تبیین ساختار هندسی خطبه های سه گانه غدیر با استفاده از روش تحلیل محتوای مقوله ای

از دانشنامه غدیر

چکیده مقاله:[۱]

خطبه غدیر به عنوان یکی از مهم ترین سخنرانی‎های پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) در میان جمع کثیری از مسلمانان در سال دهم هجرت ایراد گشته و حاوی پیام های بسیار مهمی است که مطالعه دقیق آن برای آشنایی با ماهیت حقیقی دین اسلام و ارکان اصلی آن ازجمله امامت و ولایت، ضروری می‎نماید.

از آنجا که این خطبه در سه نقل متفاوت گزارش شده، لذا بررسی دقیق محتوای آن ها به منظور کشف ارتباط این متون جهت دستیابی به محتوای کامل فرمایش پیامبر(صلی الله علیه و آله)، نیازمند بهره گیری از روش‎های تحقیق میان رشته ای متن محور و معتبری است که قابلیت تجزیه دقیق متون و ترسیم الگوی کلی متن را داشته باشد.

به همین منظور در این پژوهش تلاش شده با بهره گیری از روش تحلیل محتوا ، ابتدا هرکدام از سه متن گزارش شده به عنوان خطبه غدیر، جداگانه تحلیل و سپس با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای مقوله ای ، ساختار هندسی هرکدام از این متون به جهت مقایسه تطبیقی با یکدیگر ترسیم گردد.

یافته های تحقیق نشان می دهد این سه گزارش با وجود اختلافات اندک، شباهت های محتوایی بسیاری داشته و بر مضامین و مقوله های خاص و ثابتی تاکید دارند و این قابلیت را ایجاد می کند تا ساختار هندسی آن ها با یکدیگر ادغام شوند. بی شک نتایج این تحقیق، زمینه اثبات اصالت و اعتبار هر سه خطبه را فراهم می آورد.

منبع

دوفصلنامه امامت پژوهی، دوره: ۹، شماره: ۱.

پانویس

  1. محمد عترت دوست؛ استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران. فتحیه فتاحی زاده؛ استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا زینب حسینی زاده؛ کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. محمد رضایی مقدم؛ کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق.