احمد بن یوسف سلمی (ابوالحسن، حمدان)

احمد بن یوسف سلمی

اطلاعات فردی
نام کامل	ابوالحسن احمد بن یوسف بن خالد سلّمی ازدی نیشابوری
سرشناسی	محدث، حافظ حدیث، راوی معتبر اهل سنت
تولد	حدود ۱۸۲ هجری قمری، نیشابور
وفات	حدود ۲۶۳ یا ۲۶۴ هجری قمری
خویشان سرشناس	-
اطلاعات علمی
استادان	حفص بن عبدالرحمان قاضی، حفص بن عبدالله سلمی، جارود بن یزید
شاگردان	-
مذهب	اهل سنت
اطلاعات فرهنگی
زمینه فعالیت	حدیث‌شناسی
علت شهرت	حافظ سیار حدیث، راوی حدیث غدیر، مورد اعتماد علمای حدیث و رجالی

ابوالحسن احمد بن یوسف بن خالد سلّمی ازدی نیشابوری، مشهور به حمدان، از بزرگ‌ترین و معتبرترین حافظان حدیث و محدثان نیشابور بود که در سال ۱۸۲ هجری قمری در شهر نیشابور به دنیا آمد. وی از خاندان‌های معتبری بود و فقه و حدیث را نزد اساتید برجسته‌ای چون حفص بن عبدالرحمان قاضی، حفص بن عبدالله سُلّمی، جارود بن یزید و خالد بن مخلد قطوانی فراگرفت؛ همچنین در سفرهای خود به شهرهای خراسان، شام، یمن، عراق و حجاز از علمای آن مناطق بهره جست.

حمدان سلّمی به عنوان حافظی سیّار شناخته می‌شد که در نقل و روایت حدیث دقت و وفاداری بالایی داشت. از جمله ویژگی‌های او امانت و صحت در نقل حدیث بود. ابن حجر او را حافظ و مورد اعتماد توصیف کرده و ذهبی بر عدالت و جایگاه علمی او تأکید دارد.مسلم، ابوداوود، نسایی و ابن ماجه از او روایت کرده و همگی در عدالت و جلالتش همداستان اند.

وی در سال ۲۶۳ یا ۲۶۴ هجری قمری درگذشت. از جمله فعالیت‌های مهم حمدان، تعداد بالای روایت‌هایی بود که از عبدالرزاق و همچنین دیگر معاصران خود نقل کرد و گفته می‌شود که سی هزار حدیث از عبیدالله بن موسی را نیز نوشته است. این حجم وسیع از نقل حدیث، نشان از جایگاه بالای او در علوم حدیثی آن دوره دارد.

از حمدان سلّمی روایت‌های فراوانی توسط بزرگان اهل سنت چون بخاری، مسلم، ابو داود، نسائی، ابن ماجه، ابن خزیمه و بسیاری دیگر نقل شده است. ابن‌حجر و ابن‌عساکر نیز او را یکی از رجال موثق و قابل اعتماد اهل سنت معرفی کرده‌اند.

روایت حدیث غدیر

یکی از علما و بزرگان اهل سنت که حدیث غدیر را نقل کرده احمد بن یوسف بن خالد سلمی نیشابوری، ابوالحسن، حمدان (م ۲۶۴ ق) است. حاکم نیشابوری در «المستدرک علی الصحیحین» حدیث غدیر را در ماجرای شکایت مردی از امیرالمؤمنین علیه السلام در سفر یمن از احمد بن یوسف نقل کرده است.

محمد بن صالح بن هانی می‌گوید:

احمد بن نصر برای ما نقل کرد و محمد بن علی الشیبانی از کوفه گفت: احمد بن حازم الغفاری روایت کرد، محمد بن عبدالله العمری نقل کرد، محمد بن اسحاق گفت، محمد بن یحیی و احمد بن یوسف گفتند: ابونعیم نقل کرد، ابن أبی غنیه از حکم، از سعید بن جبیر، از ابن‌عباس، از بریده بن الحصیب، نقل شده که گفته است: «من با علی علیه السلام به یمن جنگیدم، ولی از او بی‌مهری دیدم، پس نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و آله رفتم و ذکر علی را کردم و او را کم‌ارزش جلوه دادم، در این هنگام چهره پیامبر صلی الله علیه وآله تغییر کرد و فرمود: ای بریده، آیا من بر مؤمنان سزاوارتر از خودشان نیستم؟ گفتم: بله، ای پیامبر خدا. سپس فرمود: هر کس من مولای اویم، علی مولای اوست».