احمد بن محمد (ابوالفیض)
سید احمد بن محمد بن صدیق غماری[۱] (1320-1380ق) یک عالم برجسته اهل سنت بود که در تِطوان، مراکش به دنیا آمد. او از خانواده‌ای با اصالت شیعی ادریسی بود که نسبش به ادریس اکبر می‌رسید.
احمد غماری از سن پنج سالگی به یادگیری قرآن پرداخت و پس از آن به تحصیل کتب ادبی و علوم دینی مشغول شد. در سال 1339ق به مصر رفت و در دانشگاه الازهر به تحصیل ادامه داد. او از اساتیدی چون احمد طهطاوی بهره برد و به‌عنوان حافظ حدیث و محدث شناخته شد.کحّاله[۲]: او محدّث و حافظ و مؤلف بوده است.
غماری در فعالیت‌های سیاسی نیز فعال بود و علیه استعمار فرانسه مبارزه کرد. او در دو انقلاب علیه اسپانیایی‌ها شرکت کرد که منجر به محکومیت وی به زندان شد. وی همچنین از حامیان اخوان‌المسلمین مصر بود. احمد بن صدیق غماری در سال 1380ق در قاهره درگذشت و در مقابر خفیر به خاک سپرده شد.
تألیفات
احمد غماری بیش از ۲۰۰ اثر در علم حدیث و سایر علوم اسلامی نوشته است. از جمله آثار او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- «الهدایة فی تخریج أحادیث البدایة»
- «ریاض التنزیه فی فضل القرآن و حاملیه»
- «إبراز الوهم المکنون من کلام ابن خلدون»
- «الاستعاذة والحسبلة ممن صحح حدیث البسملة»
- «إرشاد المربعین إلی طرق حدیث الأربعین»
- «إزالة الخطر عمن جمع بین الصلاتین فی الحضر»
- «إحیاء المقبور بأدلة بناء المساجد والقباب علی القبور»
- «إقامة الدلیل علی حرمة التمثیل»
- «الإقلید فی تنزیل کتاب الله علی أهل التقلید»
- «الإفضال والمنة برؤیة النساء لله فی الجنة»
- «إیاک من الاغترار بحدیث اعمل لدنیاک»
- «الإسهاب فی الاستخراج علی مسند الشهاب»
- «اختصار مکارم الأخلاق لابن أبی‌الدنیا»
- «الأخبار المسطورة فی القراءة فی الصلاة ببعض السورة»
- «الاستفاضة بحدیث وضوء المستحاضة»
- «الأربعون المتتالیة بالأسانید العالیة»
- «إظهار ما کان خفیا من بطلان حدیث «لو کان العلم بالثریا»
- «الأمالی المستظرفة علی الرسالة المستطرفة فی أسماء کتب السنة المشرفة»
- «الاستئناس بتراجم فضلاء فاس»
- «الإلمام بطرق المتواتر من حدیثه علیه الصلاة والسلام»
روايت حديث غدير[۳]
يكى از علما و بزرگان اهل سنت كه حدیث غدیر را نقل كرده احمد بن محمد بن صديق، ابوالفيض (م ۱۳۸۰ ق) است. احمد بن محمد حديث غدير را در كتابش «تشنيف الآذان» از شمار بسيارى از حفّاظ همراه با اسانيدشان از پنجاه و چهار صحابى نقل كرده است.[۴] و اما حديث:
«من كنت مولاه فعلىّ مولاه»، اين حديث از پيغمبر صلى اللّه عليه و آله بتواتر رسيده است، از روايت قريب شصت نفر، اگر اسنادهاى همه آنها را بياوريم بسيار طولانى خواهد بود! ولى از نظر تمام نمودن فايده بذكر آنها كه با دقت در طريق آن را روايت نموده‌اند اشاره مى‌نمائيم، و هر كس بخواهد بر طرق و اسنادهاى اين روايت وقوف يابد به كتاب ما در متواتر رجوع نمايد[۵].