تحلیل روابط بینامتنی مضامین و مولفه های پایداری در غدیریه قوامی رازی و خطبه غدیر

چکیده:

از آن جا که واقعه غدیر و اعلام  ولایت حضرت علی علیه السلام و فرزندانشان از مهم ترین وقایع تاریخ اسلام است و طبق نص صریح نبوی سخن گفتن، نوشتن و سرودن درباره آن بر همگان و در همه زمان ها واجب است؛ ازاین رو شاعران بسیاری از جمله شعرای پارسی زبان بر حسب وظیفه و به جهت انتقال پیام غدیر و مبانی فرهنگ ولایت مداری، بیداری، حق طلبی و مبارزه با ظلم و ظالم به سرودن اشعاری پیرامون این واقعه اهتمام ورزیده، به فراخور توانایی خود از این دریای بیکران توشه ها برداشته اند؛ ازاین رو مساله اصلی این پژوهش پاسخ به این سوال است که قوامی رازی شاعر قرن ششم، در سرودن غدیریه خود در چه سطوحی از روابط بینامتنی با توجه به مولفه ها و بن مایه های ادب پایداری به متن غایب؛ یعنی خطبه غدیر نظر داشته و از آن بهره بردهاست.

این پژوهش به روش تحلیل کیفی - مضمونی انجام گرفته است و این بررسی نشان می دهد که  قوامی رازی در ایجاد روابط بینامتنی مختلف مضمونی، واژگانی، سبکی و گزاره ای با خطبه چنان استادانه و ماهرانه عمل کرده است که عواطف هر خواننده ای را برمی انگیزد و او را به تامل وا می دارد.

وی در اشعار خود آشکارا بر نعمت شیعه دوازده امامی بودن خویش مباهات می کند و اشعارش نشان از آن دارد که وی آن ها را برای نظام بخشیدن به جریانات و تغییر و تحول سیاسی و اعتقادی در تاریخ و مردم زمان خویش و دیگر زمان ها سروده است.

منبع

نشریه ادبیات دفاع مقدس، پیاپی ۷ (پاییز و زمستان ۱۳۹۹)، صص ۸۷ -۱۰۰.