حسن بن عرفة عبدی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | ابوعلی حسن بن عرفة بن یزید عبدی بغدادی |
| سرشناسی | محدث و عالم برجسته مذهبی حنبلی در قرن دوم و سوم هجری |
| تولد | ۱۵۰ یا ۱۵۸ هـ در بغداد |
| وفات | ۲۵۷ هـ در سامراء |
| محل دفن | سامراء |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | یحیی بن عبدالملک بن ابیغنیّه، محمد بن فضیل بن غزوان ضبی و دیگران |
| شاگردان | معاذ بن مثنی عنبری، عبدالله بن احمد بن حنبل، عبدالله بن ناجیه و دیگران |
| تحصیلات | کسب علم از بزرگان بغداد، بیتالمقدس و سامراء |
| مذهب | حنبلی |
| اطلاعات فرهنگی | |
| علت شهرت | محدث معمر، دوست احمد بن حنبل |
ابوعلی حسن بن عرفة بن یزید عبدی بغدادی در سالهای ۱۵۰ یا ۱۵۸ هـ در بغداد به دنیا آمد.[۱] پس از طی دوران کودکی، به تحصیل پرداخت و از علمای بزرگ اهل سنت همچون یحیی بن عبدالملک بن ابیغنیّه، محمد بن فضیل بن غزوان ضبی و اسماعیل بن عیاش بهره علمی گرفت و از آنان روایت کرد.[۲]
او یکی از برجستهترین علما و محدثان مورد اعتماد اهل سنت در زمان خود بود و به مذهب حنبلی پایبند بود و حدیثها را با سند معتبر نقل میکرد.[۳]
از شاگردان وی افرادی مانند معاذ بن مثنی عنبری، عبدالله بن احمد بن حنبل و عبدالله بن ناجیه بودهاند که از او علم آموختند. [۴]
ابوعلی حسن بن عرفة عبدی از عمر طولانی برخوردار بود و بین ۱۰۷ تا ۱۱۰ سال زندگی کرد.[۵] ابن حجر[۶]او را توثیق کرده است. ترمذی، نسایی، ابوداوود و ابن ماجه از او روایت کردهاند.
عبداللَّه بن احمد از یحیی بن مَعین، ابن ابی حاتِم، نسایی، دارقطنی، ابن حِبّان در الثقات، ابن علی حیّانی و مسلمة بن قاسم او را توثیق کرده و ستودهاند. او نوشتههایی حدیثی تألیف کرد و در سالهای ۲۵۲، ۲۵۳ یا ۲۵۷ هـ در سامرا درگذشت.[۷]
روایت حدیث غدیر[۸]
یکی از علما و بزرگان اهل سنت که حدیث غدیر را نقل کرده حسن بن عرفة بن یزید عبدی بغدادی، ابوعلی (م ۲۵۷ ق) است. ابن کثیر در تاریخ خود بر اساس نقل حسن بن عرفه عبدی، حدیث غدیر را با اشاره به واقعه حج معاویه و حدیثی که سعد بن ابی وقاص برای او نقل کرده است گزارش کرده است.[۹]
حسن بن عرفه عبدی گفت: محمد بن خازم ابو معاویه الضرير از موسی بن مسلم الشیبانی، از عبد الرحمن بن سابط از سعد بن ابى وقاص روايت نموده گفت: معاويه از يكى از سفرهاى حج خود باز گشت پس سعد بن أبى وقاص نزد او آمد؛ در آن هنگام نام على عليه السّلام را بردند. سعد گفت: سه خصلت و مزيت براى او است كه اگر يكى از آنها براى من مىبود محبوبتر بود نزد من از دنيا و آنچه در دنيا است. شنيدم رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود: شنیدم که پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود: «هر کس من مولای او هستم، علی مولای اوست»، و شنیدم که پیامبر فرمود: «پرچم داده نمیشود مگر به مردی که خدا و پیامبرش را دوست دارد»، و نیز شنیدم که پیامبر فرمود: «تو نسبت به من مانند هارون نسبت به موسی هستی، جز آنکه بعد از من پیامبری نیست.»[۱۰]
پانویس
- ↑ تاریخ بغداد، ج۷، ص۴۰۷
- ↑ تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۱۸۷
- ↑ الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۶۴
- ↑ تاریخ بغداد، ج۷، ص۴۰۵
- ↑ العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۳۶۸
- ↑ ۳ تقریب التهذیب: ج ۱ ص ۱۶۸. تهذیب التهذیب: ج ۲ ص ۲۹۳، با اختصار.
- ↑ تاریخ بغداد، ج۷، ص۴۰۷
- ↑ چکیده عبقات الانوار (حدیث غدیر): ص ۲۲۴.
- ↑ تاریخ ابن کثیر: ج ۷ ص ۳۴۰.
- ↑ عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار ج۶ ص۱۹۷