی نقل شده است که توسط شخصیت‌هایی همچون الحجاج بن أرطاة، سفیان ثوری، سعید بن المرزبان و دیگران روایت شده است.